Problemen korhoenders over de grens veelal identiek 'Brandweer platteland drijft op vrijwilliger' Lange Rhön: overeenkomsten met de Sallandse Heuvelrug Zang, dans en muziek van Oekraïns koor Medaillewedstrijden pupillen en junioren Gemeente iULFENj NIéUVVjdIA D Sallandse Heuvelrug springt er met huidige populatie gunstig uit Brandweercommdant J.H. Heller: OPENBARE KENNISGEVING INZAKE VERLEENDE ONTHEFFINGEN OF VERGUNNINGEN BOUWAANVRAGEN GEWIJZIGDE OPENINGSTIJDEN GEMEENTESECRETARIE EN GEMEENTEWERF GESCHEIDEN AFVALINZAMELING BON VOOR GRATIS COMPOST OP OP Vierdaagse van Bathmen op de fiets Optreden in kader van 20 jaar HMK JftlTCMC MICIIlAfCDI A r\ DONJJEKUAL» ZD AfJtUL. h Eigenlijk doen we het zo slecht nog niet met 'onze' korhoenders op de Sallandse Heuvelrug. Een relatief klein gebied vergeleken met het veel uitgestrektere gebied van natuurreservaat de Lange Rhön (7000 ha), op de grens van Hessen, Thüringen en Beieren in Duitsland. Leven er op de berg, althans volgens de telling van vorig jaar, 32 korhanen, in de Rhön zijn dat er slechts 15. Daar moet eerlijkheidshalve aan worden toegevoegd dat de eerste telling van dit jaar op de heuvelrug niet verder kwam dan 25 hanen... Het was toch één van de opmerkelijke feitert van het Rorhoendersymposium dat vrijdag gehouden werd in restaurant De Wielen. Een bijeenkomst waarop een kleine zestig korhoen- derdeskundigen en belangstellenden uit Duitsland, Denemarken en eigen land acte de présence gaven. Opvallend waren ook de sterke overeenkomsten tussen de verschillende gebieden in West- Europa waar nog korhoenders voorkomen: verslechterde bio toop (natuurlijke leefomgeving) - predatie door vooral vossen en haviken - verminderd voortplantingssucces - veranderde land bouwmethoden - vergrassing - verzuring - verdroging - de sterk toegenomen recreatiedruk. Als je dit rijtje bekijkt heeft menselijk handelen zeker invloed op de teruggang in het korhoenderbe- stand. Daar wil de redactie aan toevoegen dat diezelfde mens er nu voor moet waken niet téveel aandacht op het korhoen te vestigen, zodat er hordes mensen de bewuste gebieden in trekken op 'jacht' naar de heidevogel. Want één ding staat vast: rust is uitermate belangrijk, zo niet van levensbelang... De 'kermis' die zich de afgelopen weken, met name in de weekeindes, voordeed op de Toeristenweg, stelde ons wat dat betreft niet echt gerust. Interesse is prima, maar belangrijk is om de zaak in goede banen te leiden opdat het niet ontaardt. de Sslbndse heuvelrug Aan het begin van de middag brachten de deelnemers aan het Korhoendersymposium een bezoek aan het nieuwe bezoekerscentrum van Staatsbosbeheer (Foto WV) Het symposium werd op initiatief van natuurmuseum Bos Dieren wereld gehouden in samenwer- kingmet de Wildland Gesellschaft in München. Organisator Kees Bos toonde zich na afloop zeer tevreden. Naar zijn zeggen had de bijeenkomst voldaan aan de doel stelling, namelijk het overdagen van internationale kennis over het korhoen, vooral gericht op de praktijk. Of een dergelijk sympo sium jaarlijks op de kalender wordt geplaatst, blijft de vraag. Hoewel dat idee enkele Duitsers zeer wel aansprak, waren Bos en dagvoorzitter van het symposium, de bekende wildbioloog prof. dr. I.L. van Haaften, van mening dat het zinvoller is om het pas dan te doen, als er een bepaald succes is geboekt en er dus iets wezenlijk nieuws kan worden toegevoegd. „Nu verval je te snel in herha ling," meende Bos. Na een vijftal lezingen werd het symposium on derbroken voor de lunch, waarna een bustocht volgde naar het nieu we bezoekerscentrum aan de Al- meloseweg met de bekende per manente exposite over de Salland se Heuvelrug. Een forum van de sprekers mocht in de middag vra gen beantwoorden, waarna het symposium in Bos Dierenwereld onder het genot van een hapje en drankje werd afgesloten. Soorttieschermingsplan Aanvankelijk had Staatsbosbe heer, met 2400 van de 5200 ha omvattende heuvelrug de grootste grondeigenaar in het gebied, tot grote teleurstelling van Kees Bos laten weten het symposium niet bij te wonen. Toch was er vrijdag één SBB'er aanwezig, maar net als de vertegenwoordiger(s) van Natuur monumenten beklom hij niet het spreekgestoelte. Dat deed wel drs. Freek Niewold, wildbioloog en Nederlands grootste korhoender- deskundige. Niewold is verbon den aan het Wageningse Instituut voor Bos- en Natuuronderzoek. Hij schetste de dramatische ach teruitgang van de korhoender- stand in Noord- en West-Europa en wees in dat verband op het in 1991 uitgebrachte Soorbescher- mingsplan Korhoen van het minis terie van Landbouw, Natuurbe heer en Visserij dat er op gericht is het in Nederland met uitsterven bedreigde korhoen te behouden door middel van een serie beheer- maatregelen. Vijf jaar lang werd voor de uitvoering van die maatre gelen jaarlijks een half miljoen be schikbaar gesteld. Naast de al eer der genoemde oorzaken van de sterk verminderde korhoenderpo- pulatie noemde Niewold ook het mogelijke verband tussen een rea liter hoog percentrage lood en cad mium in de grond en het gebrek aan kalk met als vermoedelijk ge volg minder legsel. Het aantal vos sen op de berg vond hij niet dusda nig groot, dat ze een bedreiging vormen voor de korhoenders. Be langrijk voor de verbetering van het korhoen-leefgebied op de Sal landse Heuvelrug achtte hij het creëren van een gevarieerde heide- structuur (verschil in leeftijd), waarvoor de heide kleinschalig af- Voor een gezonde populatie korhoenders is een aantal fac toren vereist. Er moeten aller lei grassen voorkomen en kruiden als zuring, paarde bloem, klaver en vogelmuur; jonge delen van heideplanten, boomknoppen van onder meer berk, wilg, eik, lariks; bloeiwijzen en bessen; voor balts en paring een open deel in het landschap, zoals op de heuvelrug onder meer op de Haarlerberg. Voor de kuikens is het de eerste weken belang rijk dat er dierlijk voedsel als rupsen, kevers, spinnen en mieren zijn. Ze halen dit voedsel van zowel de open heide als van de aanliggende open bossen met bosbessen en vossebessen en van de omrin gende landbouwgronden. Voor het nest wordt graag vertoefd in ongemaaid gras land of heide, niet te ver van het foerageergebied. Dat laat ste is van groot belang, omdat de hen dagelijks enkele keren het nest verlaat om te eten. Zij draagt de zorg voor het groot brengen van de jongen. Na de eerste twee weken van hun leven gaan de kuikens steeds meer plantaardig voedsel tot zich nemen. Voor een popula tie van circa 50 dieren is mini maal 500 ha nodig. Op de Sallandse Heuvelrug wordt gestreefd naar een aaneenge sloten gebied van 1000 ha (open heide) voor minstens het dubbele aantal korhoen ders. „Vrijwilligheid is bij de brand weer niet weg te denken. Mocht men het al door beroepskrachten willen laten overnemen, dan kan tonder meer worden gesteld dat dit een onbetaalbare zaak wordt." Aldus brandweercom mandant ing. J.H. Heller in het aarverslag van de Holtense vrij willige brandweer. Heller bena drukt daarbij dat het functione ren van een goede brandweer op vooral het platteland, staat of fait met de vrijwilliger. „Boven dien, waarom zou men een goed itel gemotiveerde en enthousias- :e mensen van hun hobby bero- fen? Ze hebben nog plezier in lun werk en staan 24 uur per dag, zeven dagen per week pa- 'aat. Dat kan helaas tegenwoor dig niet meer in z'n algemeenheid borden gesteld..." Het enige dat Ie vrijwilligers als tegenprestatie 'ragen is goede huisvesting en nateriaal. „Daar ontbreekt het >ns gelukkig niet aan. Wij zijn laar natuurlijk zeer erkentelijk 'oor," aldus de brandweercom- nandant. rleller schrijft voorts dat de brand weer nog altijd grote zorgen heeft 'ver de brandbestrijding op het '.omerhuisjesterrein. Onlangs vaarschuwede hij daar al nadruk- telijk voor op de ledenvergadering •an de Eigenarenvereniging De maken van dit gebied voor de brandweer, alsmede het verwijde ren en/of ontgassen van de niet meer in gebruik zijnde gastanks, is een must. Hopelijk komt daar dit jaar eindelijk verbetering in." De organieke sterkte van het Holtense brandweerkorps telt 32 man, on der wie twee vrouwen. In 1995 werd 23 maal uitgerukt, waarbij twemaal sprake was van loos alarm. Zeven keer werd uitgerukt in het kader van bijstand aan de Hellendoornse brandweer bij bos brand. In alle gevallen bleek de hulp uiteindelijk overbodig. Voor het verzorgingsgebied Hellen- doorn, waarvoor de Holtense brandweer de eerste uitruk heeft, moest eenmaal worden uitgerukt. Voor pupillen en de junioren, C/D, vormen de vier medaille wedstrijden jaarlijks een hoogte punt.' Een medaillewedstrijd is een soort meerkamp, tijdens elke me daillewedstrijd moeten drie onder delen worden afgewerkt. Het re sultaat wordt omgezet in een gou- i i ij rr° °"T den, zilveren of bronzen vermel- orkcld. Het terrein moet hoog- t ding. Na vier wedstrijdcn wordt lodig beter toegankelijk worden jemaakt, zodat de brandweer en lok, andere hulpverleners in geval •an nood doeltreffende kan optre- len. Ook de aanwezigheid van neestal nietmeer in gebruik zijnde jastanks bij de zomerhuisjes baan lc brandweer de nodige zorgen, (feller: „Het beter toegankelijk de balans opgemaakt. De volgende onderdelen komen aan bod: de korte sprint, tussen de 40 en 100 mtr; verspringen; hoogspringen; kogelstoten en balwerpen; de lan gere loopafstand, tussen de 600 en 1000 mtr. De medaillewedstrijden kenmerken zich door hun gemoe delijke sfeer, winnen is niet be- langrijk, een goede prestatie staat voorop. In de eerste medaillewed strijd in het F.B.K. stadion te Hengelo waren zo'n wierhonderd pupillen en junioren aanwezig, waaronder 20 Holtense atleetjes. Daphne Schipper, nu junior D, was vorig jaar goed voor de gou den medaille. Nu bleef ze ondanks twee persoonlijke records bij drie zilveren prestaties. Lopen gaat de Holtense atleten goed af, gouden prestaties waren er voor Rob Ma- rissink en Vincent Scholman. Op vallend waren de vele persoonlijke records, er is blijkbaar prima over winterd. In mei volgt de tweede wedstrijd in Eibergen en in sep tember de laatste twee. geplagd wordt. Daarnaast wordt gewerkt aan open bosranden, open boomheiden en 'zwervend' bos (verspreide of groepjes bo men), geschikt voor voedsel en als rustplaats. Rond het korhoender- gebied moeten flinke percelen grasland voorkomen, die afwisse lend als hooi- en weiland worden gebruikt en ook de omringende landbouwgronden moeten zoveel mogelijk voorzien zijn van 'akker- kruiden'. „Een aantal van deze zaken heeft hier geleid tot een toename van het aantal vogels. An derzijds doen zich wel nieuwe problemen voor, zoals brand, vorst en epidemieën," verklaarde Niewold. 'Kip met kapsones' Beleidsmedewerker ir. Wim Ge- raedts van de Stichting Het Bra bants Landschap wordt in 'zijn' provincie eveneens geconfron teerd met de enorme achteruitgang van het aantal korhoenders. „We doen er van alles aan, desondanks komen er nog hooguit vijf voor." In Brabant op de 240 ha grote Regte Heide onder Tilburg en de Cartier Heide. Geraedts, die met de woorden van de bekende bio loog Midas Dekkers zelfs geksche rend sprak over de 'kip met kapso nes', waarschuwde dat 'het kor hoen het zonder ingrijpen in onze vervuilde provincie niet redt tot het jaar 2000'. Ook in Brabant worden allerhande maatregelen getroffen om de heidevogel voor uitsterven te behoedenonder meer door aankoop van grond ten oosten van de Regte Heide waar door het leefgebied vergroot wordt. „En met nóg meer stilte in het gebied boeken we wellicht over een paar jaar meer succes..." Vergunning, ontheffing e.d. is verleend voor: - loterij Holtens Gemengd Koor; - activiteit Scoutinggroep De Waardenborch (30 april 1996): - schietwedstrijd Konmgsschieten (1 juni 1996); - ballonnenwedstrijd Kapsalon IJsseldijk (12 oktober 1996). Ingevolge de Algemene wet bestuursrecht kunnen belanghebbenden tegen één of meer van bovenvermelde besluiten een bezwaarschrift indienen bij burgemeester en wethouders, Postbus 13, 7450 AA Holten. Over de uiterste indieningsdatum van een bezwaarschrift kunt u inlichtingen inwinnen bij de afdeling algemene zaken, tel. 37 38 39. Burgemeester en wethouders van Holten maken ingevolge artikel 41 van de Woningwet bekend, dat op de daarbij aangegeven data aanvragen om bouwvergunning zijn ingediend voor: - verbouwen woonhuis Mossinkserf 30 (19-04-1996): - verbouwen woonhuis Mossinkserf 32 (19-04-1996), - bouwen carport Oude Deventerweg 39 (19-04-1996). - plaatsen tuinhuisje Erve Joost 1 (22-04-1996). Bouwaanvragen liggen tijdens de openingsuren (van 9 00 tot 12.30 uur) ter inzage bij het bureau bouw en woningtoezicht van de afdeling gemeentewerken, Smidsbelt 6 te Holten. Op maandag 29 en dinsdag 30 april (Koninginnedag) zijn gemeentesecretarie en gemeentewerf de dag gesloten. Het gescheiden inzamelen van afval in de gemeente Holten gaat goed. Van het groente-, fruit- en tuinafval (gft-afval) wordt compost gemaakt. Deze compost kan zowel in land- en tuinbouw als in de moes- en siertuin worden gebruikt. De gemeente Holten geeft u de gelegenheid een zakje compost van uw eigen gft-afval in uw tuin te gebruiken. Met de onderstaande bon kunt u van maandag tot en met donderdag 's middags van 13.00 tot 15.30 uur op de gemeentewerf, Waagweg 4, compost voor uw tuin halen. De actie duurt zolang de voorraad strekt. Bij de afgifte van deze bon ontvangt u gratis een zak met 12 liter gft-compost. Plaats: gemeentewerf. Waagweg 4 Tijd: maandag t/m donderdag van 13 00 tot 15.30 uur Het betrof een schoorsteenbrand. Met uitzondering van de uitslaan de brand in De Waag was er tel kens sprake van een bescheiden brand. Wat betreft de hulpverle ning werd vorig jaar zestien maal uitgerukt. Het jaar werd afgeslo ten met een zwaar ongeval op de Al waarbij drie doden vielen. Hel ler daarover: „Voorvallen waar je niet altijd stil bij staat maar waar je als brandweer wel mee te maken krijgt en die je niet in de koude kleren gaan zitten. Op dat mo ment bekruipt je een machteloos gevoel als je ter plaatse komt en ziet dat je feitelijk niets meer kunt uitrichten. Ook dan moet je echter voor je taak als brandweerman/- vrouw staan..." Grote overeenkomsten met de situatie rond het korhoen op 'onze' berg is er in de 'stukken grotere Lange Rhön in Duits land, in de driehoek Hessen, Noord-Beieren en Thüringen. Er komen nog aanprekende dieren als de oehoe voor. Tijdens het vorige week gehouden Korhoen dersymposium deden korhoen- deskundige dr. Ulrich Glanzer van het Staatsministerium für Landesentwicklung und Um- weltfragen in Beieren en Jürgen Holzhausen, als beheerder ver bonden aan de Thüringische Verwaltungsstelle des Biospha- renreservats Rhön, een boekje open over dit schitterende na tuurgebied en één van haar be woners, het 'Birkhuhn' (kor hoen). In de Rhön leefden jaren geleden zeer veel korhoenders. Volgens Glanzer hield dat verband dat het als het ware niemandsland was, op de grens met toen nog Oost- Duitsland. Toch begon de kente ring al voor het wegvallen van de grens, onder meer door verander de landbouwmethoden. Kwamen er in 1974 nog circa 140 korhanen voor, tot voor enkele jaren waren dat er 47 en nu zijn het er niet meer dan 15 in overigens enkel het Bei erse deel van de Rhön. Een gebied, waar volgens Glanzer sprake is van 'biotoopmanagement'. Zo ont vangen boeren een premie voor landschapsonderhoud. Zij mogen trouwens niet maaien voor 1 juli (einde nestclperiode). Glanzer noemde ook het verlies 'korren' en hun eieren en kuikens door roof vogels als de havik, die graag be schut langs bosranden zweven om Evenals voorgaande jaren wordt door de Supportersvereniging ABS in Bathmen een fietsvierdaag se georganiseerd. Ditmaal van 7 tot en met 11 mei 1996. De start van deze dertiende fietsvierdaagse is tussen 18,15 en 18.45 uur vanaf zaal Braakhekkc aan de School straat. Zaterdags wordt gestart tussen 15.00 en 16.00 uur. Men mag van de 5 dagen er één over slaan om toch in aanmerking te komen voor een herinneringsme daille. De kosten bedragen 7,50 gulden per persoon. dan op hun prooi te duiken. Reden waarom open stukken belangrijk zijn, zodat de korhennen het ge vaar tijdig kunnen waarnemen. Parallel De parallell met de heuvelrug is trouwens opvallend: sterk toene mende recreatie in zowel de zomer (wandelaars, picknickers, ruiters enzovoorts) als daar ook met name de winter (skiën). Ook een gevolg van het wegvallen van de grens met voormalige Oost-Duitsland. De Hochrhönstrasse met vergelijkba re problemen als de Toeristenweg (auto's/motoren), zij het dat die weg op hoogtijdagen maar liefst 1000 'PKW's' per uur te verstou wen heeft... Dan is er de versto ring door sport- en zweefvliegtui gen van het nabij gelegen grootste zweefvliegcentrum van Duitsland, tal van Delta-vliegers en hete luchtballonnen. Jürgen Holzhau sen voegde daar aan toe dat ook in de Rhön vossen, haviken en ook marters bij tijd en wijle een kor hoen verschalken. Toch worden ze alleen dan afgeschoten, als hun aantal een wezenlijke bedreiging voor de korhoenders is. „Teveel is echter ook niet goed, er mogen er best een aantal overblijven. Als je alle vossen hebt afgeschoten, stro men ze van elders wel weer toe. Genetische verschillen Wetenschappelijk medewerker dr. Gunther Sodeikat van het Institut für Wildtierforschung an der Tie- rarztlichen Hochschule in Hanno ver, voegde een nieuw aspect toe aan het symposium: het kweken van korhoenders om ze vervolgens na een afbouwperiode wat betreft kontakt met mensen, uit te zetten. Hoewel het resultaat aanvankelijk nul was, begint er heel voorzichtig iets licht aan de horizon te gloren. Sodeikat verklaarde wel dat het van essentieel belang is om de biotoop te verbeteren alvorens de vogels worden uitgezet. „Geen verbetering, dan ook geen kor hoen, zo simpel ligt dat." Overi gens liet hij weten dat voor de Fokkerij veel Scandinavische kor hoenders worden gebruikt. Pro bleem daarbij is dat er genetische verschillen zijn met 'ons' laagland korhoen. Slechts in Schotland kom het zelfde korhoen. Uitzetten of op zijn minst laten aarden van vogels van elders blijkt moeilijk. Hoewel met name het Schotse korhoen, genetisch gelijk is aan onze 'bergkor', zijn die vogels ge wend aan een ruiger klimaat en hebben toch niet volledig hetzelf de type leefgebied als hier. De overlevingskansen van deze nou eenmaal uiterst gevoelige vogel soort is klein. Uitzetten van ook in eigen land gekweekte vogels trou wens heeft nog een probleem, zo als Kees Bos aanduidde: „Als je dat doet, zie je ze de volgende dag in Zwolle of Deventer..." Dr. So deikat meende trouwens dat voor het opkrikken van de korhoender- stand met kweekexemplaren, zeer veel gefokt moet worden: „Van de 100 uitgezette dieren blijven er namelijk maar weinig over.." Nedersaksen In Duitsland komen verspreid nog korhoenders voor, zoals in het Weser/Elbe-gebied, het kustge bied en de 3500 ha tellende Gros ses Moor in het oosten van Neder saksen. Een gebied met heide en moerassen dat weinig toeristen trekt en doorsneden wordt door een snelweg. Ook hier heeft het korhoen volgens Sodeikat te lijden van vossen en haviken. Op de vraag of er ook gejaagd wordt op haviken antwoordde hij dat per jaar zo'n tien exemplaren gevan gen en elders uitgezet worden. Om het (heide)gebied verder te ontwikkelen en tegelijkertijd het leefgebied van het korhoen te ver beteren, is een beheerplan opge steld. Om een levensvatbare popu latie korhoenders van circa 50 vo gels te verkrijgen, is volgens Sodei kat minstens 1000 ha nodig. In het kader van twintigjarig be staan van het Holtens Mannen koor treedt maandag 29 april het koor Jaworiwschyna uit Oekraï ne op in de Kandelaar. De zang-, muziek- en tevens dansgroep ids van vrijdag 27 tot en met zondag 5 mei te gast bij het Twents By zantijns koor en verzorgt slechts twee concerten in ons land: de eerste in Holten, de tweede op vrijdag 3 mei in de Schouwburg van Hengelo. Het gemengde koor J aworiwschy- na werd in 1969 opgericht. De koorleden zijn arbeiders, ambte naren, leraren en studenten met een gemeenschappelijke hobbyde grote liefde voor volksliederen en Folklore. Deze liederen kennen een lange traditie en zijn al eeu wenlang van generatie op generatie doorgegeven. Uit deze rijke bron is het repertoire gehaald, dat be staat uit een keur aan Oekraïnse liederen, legenden, melodieën en vertellingen uit de regio Jaworiw. Ook heeft het gezelschap volkstra dities bestudeerd uit omliggende dorpen en steden. Het koor telt zestig leden met een aantal voor treffelijke solisten, heeft een eigen orkest dat originele, authentieke volksinstrumenten als viool, ac cordeon en bandoera (soort luit) bespeelt, beschikt over ten minste vier professionele dansparen die optreden in traditionele kos tuums. Dirigent van J aworiw- Zonder enige twijfel tekent het Oekrainse t maandag 29 april voor zang, dans en muziel foto) schyna is Wassili Stadnyk, die ook diverse liederen zelf bewerkt heeft. Het koor J aworiwschyna is meermalen onderscheiden met di ploma's en oorkondes. Het treedt regelmatig op voor eigen publiek en heeft in haar bestaan al opgetre den in verschillende steden in de Oekraïne en driemaal in Moskou. Viermaal werd Polen bezocht. Het is de eerste maal dat opgetreden wordt in West-Europa. In de Kan delaar laat J aworiwschyna zang en muziek horen van hoog niveau. Dat geldt eveneens voor de dan sen. Het koor brengt zowel een geestelijk als wereldlijk repertoire ezelschap Jaworiwschyna van hoog niveau (Eigen horen. Groepszang, a-capella, so lo's, instrumentale intermezzo's en traditionle Oekraïnse dansen zijn onderdelen van het program ma. Het HMK heeft al eerder koren uit het voormalige oostblok te gast gehad, die alle een bijzon dere indruk nalieten. „Wij zijn er van overtuigd hiermee iets te pre senteren dat alle vorige optredens ver overtreft," aldus woordvoer der Jan Bijkerk. Het koor ver wacht ook een record aantal be zoekers. Kaarten zijn tegen beta ling van 7,50 gulden aan de zaal verkrijgbaar. Het feestelijke con cert begint om 20.00 uur.

Erfgoed Rijssen-Holten

Holtens Nieuwsblad | 1996 | | pagina 5