Het paasfeest in El Salvador
Paas-processie
in Frigiliana
Resultaten Blauw Wit
HOLTENS NIEUWSBLAD
(n dit blad
6 pagina's
tuintips
JUNIOREN
Maak glazen op de juiste wijze schoon!
15 APRIL 1982
-PAG. 9
Hoe zal het volk van El Salvador, het door broeder
twisten verscheurde land het komende Paasfeest vie
ren? We weten het niet, want de geesel van de bur
geroorlog heeft niets in dit kleine Midden Ameri
kaanse land onberoerd gelaten. De Salvadoranen zijn
Öoor hun Spaanse verleden een van nature gods
dienstig volk, dat het R.K.-geloof aanhangt. Een
kenner van het land schreef er in 1976, toen de on
derdrukking en strijd nog niet zo hevig waren, het
volgende over.
Het Paasfeest is in El Salvador
de tegenhanger van Kerstmis.
Kerstmis, met zyn uitbundige
straatversieringen en kleurige
slingers en lichtjes tot in de
kruinen van de bomen, tegen
gevels van huizen en in de
tuinen van particuliere wonin
gen, is één uitbundig kleuren
feest in dit toch al zo kleurrijke
land, waar de bougainvillea
klimt over de daken heen en de
poinsettia, de rode kerstroos
reikt tot aan de dakranden van
de bungalows. Een bougainvillea
omslingert de stam van een
palmboom, om zich uiteindelijk
in een stevige omhelzing vast te
klemmen in de kruin van een
ander, waarbij hij de vruchten
verbergt onder een waterval van
donkerpaarse bloemen. Ook het
Paasfeest is kleurrijk, op zijn
manier uitbundig, maar het
'zoekt het minder aards en is
zeer religieus.
Het Paasfeest is een droevig
feest, een feest van de dood,
maar ook wij eren de doden met
bloemen. Het Kerstfeest van
vrolijkheid, van zingen en joelen,
van lachen en drinken en in het
vuur van het feestvieren vergeet
men in El Salvador wel eens
welke de aanleiding tot dit feest
is geweest. Met Pasen is men
- zich van de grote tragedie ten
volle bewust. Vijf dagen lang
wordt er niet gewerkt. Vijf da
gen zijn alle kantoren en win
kels gesloten. Voor vijf dagen
I moeten we ons eten van te vo
ren in huis hebben, en dat in
een tropisch klimaat. Geen
kleinigheid voor mensen, die
enorme ijskasten bezitten, maar
nog veel moeilijker voor de ve
len, de zeer velen in de kleine
huisjes en hutjes, die gewend
zijn voor ieder maal even naar
de „tienda" (kleine winkel) te
gaan. Voor hen is het een hele
opgave. Gelukkig zijn rijst en
bonen bewaarvoedingsmiddelen,
terwijl er voor wie het wat beter
kan doen, de blikjes zijn. Blikjes
groente, blikjes vis, die dan ook
in die tijd heerlijk in prijs stij
gen. Op Goede Vrijdag rijden
uren lang de bussen niet. Elec-
triciteitsdraden, die alle boven
gronds als een vaak slodige
warwinkel afsteken tegen de
blauwe lucht, worden onklaar
gemaakt, opdat de processies,
die overal in stad en land wor
den gehouden, vrij passeren
kunnen.
- Hoog op de schouders getorst
worden de beelden rondgedragen
h van Maria, de Mater Dolorosa,
en de Christus, die haast be
zwijkt onder het zware kruis. Zij
worden voorafgegaan door tal
rijke priesters en koorknapen en
8 begeleid door vele gelovigen met
brandende kaarsen in de hand.
8 Langzaam, langzaam, onder het
gestadig mompelen van gebe
den, soms met een zangerige
uithaal, trekt men door de stra
ten, straten die bezaaid zijn met
bloemen. Niet gewoon maar
neergestrooid, maar door ijverige
vrouwen- en meisjeshanden in
keurige tapijtjes neergelegd, elk
in hun eigen patroon. Bespren
keld worden ze met water, op-
I dat de tropenzon hen niet snel
I zal verdorren. Sommigen, die
een beetje minder artistiek zijn
aangelegd of minder tijd hebben
of een beetje lui zijn, maken er
maar wat van en gooien slor-
digweg wat groentebladeren op
straat, opgefleurd door een en
kel kleurrijke bloem. Ach, zodra
de stoet voorbij is en alles plat
getreden, zie je het verschil niet
meer en iets doen, de goede wil
tonen, is altijd beter dan niets.
Een moeder, gehopen door haar
twee dochtertjes, maakt er be
paald een heel kunstwerk van.
De meisjes op blote voeten
plaatsen heel voorzichtig elke
bloem waar hij moet liggen. Er
zijn vakjes van rode bloemen,
van blauwe, van paarse. Gele
randen scheiden hen van elkaar
en het geheel is omgeven door
een brede groene rand van bla
deren, groen in allerlei tinten,
maar gelijkmatig verdeeld. Het
lijkt werkelijk een echt geknoopt
tapijt. Ze gaan aan de kant
staan en bekijken het kunstwerk
kritisch. In mandjes hadden zij
de bloemen verzameld. Daar
kan nog wel een blauwe bij en
op elk van de paarse vakken
nog een paar bloemen van een
lichtere tint. Voorzichtig, op de
punt van de teentjes, reikt de
jongste zo ver als zij kan, al
moet zij dan toch wel even op
een stukje van het tapijt staan.
Maar het hindert niets; aj lijkt
zo licht als een veertje. En als
zij weer op straat staat, kan
niemand zien dat er ook maar
één bloem platgedrukt is, en
met een zucht van voldoening
en een stralend gezichtje kijkt
ze haar moeder aan. Zij is zich
volkomen bewust van de ge
wichtigheid van haar taak.
Auto's mogen al die tijd niet
rijden en vaak duren de proces
sies enige uren. Dat is plaatse
lijk zeer verschillend. In de
hoofdstad, San Salvador, is ge
durende de gehele middag alle
verkeer geblokkeerd, maar wor
den toch vóór donker alle elctri-
citeitsdraden weer behoorlijk
aangesloten. Dit verbreken van
de stroom gebeurt vooral in het
oude stadsdeel, waar de draden
nog laag over de straat hangen;
in de nieuwe wijken is alles wel
bovengronds, maar zijn de dra
den niet belemmerend voor
hoog verkeer. In Sansonate, een
provincieplaats, moet men 's
morgens al vóór 7 uur aanwezig
zijn, heeft men my verteld, en is
het tot 's avonds laat verboden
met een auto door de straten te
rijden. Men zou gewoon geste
nigd worden, indien men het
wel deed. Maar nergens zijn de
bloemtapijten zó mooi, en ner
gens zijn de processies zó goed
verzorgd en zijn de inwoners zó
devoot met Pasen. Tot lang na
donker trekken daar de gelovi
gen door de straten en pas laat
in de avond kan men met de
auto naar huis rijden.
Er is een groot verschil tussen
Paasfeest in de provincie en in
de hoofdstad. In de provincie
merkt men, dat men in een ge
lovig katholiek land leeft. In de
hoofdstad heeft de woensdag
middag vóór Goede Vrijdag een
ware exodus plaats. Het is de
eerste middag van de vijf vrije
dagen en zij die niet aan de
processie willen deelnemen, zü
die het met het geloof niet zc
nauw nemen, zü allen trekken
die woensdagmiddag in groten
getale naar één van de vele
stranden en strandjes, die als
even zovele inhammen tussen de
lijnen van de rotsige kust liggen.
Veel van deze stranden zün par
ticulier bezit of behoren tot een
club, waarvan men lid moet zijn.
Vele mensen hebben er een hou
ten optrekje laten bouwen, waai
zü weekeinden kunnen door
brengen. Op de vrije stranden
kampeert men in primitieve ten
tjes, in zün auto of zo maar bui
ten. Het is er stampvol en on
voorstelbaar vuil: iedereen gooit
er alles weg, wat hij kwüt wil
aan etensresten en afval. Ieder
een doet er zo maar ergens zün
behoefte.
Er heerst een hels ka
baal van draagbare radio's er
grammofoons. De Grote Oceaan
die met zün geweldig hoge gol
ven in de branding zich te plet
ter slaat tegen de rotsen en ir
zün onderstroom alles meesleurt
wat hü te pakken kan krijgen
deze Grote Oceaan, die gewoon-
lük het menselük geluid makke
lük kan overstemmen, is slecht*
als een büklank op de achter
grond te horen. Maar zü, die ir
de stad achterbleven, belever
het Paasfeest in alle facetter
van de grote tragedie: Jezus ge
vangengenomen, Jezus voor Pi
latus, Jezus die zün eigen krui*
moet torsen. Men boet voor zür.
zonden, men smeekt om genade
want men voelt zich mede
schuldig.
Er gebeuren regelmatig heel wat ongelukjes met de bril, die puur
een gevolg zün van het verkeerd vasthouden bü het schoonmaken
der glazen. De opticiens worden er af en toe moedeloos onder.
Vooral bü de aktuele dunne brilmonturen is het van het grootste
belang dat men bü het poetsen van de glazen zorgvuldig te werk
gaat. De enig juiste methode is het montuur beet ie pakken met
één hand om het glas geklemd. De andere hand maakt dan met
een doekje het glas schoon. Het montuur wordt dan niet gefor
ceerd en er kan geen breuk ontstaan. Het is allemaal heel simpel,
maar niet minder belangrijk. Een montuur kost tenslotte geld en
enige zuinigheid in het gebruik is dan ook verre van misplaatst.
En voor het geval, dat er onverhoopt toch iets met het montuur
gebeurt: gaat u dan niet zelf lümen of solderen, want dan wordt
het er alleen maar erger op. Ga dan even naar uw opticien, die u
graag zal helpen. Hü beschikt tenslotte over de vakkennis en het
vereiste gereedschap.
TULP
We boffen toch maar
tegenwoordig met al die
soorten tulpen, die er zijn.
In de tijd van Lodewijk
de Veertiende was de
aankoop van deze voor
jaarsbloem nog een zeer
kostbare aangelegenheid
waarbij flinke sommen
geld op tafel moesten
worden gelegd. De handel
in de bollen van de tulp
heeft zelfs destijds nog ge
leid tot grove speculaties.
EVENEMENTENKALENDER
De tweede
Paasmaandag, gaat iedereen ir
El Salvador weer aan het werk
Dan behoort het Paasfeest weei
tot het verleden, hoe men hei
ook gevierd heeft, uitbundig o:
devoot.
(Nadruk verboden)
vr.
2 apr.
19.00 uur
Reünie
0e Schakel en Irene
za.
3 apr.
11.00 uur
Reünie
De Schakel
vr.
9 apr.
20.00 uur
Verwerping
Heemanskamp
ma.
12 apr.
14.30 uur
Film: Gestolen goed. gedijt niet
J.S. de Schure
WO.
14 apr.
Badnintontoemooi
Sporthal 't Nossink
vr.
16 apr.
20.30 uur
Hol tense Groepenpresentatle
J.S. de Schure
zo.
18 apr.
14.00 uur
Puzzeltocht N.A.C.
Café de Blester
vr.
23 apr.
16.30 uur
Clubkampioenschappen Judo
Gymlokaal - Vrijheidslaan
vr.
30 apr.
Aktivitelten Stichting
Nationale Feestdagen
vr.
30 apr.
13.00 uur
Motorcross H.A.C.
Zuurberg
za.
1 mei
8.00 uur
Fietstoertocht
Sporthal 't Nossink
WO.
5 mei
10.00 uur
Hockeytoemooi
Sportdal - Hockeyvelden
vr.
7 mei
21.30 uur
Film: Apocalypse Now
J.S. de Schure
zo.
9 mei
14.30 uur
Film: The Burglars
J.S. de Schure
zo.
16 KBl
11.30 uur
Koffieconcert -Variatie -
Aula Scholengemeenschap
ensemble
zo.
16 mei
14.00 uur
Puzzeltocht M.A.C.
Café de Biester
do.
20 mei
6.00 uur
Puzzelfietstocht
J.S. de Schure
11.00 uur
Internationale Folklorashow
Smidsbelt
8.30 uur
Kringconcours B.l.M.Z.
Paard - en Ponyterrein (Borkeldsveg)
za.
22 wl
10.00 uur
Hockeytoemooi
Sportdal - Hockeyvelden
zo.
23 asl
10.00 uur
Hockeytoemooi
Sportdal - Hockeyvelden
Over de herkomst van de tulp
werd al veel geschreven. Het is
vrijwel zeker dat het gebied van
oorsprong van deze Hollandse
lentebloem in Centraal-Aziê ligt
Van daaruit zijn de tulpen ovei
diverse streken van Oost-Europa
verspreid om tenslotte via de
landen rondom de Zwarte Zee
en het steppengebied van de
Kaukasus onze lage landen te
bereiken. De bekende kruidkun
dige Clusius, destijds verbonden
aan de universiteit van Leiden,
introduceerde de tulp hier in de
tweede helft van de zestiende
eeuw en succes is niet uigeble-
ven. Na vier eeuwen bloembol
lencultuur is er door intensiel
kruisingswerk een groot aantal
sterke en mooie tulpen ont-
staan. Darwinhybriden, lelie-
bloemige soorten, dubbele tul
pen, parkiet- en papegaaitulpen,
elke bloemenwinkel en elke
{marktkraam, ieder bloemstalletje
heeft tulpen in een groot sorti
ment en biedt een zó uitgebreid
aantal variëteiten aan, dat de
keus moeilijk zal zijn. De tulp,
eens een luxe, is binnen ieders
bereik gekomen. Kiest u de
rood met gele Kees Nelis wordt
het de witte Hibemia, lokt u de
rose Apricot Beauty of wordt
het toch weer de populaire oran
jerode Lustige Witwe? Misschien
ook valt u op Wim van Est, in
fraai geel met rood of doen de
rose Rhapsodie en de Oranje
Monarch uw hart sneller klop-
5en. Welke tulp u ook kiest,
vorgt er altijd voor dat u zo
ang mogelijk plezier hebt van
ïw aankoop.
Blauw Wit A2 heeft in de
thuiswedstrijd tegen GFC A2
een uitstekende party voetbal
gespeeld. In de 12e minuut
kwamen de gasten op 1-0 maar
in de 25ste minuut zorgde Ge-
rrit Aanstoot uit een hoekschop
voor de gelükmaker (1-1).
GFC drong hierna zeer sterk
aan maar doelman Meüerink
wist door meerdere prachtige
staaltjes keepwerk tot aan de
rust rijn doel schoon te houden.
Na de thee kwam Blauw Wit op
achterstand (1-2) maar al vrij
snel was de gefljkmaker daar
door Harrie Kolkman. Met grote
inzet ging Blauw Wit toen door
maar kon niet verhinderen dat
G.F.C. uit snelle tegenstoten de
eindstand op 2-5 bepaalde.
De jongens van Blauw Wit F2
hebben met het behalen van zes
punten uit drie wedstrijden zeer
goed gepresteerd. Van Holten F3
werd met 3-0 gewonnen en ook
de wedstrijd tegen Excelsior le
verde de volle winst op. Tegen
Markvogels begon het allemaal
een beetje moeizaam maar toen
de openingstreffer was gemaakt
liep het gesmeerd en kon de
ruststand worden bepaald op
5-0. Ook in de 2e helft bleef
Blauw Wit sterk spelen en won
verdiend met 9-1. De „vogeltjes"
redden de eer door een klein
foutje van het Blauw Wit keep-
ertje, maar dat wordt hem graag
vergeven want hü deed verder
prima werk. Nu zaterdag in
Goor de uitwedstrijd winnen van
GFC F2 en de kans om kam
pioen te worden stügt. SUCCES!
Pasen dus. Pasen in Frigiliana. Drie jaar geleden vertroefde
ik omstreeks die tijd in het Mexicaanse Acapulco, twee jaar
geleden zweette ik me kapot in Paramaribo en vorig jaar zat
ik m'n tijd verdoen met eiertikken in België. „Ik herinner
j mij alles", zei Mick Jagger van The Rolling Stones me ooit
in een interview. „Maar niet zo goed meer", liet hij er fluis
terend op volgen, Dat dus. Want zo vergaat het mij ook.
Pasen in Frigiliana begon op
de vrijdag vóór palmpasen
met een processie van de „80
hermanos de la Cofridia de
los Dolores". Reeds om half
tien 's avonds bereikten mü
via terras en openstaande
keukendeur dorpsgeluiden,
die getuigden van enige op
winding onder 't volk. Om
vüf voor tien werd ik zelf on
gewild middelpunt van die
opwinding. Op dat tüdstip
werden klopper en voordeur
danig mishandeld. Dusdanig.
dat ik naar de deur snelde
om mü te vergewissen wie de
onheilsbode zou zün. Voor de
deur stond een hevig veront
waardigde autochtoon in een
lange zwarte pü- Links en
rechts gluurden vrouwen om
deuren en ramen. Alsof ik elk
moment gekruisigd zou kun
nen worden.
„Is die mini op de Plaza van
jou", vroeg de dorpeling met
straffe stem. Ik schudde m'n
hoofd. „No", zei ik. „No es
mio", want ik heb geen mini.
Ook nooit gehad.
De man verdronk büna in
zün palmpaasche wanhoop.
„Maar van wie is die mini
dan", vroeg hü iichteUjk rade
loos.
„Geen idee", zei ik, me reali
serend dat de een of ander
gedacht moet hebben dat de
mini-in-kwestie wel van die
buitenlander zou zün.
„Half elf. Ik ging maar eens
naar beneden om poolshoogte
te nemen. De straat was be
zet door klepperend volk.
Nog nooit eerder had ik zo
veel mensen op straat gezien
in Frigiliana. De Plaza voor
de kerk was geheel verlaten.
Dat wil zeggen, op één mini
na.
Vóór de kerk was het een
komen en gaan. De een nog
drukker dan de ander. Man
nen - ook in gitzwarte püeri -
trokken zenuwachtig aan si
garetten en gooiden met drif
tige gebaren veel te grote
peuken weg. Kinderen, moe
ders, boeren, oudjes en zelfs
de twee dorpsgekken waren
nadrukkelük en luidruchtig
aanwezig. Nergens een spoor
van serene devotie. Uitslui
tend een gezonde kermissfeer
rond een religieus gebeuren,
dat als een verplicht nummer
werd afgewerkt.
Rond kwart voor elf werd de
avond verder verscheurd door
aanhoudend klokgelui. Alsof
Frigiliana zojuist was geteis
terd door een natuurramp.
De hekken voor de kerk gin
gen nu geheel open. De pro
cessie kon beginnen. Aan mü
zou het in elk geval niet lig
gen. Jammer alleen van die
mini.
Vervolgens was ik er zeker
een stief Twents kwartier ge
tuige van - en met myn hon
derden dorpelingen nog drie
buitenlanders en de plaatse-
iijke veldwachter - hoe meer
dan 80 broeders en zusters in
onregelmatig tempo, zo niet
in volslagen chaos uit de
kerk kwamen allen gekleed
in zwarte pijen met over het
hoofd een al even zwarte kap
met twee ronde gaten op
ooghoogte. Brandende kaars
in de hand. Zwarte sleep
achter de dorpsstuit. Alsof ik
verzeild was geraakt in een
rouwdemonstratie van de Klu
Klux KI an. Alleen de witte
puntmutsen ontbraken. Eén
broeder had in alle haast
vergeten z'n zwarte schoenen
aan te trekken. De witblauwe
gympies staken fel af tegen
de zwarte pü- Op de rijkant
van de schoenen stond „El
Mundial" genoteerd, wüzend
op de naderende wereldkam
pioenschappen voetballen, el
ders in het land.
lüet was al elf uur geweest
t oen zes sterke broeders het
Voeeld van de Heilige Maria
Haar buiten torsten. Geroe
zemoes alom. Zeifis opgewon
den kreetjes. „La Virgen ya
at&, la Virgen ya esta",
schreeuwde een klein meisje
naar haar met buurvrouwen
voortkwebbelende moeder.
Jawel, de Maagd was reeds
daar. En hoe! Uiteraard ge
heel in 't wit en met voor op
de draagbaar een eenvoudige
schünwerper. Maar ze werd
niet - zoals ik dat zo vaak
had gezien in Zuid-Amerika -
in een sobere, vertraagde,
haast gewichtige waggelpas
cloor het dorp geleid. Wei-
neen. Deze dragers deden dat
zo: diep adem halen, blik op
oneindig, verstand op Maria,
nog eens diep adem halen en
dan een korte dribbellooppas,
alsof ze stuk voor stuk een
aanloop voor een strafschop
samen. Als ze op die manier
een meter of twintig waren
gevorderd, werd weer even
een luchtje geschept, diep
adem gehaald envooruit
met de geit. Hetgeen ruim
een uur duurde, eerst om
hoog via El Zacatia naar „el
alto", het hogere gedeelte
van het dorp waar ik ook
schün te wonen. Daarna
langzaam weer omlaag, uit
komend bü postkantoor en
warme bakker. Tenslotte
door de hoofdstraat, langs
het gemeentehuis terug naar
de Plaza. Alwaar de mini nog
steeds nadrukkelük aanwezig
De zondag daarna overtuigde
ik me of de Hongaar, die een
concert in de kerk zou geven,
dezelfde Hongaar was die
ooit in een bui van volledige
dronkenschap op een laat
nachteUjk uur aanklopte met
de vraag of ik zün saxofoon
kon repareren. Hü w&s het
En de saxofoon deed het Hü
zelf minder, maar dat mocht
de paasvreugde niet drukken.
De boeren in 't dorp hadden
voor dit vaag-klassieke sax-
Frigilïana, in alle rust.
gebeuren evenwel geen tyd
meer. De aardappels moesten
uit het land, reden waarom
er hard werd gewerkt op de
groene akkers. Want pasen of
niet, 't werk gaat door. En zo
hoort het ook.
Groeten van
Henk Boom
