Scheidende burgemeester kijkt terug
„HOLTEN IS EEN STUK VAN MIJN LEVEN
Werk echtgenote
niet vergeten
Hartelijke relaties met Canada
Programma afscheid
Burgemeester Mr. W. H. Enklaar
op zaterdag 28 april 1979
Mg
TOERISME EN
INDUSTRIE
HOLTENS NIEUWSBLAD
Vrijdag 13 april 1979
31e jaargang - no. 15
Hoofdredacteur J. Wigger.
Kolweg 14, tel. 05483-1356
Red medewerker D. J Mondef
Verzetstraat 70, tel. 05483-269
Stichtingsbes tuui
Kozakkenstraat 5, tel. 05483-302
Advertenties Schouwburgplein
Almelo, tel. 05490-1666
Abonnementsprijs f 21.- per jaar. Losse nummers 40 cent.
Uitgeversmaatschappij Van der loeff B.V. in samenwerking met de Stichting „Holtens Nieuwsblad"
Dp 30 april a.s. Koninginnedag, zal burgemeester Mr. W.H.
Enklaar op de stoep van het stadhuis als hoogste verte
genwoordiger van het gezag in de gemeente bij de huldi
ging door de jeugd aanwezig zijn.
Op één mei, als hij de ambtsketen als teken van de burge-
meesterlijke waardigheid voor goed heeft afgelegd, zal hij
als ambteloos burger verder leven, in zijn-woning in het
rustieke Dijkerhoek. Men zal in de gemeenteraad, in de
vergaderingen, in het gemeentehuis zijn vertrouwelijke
verschijning missen, zoals men hem ook zal missen op
ander terrein. De Groninger jurist, zoon van de president
der Groninger rechtbank, is in de loop van 34 jaar Holte-
naar geworden.
Als Je in zijn eenvoudige werkka
mer in het gemeentehuis met Mr.
Enklaar praat komt er een scala
van herinneringen naar voren. Wie
de pensioengerechtigde leeftijd
heeft bereikt kan terugblikken en
vele feiten opsommen. Mr. Enklaar
doet dat op de hem bekende wijze:
met veel gevoel voor humor, maar
met een on de rg rond v an grote e rnst.
Het burgemeestersambt is nooit een
sinecure geweest. „Dat ambt heeft
mij altijd getrokken", zegt hij. Mr.
Enklaar studeerde clandestien af in
Groningen, toen daar de bezetter
nog heerste, en dat woord „clandes
tien" zegt al genoeg over zijn hou
ding tegenover de gehate Duitse
macht.
Toen eindelijk de vrijheid weerover
de Lage Landen scheen stapte hij
naar de toenmalige commissaris
der Koningin in Overijssel, baron
van Voorst tot Voorst, en bood hem
zijn diensten aan, zonder direct aan
I Holten te denken. Zo eenvoudig Is
het allemaal niet gegaan met de be
noeming. De verbindingen waren
slecht en mr. Enklaar is wel een
paar keer in Zwolle geweest om te
weten te komen of hij eventueel als
waarnemend burgemeester kon
worden ingeschakeld. Het was bo
vendien niet alleen Zwolle, dat de
zaken regelde; men had ook te ma
ken met de provinciale militaire
commissaris. Het werd na een korte
periode van waarneming in Holten
een definitieve benoeming.
„U gaat naar Holten en ik wil erbij
zijn", had de militaire commissaris
gezegd.
Het hoofdstuk van de zuivering in
Holten is een chapiter apart Daar
van zij kort vermeld dat de waar-
nemend bu rgemeester w as opgepikt
en nog ontsl a gen moest worden. D at
de heer W.Be .je rs als loco-secretaris
fungeerde e- de heer A. Schipper
door Militair Gezag wasgezetop de
burgeme^stersstoel. Die bleef waar
nemer totdat op 1 Juli 1945 de be
noeming vanmr. Enklaar afkwam.
der gemeente. Wethouder BJ. Vene
klaas Slots, die met wethouder G.
Landeweerd het college vormde, in
stalleerde de jonge burgemeester.
Het Holten van 1945 telde nog geen
5000 inwoners. Woningnood toen -
woningnood nu. „We moesten men
sen onderdak brengen - we moesten
woningen vorderen, wat niet altijd
gemakkelijk was", zo herinnert Mr.
Enklaar zich de situatie.
Holtens ontwikkeling heeft zich in
diverse sectoren afgespeeld: in de
woningbouw, in de industrie, in het
toerisme. In de landbouw heeft dui
delijk een schaalvergroting plaats
gehad; veel kleine bedrijven zijn
verdwenen, maar die agrarische
veranderingen hebben zich voltrok
ken in de particuliere sfeer. De ruil
verkaveling loopt nog.
Veranderingen op toeristisch ge
bied zijn evenzeer herkenbaar. Van
oorsprong was het toerisme gericht
op de verblijfs-recreatie, al moethet
aantal dagjesmensen niet onder
schat worden. De betekenis van de
pensions is afgenomen; de hotels
hebben hun reputatie bebouwen en
een nieuw verschijnsel is dat van de
sta-caravans en de recreatieterrei
nen. Mr. Enklaar draait er bepaald
niet om heen als hij zijn onvriende
lijk oordeel over de sta-caravans ge-
De heer en mevrouw Enklaar-van Andel in de gezellige ruime woonka
mer in hun huis aan de Oude Stationsweg in Diekerhoek
eft. Hij ziet ze als een andere vorm
van zomerhuisjes, welke laatste wel
moeten worden onderworpen aan
de normén van de welstandscom
missie. „We hebben echter de zaak
van de sta-caravans afgegrendeld
met planologische maatregelen",
constateert de burgemeester.
„Wij hadden", aldus mr. Enklaar,"
ten opzichte van de industrie al in
een vrij vroeg stadium industrie
terrein geplanned in het bestem
mingsplan uitbreiding „Dë'Kol".
Holtenaar geworden.
„En daar stond ik moederziel al
leen", zegt de straks scheidende
burgemeester met een levendig
uitdrukkingsgebaar. „Afgestu
deerd jurist, maar zonder enige
ambtelijke ervaring en in een ge
meente waar de oorlog zijn spoor
ook getrokken had. En toch is dat
een pionierstijd geweest; een uit
daging".
De jonge burgemeester ls vol werk
lust aan zijn taak begonnen. Hij
had een functie, die hij zo graag
vervulde en waarbij de keuze
voorop stond en niet het salaris.
VERWOEST
In Holten weet men hoe vooral tij
dens de Candese opmars heel wat
1 andbou wers de dupe zijn geworden
van de gevechten Toen de schade-
b al ans w as opgem a akt bleken t ach-
tig boerderijen te zijn verwoest, en
mr. Enklaar nam direct de taak op
zich om hout te kr ij gen voor noodbe
huizingen „Ik stapte bij architect
Van der Bovenkamp op de BM W.
en we reden naar Zwolle om te pra
ten over houtvoorziening Er ligt
nog hout bij Twickel (Delden) wist
v.d. Bovenkamp mij te vertellen.
Van die wetenschap is dankbaar
gebruik gemaakt, en gelukkig wa
ren we de gemeente Hengelo, die ook
materiaal moest hebben, nogvoor"
„Het parool luidde: help u zelf En
het is gelukt om nog voor de winter
van '46 de getroffenen onder te
brengen in voorlopige onderko
mens. Het hele boerderijenherstel
heeft echter jaren geduurd".
Burgemeester Enklaar herinnert
zich als de dag van gisteren de tot
standkoming van de noodraad, die
niet gekozen werd, maar moest
worden samengesteld krachtens de
geestelijke en politieke structuur
„Wat mijn echtgenote in de jaren
van mijn burgemeesterschap heeft
gedaan mag wel eens vermeld
worden", zegt Mr. Enklaar. „Ei
genlijk voerden wij een, wat je zou
kunnen noemen, complementair
bestuur". Het is bekend dat me
vrouw Enklaar zich op diverse
terreinen in het sociale leven heeft
bewogen. Men denke aan het be-
jaardenwerk, aan „Tafeltje dekje"
en meer. Werk dat in alle beschei
denheid is verricht.
„Het bu rgemeesters ambt b rengt een
vereenzamingmetzich. Sociale con
tacten hebben we niet gezocht, niet
omdat er geen belangstelling voor
de medemens is, ma ar omdat je geen
tijd had. En het ambt houdt ook in,
dat je voorzichtig moet zijn".
Wat hij straks als ambteloos burger
zal doen weet hij niet precies te om
lijnen, maar er zijn toch interesses
genoeg. Hij zal niet meer, zoals nu,
achter het bureau te vinden zijn om
stukken te lezen, waaraan zo dik
wijls weekends zijn besteed, maar
h ij zal zeker doen wat de h and vindt
om te doen. „De gemeente is een stuk
van mijn leven", zo heeft hij het
krachtig uitgedrukt.
Inzijn woning aan de oude Station
sweg in Dijkerhoek, waar Mr. En
klaars schoonouders hebben ge
woond, zal hij vasten zeker het Hol-
tense leven in alle facetten nog wel
blijven volgen: daar is hij te zeer
Holtenaar voor geworden. Een an
dere gemeente heeft hij nooit geno
men. De balans van zijn werk was
interessant genoeg om er kennis v an
te nemen.
En het ligt in de lijn van de ver
wachting, dat de Holternaren, blij
kens zekere activiteiten, er bij het
einde van de burgemeesterlijke rit
zeker aan zullen denken.
November 1971: Intergeallieerde
dodenherdenking in de Wester-
kerk te Amsterdam onder auspi
ciën van het Ned. oorlogsgraven-
comité
De raad vroeg zich zelfs af of dat nu
wel nodig was. De industriegrond
heeft er lang gelegen - totdat Klein
Velderman begon met de machine
fabriek „Universal". Toen ging de
grondverkoop vrij vlot. En het
pleit voor de industriecommissie,
dat ze het pad heeft geèffend voor
Ter Horst uit Rijssen, in welk ge
bouw nu „Nido Universal" zit".
„Ons acquisitie-beleid moest
voorzichtig zijn. Nodig was een in
dustrie waarin een eigen bevol
king werk kon vinden. Ter Horst is
verdwenen, maar erg belangrijk is
nu een industrie als Udema, ex
portslachterij en vleeswarenfa-
briek. „In dienstverlenende be
drijven heeft Holten altijd een be
langrijke plaats ingenomen," Bur
gemeester Enklaar wijst in dat-
verband op het industrieterrein
De Haar, waar 4 ha. klaar ligt.
plm. 14.00 uur: Vertrek Burgemeester en gezin vanaf ambtswo
ning
naar Smidsbelt.
Jeurlinksweg
14.30 uur: Op Smidsbelt: zanghulde. aanbieding geschenk bur
gerij
Opening manifestatie
14.45-18.00 uur: Grote manifestatie In kermissfeer in de Dorps
kern met meer dan 60 attracties verzorgd door verenigingen o.a.
oude ambachten, Tiroler Kapel, disco, poppekastvoorstelling,
ringsteken, div. bars, rad van avontuur, Burgemeesters Bar,
rondritjes enz. enz.
19.00-21.00 uur Gelegenheid voor de bevolking om persoonlijk
afscheid te nemen van de burgemeester in de aula van de Scho
lengemeenschap.
19.00-21.30 uur Toneelvoorstelling „OCH" in „Irene" met het
blijspel: ,,'n Beeld van 'n man"
19.30-21.30 uur Judo- en tumdemonstraties, vendelzwaaien,
boerendansen op het parkeerterrein van de Sporthal
21.45 uur Groot vuurwerk aan de Vrijheldslaan/keizersweg (ev.
kieine wijzigingen voorbehouden)
Burgemeester Enklaar werd we
gens zijn grote verdiensten in het
N.O.C. ten behoeve van de nabe
staanden van de Franse soldaten
die in de jaren 1940-1945 in Neder
land sneuvelden en In Kapelle
(Zld.) werden begraven benoemd
tot „chevalier de Torde nationale
de merité". De hoge onderschei
ding werd hem eind mei 1969 opge
speld door de Franse ambassadeur
de heer C. de Margerie in töens
ambtswoning in Den Haag.
Honderden stoffelijke resten van gesneuvelde Canadezen zijn In de Holter-
berg aan de aarde toevertrouwd. Vaak Jonge mensen, die hun strijd tegen
de Duitsers hebben moeten betalen met hun leven. Alle gesneuvelde militai
ren uithet verre land, dat ons zo krachtigheeft geholpen en die benoorden de
grote rivieren zijn gevallen, zijn hier ter ruste gelegd, en wie de opschriften
op de gelijkvormige stenen eens naleest kan zich voorstellen welk een ont
roering zo'n dodenakker kan verwekken wanneer de naaste verwanten er
rondwandelen.
de onderscheiding Chevalier de
Ordre Nationale, eveneens wegens
de verdiensten, van zijn werk voor
hetOorlogsgravencomité, waarvan
de burgemeester sinds 1946 al lid
was en later, sinds 1968, voorzitter
werd.
De aanwezigheid van het Canadees
kerkhof, waarvan er ook een in
Groesbeek en Bergen op Zoom is,
heeft directe banden met Canada
tot gevolg gehad. Burgemeester Mr.
Enklaar kanerinzijnkwaliteitvan
voorzitter van het Nederlands Oor-
losgraven Comité over meepraten.
Zijn werk voor de pelgrimages van
naaste verwanten heeft heel wat
dankbaarheid geoogst. „Het ging",
zegt Mr. Enklaar, er niet alleen om
de nabestaanden te onvangen en
hen wat van Nederland te laten
zien, maar ook om ze kennis te laten
maken met de burgerij. De relatie
Holten-Canada ls gelukkig altijd
hartelijk geweest.
In 1946 startte het oorlogsgraven-
comité met een kleine overheidssub
sidie, die later is terugbetaald, toen
het comité financiële middelen ont
ving via de Klaprooscollecte en geen
overheidssteun meer nodig had.
Eens in de drie Jaar ls er officieel
Canadees bezoek. Mr. Enklaar her
innert zich het Jaar 1970, toen de
'gouverneur-generaal van Canada
een staatsbezoek bracht en ook Ko
ningin Juliana aanwezig was ter
gelegenheid van het feit dat 25 Jaar
geleden Nederland vrij werd.
De banden met Canada, uit welk
land het Canadian Legion (oud
strijders) meer dan eens bezoek is
geweest, hebben geresulteerd in
gen benoeming van Mr. Enklaar
tot erelid van het Royal Canadian
Legion, later gevolgd door de on
derscheiding Commander Most
Excellent Order of the British
Empire. „Toen ik die kreeg in het
bijzijn van de ambasssadeur zei hij
er duidelijk bij:„Denkt U eraan dat
U deze onderschieding ontvangt
van de Koningin van Engeland"
(ook vorstin van Canada").
De Franse regering verleende hem
De Nederlandse regering beeft zich
evenmin onbetuigd gelaten: zijn
Ridderschap Oranje Nassau (1965)
werd in 1970hetOfficlerschapinde
Orde van Oranje Nassau.
Heel wat functies heeft burgemee
ster Enklaar vervuld, die met zijn
ambt in relatie stonden. Zijn com
missarlaat van de Waterleiding
Maatschappij Overijssel en de Va-
vin in Hardenberg loopt af eve
neens zal hij straks niet mt^r de
voorzittershamer hanteren b.' het
Recreatieschap Sail and. Maai an
dere functies, zoals lid van deBc ad-
raad ANWB blijven, evenals die
van voorzitter vaft de provinciale
VW. Als voorzitter van de plaatse
lijke VW zal hij niet meer optreden.
Hij is e re-voorzitter van de Holtense
muziekvereniging „HMV" en de
landelijke Rijvereniging ,De Berg-
ruiters".