Gouden jubileum
Boerenleenbank Notter
Grote
Najaarsmark t
Trekking
Markt-
verloting
Standwerkers
concours
A. M. de Jong: opgehemeld, verguisd,
Kleding van Lichtenberg
zit beter - staat beter
MAANDAG 17 oktober
(er lijn nog enkele
loten)
maar altijd gelezen
Burgerlijke Stand
De „Omnibus" van dit jaar
INH«iOEIJET:
LEVEN VAM AND REH
Jaargang 38. No. 39.
De abonnementsprijs van dit blad bedraagt 1.00 per kwartaal,
voor post-abonnees 1.25 per kwartaal.
Uitgegroeid tot een bloeiende bankinstelling
Jubileumgiften aan Groene Kruis, Marktwezen en Gebouw Irene
-
- -
Wf% mmm
Onze landelijke reserves van ruim
f 100.- miljoen stellen ook Uw
V spaarsaldo veilig. Wendt U
Egfjjjl ■l^=. vol vertrouwen tot de
Boerenleenbank „Nolter"
WEEKBLAD
VRIJDAG 7 OKTOBER 1960
VOOR
RUSSEN
Administratie en Redactie;
Enterstraat 10, Rijssen Telef 2303 <05480)
Advertenties 10 ct. pe* m.m. Bij contract korting. Inzending van
advertenties tot uiterlijk donderdagmorgen 12 uur
Op de receptie, die woensdagmiddag in
Hotel Gijsbers door de Boerenleenbank
Notter werd belegd, ter gelegenheid van
het gouden jubileum van deze instelling,
is veel waardering geuit, voor al datgene
wat in de afgelopen jaren is verricht en
die tot gevolg heeft gehad, dat de Boeren
leenbank Notter een bloeiende instelling
is geworden.
De verbondenheid met de buurtschap
Notter, dat de geboorteplaats van de Bank
is geweest, met het stadje Rijssen, waar
men, thans in een fraai modern bankge
bouw aan de Huttenwal is gehuisvest,
werd op bijzondere wijze gedemonstreerd
door de jubileumgiften, die door het be
stuur van de bank beschikbaar werden
gesteld voor de Vereniging Het Groene
Kruis te Rijssen, die als jubileumgift een
bedrag van f 2.000.-— mocht incasseren en
voor het Verenigingsgebouw Irene te Not
ter, centrum van alle activiteiten in de
buurtschap Notter, f 1500.
Vanzelfsprekend werd de bekendmaking
van deze belangrijke giften door de be
stuursleden van beide verenigingen met
grote dankbaarheid ontvangen, evenals
van die andere verenigingen, die in de
jubileumviering van de boerenleenbank
mochten delen, zoals de Rijssense ver
eniging tot bevordering van het Markt
wezen, Plaatselijke Belangen en VVV, die
f 500.kreeg toegewezen, van de Chr.
Zangvereniging te Notter (f 250.de afd.
O.L.M. Notter-Rijssen (f 250), de C.B.T.B.
afd Rijssen (f 125.—) en de C.B.T.B. afd.
Notter (f125,-).
De bekendmaking door de heer Ooms,
die door de vejle belangstellenden mejt
groot enthousiasme werd ontvangen, was
het sluitstuk van een belangrijke jubi
leumrede, van de heer A Ooms, een ac
tieve figuur die met energie, een vooruit
ziende blik en met grote overgave de
voorzittershamer van de Boerenleenbank
Notter hanteert.
De heer Ooms herinnerde aan het jaar
1910, toen men in de buurtschap Notter
besloot een bank op te richten, waarvan
de noodzakelijkheid groot moet zijn ge
weest, omdat de boerenstand van die ja
ren zich nog langzaam herstelde van de
crisis van de tachtiger jaren. De nieuwe
tijd, die langzaam haar intrede deed, met
geheel nieuwe inzichten met moderne mo
gelijkheden, die de financiële moeilijkhe
den, waarin velen leefden, sterk voelen.
Het eerste landbouwonderwijs werd ge
geven, de kunstmest deed zijn intrede,
beide factoren van veel betekenis voor
de boerenstand, in welke het geldgebrek
steeds nijpender werd.
Om nieuwe methoden te kunnen aanspre
ken moest men de beschikking hebben
over financiële reserves. Vaak was men in
die jaren, aldus de heer Ooms, aange
wezen op middenstanders, zodat er maar
al te vaak sprake was van een gedwongen
nering.
De oprichters van de Boerenleenbank
Notter hebben de noodzakelijkheid gezien
om een instelling in het leven te roepen,
waarin naast een veilige geldbelegging
van moeizaam verkregen spaargelden ook
de beschikking kon worden verkregen
over een instelling, die de minder bedeel
den kon helpen aan een klein voorschot
of een hypotheek die nodig was voor de
instandhouding of de verbetering van de
bedrijven.
Met niets, aldus de heer Ooms, begon
de bank haar bestaan, de cultuurgrond
van de wat afgelegen buurtschap Notter
was schraal, slechts een zandweg vormde
de enige verkeersverbinding, een zandweg
die eri 's zomers en 's winters onbegaan
baar was, maar 's zomers vanwege het ve
le stof en 's winters vanwege de modder.
Maar na zich door de eerste moeilijkheden
geworsteld te hebben, beseften de pioniers
later, dat de grondslag was gelegd voor
een bankinstelling, die voor velen van
grote betekenis zou zijn.
De eerste aanvraag, die in de Notulen
van 5 oktober 1910 staat vermeld, is een
aanvraag groot f 100.welk bedrag moest
dienen voor ontginning van een perceel
heidegrond.
Het resultaat van het eerste bank jaar was
niet zo hoopvol, want de balans vermeld
de een verliespost van f 65.44. Tekenend
is het minimale bedrag, dat het eerste
jaar aan rente (spaargelden) werd uitge
keerd n.l. f 4.54.
Toen de heer Kolhoop, die van 1910 tot
1912 kassier was, naar elders vertrok, werd
de heer J. Schuitemaker benoemd op een
salaris van f 40.per jaar. Vaste zittings
dagen of uren kende men niet; op alle tij
den van de dag en de avond werden de
„klanten" geholpen en een bankgebouw
was niet aanwezig. Enkele jaren na de op
richting verkreeg het bestuur van de boe
renleenbank van de gemeente Wierden
vergunning om zitting te houden in een
der lokalen van de school te Notter
Bij het nalezen der notulen, aldus de heer
Ooms, gaan de talrijke aanvragen om
voorschotten en hypotheken als een bont
en interessant beeld aan onze ogen voor
bij.
De aanvragen om kleine voorschotten wa
ren talrijk, soms benodigd voor de aan
koop van een paard of koe, voor de ont
ginning van heidegrond, voor de aankoop
van kunstmest en zelfs ontbreekt een, aan
vraag van f 50.voor de aankoop van
een kalf niet. Menigmaal was er geld no
dig voor boedelscheidingen, later, kwamen
de verbouwingen en stalverbeteringen
voor.
De eerste aanvraag boven de f 1000.
kwam in 1913, gevolgd in 1914 door een
aanvraag om hypotheek voor een burger
woonhuis.
Na het 10-jarig bestaan was er in 1920
sprake van groei. De spaargelden waren
gestegen tot 1 73.000.en de uitstaande
gelden beliepen f 30.000,
In 1930 was het bedrag van de spaar
gelden gestegen tot ruim f260.000,aan
voorschotten en hypotheken stond uit een
bedrag van f 229.812.85 terwijl het winst
saldo in dat jaar f 1.275.98 bedroeg.
Geboren: Jantje, dv H. Roosink en J.
van Olst, Walstraat 9. Albert Jan, zv
A. Draaijer en H. G. Zwiers, Arend Baan-
straat 6. Geertje, dv A. Draaijer en
H. G. Zwiers, Arend Baanstraat 6.
Anja Evelien, dv B. de Ruiter en W. Ho-
genkamp, Prinsenstraat 12. Elizabeth
Maria, dv W. G. Koedijk en M. T. Wes
terink, Enterstraat 20. Hendrikus, zv
J. Meijerink en H. van den Noort, Han-
gerad 5. Gerritjen, dv D. Kreijkes en
M. Lichtenberg, Van den Broekestraat
17. Gerrit Jan, zv G. D. Voortman en
A. Ditsel, Walstraat 18.
Ondertrouwd: Mannes Fredrikus Ger
ritsen Mulkes, 24 jr., Wierden, Zuna,
Smalendijk 7 en Hendrika Janna Knol,
28 jr., Rijssen, Hagweg 13. Arend Jan
Klumpers, 47 jr., Markelo, Eisen, Kem-
perweg .7 en Gerritdina Hendrika Lan-
duwer, 48 jr., Rijssen, Borkeld 7.
Gehuwd: Hendrik Pas, 29 jr. en Be-
rendina Kreijkes, 19 jr., Rijssen, Fred.
Hendrikstraat 5. Jannes Theijink, 22
jr. en Hendrika Bosman, 18 jr., Rijssen,
Zuiderstraat 12.
Overleden: Hendrika Lichtenberg, 82
jr. weduwe van B. Wolterink, Lentfers-
weg 14. Gerritdina Ligtentaerg, 83 j.,
weduwe van G. Gerritsen, Haarstraat
88. Egbert Jan van Heek, 73 jr., on
gehuwd, Oranjestraat 38.
Het jubilerende bestuur van
de Coöp. Boerenleenbank „Not
ter" te Rijssen. Staande van
links naar rechts: H. J. Lohuis,
G. J. Paalman, G. H. Averesch,
A. J. Mensink, secretaris; G.
Schuitemaker, kassier. Zittend
van links naar rechts: G. H.
Lensink, A. Ooms, voorzitter;
J. Schuitemaker, oud-kassier.
De crisis van de dertiger jaren is ook
voelbaar geweest bij de boerenleenbank
Notter, terwijl de oorlogsjaren ook vele
moeilijkheden gaven; bijhet beheren van
een bank.
Na de oorlog nam de bank haar ver
trouwde plaats echter weer in.
In 1950 bdroeg het totaal saldo van de
spaargelden een bedrag van f 1.162.123,
terwijl een bedrag van f 520.000.-— was
uitgeleend.
Gedurende bijna 40 jaar heeft de wo
ning van de kassier, de heer J. Schuite
maker, de bank ook als kantoor gediend,
zodat de behoefte een eigen bankgebouw
te bezitten, groot was, temeer omdat de
instelling steeds meer in betekenis toe
nam.
Het bestuur besefte, dat men andere
wegenj moest inslaan, en men besloot over
te gaan tot het bouwen van een kantoor
gebouw in Rijssen, waartoe de plannen in
1958 werkelijkheid werden.
De heer Schuitemaker Sr., die in 1953
aftrad, werd opgevolgd door zijn zoon de
heer J. Schuitemaker, j
Als we een terugblik werpen op de af
gelopen 50 jaar, aldus de heer Ooms, dan
kunnen wij dat niet ankers doen, dan met
een; gevoel van dankbaarheid. Wij geden
ken in dankbaarheid, vooral diegenen, die
dit jubileum niet meer mogen meemaken,
en die belangeloos veel voor onze bank
hebben gedaan.
De heer Ooms bracht een speciaal woord
van dank aan de kassier, de heer J. Schui
temaker, „U hebt het vele werk voor de
bank altijd op een buitengewoon nauwge
zette wijze verricht, aldus spr., die even
eens dank bracht aan mevr. Blankvoort-
Schuitemaker en aan de heer G. Schuite
maker, de huidige kassier, wierns ingespan
nen arbeid veel tot de groei van onze bank
heeft bijgedragen, aldus de heer Ooms.
De eerste spreker, die de bank met haar
gouden jubileum kwam complimenteren,
was de heer G. Leuvelink uit Diepenheim,
voorzitter van de Overijsselse Ring van
Boerenleenbanken, die zei, dat de jubile
rende bank met gepaste trots haar groei
en ontwikkeling mocht overzien. De ont
wikkeling was volgens spr. voor een niet
gering deel te danken aan de fam. Schui
temaker, aan het bestuur en aan de com
missarissen. De vestiging van een bank
gebouw in Rijssen noemde spr. een ingrij
pend besluit. Na namens de ring van
Boerenleenbanken in Overijssel het be
stuur op hartelijke wijze te hebben gefe
liciteerd, overhandigde spr. een) enveloppe
met inhoud, die door de heer Ooms werd
aanvaard.
Namens de omliggende banken sprak de
Notter-Zuna en Rijssen bracht de heer H.
H. Müller zijn gelukwensen over, die de
Aan- en Verkoopvereniging en de Boeren
leenbank „broer en, zus" noemde. Het
oogmerk van beide verenigingen is een
HUTTEN WAL 31, RIJSSEN
In de sombere herfst van 1943 be
richtten de kranten met enkele regels,
dat de schrijver A. M. de Jong op 18 ok
tober 's avonds in zijn huis te Blaricum
was overvallen en vermoord. Naar de
onbekende daders werd gezocht.
In werkelijkheid waren de daders al
lerminst onbekend. De laffe sluipmoord
was door de Duitse SD voorbereid en
tot volle tevredenheid uitgevoerd. Zich
voordoende als controleurs van de ver
duistering kwamen de beide mannen
een gemoedelijk praatje maken. Ze
hadden het over de moeilijke tijden en
over Merijntje, kregen een kopje thee
aangeboden en schoten bij het afscheid
de schrijver als een hond neer. Pas en
kele jaren na de bevrijding zijn ze voor
hun rechters gekomen! Van Gog, één
van hen, werd een paar maanden gele
den voorwaardelijk in vrijheid gesteld.
Ach ja, de tijd gaat snel en wij zijn een
barmhartig volk.
Dat juist A. M. de Jong door een ver
raderlijke NSB-buurman bij de Duitse
bazen werd voorgedragen als slachtof
fer van de eerste veem-moord hier te
lande, behoeft niet te verbazen. De
Jong was een uitzonderlijk populaire Ne
derlander. Ook financieel had hij een
ongewoon succes gekend ongewoon
althans voor een schrijver in Nederland.
Dat alléén is al ruimschoots voldoende
om de ongeneeslijke haat op te roepen
van afgunstige mislukkelingen. En als
zo'n beroemheid dan bovendien nog een
felle bestrijder van het nationaal socia
lisme is
A. M. de Jong was een felle nazi-hater.
Hij heeft het verfoeilijke wezen van het
fascisme eerder doorzien dan vele ande
ren. En scherp was ook altijd zijn kri
tiek op de democratieën, die naar zijn
oordeel de opkomst van fascisme en na-
tionaal-socialisme hadden mogelijk ge
maakt. Kort na de eerste wereldoorlog
trok hij als jong schoolmeestertje in het
maandblad „De Nieuwe stem" al fel van
leer tegen het verdrag van Versailles, dat
volgens hem (en hoezeer zou hij 'helaas
gelijk krijgen) alle kiemen van nieuw
onheil in zich droeg. Vele jaren later, in
dienende taak uit te oefenen, zonder het
beogen van winst. Spr. noemde de uitste
kende verstandhouding en bood een en
veloppe met inhoud aan.
Namens de omliggen banken sprak de
heer Elking uit Hellendoorn. De goede sa
menwerking roemende, bood ook deze
spreker een enveloppe aan.
Namens de O.L.M. Notter-Zuna Rijssen
en namens de C.B.T.B. afd Notter-Zuna,
bracht de heer B. J. Vinkers gelukwen
sen en cadeau's aan, waarna wethouder
Scholman namens de gemeente Rijssen
woorden van waardering sprak over al
datgene wat de bank voor de bevolking
heeft betekend. Spreker releveerde het
belangrijke besluit in Rijssen een bank
gebouw op te richten. Voorts werd nog
het woord gevoerd door de heer H. J.
Wibbelink te Goor, oud-lid van de Raad
van Toezicht.
Namens het bestuur en de directie van
de Centrale Raiffeisenbank te Utrecht,
bracht de rayon-inspecteur, de heer H.
Groen), gelukwensen over. De jubilerende
bank, aldus spr., heeft zich geweldig ont
wikkeld. Momenteel staan 2000 spaarders
geregistreerd met een totaal inleg van
ruim 4 miljoen gulden. Namens de Cen
trale Bank bood spr. een enveloppe met
inhoud aan.
Nadat de heer Ooms de mededeling had
gedaan aan een aantal verenigingen bo
vengenoemde jubileumgiften aan te bie
den, sprak de heer R. Bosma (secretaris
van Het Groene Kruis) woorden van dank
voor de zeer gewaardeerde geste, waar
voor het bestuur bijzonder erkentelijk is,
vooral in verband met de plannen tot
bouw van' een 2e consultatiebureau in
Rijssen.
De kassier, de heer G. Schuitemaker,
bracht het bestuur dank voor de toegeken
de gratificatie'aan het personeel (een hal
ve maand-salaris) en bracht nog geluk
wensen over namens de ere-voorzitter,
die wegens omstandigheden niet aanwezig
kon zijn.
De scholen zijn weer begonnen. Duizenden
kinderen leggen weer de dagelijkse weg
af van huis naar school en van school naar
huis. Het Verbond voor Veilig Verkeer
doet een dringend beroep op alle wegge
bruikers in Nederland, de jonge levens te
beschermen door extra voorzichtigheid te
betrachten overal en altijd waar kinderen
op of bij de rijweg zijn.
1939, verscheen zijn brochure „De dans
op de vulcaan", waarin hij de democra
tische mogendheden op hartstochtelijke
toon hun toegevendheid jegens Hitier
verweet. Zijn partijgenoot, Dr. Wiardi
Beekman, hoofdredakteur van „Het
Volk", schudde zijn hoofd om deze on
beheerste hartekreet, die de zaken zo
simpel stelde („Laten ze er toch óp
slaan!") en die daarom van zo weinig
staatkundige wijsheid getuigde. De
spontane De Jong en de bezadigde Wiar
di Beekman ze zouden geen van bei
den de oorlog overleven, die de nazi's
kort daarop ontketenden Hoe gering
worden in het licht van de geschiedenis
sommige verschillen van inzicht
