Ontdekkingsreis in de
Oostenrijkse grotten
Graz eert zijn
oude stadstrams
Bernstein bekend om
serpentijnsteen
zomer is mogelijk
Langlaufen in hartje
Skiën in
de zon
HOLTENS NIEUWSBLAD
Wondere wereld van duisternis open gesteld voor toeristen
Oude glorie herleeft
Zweven boven en fietsen
övër Oostenrijkse bergen
Elke dag een
andere sport
DONDERDAG 19 MEI 1988
15
Op 619 meter hoogte ligt in de Oostenrijkse provincie
Burgenland het plaatsje Bernstein, dat bekendheid kreeg
omdat het de enige plaats in Midden-Europa is waar de
serpentijnsteen voorkomt, de op jade gelijkende
halfedelsteen, die hier sinds 1860 wordt gedolven en
verwerkt tot sieraden en gebruiksvoorwerpen. Het
serpentijn, ook slangensteen genoemd, is wat zachter
dan jade, maar heeft dezelfde chemische samenstelling. De
kleuren lopen uiteen van lichtgroen tot heel donker,
tegen zwart aan.
Josef Höfer was in 1860
de eerste die het mooie
doorschijnende gesteente in
het Bernsteingebirge uitgroef
en bewerkte. Sindsdien is
het een familiebedrijf
gebleven. In 1910 volgde
Adolf Höfer zijn vader op en
in 1928 kreeg diens
schoonzoon J. Piringer de
vindplaatsen in eigendom.
Onder de naam Piringer
werd vooral na de Tweede
Wereldoorlog voornamelijk
gewerkt voor de export naar
Amerika, Engeland en
West-Duitsland. Er zijn nu
ook filialen van de firma
Piringer in Wenen en
Salzburg. En natuurlijk de
winkel in Bernstein, die vol
staat met sieraden en
voorwerpen uit
serpentijnsteen. Na
afspraak kan men zien hoe de
serpentijn wordt bewerkt en
er zijn cursussen in het slijpen
van de steen.
De serpentijnsteengroêve in Bernstein.
Langlaufen in hartje zomer kan in Oostenrijk.
Het klinkt misschien vreemd, maar langlaufen in hartje
zomer is toch mogelijk. Het gebeurt onder meer op de
Dachsteingletsjer in de Oostenrijkse provincie
Stiermarken, waar op 2700 meter hoogte dagelijks vijftien
kilometer loipen gebruiksklaar worden gemaakt. Elke
dag oefenen daar ongeveer vijfhonderd langlaufers uit alle
delen van de wereld. De gletser is vanuit Ramsau
gemakkelijk bereikbaar met een kabelbaan, die je in zeven
minuten naar het begin van de loipen brengt.
Museum
Een ruim honderd meter
lange mijngang is als museum
ingericht. Dit
.Felsenmuseum vertelt alles
over edelserpentijn, het
ontstaan, de winning en de
verwerking. Het plaatsje
Bernstein telt 2500 inwoners.
Men kan er goed wandelen
op gemarkeerde wegen in het
Bernsteingebirge. Er is een
indrukwekkende dertiende
eeuwse burcht, die als hotel
wordt geëxploiteerd.
Bezoekers kunnen terecht
in de als restaurant ingerichte
ridderzaal, waar
topprestaties van Italiaanse
stucadoorskunst zijn te
bewonderen.
Inlichtingen: Fremdenver-
kehrsverein, 7434 Berstein, Oos
tenrijk, tel. 09-43 3354 203.
Folders van Bernstein en Bur
genland zijn verkrijgbaar bij het
Oostenrijks Verkeersbureau in
Amsterdam, Singel 464, tel.
(020) 25 59 33.
Toeristen
kunnen nu ook
het binnenste
van de Oosten
rijkse 'aarde ver
kennen
Een berg beklimmen is in Oostenrijk een dagelijks verschijnsel,
maar dat wordt anders als het erom gaat het binnenste van een berg
te verkennen. En ook dat gebeurt, want grotten en hun donkere
tunnels, hun bizarre formaties van steen of ijs, hun enorme gewelven
en nauwe doorgangen blijven de avontuurlijke onderzoekers
fascineren. Volgens experts moeten er ongeveer vijfduizend grotten in
de Oostenrijkse bergen zijn. Twee derde daarvan is inmiddels
provisorisch onderzocht en 22 zijn voor het publiek toegankelijk
gemaakt. Daar kan men zonder gevaar een uitstapje maken naar de
wondere wereld van de duisternis.
Tot de meest bezochte be
horen de twee grootste ijs-
grotten, de Eisenriesenwelt
bij Werfen in het Salzburger
Land - met een lengte van
zo'n veertig kilometer de
langste'ter wereld - en de
Dachstein-Rieseneishöhle
met als beginpunt Obertraun
in Oberösterreich. Ook de
grootste hittegolf kan de bi
zarre ijsformaties niet deren:
de temperatuur is er constant
één tot twee graden Celsius
onder nul. Kleinere ijsgrotten
zijn te vinden bij Wörgl in Ti-
rol, de zogeheten Hundalm-
Eishöhle, evenals de Eisko-
gelhöhle, die te voet in drie
uur tijd bereikbaar is vanuit
Werfengang.
De druipsteengrotten zijn het
talrijkst. Ze staan bekend om
de wonderlijke voorstellin
gen, die stalagmieten (staan
de kalkkegels) en stalactieten
(hangende kalkkegels) in de
soms reusachtige onderaard
se gewelven hebben ge
vormd, een proces van vele
tienduizenden jaren. Druip
steen ontstaat in kalksteen
grotten door afzetsel uit af-
druppelend water.
Kleurrijk
Dat beide vormen van
druipsteen zeer kleurrijk kun
nen zijn, is te zien in de be
kende Griffener Tropfstein-
höhle bij Völkermarkt in Ka-
rinthië. Deze wordt be
schouwd als de bontste in
haar soort. Prachtige druip
steenformaties zijn verder te
zien in de Grasslhöhle bij
Weiz en de Lurgrotte bij Sem-
riach, respectievelijk Peggau,
beide in Stiermarken. Druip
steen- en gipskristalformaties
vinst men ook in dc Kraus-
höhle in Gams bij Hieflau,
evenals in de Rettenwand-
höhle bij Kapfenberg, beide
eveneens in Stiermarken. De
Kraushöhle was in 1882 de
eerste voor het publiek open
gestelde grot.
Niet te verwisselen met de
Grasslhöhle bij Weiz is de
Gassl-Tropfsteinhöhle bij
Ebensee (Oberösterreich)-.
Daar staat in de nabijheid van
de „Kanzei", een als preek
stoel gevormde „verrijzing",
een druipsteendie een mooie
melodie laat horen als men er
met een stok tegen slaat.
Vooral Niederösterreich
heeft veel druipsteengrotten.
Er zijn vier bekende grotten,
die veel bezoekers trekken:
de Allander Tropfsteinhöhle,
de Einhornhöhle bij Dreistet-
ten/Hohe Wand (met resten
van gebeente van zoogdieren
uit de ijstijd), de Hermanns-
höhle bij Kirchberg am
Wechsel en de Ötschertropfs-
B Toeristen kunnen nu ook de wonderlijke wereld van de Oos
tenrijkse druipsteengrotten bewonderen.
teinhöhle bij Kirchberg/-
Gaming (met een klein
meer).
Bijna alle grotten zijn alleen
in de maanden mei tot okto
ber te bezichtigen. Het ver
dient aanbeveling warme kle
ding mee te nemen en stevige
schoenen aan te doen bij een
bezoek aan de grotten.
Een folder van de Dach-
steinhöhlen is verkrijgbaar bij
het Oostenrijks Verkeersbu
reau in Amsterdam, Sin
gel 464, tel. (020) 25 59 33.
Men kan het op eigen
houtje doen, maar het is ook
mogelijk een arrangement
van een week te nemen met
vijf dagen langlauflessen op
gletsjerloipen. Dat kan van 17
tot 24 juli, 21 tot 28
augustus en van 16 tot 23
oktober. Een droogtraining
op rolski's op het Ramsauer
Plateau en twee uur tennis
voor het verbeteren van de
conditie is daarbij
inbegrepen. Tevens krijgt men
advies voor het in de was
zetten van de ski's en er
worden videofilms
vertoond.
Zo'n weekarrangement van
zeven dagen halfpension in
een vier-sterrenhotel,
inclusief vijf dagen training en
vervoer met de kabelbaan
kost f 890,-.
Vanzelfsprekend _is
iedereen, ook zonder cursus
langlaufen, welkom op de
Dachsteingletsjer.
Wie zijn eigen ski's en de
zomervakantie liever thuis
laat, kan voor dertien
gulden per dag een
langlaufuitrusting huren.
Nadere inlichtingen: Gebiets-
verband Dachstein-Tauern, 8970
Schladming, Oostenrijk, tel. 09-
43 3687 23310.
Folders van de Dachstein Tauern
Regio zijn verkrijgbaar bij het
Oostenrijks verkeersbureau in
Amsterdam, Singel 464, tel.
(020)25 59 33.
is het station van Graz op zater
dagen om 16.37 uur. De tram
rijdt langs bezienswaardigheden
in de binnenstad en verder naar
buiten naar Mariatrost, waar
men om 17.18 uur arriveert.
Daar wordt een bezoek gebracht
aan de bedevaartskerk Maria
trost en het Tramway Museum,
een kaartje kost Ö.S. 45
(ca.f 7,20), inclusief terugrit.
Kinderen tot twaalf jaar kunnen
gratis meerijden met hun bege
leiders.
Nadere inlichtingen: Graz-
Steiermark-lnformation, Her-
rengasse 16, Graz, Oostenrijk,
tel. 09-43 316 705241.
Folders van Graz en omgeving
zijn verkrijgbaar bij het Oosten
rijks Verkeersbureau in Amster
dam, Singel 464, tel.
(020) 25 59 33;
Nostalgie viert hoogtij in het Tramway Museum in Graz
Sportieve mensen met
een goede conditie komen
in het Oostenrijkse Salz-
kammergut (Oberöster
reich) volledig aan hun
trekken met een vakantie
arrangement, dat elke dag
een andere sportbeoefe
ning biedt. Het is een idee
van de Alpinschule Salz-
kammergut in Mondsee.
Het programma omvat
bergbeklimmen, water
skiën, paravliegen over het
meer, wildwatervaren in
rubber opblaasboten, een
bezoek aan een druipsteen
grot, fietsen met moun-
tain-bikes en.goudwas-
sen.
De uitrustingen, die voor
de verschillende takken van
sport nodig zijn, worden ter
beschikking gesteld. Wat zelf
aan kleding moet worden
meegenomen, zijn een ano
rak of wind- en waterdicht
jack, een trui, een t-shirt,
spijkerbroek of knickerboc
ker, zwemgoed, zonnebril en
zonnebrandolie.
Mondsee ligt aan de noord
westelijke kant van het meer
Mondsee. Het ligt op 481 me
ter hoogte en telt 2100 inwo
ners. De Mondsee is elf kilo
meter lang en twee kilometer
breed.
Meer gegevens over dit
sportieve avontuur verstrekt
de Alpinschule Salzkammer-
gut, Gassner, 5310 Mond
see, Oostenrijk, tel. 09-
43 6232 3175 of het Oosten
rijks Verkeersbureau in Am
sterdam, Singel 464, tel. (020)
25 59 33.
Een combinatie van paravliegen en bergfietsen lijkt
wat merkwaardig, maar in het plaatsje Galtür in het
Paznauntal in Tirol, heeft de VVV daarmee een
succesvolle vakantieformule gevonden. Voor het fietsen
gebruikt men een mountain-bike, die speciaal voor hef
fietsen in de bergen is ontwikkeld. Het pedaleren wordt
afgewisseld met wandelen en paravliegen, zodat de
deelnemers aan zo'n vakantieweek echt niet over
activiteiten hoeven te klagen.
Van juni tot oktober kan
men in Galtür terecht voor
een week halfpension in
kamers met douche/wc, twee
sauna-avonden, een
huurmountain-bike, vier dagen
paravliegen onder leiding
van ervaren para-piloten. Dat
kost S. 2900 (ca. f 465,-).
Wie het geluk heeft in
dezelfde week jarig te zijn,
krijgt een flesje Sekt cadeau!
Het Paznauntal ligt in het
zuidwesten van Tirol. Het is
een 29 kilometer lang,
hooggelegen Alpendal, waar
de rivier Trisana doorheen
stroomt. Het plaatsje Galtür
ligt op 1584 meter hoogte
en telt 650 inwoners.
In het
zuidwesten wordt het dal
afgesloten door de Silvretta,
een bergmassief met
gletsjers. Het Paznauntal is
nog weinig bekend bij
Nederlandse toeristen. Men
kan er goed bergwandelen
en bergbeklimmen. Er zijn
talrijke berghutten, die
onderling bereikbaar zijn over
goed begaanbare wegen.
Cursussen paravliegen
(paragliding) en ook
zeilvliegen (draken- of
deltavliegen) kunnen in Galtür
worden gevolgd in de
vliegschool Para-shop.
Aanmelden bij Gasthof zum
Silbertaler, Elmar Ganahl, 6563
Galtür 61a, Oostenrijk, tel. 09-
43 5443 256.
Inlichtingen bij Elmar Ganahl,
6563 Galtür 61a, Oostenrijk, tel.
09-43 5443 256.
Folders en inlichtingen over het
Paznauntal zijn verkrijgbaar bij
het Oostenrijks Verkeersbureau
in Amsterdam, Singel 464, tel.
(020) 25 59 33.
In het Oostenrijkse Graz, de hoofdstad van
Stiermarken, rijden al 110 jaar stadstrams. Het begon in
1878 met de paardetram, die in 1899 door de elektrische
tram werd vervangen. Sindsdien zijn er uiteraard steeds
weer nieuwe en modernere trams in gebruik genomen.
Een deel van de oude glorie is nog terug te vinden in het
Tramway Museum, waar heel wat oudjes een goed
onderkomen hebben gevonden.
Uit Graz zelf staan hier vijf
motorwagens en acht bijwagens
en bovendien nog vele andere
tramrijtuigen uit Wenen, Inns
bruck, Dubrovnik, Osijek, Su-
botica en Szombathely. Ook is
er een gereconstrueerde paarde-
tram.
Fanclub
Het museum heeft een fan
club, die er alles aan doet om het
museum te laten voortbestaan
en hét „levend" te houden.
Daartoe wordt elke zaterdag
middag een oude tram met bij
wagen uit het museum gehaald,
die liefhebbers laat genieten van
een nostalgisch ritje door Graz.
Vertrekpunt
Het vertrekpunt voor een
tramritje uit „grootmoederstijd"
t
