kiezen het wapen van stille sabotage
Toneel
w
GEORG VON BEKESY KREEG
NOBELPRIJS GENEESKUNDE
GOEREE, FRAAI STADJE MET
PAUS ADRIAANHUIS
Welke dag wordt uw bonendag
Bij telefoondienst begonnen
RKSV - Rijssen Vooruit 1-1
EXCELSIOR '31
Brand en opbouw
HOUDT U
OP KV AFSTAND
vhT
Vrijdag 10 november 1961
WEEKBLAD VOOR RIJSSEN
Pagina 3
EERDER EEN OBSTAKEL DAN EEN STEUN
«31Si
masm,
Verhoging arbeidsnorm
Radeloze functionarissen
Arrestaties in Brandenburg
De Nobelprijs 1961 voor geneeskunde is,
naar onlangs is bekend geworden, toegekend
aan Prof. Georg von Bekesy, thans werk
zaam aan de Harvarduniversiteit in de Ver
enigde Staten en eerder verbonden aan de
universiteit van Stockholm.
De prijs werd hem toegekend voor zijn on
derzoekingen en ontdekkingen op het gebied
van het stimuleren van het zogenaamde slak
kenhuis, het orgaan in het inwendige oor
waardoor geluidsgolven worden omgezet in
zenuwimpulsen voor de hersenen, een ter
rein waarop hij sinds het eind van de ja
ren twintig heeft gearbeid.
Von Bekesy is in het bericht „oorspecia
list" genoemd, een term die misverstand zou
kunnen wekken, aangezien hij geen medi
cus is.
Von Bekesy, die Hongaar van geboorte is,
begon zijn loopbaan bij de telefoondienst te
Boedapest, waar hij zich specialiseerde in
de verbindingstechnieken. Al spoedig begon
hij zich te interesseren voor de fysiologische
akoestiek, een terrein dat nog steeds zijn
volle aandacht geniet en waaraan hij zijn
levenswerk gewijd heeft.
Hij is één van de grootste onderzoekers
op fysiologisch-akoestisch gebied. Ingenieur
zijnde heeft hij, gewapend met helder in
zicht en scherpe blik, dit merkwaardige ter
rein betreden dat niet tot de eigenlijke fy
sica en niet tot de eigenlijke geneeskunde
gerekend kan worden en heeft er, gebruik
makend van de mogelijkheden geboden door
de instrumentmakerij, de exacte waarnemings
methoden en de kennis van de telefonie-in-
genieur op toegepast.
De akoestiek is een terrein, waarop, even
als in tal van wetenschappelijke instituten
ter wereld, ook in het Philips Natuurkundig
laboratorium te Eindhoven sedert jaren on
derzoekingen worden verricht. Rond het jaar
1930 heeft dr. Von Bekesy, toen nog telefo-
nie-ingenieur, ter gelegenheid van een be
zoek aan dit laboratorium, er een voordracht
gehouden over akoestische problemen.
Ir. R. Vermeulen, wetenschappelijk advi
seur van de N.V. Philips, die tot voor eni
ge jaren de leiding had van de akoestische
afdeling van het laboratorium en sedert de
cennia met Von Bekesy en diens werk be
kend is, heeft tijdens een gesprek enige bij
zonderheden omtrent de wetenschappelijke
arbeid van deze onderzoeker meegedeeld.
Bladerend in de jaargangen van het Akus-
tisches Zeitschrift krijgt men een beeld van
Von Bekesy's onderzoekingen. In tal van
zeer lezenswaardige artikelen, opvallend me
de door hun voortreffelijke illustraties, doet
hij er verslag van. Zijn publikaties hebben
betrekking op het middenoor, op het afstands
horen, de mathematische zijde van het akoes
tisch onderzoek, de voortplanting van lage
frequenties in het lichaam bij de staande
en de zittende mens, de amplitudes van ge
hoorbeen tj es en basilair membraan en op
nog andere onderwerpen.
Hij treedt er uit naar voren als een man
met verrassende, originele gedachten, gela
den met die typische onderzoekersdrang van
te willen weten, als de ontwerper van zeer
verfijnde experimentele technieken.
Merkwaardig is. ook, dat hij, als ingenieur,
diep ingaat op de operatietechniek van het
inwendige oor, waarvoor hij delicate en zeer
exacte werkwijzen ontwerpt. Von Bekesy is
een der eersten die dynamisch ooronderzoek
heeft verricht, die dank zij de door hem
zelf ontworpen technieken het oor in wer
king heeft gezien en die dank zij zijn ken
nis als ingenieur in staat was te begrijpen
en te verklaren wat er tijdens het proces
van het horen in het inwendige oor, met na
me in het slakkenhuis, gebeurde. Daarnaast
heeft hij ook zeer vernuftige experimenten
bedacht en weten uit te voeren.
Met het gelijke spel kreeg R.V. deze mid
dag meer dan zij verdiende. De thuisclub,
dat voor rust al beter spel had vertoond,
domineerde in de tweede helft voortdurend,
maar R.K.S.V. liet het er enigszins bijzit
ten.
Voor rust vooral had de wedstrijd weinig
inhoud. Het spel ging op en neer, maar de
wilskracht ontbrak voor een groot gedeelte
bij de spelers. R.K.S.V. kreeg nog de beste
kansen, hoewel aan de overzijde keeper Geu-
sendam de handen dicht mocht knijpen, toen
een schot van Maatman tegen de lat be
landde.
Na rust nam de thuisclub het spel geheel
in handen. Aanvankelijk bracht zij het al
leen tot een buitenspeldoelpunt van midvoor
Oude Luttighuis. Na circa een half uur spe
len leverde een combinatie op de linkervleu
gel een uitstekend R.K.S.V. doelpunt op.
A. Tusveld schoot een fraaie voorzet van
G. Klein Rouweler even fraai in. De wed
strijd leek nu beslist, maar een freekick van
l.back Wolters leverde een vrije trap op,
waaruit Kwintenberg goed inkopte 1-1. R.K.
S.V. kreeg hierna nog enkele goede kansen.
Zo keurde de scheidsrechter een R.K.S.V.
doelpunt wegens aanvallen van de keeper
af. Zo ontging de thuisclub een zeker ver
diende zege.
Met de wedstrijd van zaterdag j.l. is de
eerste helft van de competitie voor Excelsior
afgesloten en is na de overwinning op C.S.V.
de positie in de kopgroep behouden.
De zege van zaterdag was ruimschoots ver
diend en de cijfers 3-1 geven maar een gerin
ge afspiegeling van het grote overwicht. Fei
telijk was het weer mis met de voorhoede.
Voor rust zijn zeker vier opgelegde kansen
onbenut gelaten en na de thee hadden de
roodwitten ook zeker 4 voltreffers moeten
plaatsen.
Het wilde blijkbaar niet vlotten en wij wil
len maar hopen, dat een volgende keer het
schot niet zoek is.
Zaterdag a.s. speelt Excelsior op het Vol
hardingterrein te Nijverdal een wedstrijd
tegen de reserves van de Zwolse Boys. Deze
wedstrijd moet gespeeld worden in het ka
der van het nederlaagtoernooi van afgelopen
zomer, toen beide teams Volharding een 5-0
nederlaag toebrachten. Wij wensen de rood
witten in deze beslissingswedstrijd veel suc
ces!
Na de oorlog bevindt hij zich in Zweden.
Hij is er verbonden aan de universiteit te
Stockholm en is er werkzaam op het ter
rein van de audiologie. De Bekesy-audiome-
ter is een van de vruchten van deze arbeid.
Na de Zweedse periode volgt een Ameri
kaanse. Hij gaat naar de Harvard-universi-
teit en het is de grote verdienste van Prof.
S. S. Stevens dat hij voor Bekesy in zijn gro
te laboratorium een eigen laboratorium in
ruimt met eigen instrumentmakerij, waar
het hem mogelijk is te werken zonder on
der beheerszorgen gebukt te gaan.
Spoedig rijen nieuwe onderzoekingen zich
aaneen. De pagina's van het Journal of the
Acoustical Society of America leggen er
sinds 1948 getuigenis van af. Von Bekesy
begint zich nu voor de elektrische kant van
het gehoorsmechanisme te interesseren. Als
ingenieur wil hij metingen verrichten in het
inwendige oor en hij komt met de techniek
van de micro-elektroden, een werkwijze om
op eén bepaalde plaats een heel dunne draad
vormige elektrode in het inwendige oor te
introduceren.
Hij ontwerpt een mechanisch model van
het slakkenhuis en wil dan ook de trillingen
in dit model waarnemen. Dit brengt hem op
het verrassende denkbeeld dat te doen met
behulp van de huid van zijn onderarm. Ook
gaat hij zich bezig houden met de proble
men van het richting-horen, waarbij hij weer
de onderarm-methode toepast. Tenslotte komt
hij toe aan de theorie omtrent het zogenaam
de residu, waarover in het Philips Natuur
kundig laboratorium Prof. dr. J. F. Schou
ten reeds onderzoekingen had verricht, wiens
publikaties men in Von Bekesy's artikelen
geciteerd vindt.
Het mag voldoening wekken, dat de No
belprijs werd toegekend voor werk op dit
merkwaardige gebied, waar Von Bekesy, on
der toepassing van fysische methoden, zulke
uitzonderlijke resultaten heeft weten te boe
ken.
Eén van de fraaiste kleine steden van ons
land is Goedereede of Goeree, op het gelijk
namige eiland. Het is een vrij onbekend
althans weinig bezocht plaatsje, dat verdient
meer in de belangstelling te staan. Geluk
kig is die aandacht thans groeiende. Dit
kleinood van stedeschoon, intiemer dan Veere,
heeft al vele wederwaardigheden achter de
rug. Helaas kan maar van weinige daarvan
gezegd worden dat zij het stadje ten goede
gekomen zijn.
Aanvankelijk een bloeiende kleine zeeha
ven, geraakte het stadje door inpolderingen
steeds verder van de zee verwijderd en door
verzanding van de havenmond zag het zijn
bron van welvaart letterlijk droog vallen.
In 1482 werd Goeree geteisterd door een
vernietigende stadsbrand. Daarna is het hele
plaatsje opnieuw opgebouwd. Deze ramp be
tekent dat vrijwel alle gebouwen in Goeree
dateren van na de brand. Vele van die gebou
wen zijn bewaard gebleven, doch zij zijn
meestal niet dadelijk als gotische huizen te
herkennen, omdat in de achttiende eeuw de
voorgevels veranderd werden. Daarachter
vindt men echter doorgaans nog vrij com
plete gotische constructies.
Maar de stadsbrand en het langzamer
hand terugzakken tot economische onbedui
dendheid zijn niet de enige slagen geweest,
die het stadje getroffen hebben. Twee ande
re werden in koel overleg door mensenhand
toegebracht. In 1850 besloot het stadsbestuur
het stadhuis te moderniseren. Het is er naar
de huidige begrippen zeker niet beter op ge
worden. Nog ernstiger voor het karakter van
het stadje was de afbraak van de middel
eeuwse ommuring. Zonder een woord van
protest werd-daartoe-in-1900 besloten, maar
ook zonder duidelijke noodzaak. Het stadje
had geen ruimte nodig en het verkeer vroeg
ook niet om slechting van de muurgordel.
Het voor het overige nog zo karakteristie
ke stadje zou - had het de muren behouden -
zeldzaam compleet geweest zijn.
Veel van hetgeen nu nog over is, verdient
liefdevolle aandacht, die dan ook door de
Rijksdienst voor de Monumentenzorg gaarne
wordt geschonken. Het kleine huisje Markt
4, thans in gebruik als woning van de smid,
met de ernaast gelegen smederij is thans
gerestaureerd. Het gotische binnenwerk is
geheel hersteld en ook de achttiende eeuwse
gevels zijn aan een restauratie onderworpen.
De belangrijkste thans onderhanden zijnde
restauratie is die van het z.g. huis van paus
Adriaan, waarin zich nu de herberg De
Gouden Leeuw bevindt. Dit huis dateert in
wendig geheel uit de herbouwperiode van
ia de stadsbrand in 1482. Volgens de plaatse
lijke overlevering heeft de latere paus Adri
aan VI dit huis in eigendom gekregen toen
hij in 1492 pastoor werd van Goeree. De go
tische kerk, waarvan de enige Nederlandse
paus pastoor is geweest, is verdwenen, doch
de toren is gehandhaafd. Deze toren, die
lange tijd als vuurtoren heeft dienst gedaan
en derhalve eigendom is van het rijk, is
dringend aan restauratie toe. Gelukkig zijn
hiertoe plannen in voorbereiding. Deze toren
verdient dat ten volle want het is, de node
loze afbraak van een paar prachtig gepro
fileerde steunberen in het eind van de vori
ge eeuw, één van de fraaiste laat-gotische
torens, die ons land bezit.
Zoals gezegd ondergaat het huis van paus
Adriaan thans een ingrijpende herstelling.
Het zal nimmer te bewijzen zijn dat
het huis De Gouden Leeuw ooit door paus
Adriaan bewoond is geweest, doch door zijn
ouderdom behoort het pand zonder twijfel
tot de huizen, die reeds bestonden in de
tijd, dat paus Adriaan pastoor was van Goe
ree. Bij de werkzaamheden aan het huis, die
zowel het inwendige als het exterieur omvat
ten, is een goed beeld verkregen van de oor
spronkelijke toestand. Helaas is de voorgevel
in de achttiende eeuw zo ingrijpend gewijzigd,
dat nog lang niet vaststaat of voldoende ge
gevens beschikbaar zullen komen om tot een
reconstructie van de middeleeuwse-gevel te
geraken. Zou dat niet mogelijk blijken, dan
zal tot handhaving van de achttiende eeuwse
gevel die op zichzelf fraai is, besloten wor
den.
Het is te hopen, dat de restauratie-activi
teit in het stadje Goeree ook daarna voort
gezet kan worden, want daardoor temeer
zal het in de toenemende recreatiestroom,
die zich naar het eiland richt, een trekpleis
ter kunnen worden.
Arbeiders in de Sovjet zone
De intensieve marxistische en politieke tot werkstaking.
scholing van de arbeiders in de Sovjetzone
blijkt in deze dagen voor de communisti
sche machthebbers eerder een obstakel dan
een steun te zijn. De communisten zijn be
vreesd voor een vermindering van hun pro-
duktiecapaciteit tengevolge van de nu sterk
ingedamde vluchtbeweging en van het on
der de wapenen roepen van buitengewone
lichtingen en „vrijwilligers". In de propa
ganda voor een versterkte produktiecapaci-
teit stoten de machthebbers op vormen van
lijdelijk verzet, die duidelijk het karakter
van de bittere klassenstrijd dragen.
De arbeiders zien het na de 13e augus
tus duidelijker dan voorheen, dat de commu
nisten hun heerschappij op kosten en met
behulp van de arbeiders willen vestigen, dat
de communisten hun privileges op een ma
nier trachten binnen te halen, die alleen
nog maar vergelijkingen oproept met een in
het Westen reeds lang overwonnen periode
van „hard kapitalisme".
Tegen de voortdurende en stijgende uit
buiting door de communistische staat kie
zen de arbeiders nu in grotere omvang het
wapen van de stille sabotage, van het lij
delijk verzet. En waar de vorm van het
lijdelijk verzet geen kans van slagen biedt,
wordt openlijk naar het middel van de werk
staking gegrepen, waarmee ook het stadium
van het actieve verzet wordt bereikt.
Het symbool van de groeiende oppositie
is nu in de Sovjetzone een staking, die op
8 september in het grote metaalbedrijf van
Riesa uitbrak. Ondanks een reeks van ter-
reurvonnissen en steeds scherper wordende
dreigementen besloten de metaalbewerkers
Eet eenmaal per week peulvruchten.
Het koude seizoen nadert met rasse schre
den. Tijd om weer eens aan peulvruchten te
denken. Of denkt u er nooit aan? Bent u er
ook schuldig aan, dat er tegenwoordig in ons
land minder peulvruchten gegeten worden
dan zo'n 50 jaar geleden?
Zekerheid over de oorzaak van het vermin
derende peulvruchtenverbruik hebben we
niet. Maar het is natuurlijk niet onmogelijk,
dat de lange week- en kooktijd er iets mee
te maken hebben. Hierdoor moet men een
peulvruchtenmaal eigenlijk 2 dagen van te
voren „plannen". De opkossing is een vas
te peulvruchtendag. En als u toch vergeten
bent de erwten of bonen de avond tevoren
in ruim water te zetten, reken dan op wat
langer koken, dus langer dan 1 tot IV2 uur,
of neem uw toevlucht tot de gesteriliseerde
peulvruchten in blik of glas.
Duurder? Ja, maar per slot van rekening
moet er voor het gemak iets betaald worden.
Recepten voor 4 personen.
Kerrie-erwtensoep (soep vooraf).
150 g spliterwten of groene erwten, plm
1 1. water, 1 ui, 1 prei, peterselie, selderij,
boter of margarine, 1 theelepel kerrie, plm
1 dl. melk, peper, zout, aroma (citroensap
of azijn).
Verdeling van het totaal aantal ongelukken,
veroorzaakt door het achteropkomend verkeer.
he
De (split)erwten wassen en een nacht we
ken met water en zout. De erwten met
weekwater opzetten en plm. 30 minuten voor
koken. De ui en prei schoonmaken, wassen
en in ringen snijden. De boter of margarine
smelten, de kerrie toevoegen en de ui, prei
en selderij plm. 10 minuten smoren. De split
erwten toevoegen en de soep nog plm. 20
minuten zachtjes laten koken. De soep op
smaak afmaken met de melk en eventueel
peper, zout, aroma en enige druppels citroen
sap of azijn.
Het peterselie en selderij groen schoonma
ken, wassen, fijnhakken en op het laatst aan
de soep toevoegen.
400 g. kapucijners, 1 middelmatig grote
selderijknol (plm 400 g.)selderij, 2 uien,
('n stukje knoflook), plm. 1 theelepel toma
tenpuree, 50 g. gerookt mager spek, 25 g.
(2Vz eetlepel) boter of margarine, zout.
De kapucijners wassen en een nacht weken
in ruim water. De kapucijners zachtjes gaar
koken in 1-1V2 uur, tijdens het koken zout
toevoegen. De knolselderij in plakken snijden,
schillen, in blokjes snijden en was
sen. De uien wassen en in stukjes snijden
evenals het spek. (De knoflook schillen en
zeer fijn hakken.) De boter of margarine
smelten. Het spek licht uithakken. De ui
(knoflook) tomatenpuree en knolselderij toe
voegen en in plm. 20 minuten zachtjes gaar-
smoren.
De kapucijners laten uitlekken en met de
groenten vermengen. Op het laatst het ge
wassen en fijngesneden selderijgroen toe
voegen. Het gerecht zonodig nog op smaak
maken met zout.
Rijst met bruine bonen en paprikasaus.
200 g. bruine bonen, 200 g. rijst, 4 dl.
bouillon of water, 20 g. (2 eetlepels) boter
of margarine, 20 g. (3 eetlepels) bloem,
plm 2 eetlepels paprikapoeder, zout, een
scheutje melk, pikante saus.
De bruine bonen wassen en een nacht we
ken in ruim water. De bonen zachtjes gaar
koken in plm. 1-1 y2 uur, tijdens het koken
zout toevoegen. De rijst wassen, opzetten met
4 dl kokend water met zout of een bouillon
blokje en in plm uur zachtjes gaarkoken.
Voor de saus de boter of margarine smel
ten, de bloem toevoegen en onder goed roe
ren licht bruin laten worden. Het paprika
poeder toevoegen en bij scheutjes tegelijk
de bouillon of het water onder goed roeren
met de massa vermengen. De saus laten
doorkoken tot hij goed gebonden is. Op het
laatst een scheutje melk toevoegen. De saus
op smaak afmaken met een weinig pikante
saus en eventueel wat zout. De bonen afgie
ten. De rijst met de bonen vermengen. De
saus er door roeren of apart erbij geven.
Wat denkt u van een slaatje van witlof de arbeiders ln Brandenburg nog in bedwang
of andijvie bij deze schotel? hield.
De machthebbers in de Sovjetzone hebben
alle middelen te baat genomen om te voor
komen, dat er iets over deze staking in het
Westen bekend zou raken. Het is hen niet
gelukt. Dit zijn de feiten:
De met ingang van 4 september beginnen
de nieuwe werkweek stond in het teken van
een 25, pet. verhoging van de arbeidsnorm.
Werd deze verhoging niet in de gewone ar
beidstijd bereikt, dan waren de arbeiders ver
plicht onbetaalde overuren te maken totdat
de verhoogde norm was bereikt. Zo was al
thans het plan van de communisten. De ar
beiders kregen wel kennis van het voorne
men van de communisten, maar zij werden
nog in de gelegenheid gelaten op een be
drijfsvergadering zich „vrijwillig" voor de
verhoogde norm uit te spreken. De toch al
onder verhoogde druk werkende metaalsmel
ters zagen geen kans om de verhoogde norm
te verzekeren.
Zij moesten daarvoor wel overleg plegen
met de andere arbeiders, zo beweerden zij.
De leidende communisten vertrouwden op
hun overwicht en lieten de smelters een dag
de tijd om met hun collegae te overleggen
hoe de norm kon worden verhoogd.
In dat overleg bleek echter, dat de alge
mene stemming volstrekt tegen elke verho
ging van de arbeidsnorm was en deze stem
ming werd vooral versterkt door de vrou
wen van de metaalbewerkers, die met lede
ogen moeten aanzien, dat er steeds inten
siever voor een voortdurend kleiner wor
dend levensmiddelenpakket moet worden ge
werkt.
In de aangekondigde bedrijfsvergadering
sprak vrijwel elke tweede arbeider een paar
woorden om duidelijk te maken, dat de ei
sen van de normenverhoging onder de gege
ven omstandigheden niet te verwezenlijken
waren.
Er werd dus geen besluit genomen om de
normen te verhogen. De communisten ech
ter zochten een andere uitweg. Zij stelden
een nieuwe loonberekening op, die gebaseerd
was op de verhoogde produktie, waardoor
bij gelijk blijvende arbeidsinspanning nood
zakelijkerwijs een loonsverlaging van onge
veer 20 pet. tot 25 pet. moest optreden.
De eerste groep, die het in feite verlaag
de loon kreeg uitbetaald, protesteerde hef
tig tegen de kortingen, maar zij kreeg te
horen, dat bij een grotere inspanning het
„vroegere" loonpeil weer kon worden be
reikt. Toen gebeurde het onvermijdelijke.
De groep weigerde het bedrijf te verlaten.
Met de weigering van de arbeiders om
het bedrijf te verlaten ontstond onmiddelijk
een kritieke situatie, want de arbeiders van
de volgende ploeg waren het bedrijf al bin
nengestroomd om het werk over te nemen.
Het contact tussen de beide ploegen leidde
er al spoedig toe, dat besloten werd het
werk neer te leggen. Het bericht van de
staking verbreidde zich al spoedig door Rie
sa. Ook de arbeiders van de late ploeg kwa
men naar het bedrijf en nestelden zich bij
hun kameraden van de andere ploegen.
De functionarissen van het bedrijf en van
de communistische vakbond trachtten de ar
beiders met dreigementen en smeekbeden
weer aan het werk te krijgen. Het mislukte.
De staatsveiligheidsdienst verscheen, maar
kon tegen de grote massa van arbeiders
nauwelijks iets beginnen zonder een open
lijk straatgevecht te riskeren. Toen de ar
beiders merkten, dat de functionarissen ra
deloos werden, namen zij zelf het initiatief
en stelden zich telefonisch in verbinding met
het communistische partijbestuur in Oost-
Berlijn. De schrik voer de heren in de le
den. Een staking in een van de grootste
metaalbedrijven, zoiets kon makkelijk het
begin worden van een algemene opstandbe
weging. De partijbestuurders namen direct
maatregelen. Zij susten de opgewonden ar
beiders van Riesa en stuurden onmiddellijk
een delegatie van gevolmachtigden om tot
een overeenkomst met de arbeiders te ko
men.
De gevolmachtigden kwamen, een extra
vliegmachine (van de strijdkrachten) had
hen gebracht. Zij stelden de arbeiders ge
rust. Intuussen was ook de derde werkploeg
volledig in het bedrijf aangekomen en te
genover deze massa oordeelden de gevol
machtigden van het partijbestuur het maar
beter om toe te geven aan de verlangens van
de arbeiders om de normenverhoging in te
trekken. Dit geschiedde met gelijktijdig ont
slag van een zestal leidende functionarissen
van het bedrijf door de partijbestuurders.
Nadat de arbeiders op deze wijze hun ei
sen volledig zagen ingewilligd beloofden zij
bovendien te trachten een verhoging van on
geveer 4 pet. te zullen nastreven, indien de
ze verhoging dan ook werd betaald. Hier
tegen hadden de partijbestuurders niets in
te brengen, integendeel, zij waren blij, dat
deze bom nog niet was gebarsten. De ar
beiders gingen weer aan het werk. De sta
king had nog geen vier uren geduurd. De
lonen werden weer „opgetrokken" en „kor
tingen" ongedaan gemaakt.
In Brandenburg pasten de communisten
voor het doorzetten van hun eisen tot ver
hoging van de arbeidsnormen andere me
thoden toe. Zij lieten het daar pas tot be
drijfsvergaderingen komen, nadat zij hun
vertrouwensmannen vooral met premiebelof
ten hadden laten werken en toen er toch
nog arbeiders in de bedrijfsvergaderingen
trachtten te protesteren tegen de te hoge
normen, werden deze aanvankelijk met rust
gelaten. In Brandenburg werd echter toen
„langzaam aan gewerkt". Dit had een da
ling van de produktie tot gevolg. Daarop
werden alle arbeiders, die op de vergade
ringen tegen de verhoogde normen hadden
geprotesteerd, gearresteerd. Het waren er
negentien. Zij werden naar een dwangar-
beidskamp overgebracht en speciale eenheden
van de volkspolitie kregen opdracht extra
surveillances uit te voeren in de bedrijven,
zodat de massale dreiging met wapengeweld
