Dames-
Heren- en
Kinder jasjes
Fa. H. Koedijk
Ijzerhandel
D. PAS
oppert'8
dèp!
Belangrijk
Jan Aolbert
MUVERO FORNUISPOT
a MEISJES
b FLINKE JONGEMAN
DE GEZAMKNI I IKE SI AUpRS
f Uv:
vh Jan Heedt
Gas-sigarettenaanstekers
Sigarenmagazijn GIJSBERS
is Ijzerhandel D. Pas
WASMACHINE of CENTRIFUGE
Vraag het de kenners
VLOERBEDEKKINGEN
KAMGARENSPINNERIJ //RIESSEN" N.V.
kinderwagen
Dropping van leden
Rode Kruis-colonne
RICSV-Nijverdal
Markelo-Rij ssen Vooruit
NIEUWE VOORZ
MANNENKOOR
Esstraat 36, telefoon 2952, Rijssen
U wint altijd bij:
PENNINGS TOTAAL-TEXTIEL
PENNINGS TOTAAL-TEXTIEL
Uw dure landbouwwerktuigen
vragen de beste verf
WINTERTIJD - STAMPPOTTIJD
Extra Vleesschotel:
kvaliteitFaanbied j Q 50 gr leverkaas. 50 gr Haagse lever
worst. 50 gr boterhamworst, samen
50 gram BOTERHAIVIWORST lilt ct. 50 cent.
Vrijdag 13 oktober 1961
WEEKBLAD VOOR klJSSEN
Pagina 4
Het juiste adres voor een
Ook voor een
slaagt u bij ons het beste en voordeligste.
Uitsluitend de betere merken.
Eigen servicedienst.
Haarstraat 99 - telefoon 2918
krant kunt U niet mtss&nl
Metingen van de polsslag
Verminderd slagvolume
van het hart
Door lawaai verkouden
Een enorm grote keuze brengt u Wessels Stoffenhuis,
zowel in mantel, tailleur, japon, rok en blousestoffen.
Onze prijzen liggen zeer laag zodat iedereen hier
van kan profiteren.
MANTELSTOFFEN in tweed, mohair en bouclé.
Modieuze kleuren en pracht kwaliteiten.
JAPONSTOFFEN in tweed, mohair jersey en mul
ticolor, enorme keuze.
Wollen ROKSTOFFEN in verrassende kleuren
combinaties.
BLOUSESTOFFEN in verschillende nieuwe herfst-
nuances.
BONT in diverse soorten o.a. Persianer, Wasbeer,
Bisam, Jemen enz.
Ook in bont ver beneden elke prijs.
TERLENKA in pracht strepen en ruiten, deze wor
den door ons eventueel geplisseerd.
Onze maaklonen liggen zeer laag zodat u beslist voor
deliger uitkomt.
Mantel en tailleur naar maat gemaakt f 25.
Japon f 13.50; Rok f5.50.
Knippen mantel of tailleur 2.50, knippen japon 1.75
Voor een exclusieve BRUIDSJAPON slaagt u bij ons
beslist beter en voor minder geld. Wenst U een confec
tie trouwjurk, wij gaan hiervoor met u naar de toon-
kamer.
WESSELS, OOK UW STOFFENHUIS!
"v; -
-
liSSll
Niet voor niets zet de fabriek uw landbouwwerktuigen
goed in de verf. Verf beschermt tegen roest - de grote
verwoester. Met FLEXA Plastic Enamel kunt u roest
voorkomen. (Met Flexa Ferrofix 'schildert' u een roestig
oppervlak tot een uitstekende ondergrond.)
Wij zullen u graag adviezen geven!
Uw Flexa-dealer:
VERFHUIS
vleest
Wij ontvangen nóg steeds nieuwe zendingen
tègên önzè bekende lage prijzen.
ZIET ETALAGE.
ORANJESTRAAT 59
Poppell in de kleuren zwart, ivoor, rood, blauw, groen
vanaf f 10,
Mylflam aanstekers, prachtige modellen vanaf f 28.50
Service station
Enterstraat 10 Telefoon 2303.
waaróm zij hun
zo graag kopen bij KAPPERT.
U Zult veie redenen vernemen, maar allemaal
stemmen dié tevreden zijn.
Daarom adviseren wij U deze weg naar te
vredenheid ook eens te gaan.
U zult er geen spijt van hebben.
W0NIN6 INRICHTING
TZL.2334 BU55EN fcNTCRSTfc' 1-5
vraagt
voor alle afdelingen
voor magazijnwerkzaamheden
Aanmelden dagelijks van 912 uur en 26 uur aan de fabriek.
TE KOOP:
als nieuw, uitneembaar, ook
als wieg te gebruiker SIEL-
JES, Schoolstraat 2, achter
om, Rijssen.
awaai schaadt de mens
Lawaai schaadt de mensen niet alleen om
dat het stoort. Deze storing wordt voor 'n
groot deel door de gewoonte overwonnen.
Ook het gevaar, dat door voortdurend la
waai voor het gehoor bestaat, kan worden
beperkt door middelen ter bescherming van
het gehoor. Men kan echter niets doen te
gen de onbewuste prikkeling van de zenu
wen en de beïnvloeding van het vegeta
tieve zenuwstelsel door geluidsprikkels.
Dit stelsel, het vegetativum kan in tegen
stelling tot het cerebrale of willekeurige ze-
nuwstelse niet beïnvloed worden door de
wil.
Het vegetatieve zenuwstelsel bestaat uit
twee grote door het gehele lichaam lopende
zenuwen, cie symphatikus en zijn tegenspeler
de parasymphatikus of vagus. Afwisselend
régelen zij de werking van het hart
de verwijding en de vernauwing van de
bloedvaten, de spijsvertering en vele andere
ïihcaamsfuncties.
Uit onderzoekingen, gedaan door dr. Gerd
Jansen in het onder leiding van professor
dr. G. Lehmann staande Max-Planck-Instituut
voor Arbeidsphysiologie te Dordmund blij
dat de uitwerking van lawaai op het vege
tatieve zenuwstelsel uiterst belangrijk is en
zelfs nauwkeurig kan worden gemeten.
Deze uitwerking is niet te vermijden en
de mens kan er, ook al went hij eraan,
niet aan ontkomen. De bewuste prikkeling
door lawaai kan door dat men er gewend
aan raakt - zulks kan men in fabrieken met
veel lawaai constateren - op werkelijk ver
bluffende wijze verminderen.
In een bedrijf, waar met klinkhamers wordt
gewerkt met een geluidssterkte van 110 phon
(phon is de eenheid, waarmede geluid wordt
gemeten) verklaarden de daar al jaren werk
zaam zijnde arbeiders, dat het lawaai hun
niet meer hindert. Nieuwelingen zijn echter
zo bang voor het lawaai, dat dergelijke be
drijven zelden nieuwe mensen in dienst kun
nen krijgen.
Onderzoekt men echter van de aan het
geluid gewende arbeiders de vegetatieve
funkties, dan komt vast te staan, dat hier
van gewoonte geen sprake is. De stoornis
sen blijven ook na jaren dezelfde. Hoewel
het slachtoffer er zelf niets van merkt, kan
dit toch bedenkelijke gevolgen hebben.
De vegetatieve werking begint bij geluids
sterkten van 65 phon, dus aanmerkelijk
minder dan het lawaai van normale straat
verkeer. In Dortmund onderzocht men de
veranderingen van de bloedsomloop onder
invloed vaft lawaai. Dat is niet moeilijk. Men
registreert de polsamplitude van de vingers
d.w.z. de sterkte van de polsslagen in de
vingers, die beschouwd wordt als een maat
staf voor de doorbloeding van de huid en
van de lichaamsperiferie. Deze polsslagen
Worden door een oszillograaf genoemd appa
raat opgevangen en elektronisch versterkt.
Ze verschijnen dan via een naald op een
draaiend strookje papier, waarvan de stand
afgelezen kan worden.
Lahmenn en Jansen lieten een proefpersoon
ontspannen op een ligstoel plaatsnemen. Als
lawaai nam men zogenaamd breedband-ge-
luid, een kunstmatig lawaai, dat de gehele
frequentieband van 30 hz. tot 20.000 hz.
(1 hertz is 1 geluidstrilling per seconde)
bevat. Een paar seconden na het begin van
het lawaai werd het kloppen in de vingers
(polsslag) minder, dit liep terug tot
de helft van de trillingswijdte, herstelde zich
enigszins om tenslotte na 20 seconden weer
tot minder dan de helft van de rustwaar-
de te dalen.
Toen zette men het lawaai stop. De pols
slag bleef nog een ogenblik laag, steeg daar
na weer langzaam en bereikte na ongeveer
een minuut - het lawaai had 30 seconden ge
duurd - weer de normale waarde. Toen liet
men ander lawaai horen.
Het lawaai van een pneumatische hamer en
het lawaai van een turbine. Opnieuw ver
nauwde zich de perifere bloedvaten. Zij
bleven gedurende het lawaai in deze toestand
om pas een minuut na afloop van het la
waai weer normaal te worden. De sterkte
van het geluid bedroeg 95 phon. Tegen ver
wachting werkte het geluid van de turbine
ter na het lawaai van de pneumatische ma
nier. Het lawaai van de turbine kwam ech
ter na het lawaai van de pneumatisch ma-
mer. De polsslag werd erg klein. Deze werd
nog minder toen tenslotte het lawaai van
de brede band weer werd aangezet, veel
minder dan de eerste keer. De proefpersoon
was er dus niet aan gewend, hij was nog
veel gevoeliger geworden.
'W
De vegetatieve centra, die o.a. de wijdste
van de bloedvaten in de huid, de slijmvlie
zen en de organen regelen, liggen middenin
en achterin de hersenen. Vanaf 65 phon wor
den ze geprikkeld, of de proefpersoon dit willen
merkt of niet. Via de zenuwen van de bloed
vaten veroorzaakten de geprikkelde centra
een vernauwing van de kleine arteriolen,
de fijnste vertakkingen van de arteriën. Het
is interessant, dat daarbij geen verhoogde
bloeddruk optreedt. De oorzaak is, dat met
de vernauwing van de bloedvaten ook het
slagvolume vain het hart vermindert. De in
de tijdseenheid uitgestoten hoeveelheid bloed
wordt minder, men moet dus aannemen, dat
niet alleen door de perifere, maar door alle
weefsels tengevolge van het lawaai minder
bloed circuleert.
Neemt de psyche menselijke ziel - daar
na op de een of andere manier deel, zoals
bij het eveneens vanuit het vegetatieve stel
sel bestuurde blozen of bleek worden? Jan
sen liet op een slapend proefpersoon een
lawaai van 60 phon los (de proefpersoon sliep
blijkbaar vast). De vingers van de slapende
waren verbonden met het registreer-apparaat.
De vegetatieve gevolgen van het lawaai
bleken nog groter te zijn dan bij iemand,
die wakker is? Wat men de psyche noemt
was gedurende de slaap uitgeschakeld. Het be
treft dus blijkbaar een directe lichamelijke
(„somatische") werking. Daarom is het ook
onmogelijk, dat men eraan went. Lehmann
en Jansen lieten arbeiders, die al tien jaar
in 'n bedrijf met veel lawaai werken, in hun
vrije tijd via 'n geluidsband het hun ver
trouwde lawaai horen.
De vegetatieve reactie van deze mensen
was precies dezelfde ate van mensen, die
anders in een rustige omgeving werken en
dit lawaai nog nooit hadden gehoord. Men
went er dus niet aan
Stoornissen in ae bloedsomloop zijn op de
duur altijd bedenkelijk. Er zijn artsen, die
beweren, dat iedere ziekte eigenlijk een stoor
nis in de bloedsomloop is. Een vermin
derde bloedsomloop in de slijmvliezen van
onze ademwegen bij voorbeeld kan leiden
tot verkoudheden en infecties: het is aanne
melijk, dat men van lawaai verkouden wordt.
Wie ergens woont, waar ook 's nachts veel
lawaai is, meent meestal, dat in zijn slaap
het lawaai hem niets doet. De bestrijding
van lawaai wordt een steeds dringender
probleem van de volksgezondheid.
Met als opdracht een ontvangen enveloppe
bij de finish in hotel De Haarlerberg in te le
veren en een „harsmannetje" mee te brengen
werden de leden van het Rodekruiscolonne te
Rijssen in de Holterberg „gedropt" Waarbij
hard lopen niet was toegestaan. Vóór diverse
deelnemers bleek het een te zware opgave. En
kele deelnemers liepen in de verkerd richting
en kwamen in Holten aan.
De uitslag was tenslotte als volgt: 1 groep
Nevelzel, Piuimers, Havercate, Enter, 1.41 uur.
2 Haase-Kraaienzang, 1.38 uur. 3 Dreyer, Van
de Noort, Kiestra, 1.41 uur. 4 Te Voorde,
Beunk, 2.14 uur. 5 Dannenberg-Mensink, 2.14
uur.
Voor de thuiswedstrijd tegen Nijverdal ko.
men de Rijssenaren met onderstaande opstel
ling in het veld: doel: J. Geuzendam; achter:
G. Meulman en M. Wolters; midden: J. Pijf-
fers, G. Klein Rouweler en H. Hilbrink; voor:
H. Kamphuis, H. Hegeman, B. Markslag, H.
Hegeman en A. Tusveld.
RV verschijnt in de uitwedstrijd tegen Mar-
kPlo met de volgende formatie. Doel: Theyink;
achter: Kamphuis en Schreurs; midden: H.
Mulder, B. Mulder en Kwintenberg; voor: Lig-
tenberg, V. d. Maat, Jansen, W. Maatman en
H. Maatman.
Tijdens de buitengewone ledenvergadering,
tie g steravond in het Parkgebouw gehouden
tverd, werd benoemd tot voorzitter van het
Rijssens Mannenkoor, de heer 3. Rozendom.
De vacature was ontstaan door het overlijden
van de heer J. Dekker, die in april van dit
jaar gekozen was.
Wessels
ennuis
f' 4j--
>V.d*"V'V
HUWELIJKSUITZET eigen keus en prijs VITRAGE in alle prijzen
BABY-UITZETTEN vanaf 96.- STER COCOS vanaf8.75
geheel compleet
WONINGINRICHTING
OVERGORDIJNEN vanaf 1.98 geheel compleet te verzorgen.
WOLLEN DEKENS vanaf4a~ STOFFEERDERIJ
Speciaalzaak in V AS ANA-ARTIKELEN, VESTEN, JUMPERS, KOUSEN en nieuwe
VASALON ONDERKLEDING. SUPP-HOSE de ideale steunkous.
STEEDS VOORDELIGER IS
TELEFOON 2344 WIERDENSTRAAT 15
ore"
Steeds meer mensen maken gebruik
van onze speciale aanbiedingen. U
toch ook!
DINSDAG VERSE WORST f 2.2(1 oer 500 eram
WOENSDAG:
Bij aankooc van 500 gram GEHAKT van vers
vlees «ondei zout 5 f 1.88. eeri oakte MARGA.
RINE ..Slagersgoud" of 250 gram eigen ge
smolten RUNDVET voor 5 cent.
Er is toch maar één kwaliteitsgehakt.
VOOR DE BOTERHAM!
Waarom koopt U Uw vleeswaren bij de slager? Om deKWALITEIT
VRIJDAG: KLAPSTUK 500 gram ƒ2.—
NU: BLOEMKOOL met VERSE WORST, heerlijk gekruid, voor slechts 2.20
DONDERDAG: KARBONADE pet 500 gram ƒ2.—
VRIJDAG: DOORREGEN VLEES per 500 gram ƒ2.—
ZATERDAG: GEHAKT per 500 gram 1.88
