FILM-NIEUWS KLEDERDRACHT VAN RIJSSEN STERK VERANDERD Bronchi letten De Jonker en de nieuwe koescheper Programma clubhuiswerkseizoen 1961- 62 Rijssen Vooruit" - Almelo Excelsior behaalde 11 grote overwinning Touristisch seizoen 1961 verkouden Veemarkt Rijssen Over moord wordt niet gesproken De vijand kwam 's nachts Vrijdag 3 november 1961 Weekblad voor Rijssen Pagina 2 „Spaar de Pimmetjes voor geschenkartikelen zij blijven altijd geldig" p.i.m margarinefabriek-Bolsward RUSSEN huiten de wallen Honderden jaren reeds dreven de Rijsse- naren hun vee naar de Mors. Dat was een oud gebruik uit de tijd toen Rijssen nog een marke was, en er niets was als het kasteel, de- veerstal geheten, later Bever voorde. Dit kwam omdat het in de vroeg ste tijden door Bevervöorde's is bewoond geweest. De tijd waarover wij het nu heb ben werd het bewoond door de familie van Langen. Nu was in de tijd, dat de Jonker Roelof het flink op de heupen had, de koe herder, de oude Haar fatzau verdronken. Een ondeugende koe, had de oude stakker in de sloot geduwd en zo was de man jam merlijk verdronken. Toen het des avonds tijd van stalling was, waren de koeien als gewoon naar de stal gegaan net zoals zij gewoon waren te doen. Die van de Bever voorde voorop. Dat hoorde nu eenmaal zo. De koeien waren later dan anders. En de Jonker die het niet goed zetten kon dat sinds een vijftal jaren Rijssen een stad was met een eigen bestuur, vond dat de nieuwe stadsregering feitelijk prutswerk was. Tel kens en telkens ontdekte de Jonker dat er tekortkomingen waren. Nog pas gisteren had hij voor de drost van Twente moeten ver schijnen. En vóór hij van de Bevervoorde vertrok had de lieve Vrouwe van Bever voorde, blij, dat die onverkwikkelijke zaak met de Loopschute nu tot het verleden be hoorde tot haar man gezegd: Roelof, lief ste, bijt maar flink van je af, bij de drost. En Jonker Roelof beloofde, de drost helder te zeggen waar het op stond. En op het kas teel te Goor de residentie van de drost, had den zij samen onder vele glazen wijn, de toestand besproken. De drost vond het ook een schandaal, dat alle mestgaten van dor pen zoals Rijssen, Goor, Delden en Ootmar- sum stadsrechten hadden gekregen. Maar daar was nu eenmaal niets aan te doen. Heer Bevervoorde diende zich te matigen, want Rijssen was een stad, dmet een eigen bestuur. En de Jonker moest zich zolang hij binnen de wallen woonde houden aan de stadskeuren, die door de plaatselijke burge meesters werden gemaakt. De Jonker snoof verachtelijk. Dat zal nooit gebeuren! En toch moet het beval de drost, anders krijgen wij moeilijkheden met de Utrechtse bisschoppen en de Duitse keizers. Laat voor zijn doen kwam de Jonker thuis. En toen liep zijn vee nog buiten de stallen. Ook de hoge Vrouwe vond dat het een schan daal was. Sinds Rijssen een stedelijk be stuur had, deugde er niks van. Daar had je nou ook weer die stomme dieren van koeien, die kwamen daar maar zonder sche per aanwapperen. De koeien werden gestald en de heer van Bevevoorde dook bij het haardvuur in een gemakkelijke stoel, en dacht na over de vele beslommeringen, die een Jonker van Bevervoorde had. Daar had je nou, die boeren van burge meester. Zij melken hun koeien en ploe gen hun land. Zij woonden in heel gewone huizen en waren niet eens van adel, gewoon weg maar Graats of Dieks en dan bur gemeester. Als zoiets goed kon gaan, dan kon de adel wel optrommen, maar zover was het nog niet. Morgen vroeg zou de Jonker er voor de zoveelste maal nog eens doordonderen. En tevreden sliep hij onder luid gesnurk behagelijk bij het haardvuur in. Tegen half acht liet zijn vrouw hem wek ken, door Willem de opperhuismeester. Want tegen Willem zette meneer geen grote bek op. Lieverd wij gaan eten riep zijn vrouw hem tegemoet. Heerlijke geuren van wild braad streelden zijn reukorgaan en dat bracht de Jonker in een milde stemming. Hij had goede eetlust en schranste als een wolf, hij werd er rood in de nek van. En elders in de stad Rijssen, zat men die avond bij buur en burger en brinkzitter. De laatsten waren de zeer kleine luiden, voor de kar- nemelksepap met paardebonen. En dit volk zegende de Here, voor de goede gaven. Dat deed de Jonker ook wel, maar deze ver beeldde zich dat hem van Godswege meer en beter toe kwam. Waarvoor had God an ders de adel geschapen? Boordevol verza diging, zocht de Jonker Roelof zijn stoel weer op, bij het haardvuur en begon weer te prakkizieren over de slordigheid en on oplettendheid van het volk van Rijssen en vooral op de oude Haar fat jan had hij het voorzien. Zeker, de Rijssense koescheper was oud. Maar dat was geen reden om zijn werk te verwaarlozen. Was zijn grootvader zaliger, de oude Jonker van de Bevervoor de niet op zeventig-jarige leeftijd te Velde getrokken tegen de Turken en ze roemvol helpen verslaan? O zo! Dat was nog heel wat anders dan koeherder van Rijssen. Maar ja, van het min dere volk kon je zoiets verwachten. En de heer Van Bevervoorde toonde daar luid ge snurk, dat hij het weer af had laten weten. Willem de Opperhuismeester moest als ge woonlijk de Jonker roepen. Maar zijn edele sliep vast. En toen schudde Willem hem aan de schouder. En de Jonker rek te zich ui en gaapte flink. En vroeg wat er was. Er was iets heel ergs, bur gemeester Luibessem stond i nde hal van het kasteel te klappertanden. Dit deed de Jonker deugd. Als een burgemeester klap pertandend op de Bevervoorde kwam, dan was dit een teken van diep ontzag. De Jonker trok zijn kleren recht en voegde Willem toe: Laat Luibessem hier komen. Luibessem dan, liet zijn klompen in de ves tibule achter, en klom moeizaam op kousen voeten de trap op naar de herenkamer, voorafgegaan door de opperhuismeesters, die steeds Luibessem aanmaande dat hij de kop niet zou stoten. Maar Luibessem stootte de kop niet. Hij was gewend door nauwere gaten te kruipen. Knipperend tegen het kaars licht bleef Luibessem staan. Willem! Gebood de Jonker laat Luibessem gaan zitten. De burgemeester weifelde even. Gebiedend klonk het nog eens: Ga zitten. Daar zat de burgemeester bij het voor hem deftige haard vuur. Wat bracht u hier naar toé? Vroeg de Jonker, terwijl hij liefkozend de kop van zijn dashond aaide. Jonker de oude Haar Gat jan onze koeherder is weg. Sinds wan neer? Dat weten wij niet, zij zijn nog be zig hem te zoeken. Meteen kwam Willem de opperhofmeester mededelen dat de stads bode de Vinke beneden in de hal een bood schap had. Laat de Vinke hier komen ge bood de Jonker, het is voor ons in de hal te koud. Willem haalde de stadsbode de Vinke naar boven en liet deze, de herenkamer binnen. De Jonker bood de Vinke geen stoel aan. Dat hoorde niet, personeel moest staan. Wat is van je dienst Vinke. Ik moet van burgemeester Tippeler mededelen dat de oude Haar Gat jan daar is gevonden in een sloot op de Mors, met gescheurde kleren. De koe van Kloekhennen Jasper moet het gedaan heben. Hoe weet je dat? vroegen alle beide tegelijk. Jasper vertelde, dat de koe klungels van kleren van de oude Hr Gtjn n e ho- res h hangen. Waar heben ze Haar Gat jan gelaten? Hij ligt nog op de stortkar. Men heeft mij geroepen om de Jonker te vragen wat men er mee aan moest. De Jonker groeide. Dat was nu nog eens een daad van burge meester Tiggeler die prijzenswaardig was. De oude Haar Gatjan vijfentachtig jaar, of daaromtrent oud, lag dood op de stortkar en de Jonker moest beslissen wat er mee gebeuren moest. Laten ze hem maar huis brengen, wij zullen morgen wel zien. De Vinke kwam terug met een gezicht alsof hij zeggen wilde heb ik dat effen opgeknapt of niet. De Jonker deelde aan de Luibessem mee dat men de volgende morgen bij elkaar zou komen om een nieuwe koescheper aan te stellen. Watte? vroeg Luibessem. Dat doen wij toch als burgemeesters. Wie is er heer van Rijssen, ik of jij? De Jonker is heer van Rijssen, maar ik dacht? Denken dat hoeft hier in Rijssen niemand, behalve ik. Daar ben ik heer van Rijssen voor. Goedenavond Luibessem. De bel rinkelde en de opperhuismees ter kwam om de Luibessem uitgeleide te doen. Wat een kanon van een kerel dacht de Luibessem toen hij weer op straat stond. Nog geen glas wijn, zelfs geen kroes bier presenteert de hond van een Jonker. Maar wij zullen hem heer van Rijssen! Daar kon hij donder op zeggen. En voor hij naar huis ging, ging hij eerst naar het sterfhuis en keek vol deernis naar de dode die gelijk een held in het harnas was gestorven. Toen de volgende morgen ten tien ure, de Jonker van Bevervoorde op het Raadhuis kwam, vond hij daar alleen Lindejan, de stadssec retaris die hem te woord stond. Zijn de burgemeesters er nog niet? Lindejan schraap te zijn keel en meteen de nodige moed bij- elkaar, om te zeggen dat zij al weer weg waren. En hoe moet het met het vee? Wilde de Jonker weten. Daar is al in voorzien. De burgemeesters hebben Teertonnen Jan nes tot stadskoescheper benoemd. Dus zonder mijl brulde de Jonker, dat zal heel Rijssen bezuren. Woest en kokend van woedde snelde de Jonker naar huis en naar de herenkamer waar het vuur helder brand de. Hij liet zijn vrouw roepen en de hoge Vrouwe van Rijssen, een geboren freule Visbek, luisterde naar het schandaal dat zich had voltrokken. Ik ga naar de drost! brulde de Jonker. Dat doe je niet Roelof! riep de hoge Vrouwe. Maar wat dan? Roelof je gaat naar de begrafenis van de oude koeherder. Het zwarte kleed op de hengst en je rijd vlak achter de dodenwagen. Dan heb je de burgemeesters, want die gaan niet bij een arm man als de koescheper naar de groeve. Dat was een idee dat goud waard was. Zijn vrouw had toch altijd heldere open blikken. Willem de opperhofmeester moest informeren wanneer de teraardebe stelling paats had. En precies op tijd ver scheen de Jonker in zwarte kleedij op een zwart kleed gedekten hengst voorop in de rouwstoet van schamele lieden. De pastoor van Rijssen stelde Jonker als -voorbeeld en heel Rijssen was van verbazing met stom heid geslagen. VAN COEVERDEN OUD RIJSSEN TAFELTENNISGROEP - zaterdag 3-4 uur -GYMNASTIEKGEBOUW. Jongens en meisjes, vanaf 8 jaar, die zich nog niet hebben opgegeven, kunnen alsnog op de clubavonden zelf komen om zich bij de leiders of leidsters op te geven. Het club- geld bedraagt tien cent per avond. Alle jon gens en meisjes, die zich al opgegeven heb ben worden dus de volgende week op een van bovengenoemde avonden verwacht. In een spannende en gelijk opgaande wed strijd heeft Almelo een fortuinlijke overwin ning behaald op R.V. De eerste aanvallen waren voor Almelo, maar allengs kwam R.V. er beter in. Toch nam Almelo in de 9e min. de leiding toen middenvoor Kolthof de prima keepende doelman Thyink kansloos passeerde 0-1. R.V. kwam hierna sterk in de aanval, maar het duurde tot de 44e min. eer midden voor H. Voortman hard kon inschieten, 1-1. Na de rust deden de ploegen niets voor elkaar onder. Kansen waren er aan beide zijden genoeg, doch de voorhoedes wisten hier van niet te profiteren. In de 20e min. bij een vrij ongevaarlijke aanval van Almelo, kon doelman Thijink de bal niet onder controle krijgen, en het was middenvoor Kolthof, die de bal het be slissende tikje gaf 1-2. R.V. gooide hierna alles in de aanval, doch de Almeloverdediging liet zich niet passeren, zodat in de stand gaan wijziging meer kwam. De stichting „Club- en Buurthuiswerk Rijs sen" zal met ingang van dinsdag 7 novem ber a.s. haar werkzaamheden weer begin nen. De clubs, waarmede vanaf dit moment wordt gestart, zijn in het volgend program ma opgenomen. Voor de lekespelgroep en de instuif van zaterdagavond moeten nog verschillende voorbereidingen worden ge maakt. Hopenlijk zal de officiële opening van laatstgenoemde activiteit op 18 november a.s. kunnen plaatsvinden. Nadere mededelingen daaromtrent volgen nog. Vanaf de volgende week zijn er dus de volgende clubs: HANDENARBEID jongens dinsdagavond 7-8 uur - SCHILDSCHOOL. HANDWERKGROEP meisjes - woensdaga- avond 7-8 uur - ORANJESCHOOL. RADIOGROEP jongens - donderdagavond 7- 8 uur - SCHILDSCHOOL. TEKEN- EN SCHILDERGROEP jongens - donderdagavond 7-8 uur - SCHILDSCHOOL. ZANGGROEP meisjes vrijdagavond 6.30 - 7.30 uur - GYMNASTIEKGEBOUW. HANDENARBEID mnheisjes - vrijdagavond 7-8 uur - SCHILDSCHOOL. HANDENARBEIDS meisjes - vrijdagavond 7-8 uur - ORANJESCHOOL. Advertentie Hoestdrank in tabletvorm. 95ct Nimmer is het in de voetbalhistorie van Excelsior voorgevallen, dat de Rijssenaren een zo grote overwinning behaalden op Sparta uit Enschede als zaterdag jl. De 6-0 zege was in alle opzichten verdiend, aange zien de Rijssenaren over alle linies superi eur waren. Aanvankelijk zag het er niet naar uit dat de roodwitte voorwaartsen doelman Ten Don kelaar zesmaal zouden passeren. De wed strijd kreeg van meet af aan een levendig karakter en het beloofde dadelijk 'n goede wedstrijd te worden. Uit deze grappige foto, die enige tiental len jaren geleden in de Haarstraat werd ge maakt, blijkt vooral duidelijk hoe de Rijs sense bevolking zich heeft aangepast. Eeuwenlang heeft Rijssen kans gezien zich praktisch volledig te isoleren. Invloed van buitenaf, op welk gebied ook kon slechts een rol van zeer weinig betekenis spelen. Men ziet hoe er min of meer een com plete volksoploop is ontstaan, toen de foto graaf had aangekondigd de bewoners van de Haor op ,,'t petret" te zetten. Typisch is wel, dat men daartoe gaarne bereid was. Vooral de jeugd heeft zich op de voorgrond weten te dringen, nieuwsgierig vol verwach tingen ook van de foto, die de fotograaf mis schien beloofde te zullen sturen. De oudere bewoners van de Haar zijn op de achtergrond gebleven. Die wilden met die „kemosies" waarschijnlijk niets te ma ken hebben. Een prachtig inzicht geeft ons ook deze opname, van de typische klederdracht van de Rijssense jongens en meisjes. De lange witte schorten van de meisjes en de vroeg wijze lange broek, vestje en plat petje van de jongens, roept onwillekeurig vergelijkin gen op met de kleding van de hedendaagse jeugd van Rijssen. Vooral bij ouderen kan er misschien wél heimwee zijn naar de goede oude tijd, maar wij zijn van mening, dat er in dit opzicht echt van een grote vooruitgang, en van een verheugende aanpassing moet worden gespro ken, al kunnen wij van die oude foto's echt wel genieten. Advertentie Aangevoerd: 1431 stuks vee, runderen 126, varkens 1305. Prijzen: 10 vette koeien van 2,80 tot 3,05 per kg. slachtgewicht. 54 melk- en kalfkoeien van 900,— tot 1025,per stuk. 35 pinken van 550,— tot 625,— per stuk. 27 graskalveren van 250,tot 325,per stuk. 26 drachtige zeugen van 275,— tot 335,— per stuk. 22 loopvarkens van 80,tot 110,per stuk. 1257 biggen van 50,— tot 60,— per stuk. Overzicht handel; Rundvee: Handel kalm, prijzen onveranderd. Zeugen en biggen: Handel kalm, prijzen da lend. Woensdag de film: Generaal Ribera president van een Zuid- amerikaanse staat moet zijn vakantie die hij met zijn echtgenote aan de Franse Ri viera doorbrengt plotseling onderbreken. In zijn land is een revolutie uitgebroken. Ribera besluit met zijn eigen vliegtuig te rug te gaan. Start: 12 uur 's middags, Nice, Luis Vargas en Franco Diego fanatieke te genstanders van het regime van Ribera die sedert enkele jaren naar Frankrijk waren uitgeweken hebben de opdracht van hun par tij een tijdbom in het vliegtuig van Ribera te plaatsen. Zijn dood moet een ongeluk lij ken zodat ontijdige repressailles worden voorkomen. Tijd voor explosie: 13.30 uur. Diego is employé bij één der luchtvaart maatschappijen op het vliegveld van Nice en is aanvankelijk Vargas behulpzaam bij het plaatsen van de helse machine in het vlieg tuig van de Generaal. Op de laatste minuut echter besluit Ribera terug te vliegen met een lijntoestel - via Ro me naar Zuid-Amerika. Het plaatsen van de bom in een passa giersvliegtuig heeft een onherroepelijke con sequentie; er zullen vijftig onschuldigen wor den gedood! Uitgesloten - volgens Diego! Er is géén keus- aldus Vargas! Indien de Generaal niet wordt geliquideerd zullen er ginds in het verre vaderland vijftigduizend of meer slachtoffers zijn! En hier ontstaat het conflict tussen twee vrienden dat even oud is als de machten die het mensdom regeren: gaat het welzijn van velen boven het geluk van enkelen? Diego hoewel intelligent en gevoelig meent in het belang van de velen te moeten hande len desnoods ten koste van enkelen ja zelfs van zijn beste vriend. En Vargas schroomt ook niet wanneer vele andere middelen blijken te falen zelf met de kofferschrijf machine waarin de noodlottige bom is ver borgen in het lijntoestel te stappen dat de Generaal naar zijn vaderland terug moet brengen. Het is 13 uur. Wordt hier een koel bloedige moord begaan of is dit een daad van moed die zijn rechtvaardiging vindt in het gestelde doel: de vrijheid van onderdruk ten? Vargas temidden van de vijftig passagiers die zich niets van hun lot bewust zijn bezint zich... En dan is er plotseling dat incident vlak boven het eiland Elba om 13.27 UUR. Er zijn nog maar drie luttele minuten! Een incident dat Vargas voor een desperaat vol dongen feit stelt en zijn geweten nauwelijks tijd iaat voor bezonnen beraad. Het is dit incident dat de film naar zijn climax voert. Op 6500 meter hoogte moest een man uit naam van velen worden geli- quideerd. Wanneer het NOODLOT zich bui ten de macht en de hand van mensen om voltrekt is het dan gerechtvaardigd om te spreken van MOORD? Lengte der hoofdfilm 2551 m. Beide keuringen 14 jaar. Vrijdag en zaterdag de film: Oorlog in Korea... een peleton Amerikaan se mariniers heeft opdracht een boerderij op een belangrijk strategisch punt in de be sneeuwde bergen te bezetten. Onderweg wor den zij aangevallen door Noordkoreanen en Chinezen; hun luitenant- dodelijk getroffen- draagt het bevel over aan sergeant Towler (SIDNEY POITIER), een neger. Sommige mariniers zijn daarover weinig gesticht, o.a. de gedegradeerde ex-sergeant Kincaid (ALAN LADD) en Towler heeft aldus een zware taak. Zij bezetten de boerderij, waar slechts een halfbloed vrouw (ANA ST.CLAIR) met haar Koreaanse moeder en haar zoontje woont. Weldra krijgen zij zware nachtelijke aan vallen te verduren en een deel der mannen is van mening, dat hun positie onhoudbaar is. Towler wil deze echter tot elke prijs handhaven omdat het lot van een opmarche rend Amerikaans bataljon ervan afhangt. Tenslotte gaan de Noordkoreanen tot een tankaanval over. Towler en Kincaid weten de tank buiten gevecht te stellen, maar Kincaids ene been wordt daarbij verbrijzeld. Soldaat Wade (GLENN CORBET), van huis uit student in de medicijnen meent dat Kin caids been moet worden afgezet. Tot zijn schrik geeft Towler hem daartoe opdracht. Tijdens de operatie krijgt Kincaid transfu sie met het bloed van Towler. Als een colonne tanks de boerderij nadert, beseft Towler dat de positie niet te hand haven is en zendt hij zijn mannen naar een veiliger plek. De tanks verwoesten de boer derij en als de mannen reeds een aanval verwachten op hun bergpositie, komen plot seling dreunend Amerikaanse vliegtuigen over en bombarderen de tanks. Het batal jon is in aantocht en Towlers groep heeft de vijand juist lang genoeg weten op te hou den. Dè onderlinge onenigheid en het ras senvooroordeel zijn in het vuur van de strijd voor goed vergeten. In de eerste helft werden door Excelsior enkele kansen om zeep gebracht, terwijl Spar ta zich hieraan eveneens schuldig maakte. Toch scoorde Voortman voor half-time het eerste doelpunt. Na de rust groeiden de roodwitten tot gro te hoogte en werd 't doelgebied door de Excel- sior-defensie en halfspelers waterdicht afge grendeld. Daarbij verwaarloosden Nijland en Baan de voeding van de voorhoede niet en mede door het hog© tempo kwamen de Spar tanen voor grote problemen. Weldra trof Nieu- wenhuis de roos en toen was het hek van de dam. Met regelmaat van de klok werd de stand tot 6-0 opgevoerd. De Excelsiorcn hebben daarmede aange toond dat zij een hartig woordje zullen mee spreken en dat zij door goed voetbal tot overwinningen kunnen komen. Voor zaterdag a.s. staat de uitwedstrijd te gen het Zwolse C.S.V. op het programma. De spelers en supporters (tegen een ver goeding van 1,75 wordt de supporters gele genheid gegeven hun favoriten te vergezel len) vertrekken om twee uur. Aan een voorspelling wagen wij ons niet. Aangezien de wisselvalligheid van de ploeg maar al te goed bekend is. Indien er even wel gevoetbald wordt overeenkomstig de ka- paciteit van iedere speler, dan moeten de puntjes in Rijssen terecht komen. Spelers, het grote supporters-legioen heeft U vertrouwen geschonken. Beschaam dit ver trouwen dus niet. Veel succes! Door de Provinciale WV in Overijssel is een overzicht samengesteld van het touris tisch seizoen 1961. Er wordt geconstateerd, dat de provincie Overijssel touristisch gezien meer in de be langstelling heeft gestaan dan vorige jaren, met uitzondering van een gedeelte van N.O. Overijssel. Daar heeft men de invloed van de regenachtige zomer duidelijk kunnen mer ken. Overijssel heeft zeer velen aldus het over zicht een goede vakantie kunnen bezorgen, hetgeen alle bij de recreatie betrokkenen een gevoel van voldoening zal geven, terwijl de belanghebbenden in directe en indirecte zin bovendien de economische voordelen heb ben zien groeien. Met cijfers wordt aangetoond hoe de be zetting in hotels, zomerhuisjes en kampeer - inrichtingen is geweest, waaruit de conclu sie kan worden getrokken, dat Overijssel vooral in de toekomst een belangrijk aan deel in de recreatie van de Nederlandse be volking kan gaan leveren. De Overijsselse Heuvelrug heeft misschien geen topseizoen kunnen noteren, hoewel het bezoek van vreemdelingen zeker is toegeno men. Wat Rijssen betreft wordt medegedeeld, dat met name de hotels in het hoofdseizoen, goed bezet zijn geweest. In het voorseizoen had men in deze sector wat men noemt een vrij goed seizoen met een bezetting van 50 tot 75 procent, maar dat van een duidelijke opleving van het groepsbezoek geen sprake is geweest. In het algemeen was het dagbe- zoek druk te noemen. Over het gehele sei zoen genomen, is het bezoek aan Rijssen on geveer gelijk gebleven aan het seizoen 1960, hoewel het opgevallen is, dat er dit jaar meer buitenlanders hun vakantie in Rijssen doorbrachten dan in 1960.

Erfgoed Rijssen-Holten

Weekblad voor Rijssen | 1961 | | pagina 2