Rijssen zat met de brokken
ECONOMISCHE SPIONAGE
OP GROTE SCHAAL
1
Ten Hove SST"
PULMO
Bad Pyrmcnt veel
bewonderde badplaats
IN VREDESTIJD
Koopt in de zuivelzaah
voordeligen kwaliteit
UURWERKEN
GOUD en
ZILVER
JAN MULLER
SLEUTELS
DE BEEK
Politieschoenen
ROZENDOM
SCHEREN VAN
UW VEE
G. W.J. KOK
HOESTDRANK
TEN BERGE
ADVERTEERT
IN HET
WEEKBLAD
VOOR RIJSSEN
Geen problemen met het drogén van uw was
Koopt een CENTRIFUGE van Ijzerhandel PAS!
Vrijdag 2 november 1962
Pagina 5
WEEKBLAD VOOR RIJSSEN
belangrijke
Geschoolde luisteraars
MW GUINEA
G u LP E NLSR2 G U l O E N
'7*
ÜnAv.
GEKRUIDE HAM 150 gram voor0.69
CORNEDBEEF 150 gram voor0.59
BOTERHAMWORST 200 gram voor0.49
CASSELERRIB 100 gram voor0.58
SNIJWORST 150 gram voor0.69
AARDBEIEN litersblik voor1-39
SPERCIEBONEN voor0.79
2 pakjes TUX voor 075
SPECULAAS, 500 gram voor0.79
CHOCOLAATJES 150 gram voor0.59
JONGE KAAS 500 gram voor1-29
Alle merken Miele, Pom, Champion, Perfect, Zanker, Scharff
enz. enz. Prijzen vanaf f 155.
Bewapeningsindustrie
Tn' pr»s!evB aoUv'teit
KUSSEN buiten de
De Munstermannen waren weer opge
toomd. Maar de slagen waren tijdens de
Munsterse overheersing wel hard aange
komen. Tienduizenden inkwartieringen had
men gehad.
Veel was er beschadigd aan huizen. Het
bloed zat nog aan de deuren van de toren.
Maar eindelijk waren de laatste Munster
mannen verdwenen. Grote schulden had de
stad moeten maken. De heer van de Oos-
ter'nof een vermogend man, had op voor
spraak van zijn vrouw de stad Rijssen geld
voorgeschoten. En nu het op terugbetalen
aankwam maakten de Rijssenaren elkaar over
en weer bittere verwijten over de geldweg-
smijterij. De jonker van de Oosterhof zag
wel wanneer hij grote schade zag, dat het
lang zou duren voor hij zijn geld terug
zou ontvangen. Daarom probeerde hij tot
een vergelijk te komen met de stad Rijssen
door het afstaan van enkele stukken mar-
kegrond. Maar hiertegen was geweldig ver
zet. Schamper voegde hij zijn vrouw toe,
dat is nu uw volk! De Vrouwe van de Oos
terhof bleef dan het antwoord niet schuldig,
maar meneer zei, zittende aan den haard,
zijn pijp stoppende dat hij niet alleen aan
de stad Rijssen kon denken, maar ook aan
zijn kinders. Die moesten ook terechtgehol-
pen worden. Want er waren op de Ooster
hof zonen en dochters. De vrouwe van de
Oosterhof vertelde dan, dat de schade hoofd
zakelijk op haar neer kwam. Het waren
hoofdzakelijk haar goederen, die schade had
den geleden. Bevervoorde, Brandlicht en in
mindere mate de Oosterhof. Zij had haren
rentmeester Snuffel Jan herhaalde malen
aan het rekenen gezet.
Maar de Snuffel kon er ook niet meer
van maken dan er was. Er waren na het
herstel ook nieuwe burgemeesters gekozen
Die hadden de heren borgmannen opgeroe
pen want het herstel der kerk vorderde een
hoop geld. Er werd naar Ridderschap en
Steden geschreven. Dat was de regering
van Overijssel. Maar daar was ook geen
geld. Een Jood uit Goor leende de stad
Rijssen achtduizend gulden. Meer. wilde hi
niet. Want verbeeld je als hij op een markt
dag te Rijssen eens door een Rijssenaar in
de nek geslagen werd en hij was dood, dan
was hij zijn leven en zijn geld kwijt. Want
hij was vrijgezel. Het volk van Rijssen was
door de bezetting zeer verruwd. Daar had
je een man als de Saare, vroeger een heel
ordentelijke kerel, wel kort aangebonden en
zo, maar toch door de dag en tijd een heel
nette man. En die sloeg er nu taal uit die
nergens op leek. Zo, bijvoorbeeld. Alle Mun-
stersen kunnen om mij dooddonderen en jij
ook, had hij Spikken Berend toegevoegd.
Toen de laatste aan het stal uitmesten was.
Ik wens je hetzelfde had Berend gezegd en
meteen een greep vol mest naar de Saare
gesmeten. De Saare trok onmiddellijk het
mes. Maar daar was de Spikke niet bang
voor. Sterven hoefde ie maar eenmaal En
het leven was op het ogenblik zo lekker
niet. Dus ging hij met de greep op de
Wie Pyrmont al eens heeft bezocht, kent
het vele aantrekkelijke, dat deze badplaats
biedt: de tempel van de Hyllige Bom'
de oudste geneeskundige bron van Pyrmont
de gezellige koffiehuizen aan de aan histo
rische herinneringen rijke Hauptallee, het
uitgestrekte terras van het Kurhaiis, dat
tijdens de concerten dicht bezet is, het
heerlijke Kurpark, de prachtige Palmentuin
en de hoge linde- en kastanjelanen.
De badgasten komen steeds weer onder
de bekoring van dit oord, wandelen van de
Hyllige Born naar de Hauptallee, naar het
Heiligenangerbad, de Helenenbron of het
Herkulesmonument, dit vooral, wanneer
zij, na het nemen van een mineraal bad
of een modderbad, reeds de gunstige uit
werking op hun hartkwaal, de storingen van
hun bloedsomloop of hun reumatische pij
nen bespeuren.
Van de Malerwinkel hebben de bezoe
kers een heerlijk uitzicht over het Kurpark
en zijn schitterende omgeving: de beboste
hoogten van het Weserbergland, die een
kring om Pyrmont vormen. Wandelend op
de paden van het park vergeten zij hun
lijden door het contact met de dieren: eek
hoorntjes laten zich voeren en zelfs de
vogels eten er uit de hand. Wel nergens
in Duitsland kan men zó genieten van een
subtropische pla: tengroei als in de thans
bijna een halve eeuw oude Palmengarten
met zijn driehonderd palmen.
Meer nog dan aan zijn natuurschoon
heeft Pyrmont zijn faam echter te danken
aan zijn bronnen, waaraan, sedert zij in
889 voor de eerste maal in een oorkonde
werden vermeld, reeds miljoenen mensen
herstel van gezondheid hebben gezocht. Geen
andere Duitse bron is in de loop der tij
den zo geroemd als de Hyllige Bom.
Vele vermaarde geleerden hebben tot die
roem bijgedragen. Prof. Hoffmann uit Halle
die tot de grondleggers van de balneologie
behoort (hij was de uitvinder van de Hoff-
mann-druppels) heeft het water van deze
bron als bijzonder heilzaam beschreven, nog
voor Peter de Grote en Frederik de Gro
te te Pyrmont dit bronwater dronken.
Zimmermann, die eens als de vermaardste
arts van Europa gold, sprakvan „de be
roemdste bron in Duitsland
De balneologie heeft te Pyrmont vaak
winstpunten geboekt. Seip is er meer dan
twee eeuwen geleden mee begonnen kool
zuurgas voor geneeskundige doeleinden te
gebruiken. Heinemann schreef te Pyrmont
het eerste werk ove- de door hem gescha
pen homoeopathie. enz. De artsen hebben
het trouwens te Pyrmont niet moeiiük met
d» na+iëntcn, dna' de natuur en de voor
treffelijke installaties der haH^ntoen ruim-
sc' oots tot hun herstel hiïdragen.
Vele schrilvers hebben Pyrmont verheer
lijkt. De ..Hyllige Born" is door de dichter
Matthias Claudius bezongen. De bron is het
toneel van een roman van Wilhelm Raabe.
Lessing en Wilhelm von Humbold hebben,
in hun werken de Hauptallee geprezen.
Saare af en voegde deze toe. Het is jammer
dat de Munstermannen je niet hebben dood
geschoten, dan was Rijssen van je afge
weest. Blijf daar! Brulde de Saare, ik ben
geen baas van mij zelf! Ik wel! antwoord
de de Spikke, hier! En meteen gooide hij
de greep van zich af. Ik lust je zo ook wei!
De Saare nam de uitdaging aan, knipte het
mes dicht En een ogenblik later sloegen de
beide kemphanen elkaar op de mestvaalt van
de Saare. Zij kwamen in de mest te lig
gen. Beiden in de blote onderbroek.De
Vrouwe var de Oosterhof had visite. Zij
had juffer van Voerst op bezoek en samen
maakten zij een wandeling door de Bouw-
straat, om de schade eens op te nemen.
Zij kwamen langs het huis van de Saare.
Vrouw Saare stond voor haar niendeur te
schelden tegen vrouw Spikke. Op een af
stand dreigden zij elkaar met hun vuisten.
Hun echtgenoten wentelden zich om beurten
door de mest. Houd op! Gebood de Vrouwe
van de Oosterhof. En dat hielp. Oranje
boven! Riep de Saare en veegde zich de
koemest uit de ogen. De Spikke sloop stie-
kum weg, zijn onderbroek was lelijk ge
scheurd, hij wipte de staldeur in. De Vrou
we vertelde aan de Saare dat hij zich scha
men moest. Hij behoorde tot de eerste bur
gers van Rijssen. Ik vocht voor het Oran
jehuis! Schreeuwde hij, terwijl hij de koe
mest uit de oren krabde. Dat kan allemaal
goed en wel zijn, maar of de Saare er wel
aan dacht, dat de heren van de Grimberg
en de Oosterhof hem voor wilden dragen
als burgemeester. Zo, wilt ze dat? vroeg
de Saare. De volgende dag was er weer iets
anders Het nieuwtje van de kandidatuur van
de Saare had de hele Bouwstraat in op
schudding gebracht.
De Saare liep er weer helder bij. Zijn
vrouw en zijn twee dienstboden hadden te
samen twee uren nodig gehad, om hem
weer schoon te krijgen. Maar de mestlucht
was er nog in geen veertien dagen af. Nou
dat hoefde ook niet, want het zou nog wel
tien weken duren vóór de Saare burgemees
ter werd. Als hij het werd, ten minste
De Spikke had geen leven meer. Hij ruilde
zijn boerderij met zijn zwager de Drilkater
uit het Hangerad. De Drilkater was een par
tijganger van de Saare. De Drilkater vertel
de altijd als het maar uit het hart kwam,
dan waren alle dingen goed. De Drilkater
was een man van veertig jaar. En nog
vrijgezel. Hij had eerst zijn vader aan het
eind gebracht en daarna zijn moeder. Als
de mensen hem vroegen waarom hij geen
vrouw zocht, was zijn antwoord altijd, moe
der is een bovenste best mens. Maar een
lastige tante waar geen jonge vrouw het bij
uithoudt Die uit het Hangerad juichten toen
de. Drilkater naar de Bouwstraat ging en
toen hij daar met zijn spullen aankwam
juichte men in de Bouwstraat ook De Spikke
werd met jubel in het Hangerad in gehaald.
Maar na een half jaar viel hij als buurman
lelijk tegen. Vet. Leide. die van iedereen wat
te zéggen had vond de Spikke spoedig een
grote Lapzak. En zo waren er meer. Er
waren ook wel buren die hem zo kwaad
nog niet vonden. Maar toch hield de Sm'k-
ke zijn leven lang de bijnaam van de nieu
we boer.
In de Bouwstraat was het anders. De
Drilkater was handig en gewillig. Alleen
de vrouwen te gek op hem waren. Daar
vonden de mannen uit de Bouwstraat, dat
had je b.v. Spinne Diene, nog een natuur
lijke dochter van een baron, ze was nu met
God en ere vijfenzestig jaar geworden. Zij
had een kamer in het Achtste Gebod een
groot huis met vele zijkamers. En in de
kleinste kamer woonde Spinne Diene. En
Itoen Diene de Drilkater zag, werd haar
nart weer jong. Maar de Dril had een veel
ite stijve opvoeding gehad, om zich met
ihet soort vrouwen als Spinne Diene op te
houden, wat verbeeldde dat oude gekke wijf
rich wel. De Drilkater kon als het er op
nankwam net zoveel jonge vrouwen krijgen
,als hij maar wilde. Hij had ze voor het uit
roeken, ondanks zijn veertig jaren.Toen de
negeerde man niet bij Diene kwam, ging
deze zelf op de mannenvangst. Maar zij
nwam van een koude kermis thuis. De Dril-
ikater vertelde aan Diene, dat zij zachtjes
nan aan haar sterfdag moest denken en
niet aan jonge mannen. Nadien ging zij
Mannes overal bekladden. Met gevolg dat
de jonge vrouwen steeds feller op hem wer
den. Maar de Dril keek goed uit zijn ogen
,m ten laatste had hij het op Botter Trui
verzien. Trui, was de melkmeid van de
Grimberg. Zij werkte zogezegd op premie
Dit zat zo, zij kreeg van ieder pond boter
dat zij karnde een halve stuiver boven haar
loon. Geloof maar gerust als het aan Trui
delegen had dat er niet te veel boter op
tafel was gekomen op den huize Grimberg.
De jonker zelf was gek op geld, maar zijn
vrouw hield van lekker eten en daardoor
wam het dat het dienstvolk van de Grim
berg nog boter op het brood kreeg. De
jonker zelf vond dat de meiden en knechts
wel reuzel op het brood konden eten.
Maar het werd in de Bouwstraat ja in heel
.Rijssen bekend, dat de Drilkater vrijde met
Botter Trui. Spinne Diene dofte zich op een
middag op, zij was vast besloten de ver
leering kapot te maken. Wanneer Mannes
•haar niet wilde, dan zou een ander hem
ook niet hebben. De Dril was een bovenste
peste boer, dat ontdekte de Saare, Mannes
meste betere varkens dan hij. De Saare wil
de de Dril achter de kaart loeren. En daar
om bood hij aan dat zijn dochters bij Man
nes een handtast zouden helpen. Maar Man
nes Dril sloeg dat vriendelijk af. Niks geen
geloer in huis, vertelde hij aan Trui.
Daar kwam Spinne Diene aan de poort
op de Grimberg. Stal Jan liep voor de poort.
Diene vroeg of ze Trui even mocht spre
ken. Jan bracht de boodschap over. Diene
begon veel slechts te vertellen van Mannes.
Trui luisterde even, nam toen de klomp van
de voet. Het was een klomp met een punt
voorop, dus een speciale vrouwenklomp. In
enkele slagen sloeg zij Diene drie gaten in
het hoofd. Zo erg was het, dat de linnenmeid
een verband moest leggen. De Vrouwe van
de Grimberg sloeg een hoge toon tegen haar
melkmeid aan. En toen Trui flink weerom
blafte, gaf mevrouw haar op staanden voet
de bons. Trui kreeg haar loon, pakte haar
spullen bij elkaar en hield het op Rijssen
aan. Zij kwam feitelijk uit Eisen. De baron
Rsefpit ook een man die op de penningen
zat. bad haar bij de jonker van de Grim
berg aanbevolen. Zii kon te Riissen dadelijk
een baan krijgen. Bij de predikantsvrouw
De dominee was teruggekeerd uit Deventer.
Van Coeverden.
V i'lik A - -i -
CONFERENTIE
VAN
AMERIKAANSE
PRESIDENT
President Kennedy,
gefotografeerd tijdens
een der conferenties
::j met de ohefstaf Earle
Wheeler en andere
militaire autoriteiten.
Tijdens deze confe
rentie werden onder
meer de militaire ac
tiviteiten tijdens de
Cubaanse crisis be
sproken.
In Noordrijn-Westfalen, de grootste Duit
se deelstaat, verschijnen thans min of meer
geregeld 92 communistische bedrijfskranten.
Zij zijn meestal uit drukkerijen in de Sovjet
zone afkomstig, maar worden ook wel clan
destien in West-Duitsland gedrukt. In het
eerste halfjaar van 1962 werden uit de Sov
jet-zone ruim 28 miljoen stuks communistisch
propaganda-materiaal naar de bondsrepu
bliek gesmokkeld.
Het zwaartepunt van de in West-Duitsland
ondergrondse communistische activiteit ligt
in de bedrijven. Vele honderden vertrouwens
mannen, uitgezonden door het communisti
sche vakverbond in de Sovjet-zone, proberen
op arbeiders en in de bedrijfsraden alsook in
de vakbonden zelf, invloed uit te oefenen.
Een van de voornaamste taken van deze
vertrouwensmannen is het leggen van con
tacten en het organiseren van bedrijfsspio-
nage.
Aan déze technische en wetenschappelijke
spionage wordt in een zojuist bij de uitge
verij Ernst Gerdes, Preetz-Holstein versche
nen boek (door Dr. H. J. Edgar en Dr. R.
J. Armin) 'een uitvoerig hoofdstuk gewijd.
Hierin is zeer veel wetenswaardigs bijeenge
bracht omtrent wezen en achtergronden van
de communrHsche bedrüfsspmnage Deze
sioionage wordt voornameliik georganiseerd
door het „Bureau voor vatrbewee'ngseen-
hekl" in Oost-Berlijn. ook wel „West-Bureau"
genoemd. Onder het mom de eenheid in de
vakbeweging te progageren, wordt getracht
in alle sectoren van het leven in de bonds
republiek door te dringen.
Aan de z.g. arbeiders- en vakbondsdele
gaties uit West-Duitsland, die een bezoek
aan de Sovjet-zone brengen, worden altijd
„luisterposten" toegevoegd. Dit zijn ge
schoolde agenten. Vaak komen zij al tijdens
gewone gesprekken van alles aan de weet.
Iedere nog zo onschuldige mededeling, kan
voor hen van belang zijn, wordt genoteerd
en de waarde ervan getoetst. In vele geval
len laten de organisatoren van dergelijke
delegaties doorschemeren dat men eerder
voor zo'n reis wordt uitgekozen, wanneer
men iets „wetenwaardigs" te vertellen heeft.
Dat „iets wetenswaardigs" is uiteraard een
rekbaar begrip.
Deelnemers aan zo'n reis worden met vra
gen overstelpt. Alles wil men in de Sovjet
zone weten. Vooral heeft men grote belang
stelling voor de namen van leidende techni
ci en ingenieurs. Men doet het voorkomen,
dat men misschien wel belangstelling heeft
voor eventueel door hen gedane uitvindingen
e.d. Gaat iemand op dergelijke dingen in,
dan spaart men geen moeite om te trachten
hem tot „vaste medewerker" aan te wer
ven. die voor zijn diensten wordt beloond.
Dit „Westbureau" beschikt over geheime
medewerkers in tal van Westduit.se indus-
toiebedriiyen. Een aantal daarvan zijn ou
de communisten, die het illegale werk voort
zetten dan wel nieuwe, uit de Sovjet-zone
gestuurde agenten. De geheime dienst van
de Sovjet-zone weet immers, dat vakkrach
ten in West-Duitsland direct werk kunnen
vinden.
SISaMi
:ÓUIM;A
N»oKNB»
Een complete serie postzegels uit Hie uiv-Guinea met de opdruk Untea
bet tijdelijke V.N.-bestuur. Zoals bekend, is er kritiek geoefend over
de opdruk op bet gelaat van HM. de Koningin.
van
Voor
naar
Haaretraat 99.
voor elk slot, bij:
Ijzerhandel-Smederij
f 8.50 en f 9.50
MILITAIRE SCHOENEN
f 4.50 en f 9.50
VERPLFBGSTERS-
SCHOENEN
maat 36-38 f 9.90
Elsenerstraat 32
Ondergetekende houdt
zich aanbevolen voor het
Borkeld 13. Tel. 05483-644.
De meest verkochte
ter wereld,
met de dubbele werking.
Drogisterij
n
Esstraat 4. - Telefoon 2293.
Menig communist werd als z.g. „politiek
vluchteling" naar West-Duitsland gestuurd
om bepaalde opdrachten uit te voeren,- dan
wel een geheime cel te vormen.
Dit „Westbureau" is een waardevolle hand
langer van de afdeling V. van de „Hauptver-
waltung Aufklarung" van de Oostduitse ge
heime dienst, die ook op grote schaal poli
tieke en economische spionage bedrijft, o.a.
in het buitenland. Speciale aandacht wordt
besteed aan de wetenschappelijke spionage.
Men tracht onafgebroken door te dringen
in de centra van wetenschappelijk onder
zoek. De specialisten van deze „afdeling
V" willen van alles weten. Hoeveel mensen
er werken, wie deskundigen zijn. Wat voor
technische installaties er worden gebruikt.
Gegevens over de produktie. Of het onder
zoek met bewapeningsaangelegenheden te
maken heeft. Mededelingen hieromtrent wor
den extra beloond. Zij worden meteen door
gegeven aan de Russische geheime d'enst
Aangezien men in Oost-Berlijn ook graag
wil weten waar Westdultse exportleveran
ties naar toe gaan, is het werkterrein van
verzamelaren van inlichtingen vrijwel onbe
perkt. Menigeen denkt bij het eerste con
tact misschien wel, dat men van hem he
lemaal geen geheimen aan de weet wil ko
men. Zo'n eerste contact bestaat meestal
alleen uit het beantwoorden van vragen,
die ook een aandachtig krantenlezer weinig
moeite zouden kosten. Wie zoekt er wat
achter, wanneer men bijvoorbeeld in een ge
sprek blijk geeft van belangstelling voor het
bedrijfsklimaat in het bedrijf waar men
werkzaam is? Zo'n vraag heeft echter wel
degelijk een bedoeling. In Oost-Berlijn wil
men over het bedrijfsklimaat graag van al
les weten. Wanneer men daar iets over mis
standen of moeilijkheden op dit punt hoort,
dan kan men er een agent naar toe sturen,
die in vele gevallen, op volkomen legale wij
ze in de bedrijfsraad wordt gekozen. „Om
dat hij zo'n beste kerel si, die de belangen
van de werknemer behartigt".
Over het werk van de verschillende West-
duitse organen, het bureau voor de binnen
landse veiligheid: lienst en de contra-spio-
nage-organisaties van de Bondsweer e.d.
komt het publiek uiteraard niet al te veel
aan de weet. Uit het grote aantal vonnissen,
dat vooral de laatote tijd tegen communis
tische agenten werd geveld, mag echter wor
den afgeleid, dat men niet zonder succes
werkt. Niet voor niets wil Semitschastni, die
Sjeljepin als leider van de Russische ge
heime dienst opvolgde, zijn spionage-activi-
teit in West-Duitsland opvoeren.
