Respect voor persoon
en werk onderstreept
Erkentelijk voor goede sfeer
en prettige samenwerking
U stond steeds klaar
met raad en daad
Jubileum van de heer Langenbarg
Holten aantrekkelijk
Raadsnestor de heer Wiggers:
SPILFUNKTIE
Steeds klaar
met raad en daad
VOORTGANG
DER DINGEN
GEEN GEWONE
HULDIGING
HOLTENS NIEUWSBLAD - 31 AUGUSTUS 1979 PAG 13
band ingaan U zegt wat bespiege
lend ..Gemeenteraden en wethou
ders komen en gaan maar burge
meester en secretaris blijven be
staan Zy zijn de blijvende elemen
ten en zorgen voor de continuïteit,
de voortgang der dingen" Byna 25
jaar lang is het zo geweest en nu
rust alleen op u de taak mij deelge
noot te maken in die continuïteit
Gaarne spreek ik de wens uit dat
wy spoedig samen voor die conti
nuïteit garant kunnen staan zon
der overigens de schijn op my te
willen laden dat ik van mening zou
zijn dat de raad voor discontinuï
teit zorgt
Ik heb het al eerder in deze zaal
gezegd besturen is voor my sa
menwerken met al diegenen die
daartoe geroepen zijn
Ik heb my beperkt tot de aanlei
ding voor deze buitengewone
raadsvergadering namelijk uw 25-
jarig secretarisjubileum. zonder
daarmee afbreuk te willen doen
aan datgene wat u daarnaast nog
allemaal gedaan hebt zoals uw se
cretariaat van de rullverkaveltngs-
commissie. Uw aktiviteiten voor
het Kruiswerk in Holten en op pro
vinciaal niveau, de bestuursschool
en de Nederlands Hervormde Kerk
Mevrouw Langenbarg u deelt als
vanzelfsprekend in al datgene wat
over uw man is er wordt gezegd
Namens het secretarie personeel
bood Tilly Traan man aan mevr.
Langenbarg een fraai handboeket.
Enerzijds als stille kracht op de
achtergrond en anderzijds omdat u
bereid bent geweest bepaalde in
breuken op het gezinsleven te ac
cepteren, omdat uren en geld nu
eenmaal dezelfde eigenschap heb
ben dat je ze maar éénmaal kunt
besteden
Namens de gemeente overhan
digde Mr van Rappard de jubilaris
het wandbord met het gemeente
wapen en de enveloppe met In
houd
„A'j doot as een ander, geet 't ow as een ander" Dit uit deze
contreien bekende gezegde heb ik me bij het naderen van
deze dag maar voorgehouden Aldus de gemeentesecretaris
in zijn uitvoerig dankwoord tot burgemeester, raad en
secretarie-personeel en belangstellenden Het zal my im
mers wel niet zoveel anders vergaan dan de gemiddelde
jubilaris n.l dat hij eerst zegt „Voor mij hoeft het allemaal
niet zo nodig", maar achtersaf dan tot de conclusie komt
dat het een mooie dag is geweest
Bij zo'n jubileum gaan de gadachten als vanzelf terug naar
de jaren die zijn voorbijgegaan Veertig jaren in overheids
dienst, waarvan 25 in Holten Inderdaad een lange tijd. die
evenwel maar heel kort heeft geduurd Ik geloof dat het
goed is dat de tijd snel gaat, want als de weken en j aren lang
gaan duren, dan deugt er dikwijls iets niet, zei spreker.
Gelukkig is dat laatste niet het geval geweest. Integendeel,
de tijd is omgevlogen.
Toen ik tn het najaar van 1939 in
dienst kwam van de gemeente Zei-
hem waren de omstandigheden in
den lande niet zo erg rooskleurig
Er was een oorlogsdreiging om
welke reden het leger werd gemobi
liseerd De economische toestand
was erg slecht Het was de tyd van
grote aantallen werklozen en de
tyd van het zogenaamde kwartje
van Romme
Ambtenaren komen er met betrek
king tot hun werk in het algemeen
niet zo best af Ik moest echter di
rect al flink aanpakken Ik werd al
spoedig aan het loket gezet waar ik
in aanraking kwam met honderden
werklozen en zogenaamde kleine
boeren die voor steun in aanmer
king kwamen Stempelen uitbeta
len van bijstand het wekeiyks spa
ren van het zogenaamde kwartje
van Romme waar de overheid een
kwartje by deed of 40 cent. indien
men meer dan 3 kinderen had de
verkoop van goedkope margarine
e d Er moest in hoog tempo wor
den gewerkt Het scheelde wel dat
er toen nog houten bureaus waren,
zei vorige week iemand by wyze
van grap Tegenwoordig zitten
ambtenaren aan stalen bureaus,
omdat hout werkt Gelukkig volg
den er na de oorlog betere tyden en
ben ik - na werkzaam te zyn ge
weest op de secretarieén van de
gemeenten Lochem. Meppel en
Doesburg - in 1954 benoemd tot
gemeentesecretaris van Holten
Sederdien zijn 25 jaren verstreken
Een periode, waarin ontzettend
veel is gebeurd en heel veel is ver
anderd ook in Holten
Toen ik hier kwam moest er nodig
worden begonnen met het maken
van de begroting Dat wachtte op
de komst van de nieuwe secretaris
Hoewel men zich dat nu niet meer
kan voorstellen hoorde het maken
van de begroting in Holten toen
nog tot zijn taak
Door toeneming van de overheids
taak en gewyzigde opvattingen en
zienswijzen is de taak van de secre
taris zodanig veranderd, dat een
vergelijking met de situatie van
1954 nauwelyks mogelyk is Van
zelfsprekend moest het ambtelyk
apparaat telkens aan de zich wyzi-
gende inzichten en opvattingen
worden aangeapst
Ik kan niet anders zeggen dan dat
ik myn werk steeds met plezier heb
gedaan
Een aantal factoren heeft daar on-
getwyfeld aan meegewerkt
Holten is niet alleen een plaats
waar het uit een oogpunt van na
tuurschoon prettig is om te wonen,
maar het is ook aantrekkelijk om
bU de gemeente Holten te werken.
Holten behoort namelijk qua in
wonertal tot de kleinere gemeen
ten. doch de activiteiten, die er
plaats hebben, steken ver uit bo
ven die van een gemeente van ge
lijke grootte Het gebouw waarin
wij ons thans bevinden is daar
reeds een bewijs van Dat maakt
het werken hier bijzonder aan
trekkelijk Minstens zo belangrijk
is de sfeer, waarin kan worden ge
werkt
Ik heb de sfeer in al die jaren altyd
als byzonder prettig ervaren De
goede onderlinge verhoudingen,
zowel tot de bestuurlyke organen,
raad burgemeester en wethouders
en burgemeester alsook tot het
ambtelyk apparaat hebben onge-
twyfeld tot die goede sfeer byge-
dragen In die sfeer van goede ver
standhouding heb ik myn werk
kunnen doen waarby my steeds
een onbeperkt vertrouwen is ge
schonken
Vanzelfsprekend ben ik maar een
klein onderdeel In het gehele ge-
meentelyk apparaat Ik heb het
werk al die jaren mogen doen sa
men met hen die ook een plaats in
dat gemeentelijk apparaat hebben
gekregen Met de een zyn er uit
eraard meer met de ander minder,
of zelfs nauwelyks rechtstreekse
contacten geweest Maar het is wel
een samenwerking geweest met de
wetenschap dat we samen voor de
zelfde taak staan Graag wil ik de
raad burgemeester en wethouders
en de burgemeester danken voor de
wyze. waarop zy my steeds tege
moet zyn getreden en voor het
grote vertrouwen, dat zy in my
hebben steld Met u burgemeester,
heb ik nog maar zeer kort samen
gewerkt, maar onze contacten zyn
reeds zodanig geweest dat deze een
belofte inhouden voor de komende
tyd Zeer in het byzonder geldt myn
dank oud burgemeester Enklaar,
met wie ik byna de gehele 25 jaar tn
vriendschap en vertrouwen heb
samengewerkt Ik wil myn reeds
onlangs by zyn afscheid uitgespro
ken waardering vanmiddag nog
eens extra en by herhaling onder
strepen In deze dank zou ik ook
graag de oud wethouders, met wie
ik de afgelopen jaren op een pret
tige en vruchtbare wyze heb sa
mengewerkt, willen betrekken
Ik heb er behoefte aan myn waar
dering uit te spreken aan het adres
van de medewerkers op de secreta
rie Met de ambtenaren ter secreta
rie heb ik uiteraard het meest van
doen Ik wil graag myn waardering
uitspreken voor de wyze waarop zy
hun werk doen en voor de inzet
waarmee het wordt gedaan
Ik ben er trots op met hen samen
datgene te doen wat van ons wordt
verlangd Ik wil ben danken voor
hun hulp en bijstand en voor hun
aandeel in de goede onderlinge
verhoudingen. Voor hun geduld,
voor hun begrip voor mijn onge
duld, voor mijn fouten en tekort
komingen Dat geldt ook voor de
hoofden van dienst en de mede
werkers van de verschillende be
drijven en diensten en voor al die
anderen, met wie ik in mijn werk
van doen heb.
Uiteraard is niet steeds alles van
een leien dankje gegaan Dat kan
ook haast niet Dat ts ook niet so
erg. als de persoonlyke relaties er
maar niet door worden verstoord.
Door de goede onderlinge verhou
dingen is het my niet alleen aange
naam. maar ook gemakkeiyk ge
maakt myn werk in dit gehele ge-
meenteiyke gebeuren te doen
Het laatste jaar ts voor my niet het
meest gelukkige geweest, doordat
ik door een ongevai myn werk ge
durende langere tyd niet heb kun
nen doen Dat had nogal conse
quenties voor de gang van zaken op
de secretarie temeer daar er juist
in die periode een nieuwe raad en
een nieuw college van burgemee
ster en wethouders optrad Zonder
namen te noemen wtl tk graag myn
dank uitspreken aan het adres van
diegenen die dank zy extra In
spanning hebben gezorgd, dat alles
bleef functioneren
Over de taak van de secretaris is ta
de loop der jaren veel gediscus
sieerd Er zyn boeken over ver
schenen scripties over geschreven
en vele artikelen over gepubli
ceerd Het zou in dit kader te ver
voeren hier op in te gaan.
Heel globaal gesteld kan gezegd
worden dat de secretaris hoofd ts
van de secretarie, eerste adviseur
van het gemeentebestuur en coör
dinator Hoewel elke vergeiyking
natuurlyk mank gaat zou Ut het
misschien met het volgende voor
beeld kunnen verduideiyken!
Op de winkelruit van de taak van
mijn vader stond destijds boven
zijn naam de aanduiding
„koloniale- en grutterswaren". Ik
ben hem niet opgevolgd In sijn
zaak maar men zou kunnen teggen
dat ik tocb wel In een winkel sta.
In een winkel waar geeo koloniale-
en grutterswaren, maar waar poli
tiek wordt verkocht Politiek Is
een interessant artikel, met vele
en wisselende aspecten en onver
wachte situaties.
Behalve politiek wordt er ook nog
een heel assortiment nevenartike
len verkocht In dat politieke win
keltje. met zyn nevenartikelen en
een grote klantenkring in het ge
meentehuis van Holten, ben Ik
werkzaam Werkzaam om te zorgen
dat in dit bedryf alles zo goed moge
lyk verloopt ten behoeve van de
klantenkring de inwoners van Hol
ten Ik heb my in deze situatie ge
voeld als een vis tn het water Ik
hoop dat dit ook een klein beetje in
myn werk tot uitdrukking is geko
men Vanzelfsprekend heeft in dit
alles het thuisfront ook een grote
rol gespeeld Ik zou dan ook tekort
schieten als ik in dit verband myn
vrouw met zou noemen Ik wtl haar
bedanken voor alles wat ze In dit
verband voor my heeft gedaan en
ook heeft gelaten, en bovendien
voor de ruimte die ze my heeft ge
geven om naast myn werk nog ver
schillende andere dingen te doen.
Zo zyn de 25 jaren in Hollen voorby
gevlogen Voor ons zyn het goede
jaren geweest en wy hebben ons
hier steeds thuis gevoeld wy ho
pen. dat dit de nog resterende jaren
zo zal mogen biy ven, zo besloot de
heer Langenbarg.
niemand uitgezonderd, zouden col
lege en raad niets kunnen begin
nen.
Vyfentwintig jaar hebt u onze ge
meente nu gediend en dat woord
gediend zeg ik niet zonder reden In
al die jaren hebt u zich op uitne
mende wyze van uw spilfunktie ge
kweten Een spilfunktie overigens,
die er niet makkelyker op Is gewor
den Dit kan ik alleen al aantonen
met de toename van de person
eelsbezetting op de secretarie
Toen u 25 jaar geleden in Holten
kwam zaten er 6 man op de secreta
rie Nu is dit aantal al uitgegroeid
tot meer dan 30 De gemeentelyke
overheid heeft er tal van taken by
gekregen Taken waarin u zich ook
hebt moeten verdiepen
Ik kan my voorstellen dat u zich
wel eens verwonderd zult afvragen:
hoe bracht ik vroeger de tyd door.
Nu moet er veel meer gedaan wor
den in minder tijd en dan te beden
ken dat er vroeger op zaterdag nog
gewerkt werd Een andere taakver-
zwarende faktor is ongetwyfeld de
toenemende politisering in het be
stuur geweest Zelf hebt u daar ai
op geduid in het interview in het
De nestor van de Holtense
ft raad, de heer J. Wiggers, die
namens de raad de harte
lijke felicitaties overbracht
aan de heer Langenbarg en
echtgenote, alsmede aan de
kinderen, herinnerde aan
de raadsvergadering van 26
juli 1954. Toen stond als
punt 10 op de agenda:
„Beëdiging van de heer
Langenbarg als secretaris
der gemeente.
Dit gebeurde door burge
meester mr. W.H. Enklaar
(van wie wij in deze aula 27
april afscheid namen), die
in een korte toespraak,
mede namens de raad, na de
eedsaflegging wees op de
belangrijkheid van die dag.
Er wacht zo, zei mr Enklaar. een
veelzydige taak die te zwaarder is
omdat de man. wiens opvolger gy
zyt, een eminente was Wy zyn wat
dat betreft enigszins verwend, doch
wy hebben in het volste vertrouwen
dat met prettig kan worden sa
mengewerkt en dat u van de vervul
ling van uw taak zeer veel voldoe
ning moogt hebben Samen zullen
we de handen inéén slaan en uttig
werken tot heil van de gemeente
Holten zo besloot mr Enklaar
Op deze dag van het herdenken van
uw zilveren Jubileum als secretaris
van de gemeente Holten mag het
nog wel eens weer gezegd worden
dat wy ook als raad in het in u ge
stelde vertrouwen geenszins zyn te
leurgesteld en dat we u gaarne het
vertrouwen hebben geschonken
waarom u vroeg in de vergadering
van 26 juli 1954, vertrouwen dat
nodig is voor een goede en vruchtd
ragende samenwerking.
Artikel 108 van de gemeentewet
zegt over de functie en inhoud van
positie van de gemeente secretaris,
dat hy de raad B en W en de com
missies in alles wat het hun opge
dragen bestuur aangaat behulp
zaam is Dat artikel meneer Lan
genbarg hebt u naar beste weten
steeds nageleefd Ouk als leden van
de raad hebben wy dat vele malen
ervaren U stond steeds met raad
en daad voor ons klaar, zonder
hierby zelf op de voorgrond te tre
den U was als secretaris van Ben W
en de raad zeer nauw betrokken by
het hele raadsgebeuren Het zou te
ver voeren om alles te noemen
waarmee u in de achterliggende
kwart eeuw op het gemeentelyk erf
23? L
Jrote waardering en respect voor de perso-
Iien en het werk van Hol tens gemeentese-
#;retaris, de heer G J Langenbarg, is duide-
ijk naar voren gekomen tijdens de viering
/an diens dubbel jubileum. 25 jaar secreta-
jis der gemeente Holten, 40 jaar in over-
ïeidsdienst De diverse sprekers zowel tij-
Jens als na de buitengewone raadsvergade
ring hebben niet alleen gewezen op de
plichtsbetrachting van de populaire hoofd-
ambtenaar, maar eveneens de hulpvaar-
elijltiigheid en de integriteit van z\jn persoon
belicht. Zoals altijd bij jubileumvieringen is
het niet bij lovende woorden gebleven,
maar zijn ook mooie cadeaus geschonken
als stoffelijke blijken van waardering en.
van vriendschap.
Burgemeester Mr. W L F C. Ridder van
Rappard heeft er terecht aan herinnerd, dat
in een periode van vier maanden de derde
buitengewone raadsvergadering is gehou
den (in de scholengemeenschap zoals be
kend, omdat de raadzaal niet zoveel be
langstellenden kan herbergen).
en particulier terrein te maken
kreeg.
Mag ik het laten bij belangrijke
zaken als: woningbouw, bouw ge
meentelijk slachthuis (enkele ja
ren geleden verkocht aan U-vlees
BV), zwembad „Twenhaarsveld",
Bejaardencentrum „Diessenplas",
sporthal, politiebureau, indus
trievestigingen, scholenbouw, be
stemmingsplannen, verharding
van wegen (ook in het kader van de
ruilverkaveling Holten-Markelo,
van welke commissie u secretaris
bent) en tenslotte de serviceflat
„Molenbelt", die woensdag door
burgemeester Van Rappard offi
ciéél werd geopend.
Het moge juist zijn dat de succes
sen van administratieve arbeid, in
tegenstelling tot die van techni
sche mensen, die van hun tekenin
gen later in werkelijkheid wat te
rugvinden, verdwijnen in de kluis,
toch is de uitvoering van verschil
lende plannen mede te danken aan
het administratieve werk van u en
uw medewerkers en als aandeel in
al die uitgevoerde plannen verdis
conteerd. Er werd veelal door u de
eerste (zij het een administratieve)
steen gelegd.
Secretaris Langenbarg, wij heb
ben u in de loop der jaren leren
kennen als een bescheiden mens;
vandaar ook uw vraag of zo'n jubi
leum nu wel gevierd moet worden.
Moeten hoeft niet, maar het mag
gevierd worden, niet alleen om u
te feliciteren, maar ook om u te
danken voor het vele en belang
rijke werk, dat u voor ons als leden
van de raad en voor de Holtense
gemeenschap op voortreffelijke
wijze en met kennis van zaken
hebt gedaan.
Moge God u ook in de toekomst
Zyn kracht en zegen schenken by
het vervullen van uw verantwoor-
deiyke taak, zei spreker, die na
mens de raad een tuner met ver
sterker aanbood Tydens de Indis
che maal tyd die 's avonds door het
gemeentebestuur in de aula van de
Scholengemeenschap aan de fami
lie Langenbarg werd aangeboden
(waaraan byna alle personeelsle
den in gemeentedienst met hun
dames deelnamen» maak te de heer
Vuuregge het cadeau van de raad
compleet met het aanbieden van 2
boxen Als ceremoniemeester op
deze hoogst gezellige byeenkomst
fungeerde burgemeester Van Rap
pard Een muzikaal en zorgde voor
muzikale omiystlng van. de gele
genheid tot het maken van een
dansje <o m de polonaise» werd
druk gebruik gemaakt Al met al
een zeer geslaagde ..happening" als
besluit van het herdenken van het
jubileum
Burgemeester van Rappard bood
namens het gemeentebestuur een
wandbord en een geschenk onder
couvert aan.
cretaris in het midden op de smalle
doorgang kunt plaatsen
Alles wat van de ambtenaren naar
het college gaat loopt via de secre
taris, maar ook omgekeerd Alles
wat B en W uitbroeden gaat. als de
zandloper omgekeerd wordt, weer
via de secretaris naar de ambtena
ren De secretaris vervult een uit
erst belangryke spilfunktie Maar
niet alleen dat In het beeld van de
zandloper zit hy in het midden In
de praktyk is het zo dat de secreta
ris ook ambtenaar is en feitelyk
depl uitmaakt van het college en
daardoor een dubbelfunktie ver
vult
Een dubbelfunktie die veel vraagt
van de persoon in kwestie. Een
dubbelftinktie ook, die in de wet
nog geen erkenning heeft gevon
den, want formeel gezien maakt de
secretaris geen deel uit van het
college of de raad Ik dacht dat het
een goede zaak zou zijn als de in
alle gemeenten feitelijk bestaande
situatie geformaliseerd zou wor
den door de secretaris ook lid van
het college van B en W te maken,
met adviserende stem zei spreker.
Waarom nu een buitengewone
raadsvergadering? Het antwoord
heb ik verhaienderwys eigenlyk al
gegeven De secretaris hoort by het
college en raad en het is een goede
zaak als de raad dal met deze by-
zondere raadsvergadering wil on
derstrepen door voor haar secreta
ris byeen te komen en daarmee in
de eerste ambtenaar van de ge
meente ook alle andere medewer
kers te betrekken Want zonder
onze ambtelijke medewerkers.
Holtens Nieuwsblad
In datzelfde interview, pratend
over de „achterban" van de poli
tieke partyen hebt u gezegd ..Zo'n
achterban heb ik niet en daardoor
kun je je objectiever opstellen"
Hiermee hebt u myns inziens uzelf
byzonder goed getypeerd zowel de
persoon Langenbarg als de secre
taris Langenbarg Voorzover ik
daarover kan oordelen stelt u zich
steeds objectief op en beoordeelt de
zaken op hun eigen waarde Bo
vendien en dat is voor de secreta-
risfunktie anno 1979 zeer belangryk
bezit u ook het vermogen om naar
uw objectieve oordeel de plaatse-
lyke politiek er by te betrekken
Dat maakt dan dat u uitvoering
geeft aan het bepaalde in artikel
108 van de gemeentewet, namelijk
dat u raad, college en burgemee
ster bij hun bestuur in alles be
hulpzaam bent. doordat u towel
een inhoudelijke toetsing als een
politieke beoordeling weet te ge
ven over de meest uiteenlopende
zaken In de tekst van artikel 108
valt nog een woord speciaal op,
namelijk „het behulpzaam sijn".
Dat bijna ouderwetse woord is u
op het lijf geschreven omdat be
hulpzaam zijn alleen maar moge
lijk is als je de ander, die je belan
geloos helpt, in zijn waarde laat.
Het op deze wijze behulpzaam sijn
geeft een extra dimensie aan de
gene die behulpzaam is.
Zu heb ik onze prille samenwerking
in het college van B en W en tydens
de normale dagelykse contacten
met u ervaren en ik ben u daar er-
kentelyk voor!
Op nog een enkele opmerking van
u in het interview wil ik in dit ver-
a Daar zit u nu op uw vaste plaats
naast de voorzitter, aldus begon
Mr Ridder van Rappard. na be
groeting van mevr Langenbarg en
familieleden en oud-burgemeester
en mevrouw Enklaar Als ik pro
beer uw gevoelens nu te peilen dan
denkt u wellicht moet dat nu alle-
Jmaal?
'Toen wy in juli over uw aanstaande
jubilea spraken, vervolgde de bur
gemeester. en ik u vroeg ..Wat wilt
u dat er gebeurt", was uw antwoord
korten krachtig ..niets" Hoewel ik
my nog enkele weken daarvoor
ernstig voorgenomen had aan
dachtig naar u te luisteren om als
een droge spons uw mening in my
op te nemen dreigde toen direkt al
een verschil van mening, want ik
i zei „Daar komt niets van in"
Gelukkig sprak u zelf het verlos
sende woord door op te merken
„Maar is dat dan wat byzonders die
jubilea?" Dat had u niet moeten
zeggen, want dat is het nu juist het
is wél wat byzonders 40 jaar over
heidsdienst waarvan 25 jaar als se
cretaris van de gemeente Holten.
Burgemeester Ridder van Rap
pard wierp even een blik op de
eerste vyftien jaar van het ambte
lyk bestaan van de jubilaris (waar
over we reeds uitvoerig hebben ge
schreven - red.) en vervolgde:
Waarom nu speciaal een buitenge
wone raadsvergadering en niet een
„gewone" huldiging Voor het ant
woord op die vraag val ik terug op
de gemeentewet Artikel 108 zegt.
dat de secretaris de raad BenW de
burgemeester en de commissies in
alles wat het hun opgedragen be
stuur aangaat behulpzaam is
Voorts bepaalt artikel 109 dat de
secretaris alle stukken medeonder-
tekent die van de raad en B en W
uitgaan Met die ondertekening ge
eft de secretaris te kennen dat het
stuk in overeenstemming is met
datgene wat de raad of het college
hebben besloten
U ziet. de gemeentewet legt een
sterke relatie tussen de secretaris
en de politieke bestuursorganen
Daarnaast is de secretaris de ver
bindingsman tussen dat politieke
bestuur en de ambtelyke mede
werkers U zou hierby kunnen den
ken aan een zandloper Het ene re
servoir is bestemd voor de raad en
college, het andere voor de ambte
lyke medewerkers, terwyl u de se-