FILM -nieuws RIJ SS EN de traliën Moe#! OUDHEIDKAMER KWAM IN BEZIT VAN FRAAIE GRAVURE RIJSSENSE OUDHEDEN Oude toren van de schild- kerk stortte in 1823 in Vriidag en zaterdag de film Gitarren klingen leise durcht die nacht ps Jaarvergadering Excelsior Hengelwedstrijd „Ons Vermaak" Fraaie overwinning voor Poloclub „De Mors" Excelsior velde Lua in zes minuten Woensdag de film Een onvergetelijke melodie *BABYDERMSfif"zOT Vrijdag lij juni 1961 WEEKBLAD VOOR RIJSSEN Pagina 3 •v/; IÊ0Ê$lÈmM K:. i jP p»-. Voor hel lere Baby-huidje De oudheidkamer Riessen kwam dezer dagen in het bezit van een hoogst zeld zame gravure van de Ned. Herv. Kerk op het Schild. Deze gravure dateert uit 1796 en geeft de toestand van de kerk in die dagen op duidelijke wijze weer. Het bestuur van de Oudheidkamer beschouwt deze gravure als een zeer bijzondere aan winst in haar collectie van Rijssense bij zonderheden. Het is naar aanleiding daarvan, dat wij hierbij een foto plaatsen van de Schildkerk welke foto is gemaakt van een tekening, die dateert uit 1800. De oude toren, die wij op deze foto zien is ingestort in 1923. Ook deze foto toont duidelijk, welk een fraai geheel de oude toren die dateert uit de 12e eeuw, met de kerk vormde. De instorting van de toren heeft de gemeente voor een groot pro bleem geplaatst. De stadstoren, gemeen telijk bezit dus, hetgeen ook heden ten dage nog het geval is, moest door de plaatselijke overheid worden herbouwd. Aan Baron van Heerdt van de Evers- berg, Kamerheer van Koning Willem I is het te danken, dat de gemeente Rijssen subsidie van het rijk voor de herbouw van de toren bekwam. De baron van de Eversberg, heeft hier met succes voor gepleit. De herbouw van de toren werd opgedragen aan een aanne mer uit Vriezenveen. Eigenlijk wekt het verwondering dat men in Rijssen een hou ten toren heeft doen bouwen. Temidden van een hoeveelheid van steenfabrieken, zou het toch logischer zijn geweest, dat men een fraaie stenen toren had doen optrek ken. Maar het is mogelijk, dat men daar voor bepaalde (financiële) redenen gehad heeft. Toen na de oorlog 1940-1945 door de familie J. J. ter Horst een klok voor de stadstoren werd geschonken (de Duitsers hadden de klok in 1943 weggeroofd) kwam aan het licht, dat de houten toren tekenen van verval begon te vertonen. Een restau ratie was noodzakelijk, waarvoor de fa. B. J. Nijhuis en Zn de opdracht kreeg. Het is uit die tijd, dat een belangrijk gemeenteraadsbesluit dateert. De vooruit ziende blik van de raadsleden, dat aan vernieuwing i.e. verbetering van de toren niet kon worden ontkomen, deed het be sluiten jaarlijks een belangrijk bedrag uit te trekken, voor noodzakelijke voorzieningen aan de stadstoren. Dat is nu al weer jaren geleden, en als het besluit is uit gevoerd, beschikt de gemeente over een enorme reserve voor bovengenoemd doel. Alleenwij hebben in ieder geval de laatste jaren - het door bovengenoemd besluit vrijgekomen bedrag op de begroting gemist De toren van de Schildkerk zoals deze na de instorting werd herbouwd Fred Wiskott, die ons in deze film met tal van vrolijke, gezellige liedjes verrast, is van plan te trouwen met een van de meis jes, die meedoen aan zijn show, die hij geeft in het grote theater van Wenen. Het ziet er dan ook naar uit, dat niets de grote liefde tussen hem en Ninon zal kunnen ver storen. Ninon is echter niet de enige die van hem houdt. Ook enkele anderen, waar onder Lucie, spannen zich bijzonder in om naar de gunsten van Fred Wiskott te din gen. Fred gaat hier echter niet op in. Wan neer de knappe Lucie een poging doet zelf moord te plegen, en op de spiegel met haar lippenstift heeft geschreven, dat zij zonder hem echt niet kan leven, wordt Fred's aan staande vrouw wantrouwig, wat een hevige ruzie tot gevolg heeft. Nadat de laatste voorstelling in Wenen is gegeven, vertrekt Fred in zijn sportwa gen naar het zuiden van Italië, om bij zijn vriend te gaan logeren. Hij ontmoet het aardige Italiaanse meisje Marina, die ver liefd op hem wordt en hem zelfs na zijn vertrek tot in de coulissen van het Weense theater volgt. Marina voelt zich in het kille Wenen echter matig thuis en het begint haar langzamerhand duidelijk te worden, dat Ni- .c,v w 5 V i 'S/f'/t,. W/SS;. De Schildkerk naar een oude tekening Zaterdagmiddag hield de voetbalvereni ging Excelsior te Rijssen in café Struik haar jaarvergadering. Voorzitter J. Harmsen deelde in zijn ope ningswoord o.m. mede, dat het ledenaan tal nog steeds stijgende is en momenteel ongeveer 350 bedraagt. Secretaris P. Wieringa memoreerde o.m. in zijn jaarverslag, dat het elftal in het afgelopen jaar was gedegradeerd, maar dat er desondanks een goede eenheid is blij ven bestaan. In het financieel verslag deelde de pen ningmeester E. Meijering mede, dat een batig saldo, gelijk aan het vorig jaar, in kas aanwezig was. Wegens periodiek aftreden van de heren J. Harmsen en J. Pijffers (de laatste niet herkiesbaar), werd de heer Harmsen tot bestuurslid herkozen en gekozen werden de heren H. Harbers en J. Poortman. Namens de kascommissie deelde de heer H. ter Avest mede, dat alles in orde was bevonden. Tot leden van de kascommissie werden gekozen de heren J. Smeijers, J. Baan en H. ter Avest. Wegens periodiek aftreden van de elftal commissie, werden tot leden gekozen de heren J. H. van Brussel, H. Schuiterd en H. Wold. Tot junioren-jeugdleiders werden gekozen de heren J. W. ter Avest en H. J. Landeweerd. Tot vaste grensrechter werd benoemd de heer S. Baan. Bij de rondvraag werd het voorstel aan- Zaterdagmiddag hield de Rijssense hen- gelvereniging „Ons Vermaak" haar eerste onderlinge viswedstrijd in het Twente-Rijn- kanaal bij Markelo. Door de 112 henge laars werden 6 bovenmaatse vissen gevan gen. De uitslagen waren: le pr. B. Tijhof met 31.5 cm., 2e pr. J. Baan met 25,5 cm. 3e pr. H. Dangremond met 20 cm. 4e pr. B. Schreurs met 15 c.m en 5e pr. A. Vos- gezang met 15 c.m. De volgende 2 wedstrijden zullen worden gehouden op de zaterdagen 1 juli en 5 au gustus a.s. in het Twente-Rijnkanaal bij Markelo. Het bestuur verwacht voor deze twee laatste wedstrijden een nog grotere deelname. Het bestuur deelde ons nog mede, dat de ver. het oude zwembad in de Mors ter beschikking heeft gekregen, om hierin vis uit te zetten en daarna de gepensioneerde leden de gelegenheid te geven om hierin te vissen. Het bestuur hoopt evenwel, dat hiermede de volledige medewerking van de Rijssenaren zal worden verkregen in die zin, dat hier geen vernielingen worden aan gericht en stroperij plaats zal vinden. genomen om voor het oefenprogramma in augustus, ook de leden entreegelden te la ten betalen, met het doel een aangegane lening vlotter te kunnen aflossen De polovereniging De Mors heeft de wed strijd tegen de polovereniging De Berkel uit Lochem, tot een onverwacht goed einde gebracht. Nadat de rust met 6-0 in het voordeel van de Rijssenaren was ingegaan, wist men na de rust nog 5 doelpunten te scoren, zodat men de veelzeggende eind stand 11-0 wist te bereiken. Er heerst in de jonge ploeg een uit stekende geest, men wil voor de overwin ning vechten en vooral men beschikt over en kele spelers, die duidelijke aanleg bezitten. Opvallend was het goede samenspel in de voorhoede; Meindert Schreuder wist 5 doelpunten te fabriceren, Walstra maakte er eveneens 5 en Hans Brouwer had 1 keer succes met een fraaie worp. Naar het zich laat aanzien behoeft het vorig jaar naar de derde klas gedegradeer de Excelsior de voetbaltoekomst geenszins donker in te zien. Het schijnt althans dat de Rijssense za terdagclub momenteel over een aanzien lijk aantal jeugdige talentvolle spelers be schikt die stuk voor stuk in staat geacht mogen worden dat zij hun partij in het eerste elftal behoorlijk kunnen meebla- zen. Men mag dan ook aannemen, gezien de resultaten die Excelsior in de laatste oe fenwedstrijden boekte, dat de roodwitten de volgende competitie met een geheel verjongd elftal zullen starten. Woensdagavond speelde Excelsior een oe fenwedstrijd tegen een militair elftal van de Lua uit Eibergen. De thuisclub toonde zich, in een voor rust aantrekkelijke wed strijd, heer en meester en had slechts zes minuten nodig om de Lua een verloren wedstrijd te laten spelen. Al vrij spoedig scoorde Harbers uit een voorzet van Smalbrugge het eerste doelpunt Twee keiharde schoten van Nijland, in de 10e en 13e minuut betekenden evenzovele doelpunten, zodat Excelsior met een 3-0 voorsprong kon gaan rusten. De tweede helft toonde een iets meer aanvallend Lua team doch de Excelsior- defensie, waar stopper Nijland ook nu weer een rustige partij speelde en rechtshalf Jur- riens goed werk liet zien, zat potdicht. Nauwelijks was de tweede helft begon nen toen rechtsbinnen Nijland zijn hattrick verrichtte (4-0). De jeugdige Harbers scoor de het vijfde doelpunt, terwijl vijf minu ten voor het einde Nijland via de deklat het halve dozijn volmaakte. (6-0). Zaterdag speelt Excelsior 'n thuiswedstrijd tegen B.W.O. uit Hengelo. Het zal dit keer heus geen schuttersfestijn worden voor de thuisclub. Niettemin verwachten we voor Excelsior een gunstig resultaat, De postmeester van Rijssen dacht lang na. Toen sloot hem de Rijssense hardloper Katekers Jantje te binnen. De bode op Al melo en Hellendoorn om de andere dag, Sloffe Albert, werd geroepen. De Sloffe moest de Kateker halen, dat was een oplossing. De Kateker zat de vissen aan de Regge. Dus daar slofte de bode heen. Het vissen in de Aa was verboden. Dat visrecht kwam de oude mevrouw van Bevervoorde toe, omdat de Bevervoorde het oudste kasteel was. Jantje de Kateker viste niet met hen gel maar met de stolp. Dit was een ongekeerde mand, dat schoot beter op. En het moet gezegd worden, Jan tje had succes. Hij zong er binnensmonds bij. Door de plotselinge verschijning en door de glim mende knopen van het postbode-uniform schrok onze visser zo geweldig dat hij de stolp in de steek liet en met een paar sprongen was hij aan de overkant. En of de Sloffe ook al riep, Jantje ik zin't de Sloffe! Het hielp allemaal niets. En tot over maat van ramp liep de Kateker, Loer Bats de jachtopziener van de Oosterhof prompt van de benen. Loer Bats had geen tijd om te kijken wie hem die streek geleverd had. Want de Kateker liep door, ging een heel eind ver der weer door de Aa en sloop gelijk een kat weer naar de stolp, die ondertussen een heel eind was afgedreven. Intussen stond op de oever nog altijd Sloffe Albert te roe pen van Jantje kom hier! Jan was tot zichzelf gekomen en behen dig kwam hij op de stem van de bode af. Maar ook Loer Bats hoorde het roepen en Bats had een goede neus, niet alleen ge weldig groot en krom, maar ook een goe de speurneus, anders was hij geen jacht opziener van de Oosterhof geworden. Bats kreeg aanhaalpremie van iedere stro per in de bossen en van de vissers in de Aa. Want niemand in Rijssen mocht jagen of vissen dan de adel. Dat wil niet zeggen dat er daarom niet gestroopt werd te land en te water, dit zagen wij reeds aan de Kateeker. De bode van Rijssen op Almelo en Hellendoorn had een zeer bijzondere stem, die soms overeenkomst had met het bla ten van een schaap. In de Wolstraat, duid- j de men de bode dan ook wel aan met de I bijnaam Schaap. De Sloffe nu kreeg het zover, dat hij Jan onder zijn gehoor kreeg. De Kateker sloop behendig naderbij en luis terde naar de boodschap die de bode hem mededeelde. Jan had er wel oren naar om even de Tipkop op te snorren. Van Rijssen j naar Zutphen was wel een hele tippel maar voor de Kateeker een mirakel van niks. Hij zou hem dat wel even leveren. Vlug naar de plek waar hij gevist had, daar la gen de heerlijke snoeken nog, die hij met de stolp gevangen had. Hij stopte ze in een linnen zak, sloeg deze over de rug en liep vlug met de Sloffe mee, om zich van zijn nieuwe taak te kwijten. Achter een flierbos in de rimboe zat Loer Bats, net een vos achter de struiken, Hij moest zien wie daar zijn pad kruisten. En jawel, zag hij het goed?, de Kateker en de Sloffe. Twee visdieven allemachtig, wat boffen. Morgen!, riep Bats. Jullie zijn erbij! Stiekum gevist! Hoe weet je dat? vroeg de Sloff. Dat kan ik aan jullie kop pen zien. Nou draag dan ook de vis maar stelde de Rijssense hardloper voor. Je kent mij wel Bats, dam ga ik maar, want ik heb nog andere drukte. En met een paar sprongen was Jan uit het gezicht verdwe nen. De Kateker rende door Rijssen, dat was destijds in de stad een gewoon ver schijnsel. Op zijn gewone plaats zag hij Jonker Reinier van Langen staan. Jonker!, riep Jantje, Loer Bats heeft gevist in de Aa, ik heb hem vis zien dragen. Sloffe Albert is bij hem, maar ik weet zeker, dat die niet gevist heeft. En nu Jonker moet ik voor de stad de Tipkop opvangen en meteen was de Kateker weg. ,jNu was Jon ker Reinier van Langen dol op vissen. Toen de hardloper verdwenen was, keek hij eerst naar alle windstreken en ging toen naar de Bevervoorde om moeder te vertellen wat voor een kerel Loer Bats was. '•En die was nog wel aangesteld op de Oosterhof op voor spraak van de Vrouwe van Bevervoorde zelf. Want zij ringeloorde niet alleen de stad Rijssen, maar ook de omliggende ha vezaten. De Vrouwe van Rijssen was die dag niet in een al te beste stemming. De ruzie met de burgemeester en meer speciaal met burgemeester Jannes Mosterd, zat haar nog hoog. Dus velde zij dadelijk vonnis. Indien bewezen kon worden dat Loer Bats gevist had en wanneer hij vis had, dan was dat zo, want de hoge Vrouwe was er heilig van overtuigd dat niemand in de stad in haar water durfde te vissen. Intussen was de Kateker bij de postmeester geweest, er lag geld op de Tipkop te wachten. Onder wijl was de stadsbetaalmeester van Rijs sen slecht bij kas. En de Tipkop was toch geld halen, dus ging de betaalmeester naar de postmeester en leende vast geld van de erfenis van de Tipkop. Maar dit is van later orde. De Kateker zette de sokken er in. Overal vroeg hij langs de weg of men de Tip en Mest Willem ook gezien had. Dit kon hij doen tot Holten, maar verder ken de men de beide reizigers niet. In Deven ter bofte de Kateker. Toevallig vroeg hij of d« Tipkop. en Mest Willem daar ook ge zien waren. De kastelein van de Koren schoof duidde hem de weg uit en de Kate ker riep bedankt! Op goed geluk rende hij de kant van Zutphen op. Anderhalf uur gaans van Deventer af, zag hij de bekende stort- kar van Mest Willem aan de weg staan, het paard liep te grazen. Dus hier moesten ze zijn. Willem! Willem! riep de Kateker. Verraad! jankte Mest Willem. De kateker zocht en snuffelde en vond Willem in een langs de weg liggend bos. Maar Jantje zag meer. Tussen de Tipkop en Mest Willem in lag Gaaike de Markiezin. Dat jullie nou niet wijzer zijn, gilde de Kateker. Tip, je geld is in Rijssen, ze zijn er al mee aan het verdelen, en uitlenen. De Tip sprong op alsof hij door een wesp gestoken was. De Kateker was een geweldige roddel en nu zouden hij en Mest Willem lelijk verlabberd worden. Nu zaten zij ech ter met Gaaike, waar zij een plezierige mor gen mee hadden gehad. Wil je meerijden?, vroeg Willem de Kateker. Gaat mij te lang zaam riep deze. Tot ziens en roets, weg was hij alweer. Nu kon hij de postmeester vertellen dat hij de Tip gevonden had en Gaaike ook! Heel Rijssen zou daveren van de lach. Maar spoedig bleek dat de Tip nog dik in het krijt stond ook. Vooral in de bierhuizen. Dat was nu een mooie gelegen heid om schoon schip te maken. Mest Wil lem en de Tip maakten Intussen rechtsom keert en Gaaike mocht mee tot Deven ter. Daar stond aan de IJsselkade Casper Böding, de zeerover. Hij trok een lang mes en wilde de Tipkop te lijf, maar het ha venvolk bemoeide zich ermee en het werd een vechtpartij. Böding trok Gaaike van de kar en Mest Willem reed snel verder. Toen de Tip wist dat ze buiten gevaar wa ren, sprak hij het geld aan, dat burgemees ter Mosterd hem geleend had. Overal waar een herberg was, werd aangelegd. In Rijs sen was Loer Bats de jachtopziener vol hoop met de zak met vis naar de Bever voorde gestapt om de hoge Vrouwe te to nen hoe slecht het volk van Rijssen wel was. Hij moest op het slotplein blijven staan. Waardig kwam Agatha naar buiten en vroeg waar heb je die vis gevangen? Bats liet de lip tot het derde knoopsgat hangen en riep toen hoogst verbaasd: Maar mevrouw. Niets te mevrouwen, smerige visdief, man nen pak hem en gooi hem in de kerker' Bats probeerde de hoge Vrouwe aan het verstand te brengen dat niet hij, maar een ander de vis gestolen had. En het hielp hem niet of hij onschuldig was als een pas geboren kind. De private kerker ging voor hem open. In de gevangenis hing een korf met rogge brood en er stond een kruik met putwa ter en verder geen nieuws. De Kateker was reeds te Rijssen terug en hij zette de hele Bouwstraat op stelten, Mooi maken Maarl non en Fred echt veel van elkaar houden. Zij vertrekt dan ook weer naar haar dorp je, terwijl Fred, na een succesvolle show zijn Ninon in de armen kan sluiten. Reeds op zijn tiende jaar maakt de ge niale pianist en componist Frederic Cho pin (Cornel Wilde) met zijn leraar Profes sor Joseph Eisner (Paul Muni), plannen om naar Parijs te gaan, èn om daar door middel van een groot concert kennis te ma ken met de wereld èn om te kunnen be ginnen aan zijn tweede grote plan, n.l. het scheppen van echte Poolse muziek. Grote armoede en vele moeilijke sociale omstan digheden verhinderen echter al deze plan nen tot Chopin's 22 ste jaar, wanneer hij met zijn leermeester moet vluchten, omdat hij gemengd raakt in de troebelen van de Poolse opstand. In Parijs neemt Eisner de jonge Chopin mee naar Pleyel (George Coulouris), die in die dagen behoorde tot de invloedrijkste impressario's van het Europese' kunstleven. De eerste ontmoeting is geen succes. Toe vallig is echter ook Frans Liszt (Sephen Bekassy) aanwezig, die zo onder de in druk raakt van de composities van Chopin, dat zij zich samen aan de vleugel zetten en enige composities doorspelen. Dit is het begin van Chopin's concert-car rière en van de hechte vriendschap met Liszt. Tijdens zijn eerste concert ontvangt hij echter bericht, dat twee van zijn vrienden in Polen zijn gearresteerd en dat één van hen is gedood. Dit bericht brengt hem zo van streek, dat hi] hals over kop het po dium verlaat. Dit stelt hem bij de Parijse pers in een verkeerd daglicht en hij krijgt zeer slechte kritieken, behalve van George Sand (Merle Oberon), die hem beschrijft als „een genie, zoals men slechts eens in de honderd jaar ontmoet". Door haar toe doen en met behulp van Frans Liszt wint hij tijdens een sensationeel optreden op nieuw de gunst van de Parijse muziekwe reld. Chopin is geheel in de ban van Geor ge Sand en tegen de uitdrukkelijke wil van Eisner in, gaat hij met haar naar Ma jorca. Onder haar invloed schrijft hij slechts lichte muziek, die hem weliswaar popu lair maakt, maar waardoor hij er niet toe komt grote muziek te schrijven voor concer ten. Eisner is in Parijs gebleven, treurig en verarmd en doet voortdurende pogingen om Frederic in bescherming te nemen tegen de opkomende argwaan van zijn Poolse vrien den, waaronder zijn vroegere verloofde Con- stantia, (Nina Foch). Tijdens een van de weinig recitals die Chopin geeft, ontmoeten hij en Eisner el kaar weer en de laatste vertelt hem wat voor nieuws hij heeft over Polen's strijd voor zijn vrijheid. Dat geeft Chopin weer het besef van de plaats welke hij behoort in te nemen. Hij breekt met George Sand en or ganiseert een concertreis om gelden bijeen te krijgen voor de Poolse vrijheidsstrijd. Maar hij heeft zijn lichamelijke krach ten overschat. Hij wordt ernstig ziek en sterft temidden van al zijn vrienden, waar bij alleen George Sand ontbreekt. Maar hij sterft in het besef, dat hij voor zijn land heeft geleefd. En zijn „Polonaise" staat op papier. Advertentie Zo had de Tip verordineerd, hij was nu de koning van Rijssen. Hij vroeg naar geen Vrouwe van Bevervoorde, naar geen Jon ker of iets. Al die soepadel kon voor zijn part gesto len worden. Er moest dadelijk begonnen worden met de versiering van de Bouw straat. En geen bier of jenever, maar wijn moest er komen. Jannes Mosterd ging al vast naar de postmeester om zijn voorge schoten geld dubbel op te halen, eer de zaak op was, want het ging van de hoge boom af. Men wachtte tot de volgende dag. Reeds vroeg in de morgen klonk er mu ziek in de Bouwstraat. Vinken Willem speel de zijn hoogste deuntjes. En iedereen repte zich om nog zo vroeg mogelijk klaar te zijn. De Bouwstraters haalden groen en rozen. Bij Mest Willem op de deel zou men feestvieren. Reeds om vier uur in de mor gen waren twee Bouwstraters met flink geld op zak op weg naar de wijnhandel de Gouden Hoorn te Deventer. En precies om elf uur in de morgen kwam er een def tig heer in Rijssen, het was de klerk van de Antwerpse notaris van Wiogalgen, die de ontstellende mededeling deed, dat er er gens in den lande nog een tweede Tip kop moest zijn, die feitelijk de erfgenaam was. Sloffe Albert was de enige man die de Antwerpenaar te woord kon staan. En Al- bert maakte de klerk duidelijk, dat men juist het laatste geld van de Tip aan het opmaken was. De klerk wilde het hoger op zoeken. De burgemeesters verwezen hem naar de Vrouwe van Bevervoorde, dat was het gezag in Rijssen en niemand an ders. Hij liet belet vragen maar de Vrouwe liet het afweten. Zij had geen zin om ieder uur van de dag vreemdelingen te ontvan gen. Hij moest zich maar vervoegen bij de burgemeesters. Nou dat kon. Die zaten op het raadhuis te borrelen op de erfenis van de Tip. Toen de klerk bekend maakte dat er een vergissing in het spel moest zijn, riep Jannes Mosterd, meneer neemt 'n borrel, dan hebt U tenminste nog wat.! En de burgemeesters trakteerden de klerk. En toen deze goed gesnoven had mocht hij mee naar de Bouwstraat waar men met smart stond te wachten op het anker wijn van de Gouden Hoorn uit Deventer. VAN COEVORDEN

Erfgoed Rijssen-Holten

Weekblad voor Rijssen | 1961 | | pagina 3