„Profoto
vertoont
Xfeaanimya
HOLTENS NIEUWSBLAD - 21 DECEMBER 1979 - PAG. 19
KERSTFEEST en Oud- en Nieuwjaar. Dagen van een voelbaar
$2 verlangen naar sfeer. Dagen waarin huizen sfeervol verlicht zijn. Dagen
ook waarop behalve idealen, konijnen en kalkoenen, veel sparren en
hulsten als sfeermakers bij uitstek, op het gezelligheidsaltaar worden
j}lj geslachtofferd. In dit artikel willen we het licht over de hulst laten
schijnen.
HULST is een zeer eerbiedwaardig of alleen bloemen met vrouwelijke
7J& geslacht. De eeuwen door heeft hij de geslachtsdelen voorkomen of alleen
tuinen bevolkt. Als statige regent bloemen met mannelijke geslachts-
heeft hij toegezien hoe in de loop der delen. We hebben dus of met een
jaren de tuinen van gedaante veran- mannetjes hulst of met een vrouwtjes
derden. Zijn positie was nauw ver- hulst te maken. En als we een bes
bonden met het lot van de voorname dragende hulst in onze tuin willen
families. Tijden van grote bloei maar hebben is het van essentieel belang te
ook van vergetelheid waren zijn deel. weten of we het met een mannetje of
Vooral de vorige eeuw was de hulst met een vrouwtje van doen hebben,
erg in zwang. De laatste halve eenuw Want netzomin als mannen kinderen
nam die belangstelling sterk af, maar baren, dragen mannelijke hulsten bes-
zoals zoveel in de golfbeweging der sen. Ook niet, zoals nog wel eens
tijden op en neer gaat, mag de hulst wordt geprobeerd, door er twee bij
zich nu weer in een groeiende belang- elkaar te zetten. Willen we met kerst
stelling verheugen. van onze hulsten de vruchten willen
Nlï^SÏICHTlNÜ
GIRO 388QOO
LGENS een zeer voorzichtige schatting van Tante Pos bezorgde zij
ig jaar ongeveer 115 miljoen kerst- en nieuwjaarskaarten. Dit jaar
rdt op een minstens even groot aantal gerekend omdat de gewoonte
een kerst- en nieuwjaarswens naar familie, bekenden en relaties te
ren eer toe dan afneemt.
sis bij alle dingen, eens moet er iemand geweest zijn die de allereerste
stkaart maakte en verzond. Die iemand was de Brit Henry Cole, die
1843 een speciale kaart liet ontwerpen omdat hij het beu was de
ditie van zijn familie voort te zetten. Die traditie bestond uit het
irijven van lange brieven naar familie en vrienden, waarin het wel en
van de familie Cole haarfijn uit de doeken werd gedaan. Het idee
i de kerstkaart is dus uit pure gemakzucht geboren.
Op vrijdag 28 december a s. zal de
Holtense amateurfotografenclub
„Profoto" een dia-avond verzorgen
in het kader van de activiteiten-
week van de „stichting voor
Sociaal-Kultureel werk". Tijdens
deze avond zal Profoto het eigen
werk van haar leden presenteren.
Dit betekent dan ook dat alle foto
liefhebbers die avond hun hart
kunnen ophalen aan een uitgebreid
scala prachtige plaatjes. Zowel de
landschaps- en natuurfotografie,
alsook de experimentele fotografie
zullen aan de orde komen. Ook de
dia's welke in de afgelopen jaren
nationale erkenning verkregen zul
len op deze avond niet ontbreken.
Uiteraard zal e.e.a. voor het publiek
uitgebreid worden toegelicht.
Voorwaar een uitstekende gele
genheid om eens kennis te maken
met het werk van enthousiaste
Holtense amateurfotografen. Een
ieder is op deze avond dan ook van
harte welkom. De avond vindt
plaats in de recreatiezaal van het
bejaardencentrum „de Diessen-
plas" aan de Vrijheidslaan. Aan
vang 8 uur. De toegangsprijs is laag
gehouden, namelijk f2.- pp. Be
jaarden hebben gratis toegang.
plukken, dan moeten we zorgen voor
een vruchtbaar wijf.
VERMEERDEREN
TOEN de kwekers dat eenmaal door
hadden, hebben ze de fraaist gevorm
de en vruchtbaarste planten geselec
teerd en zijn die lange ongeslachtelijke
weg (stekken) gaan vermeerderen. Er
zijn daardoor selecties in de handel
gebracht die met zekerheid vrucht-
dragen en uniform van vorm zijn. Wilt
u zich echte beshulsten aanschaffen,
koopt u dan de specifiek besdragende
selecties.
In het algemeen is het zo dat aan het
krijgen van kinderen en dus ook aan
het krijgen van bessen of andere
vruchten enigerlei contact met de
andere kunnen vooraf moet gaan. Het
eigenaardige van vrouwtjeshulsten is
dat ze het ook zonder dat al een eind
kunnen klaren. Niettemin pleegt een
mannelijke bijdrage tot een rijkere'
vruchtdracht te leiden. Wanneer u bij
een aantal vrouwtjes een enkel man
netje plant is succes verzekerd. Om
wille van de variatie mag dat bij
voorbeeld best een bontbladig man
neke zijn.
ECHTE INTERRATIONAL
HULST heeft een zeer groot ver
spreidingsgebied. Vierhonderd soor
ten zijn er verdeeld over alle wereld
delen, met uitzondering van Australië,
bekend. Die verspreiding van de hulst
is wel gebonden aan het milde zee
klimaat van de verschillende wereld
delen. In Nederland is inheems de
gewone of scherpe hulst (Ilex aquifo-
lium). In bosverband komt ze als
onderbeplanting, op overigens zeer
bescheiden schaal, voor. Onder meer
door de kennismaking van soortgeno
ten uit de verschillende werelden
heeft het geslacht hulst een ongekend
groot aantal, soms zeer interessante
kinderen voortgebracht. Naast de ou
de, soms wat sombere en conser
vatief aandoende regenten zijn aan de
stamboom ook heel frivole nieuw
lichters ontsproten.
HET GESLACHTSLEVEN
EERST zullen we het hebben over het
geslachtsleven van de hulst, want
daarover blijkt nogal wat misverstand
te bestaan. Hulst is een tweehuizige
plant. Dat wil zeggen dat op één plant
verzamelen. In 1890 omvatte de ver
zameling van een zekere Jonathan
King al meer dan 163.000 exemplaren.
De onderwerpen, die het meest in trek
zijn, verschillen naar gelang van de
tijd. In oorlogsperioden zien we me
rendeels vredesduiven met een palm
tak in de snavel, het kerstkind als
vredeskind en de spreuk 'Vrede op
aarde'. Ontelbare variaties zijn hierop
mogelijk. Maar het centrale thema van
vrede vinden we op kaarten uit oor
logstijden altijd wel terug.
EXPORT
DE grote stroom van kerstkaarten
kwam aanvankelijk uit Duitsland. Daar
nam men het initiatief van Henry Cole
al dadelijk over. De sentimentele
gedachte, die onze oosterburen over
Weihnachten hebben, komt op die
Duitse kerstkaarten duidelijk naar vo
ren. in Duitsland - zowel in west als in
oost - is een hele industrie'ontstaan,
die zich alleen maar toelegt op het
vervaardigen van kerst- en nieuw
jaarskaarten van de meest uiteenlo
pende soort. Deze Duitse kaarten
vinden een gretig aftrek in ons land, in
België en in de Scandinavische lan
den.
Frankrijk heeft met zijn Pére Noël
steeds een eigen stijl in zijn kerst
kaarten gehad. En in de Engelstalige
landen is men echt verzot op Dickens-
achtige figuren. Toch kan men in
Bondstreet de meest luxueuze kaarten
kopen, die tot ver over het pond
kosten. Maar dan heeft men ook wel
een kaart waarop zuiver zijde is ver
werkt. Bijna alle kaarten dragen de
aloude kerstwens 'A merry Christ
mas'.
De kerstman - soms met een rendier
afgebeeld - komt veel voor op Ameri
kaanse kaarten. Italië is in de vaart van
de kaartenlawine ook niet weg te
denken. Religieuze voorstellingen
hebben daar weer de meeste aftrek.
GOEDE RESULTATEN PROFOTO
Tijdens de deze herfst gehouden
dia-wedstrijd van de „bond van
Nederlandse amateurfotografen-
verenigingen" behaalde de Hol
tense amteurfotografenclub „Pro
foto" enige uitzonderlijk goede re
sultaten. Van de 119 deelnemende
fotoclubs liet „Profoto" er maar
liefst 110 achter zich, waardoor
„Profoto" eindigde in groep 1. Dia's
van de Deventenaar Harry Siegrist,
en van de Holtenaren Gerrit te
Winkel en Jan Poortman werden
bekroond met het predicaat
„goed". E.e.a. is voor de leden van
„Profoto" zeker een stimulans om
enthousiast door te gaan. Momen
teel bestaan er plannen voor het
veraardigen van een dia-serie over
„Holten", en op korte termijn staat
een dia-vertoning van eigen werk
op het programma (zie elders in dit
blad).
I blE eerste kerstkaart was op verzoek
I an Henry Cole ontworpen door de
unstschilder John Calcott Harsley.
(en naam, die men tevergeefs in de
lestaande kunstencyclopediën zal
toeken. Zijn naam is echter aan de
ergetelheid ontrukt door die eerste
lerstkaart. In het Britse postmuseum
p deze kaart nog steeds te bezien.
Op dat bewaard gebleven exemplaar -
n verzamelkringen bekend als de
Cole-Harsleykaart' - heeft de ontwer-
ler zichzelf ook afgebeeld. In de
echter benedenhoek kan men hem
lanschouwen met het schilderspalet
n z'n hand.
let rijmpje, dat er op voorkomt, slaat
)p de 'vrolijke jonge ziel Cole, die nog
aren moge leven'. Die eerste kerst-
taart is ontworpen als een soort drie
luik. Links en rechts staan op de bijbel
geïnspireerde tekeningen. De ene stelt
het 'hongerigen spijzen' voor, de
andere het 'naakten kleden'. Twee
onderwerpen die het jarenlang goed
hebben gedaan in de charitatieve
kerstsfeer. Het middendeel is van zeer
andere aard. Een criticus schreef daar
eens over: 'De afbeelding spoort aan
lot dronkenschap'. En hij vulde dat
vernietigende zinnetje nog aan door
uit te roepen: 'Hoe is het mogelijk dat
iemand van zo'n goede familie zo laag
kan zakken en zijn wansmaak zo kan
etaleren I'
Niet mis dus. Maar Henry Cole wist
wel dat hij veel critiek zou ontmoeten
doorzijn gedurft initiatief. Tenslotte is
het heel wat om in het traditierijke
Engeland te breken met een gewoon
te. Wat hij echter niet wist, was dat hij
met het sturen van de eerste kerst
kaart een begin maakte met een niet
te overziene stroom van kerst- en
nieuwjaarswensen in kaartvorm.
Maar wat zou het dan toch wel voor
een afbeelding zijn, die volgens de
critiek aanspoorde tot dronkenschap?
Het valt echt wel mee. Het 'ia
becritiseerde middendeel stelt mistel
Cole himself voor met een opgeheven
glas. Aan zijn zijde zit een schone
Engelse lady. Op de achtergrond ont
waart men andere vrolijke mensen en
het geheel ademt de typsiche bur
gerlijke sfeer waarin het kerstfeest in
zoveel Engelse gezinnen plaats vindt.
Mister henry Cole zelf kijkt guitig en
met dat opgeheven glas roept hij 'A
merry Christmas and a happy New-
year to you'.
VERSTREKKENDE GEVOLG
HET opmerkelijke initiatief van Henry
Cole had vérstrekkende gevolgen.
Niet alleen voor het budget van hen,
die gewend zijn jaarlijks vele tientallen
kerst- en nieuwjaarskaarten te verzen
den. Maar ook verzamelaars maakten
zich meester van de kaarten, het
gevolg was, dat er lange tijd een rage
was om kerst- en nieuwjaarskaarten te
MET een angstig gevoel ziet de Nederlandse bevolking het win
terseizoen naderbij komen. Niemand is nog de strenge winter vergeten,
die gedurende de eerste drie maanden van 1979 het leven in Nederland
volkomen beheerste. Strenge tot zeer strenge vorst, metershoge
sneeuwhopen en spekgladde wegen zorgden bij tijd en wijle voor een
totale ontwrichting van het dagelijkse maatschappelijke leven, schroef
den het energiegebruik tot ongekende hoogte op en bezorgden vooral
de burgers in afgelegen plaatsen een enorme overlast. Vooral de drie
noordelijke provincies werden zwaar getroffen, maar ook de rest van
het land ondervond grote hinder van de ditmaal met ijzeren hand
regerende weergoden.
Sinds 1963 had ons land niet meer zo'n strenge winter meegemaakt
maar dat wil allerminst zeggen dat het nu weer jaren zai duren voordat
we zo'n strenge winter zullen krijgen. De historische weerarchieven
leren ons dat zeer strenge winters in Nederland slechts sporadisch
voorkomen (evenals zeer hete zomers), maar dat het geenszins
uitgesloten is dat we een paar strenge winters achter elkaar zullen
krijgen.
sneeuwval. Talloze burgers werden
geconfronteerd met toestanden, die
ze in jaren niet meer hadden mee
gemaakt. Deuren die door de vorst
niet meer wilden sluiten, gesprongen
waterleidingen etc. etc. Even had het
er de schijn van dat op zondag 7
januari het winterleed al weer voorbij
was. Het begon te dooien en heel
Nederland leek 's avonds op één grote
ijsbaan. Bijna iedereen moest door de
gladheid zijn auto laten staan. Alle
treinen hadden uren vertraging.
Maar het ging niet over met de winter.
In de daaropvolgende weken vielen er
weer meters sneeuw, de temperatuur
zakte andermaal tot ver beneden het
nulpunt, en gedurende de week 19-26
januari zorgden sneeuw en ijzel we
derom voor spekgladde wegen. Met
verschrikkelijk koud was met tempe
raturen beneden de twintig graden.
VEEL KOU IN OORLOGSTIJD
WE kunnen dus zeggen dat we na de
Tweede Wereldoorlog vier strenge
winters hebben gehad (1947, 1956,
1963, 1979), terwijl zich vöór de
Tweede Wereldoorlog twee vergelijk
bare strenge winters voordeden, nl. in
1917 en 1929. Optimisten zouden door
deze gegevens in de verleiding komen
om te poneren dat zeer strenge
winters dus toch betrekkelijk weinig
voorkomen en zich in geen geval
enkele jaren achter elkaar herhalen.
Deze optimistische visie wordt echter
door de harde feiten ontzenuwd. Het
is deze eeuw wei degeiijk voorgeko
men, dat zeer strenge winters zich
enkele jaren herhaalden. Dat was in
het tijdvak 1939-1942. Nederland werd
toen getroffen door drie strenge win
ters op een rij en vooral de winter van
1941-1942 behoort tot de koudste uit
onze geschiedenis. Twee van deze
drie koude winters vielen noodlotti-
gerwijs in de Duitse bezettingstijd en
bezorgden de toch al door tal van
ontberingen geteisterde bevolking
nog eens extra overlast.
Hoe het ook zij, zoals zeer hete
zomers elkaar in ons land kunnen
opvolgen (1975, 1976), zo kunnen ook
strenge winters zich enige jaren her
halen (1940 t/m 1942). Zekerheid
daaromtrent bestaat er niet. Ook het
KNMI is niet bij machte dit ruim van
tevoren te voorspellen.
opgelopen, of anderszins door de
gladheid waren verrast.
DERTIG december 1978 zal in de
Nederlandse weerarchieven worden
geboekstaafd als een barre dag. Op
die zaterdag begon exact de strenge
winter van 1978/1979. De dagen
daarvoor, inclusief de kerstdagen, lag
de temperatuur nog ver boven nul
graden Celcius, maar op de 30ste
december werd door de striemende
oostenwind een verschrikkelijk kou
front over ons land uitgestort, waarbij
de temperatuur zakte tot soms 18
graden beneden nul. Dat hadden we
in Nederland sinds 1963 niet meer
meegemaakt. Een groot deel van de
(jeugdige) bevolking wist tot de 30ste
december 1978 niet eens wal een
echte winter eigenlijk wel betekende.
Op oudejaarsdag was het gehele land
onder een dikke sneeuwvacht bedol
ven en gedurende de eerste week van
januari sloeg de kou steeds onbarm
hartiger toe. Hier en daar zakte het
kwik tot 23 graden onder nul. Vooral
in het noorden van het land werd men
overvallen door hevige kou en enorme
name in het noorden van het land
moesten bewoners van afgelegen
plaatsen soms door militairen 'bevrijd'
worden. Ook het economisch leven
ondervond grote hinder van het barre
winterweer, want talloze mensen arri
veerden te laat op hun werk of
moesten door overmacht gedwongen
thuisblijven. Gedurende de hele
maand februari bleef deze situatie
voortbestaan. Ook in deze maand veel
sneeuw en ijzel, en af en toe zeer lage
temperaturen. Ook de maand maart
was bijzonder slecht, ook al werden
de barre temperaturen van begin
januari niet meer gehaald.
STRENGE WINTERS
DE verschrikkingen van deze winter
kwamen vooral hard aan bij bejaarde
mensen, die soms de straat niet meer
op durfden om boodschappen te
doen. De spekgladde wegen zorgen
ook voor een hoog ongevalscijfer. De
ziekenhuizen lagen vol met mensen,
die een been- of armbreuk hadden
Het is daarom niet verwonderlijk dat
de Nederlandse bevolking nu met
angstige verwachtingen uitziet naar
de komende winter. Gedurende de
periode 1964-1978 zijn er in ons land
geen strenge winters voorgekomen,
en menig Nederlander zei dan ook:
'Die natte winters ben ik zat. Laat het
nu maar weer eens flink gaan vriezen'.
Gelet op de ervaringen van de afgelo
pen winter zullen weinig Nederlanders
dit standpunt nu nog vertolken....
En dan te bedenken dat de winter van
1978-1979 toch niet de strengste
winter van deze eeuw is geweest. Het
kan dus nog erger! De winter van
1962-1963 was in feite nog strenger,
zij het dat het toen met de gladheid
wèl meeviel. De strengste winter van
deze eeuw is nog altijd die van
1946-1947, die langer dan drie maan
den duurde, en ook de gemiddeld
laagste temperatuur bracht. Tussen
deze winter en die van 1963 zat nog
,een tamelijk strenge winter, die van
1955-1956, toen het vooral in februari
