Onzekerheid over
verbruik aardgas etc.
TAALPRAATJE
„Wegwijs io Premieland"
Aanleg nieuwe lijnen
Programma Sporthal 't Mossink
FOTO
STRIP.
VER
HAAL
Lachen is
gezond
Koetsenclub „De Bergrijders"
Verloren en
gevonden
IJSSELCENTRALE:
lllllllllllil
65+?
65 plus wat?
65 plus fiets!
HOLTENS NIEUWSBLAD - 5 JANUARI 1979 - PAG. 5
Gezien de resultaten van het afgelopen jaar zal de IJssel-i
centrale in 1979 niet overgaan tot een tariefsverhoging en'
gepoogd zal worden ook in 1980 van een verhoging af te1
zien. Dat streven blijft evenwel in het onzekere hangen,]
omdat de aankoop van brandstof afhankelijk is van del
situatie op de internationale oliemarkt. Welke gevolgen de
crisis in Iran zal hebben.weet, niemand. Met een,totale om
zet van 410 miljoen in 1978 heeft men een gunstiger resul
taat geboekt dan was verwacht; misschien is er zelfs sprake
van een kleine winst. De toename van de stroomafzet, in
1978 met 6%, is nauwelijks te stuiten.
„De Bevrijders" op de picknick
plaats in de Holterberg
Op Tweede Kerstdag organiseerde
de koetsenclub „De Bergrijders"
een Holterbergrit die door de
slechte toestand van de zandwegen
en de regen tijdens de rit werd in
gekort. Om 10 uur was de start bij
camping Veneklaas. Op de pick
nickplaats in de Holterberg werden
passagiers en koetsiers getrak
teerd op warme worst en een drank
je. Daarna ging het zo mogelijk
over harde wegen via Nieuw Hee-
ten naar de boerderij „Het Hulle-
gie" van de familie Luiten in de
Heihuizen, waar warme pannekoe
ken werden geserveerd. Ondanks
de regen en de kou was het een ge
zellige rit.
Het voorlopig bestuur is samenge
steld uit de heren O. Bosschers, D.
Podt, E. Veneklaas en G. Vincent.
In het voorjaar zal er een oprich
tingsvergadering plaatsvinden.
Dan zullen de activiteiten voor hel
voorjaar en de zomer besproken
worden.
Het aantal kleinverbruikers groeit
door gezinsuitdunning en het ge-
zinsverbruik vertoont eveneens
een stijging door de aanschaffing
van allerlei apparaten. Bovendien
speelt de rationalisatie bij bedrij
ven ook een belangrijke rol, onder
meer door toepassing van nieuwe
methoden.
Het aanschaffen van steeds meer
koeltanks bij de boerderijen heeft
eveneens geleid tot een verhoogd
stroomverbruik;
De IJsselcentrale heeft sedert en
kele jaren niets meer gedaan aan de
Veroudering in betekenis
Lang geleden hebben we een Taai
praatje geschreven over ae veran
dering in betekenis van de woorden
kastelein en maarschalk. Een kas
telein was in oude tijden een slot
voogd en later een herbergier of
waard, ewen maarschalk was vroe
ger een stalknecht en later de
hoogste militaire rang. Er zijn nog
meer woorden die in betekenis ver
anderen. Een daarvan is stoof.
Voeger was een stoof een lokaal of
een badhuis, waar men zich tegen
betaling kon komen warmen aan
de haard, of kon gaan baden. De
badstoven waren met wat fantasie
te vergelijken met de tegenwoor
dige sauna's. Er werd gemengd ge
baad en sommige van deze stoven
hadden niet zo'n beste naam, om-
da i men het met de goede zeden
niet al te nauw nam. Later veran
derde de betekenis en ging men
niet meer gezamenlijk in de stoof,
maar zette één persoon de voeten
óp de stoof. Het was de naam voor
een houten, vierkante os zeshoe
kige „voetenwarmer", waarin een
test met brandende turf kon wor
den gezet. Vooral kerkgangers
maakten gebruikt van zo'n stoof,
die in het bovenvlak gaten had om
de warmte door te laten.
kraam. Betekenis: een slecht be-
zodhte jaarmarkt.
Volgens sommigen was een schob
bejak in de tijd van de edelen een
pantserhemd of maliënkolder, be
staande uit metalen ringen of plaa
tjes, die deden denken aan de
schubben van een vis. Dit schobbe
jak moest plaatsmaken voor het
stalen harnas. De mindere krijgs
knechten kregen de afgedankte
schobbejakken. Vandaar veran
derde de betekenis en werd schob
bejak een schelwoord voor een ge
meen en laag mens, een schurk.
Nog een woord dat in betekenis
veranderde is beunhaas. Onder een
beunhaas verstaat men thans een
onbevoegde, een onderkruiper, ie
mand die zonder de vereiste diplo
ma's een beroep uitoefent. Men
denkt daarbij niet meer aan de oor
spronkelijke betekenis. Een beun
haas was vroeger een snijder of
kleermaker, die uit verlegenheid
zijn knoei- en lapwerk op de beun
verrichtte. De verlegenheid wordt
dan uitgedrukt door „haas". Beun
was de benaming voor zolder. Het
woord beunhaas kan men dan ver
gelijken met woorden als zeerob
voor een stoere zeeman, landkrab
voor iemand die graag aan land
blijft en niet te bewegen is het
ruime sop te kiezen en met huismus
voor iemand die veel liever thuis
blijft dan uitgaat.
De Ministeries van C.R.M., Eco
nomische Zaken, Financiën,
Landbouw en Visserij, Sociale Za
ken, Volksgezondheid en Volks
huisvesting en Ruimtelijke Orde
ning hebben een boekje uitgege
ven „Wegwijs in premieland", dat
aan alle ondernemingen, bedrij
ven of vestigingen is toegezonden.
Het boekje (44 pagina's) handelt
over subsidies, garanties en belas
tingfaciliteiten voor bedrijven
voor 1978/79.
„De overheid steekt op menig ge
bied een helpende hand uit naar
ondernemend Nederland: via vele
regelingen, die kleine en grote on
dernemingen een steuntje in de rug
geven", aldus het voorwoord.
Thuis zijn in het land van subsidies
en garanties is echter niet altijd
eenvoudig. Er zijn er nogal wat.
Daarom wil deze publikatie van de
overheid een soort wegwijzer zijn,.
Het boekje bevat geen complete
opsomming met alle precieze de
tails en voorwaarden, waardoor
men als ondernemers misschien
toch weer de weg kwijt zou raken.
Het bevat wel een flinke greep uit
het vele met de voornaamste gege
vens. Wie meer wil weten moet ge
woon komen praten of een briefje
schrijven aan een van de genoemde
departementen. Dat geldt zeker
voor bedrijven die in bestaansnood
verkeren.. Achter elke regeling
vindt men de naam van het minis
terie waar men voor meer informa
tie terecht kan. En de adressen van
de betreffende ministeries zijn te
vinden achterin de brochure. Daar
kan men, wanneer het niet ontvan
gen werd, ook het boekje aanvra
gen. Even de telefoongids raadple
gen of een briefje schrijven naar
Den Haag. Wat „Financiën" betreft
kan men terecht bij de belastingin
spectie.
verkoop van apparaten; die is
overgeheveld aan installateurs die
met deze beslissing ingenomen wa
ren. De IJC volstaat met, indien
nodig, adviezen te verstrekken
over het gebruik van de appara
tuur.
Het streven van de centrale is erop
gericht voor alle kleinverbruikers
één kWh (kilowattuur)prijs in te
voeren. Weliswaar wordt voor het
jaar 1979 een verlies verwacht van
zes a zeven miljoen gulden, maar
daar staat een hoog eigen vermo
gen tegenover, zodat dit verlies
acceptabel is in verband met het
investeringsprogramma, zo heeft
de directie meegedeeld.
Investeringen
Die investeringen zijn op de lange
termijn niet gering: voor de ko
mende vier jaar wordt gerekend op
een bedrag van 900 miljoen a één
miljard gulden, welk bedrag,voor
50% kan worden gefinancierd door
de centrale zelf. Voor het overige
denkt men aan langlopende lenin
gen met een looptijd van maximaal
twintig jaar.
In het percentage van tien van het
Schoorsteen
Ook de betekenis van schoorsteen
is veranderd. Oudtyds voldeed de
schoorsteen geheel aan zijn naam:
een steen, die schoorde. Het waren
stutten of consoles aan de onder
kant van de schouw, die het rook
kanaal op de bodem van het vertr
rek schoorden. De naam schouw
maakte plaats voor schoorsteen,
een woord dat minder juist de fu nk-
tie weergeeft. Integendeel, een
hoge schoorsteen moet vaak zelf
worden geschoord of getuid met
tuidraden. In een oud boek vonden
we de zeispreuk: „Daar schijnt
brand in de schoorsteen te wezen,
zei Hannes en hfj voer de Etna
voorbij". Aan de hand van bovens
taande uitleg is deze zegswijze nog
niet zo heel oud. Het woord schouw
is bijna geheel verdromngen door
schoorsteen. In oude herenhuizen
en boerderijen was de schouw vaak
een brede ruimte, voorzien van
prachtige, antieke tegels, waarvoor
men nu graag handenvol geld neer
telt, om ze in eigendom te krijgen.
Het woord schoorsteenmantel is
eveneens pas later in zwang geko
men.
Kermis
De naam van zo'n volksfeest of
jaarmarkt is waarschijnlijk afkom
stig van het woord kerkmis. Het is
dus in betekenis gedaald, evenals
dat bij kastelein het geval was. De
kerkmis, een plechtige mis, werd
gevierd op de verjaardag van de
stichting van de kerk. of op de na
amdag van de heilige, aan wie de
kerk was gewijd (Kerkwydings-
feest). Thans is kerkmis verouderd
en heeft het woord kermis elk ver
band met kerk en mis verloren Het
wordt alleen nog gebruikt in de
huidige betekenis, plaats van ver
maak.
Er zyn tal van spreekwoor
den, waarin kermis voorkomt. We
willen er één noemen: Het is net de
"Helse kermis, hier en daar een
De IJsselcentrale had reeds enige
tijd een project ontwikkeld inzake
voorlichting over energieverbruik
etc. aan de scholen. Er zal nu ook
een landelijk project starten voor
voorlichting aan het basisonder
wijs
De IJsselcentrale wil aandacht
schenken aan de uitwerking van de
plannen voor versterking van de
stroomvoeding van Twente en de
aanleg van een aantal lijnen, waar
voor goedkeuring is aangevraagd
of reeds is verleend.
In het begin van de jaren negentig
zal de 380 kV-koppelverbinding
van de Samenwerkende Electrici-
teits Produktiebedrijven tussen
Ens en Dodewaard worden geslo
ten. Een combinatie van deze rings-
luiting met de plannen voor de
voeding van Twente is mogelijk.
Aanleg van enkele lijnen is ver
traagd
In voorbereiding zijn belangrijke
verbindingen tussen Boekelo en
Gronau en Enschede-Losser-Ol-
denzaal.
Week van 6 jan. 1979 t/m 12 jan. 1979
ZATERDAG
10.00-14.30 Hockeycompetitie
15.00-18.00 Korfbalcompetitie
20.00-22.00 S.V. Nieuw Heeten
ZONDAG
10.00-19.00 Hockeycompetitie
19.00-20.00 Heer Logtenberg (voetbal y
MAANDAG
8.10-15.30 Diverse scholen
16:00-18.00 Tennisclub
18.00-22.30 Badmintonclub
22.30-23.30 Heer Kempers (tennis)
DINSDAG
8.10-16.10 Diverse scholen
16.15-22.45 Mintonette
16.00-18.40 Instructielokaal - Stichting Sociaal Cultureel Werk
WOENSDAG
8.10-16.30 Scholengemeenschap
16.30-18.30 BlauwWit
19.00-23.00 Badmintonclub
DONDERDAG
8.10-15.30 Diverse scholen
16.00-18.00 S.V. Holten
18.00-21.00 S.V. Holten, afdeling handbal
21.00-23.00 Zaalvoetbalcompetitie
16.00-22.00 Instructielokaal - Stichting Sociaal Cultureel Werk
VRIJDAG
8.10-16.10 Diverse schojen
16.30-19.00 Hockeyclub
19.00-23.30 Mintonette
Voor reservering van nog vrije uren in het bovengenoemde
weekeinde kan men zich vanaf vrijdagmiddag 12.00 uur recht
streeks wenden tot de beheerder (sporthal, tel. 3180). Alle overige
reserveringen uitsluitend via het gemeentehuis, afd. sportzaken
(tel. 1666).
aantal verbruikers dat elektrisch
kookt, is geen verandering geko
men; het is een landelijk gemid
delde.
I De totale exploitatie-opbrengst is
op hetzelfde niveau gebleven. Door
de olieprijzen zijn de brandstofkos
ten gedaald. Ook de totale kWh-
kosten zijn ten opzichte van 1977
gedaald, namelijk met 4%.
Over het streven om een tariei-
hoogte te krijgen zijn al jarenlang
gesprekken gevoerd met distribu
tiebedrijven. Er is een bepaald pro
gramma ontwikkeld. Al zijn de
brandstofkosten in 1978 10% lager
geweest dan in 1977, die 10% denkt
de IJC wel weer kwijt te raken,
aangezien de gasprijs wat stijgt en
ook de brandstofkosten naar ver
wachting naar het peil van 1977 zul
len gaan.
Aardgaspositie wordt anders
Die brandstofpositie is eveneens
een punt van bespreking geweest
bij de IJC-directie. De aardgaspo
sitie in 1978 en ook dit jaar zal nog
gunstig zijn, maar dat blijft niet
zo. In het afgelopen jaar werd 77%
aardgas verbruikt; 6% kolen, 6%
kernenergie en 8% olie. Een ideale
situatie, aldus ir. J. Wijmans van
de directie van de IJsselcentrale.
De zesde produktie-eenheid in
Harculo moet in 1982 in gebruik
worden genomen. De eenheid be
staat uit een combinatie van
stoomturbine en gasturbine, waar
bij de hete afgassen van de gastur
bine worden benut als verbran
dingslucht. Op die wijze wordt een
rendement gehaald van 45%. Zon
der die koppeling met een gastur
bine zou dit rendement 40% bedra
gen.
Desondanks is er nog een tekort
aan produktiecapaciteit. Voor de
genoemde eenheid is aardgas no
dig en voor de elektriciteitspro-
duktie mag nog alleen gebruik
worden gemaakt van die hoeveel
heid aardgas, die volgens reeds af
gesloten contracten nog disponibel
is. Per 2 januari 1977 was de totale
hoeveelheid van alle Nederlandse
produktiebedrijven circa 100 mil
jard m3. Er is nu een Brandstof In
zet Plan voor Centrales (BIPC)
ontwikkeld, in overleg tussen elek
triciteitsproducenten, Gasunie en
de overheid. Als premie op het ver
wezenlijken van genoemd plan wil
de Gasunie 25 miljard kubieke me
ter aardgas disponibel stellen voor
hoogwaardige toepassingen. Er
zijn evenwel nog geen afspraken
gemaakt voor uitvoering van het
gehele plan. Een van de moeilijkste
punten is, dat het BIPC een ver
snelde omschakeling van het sto
ken van aardgas op olie in de be
staande produktie-eenheden nodig
maakt. Hoe langer er gewacht
wordt, hoe minder overblijft voor
het gebruik van aardgas.
De prognose voor 1986 ten aanzien
van het brandstoffengebruik zal er
als volgt uitzien: aardgas 26%, ko
len 17%, kernenergie 4% en olie
51%. Die percentages zijn wat be
nauwend door de olieleveranties.
Vandaar dat de Vereniging van
Exploitanten van Elektriciteitsbe
drijven in Nederland dan ook pleit
voor een dekkingsplan voor de ko
mende jaren.
De IJC heeft een paar jaar geleden
reeds besloten geen kolen meer te
verbruiken. Goedkopere kolen
zouden uiteraard een gunstiger
prijseffect kunnen hebben. Mocht
de IJsselcentrale elektriciteit no
dig hebben, dan kan ze altijd een
beroep doen op andere bedrijven.
VERLOREN: Bruin lederen kin
derhandschoenen; sleutel van een
kabelslot en sleutelhanger; 1 paar
jongensschoenen, maat 39/40;
zwarte portemonnaie met betaal-
pas no 5975. maandkaart en f 5.-;
bankbiljet van f 25,-; zwarte hand
schoenen met rode strepen: voet
bal. wit met zwart, leer; bos sleu
tels; gouden kinderkopje „Erwin";
bruine bontmuts; rijbewijs, kente
kenbewijs, girokaarten samen in
een plastic mapje; das, lichtgroen,
oranje en witte strepen; bruine
damesportemonnaie met plm.
f25,-; rijbewijs; bruin petje; zwarte
poes; lederen handschoen,
rood/blauw; dameshorloge, Pren-
cis, groene wijzerplaat met metalen
bandje.
GEVONDEN: Herdershond; speel
goedbeertje; Parkerpen; kinder-
handschoeir, bruine portemon
naie; bromfiets; zijden sjaal;
zwart/rode handschoen; 'Zilveren
halsketting; wollen sjaal; sjaal;
kindermuts; dameshorloge; 3 sleu
tels; klein hondje; rood etui; stof
jas; das; kettinkje met schakels.
Negen maanden Twèntse humor in
het concertgebouw in Hengelo. In
de maanden januari en februari zijn
er verschillende voorstellingen
door het bekende „Hengelose re
vuegezelschap", Om U alvast een
voorproefje te geven hierbij in het
kort de inhoud:
Boerin Janoa laat zich na misluk
king van haar „Beauty-farm" niet
uit het veld slaan. Ze heeft nu het
plan opgevat samen met haar
dochter er op uit te trekken.
Dat gezapige boerenleven „Stil
zitt'n is niksDoar krieg iej 'n
zittend gat vanen an 'n zittend
gat krieg iej bloar'n" aldus Jannoa.
Gelijktijdig probeert ze het „Intel
ligentie" peil van haar en van de
huisgenoten op een hoger plan te
brengen. „Nemt 'n veurbeeld an
vrouw Tent met heur'n kamping"
zegt ze steevast. Jenneke en Toon
doen ijverig mee. Hebben het alleen
niet zo erg op met vrouw Tent, de
buurvrouw. Dat is de bazigheid
zelve, probeert iedereen naar haar
hand te zetten.
Naads wil ook wel meedoen, maar
die ligt het Tempo veel te hoog.
„Een joar hèf 365 daag'n en déé kan
ik nig in ene wèk vot weark'n".
Oma ziet dat alles met lede ogen
aan. En haar ogen zijn super best,
alleen Oma hoort slecht en dat
bffjkt een handicap te zijn.
Gosewijn Tent, die van Toon en
Naads al de bijnaam heeft gekregen
van „langzaam'n haas'n" is het
hulpje en sloof van zijn eigen
vrouw. Bij hem is elke dag hetzelfde
net als bij Naads Totdat de vlot
te, moderne en uiterst vrije Suze op
komt dagen. En hoe daarop door de
anderen wordt gereageerd
Concertgebouw, Hengelo, op 18,19,
20 en 31 januari en op 12,3,12 en 13
februari.
Aanvang steeds om 20.00 uur.
Kaarten zijn verkrijgbaar bij mevr.
Paskamp, Woltersweg 162, Henge
lo, tel. 05400-17446, van 18 tot 19.30
uur en dagelijks aan de kassa Con
certgebouw van 11.00 tot 14.00 uur.
(Uit in Twente)
praktische tips
voor fotografen
inde vorm van
eenfoto-drieluik
Een tijd geleden heb ik bij vrienden foto's gezien, die gemaakt
waren met speciale voorzetlenzen. Soms waren ér vreemde kleuren,
die niet bij de werkelijkheid pasten. Bijvoorbeeld een groene lucht
of een blauwachtig bos. Een andere keer was op een foto het onder
werp drie of vijf keer weergegeven. Van dit soort fotografische
speelmogelijkheden wil ik altijd alles weten en ik stapte daarom
naar mijn fotohandelaar. Die vertelde, dat het hier om effekt-voor-
/etlenzen gaat, die je voor veel kamera's gewoon los kunt kopen.
Hij had er zelfs een folder bij met prijzen en voorbeelden van de
effekten, die je met deze lenzen kunt bereiken. Het gevolg: op mijn
verlanglijstje zette ik een paar van die lenzen.
En ik had geluk, want op mijn veijaardag kreeg ik
er drie. Een ervan was eigenlijk geen echte effekt-
lens, maar een kleurenfilter. Dat geelfilter heeft
echter wel een bepaald effekt en dat is te zien op
de eerste foto met die mooie lucht. Een geelfilter
zorgt er voor dat de blauwe lucht donkerder wordt
weergegeven. Als je zo'n opname zou maken
zonder dat filter, dan zijn lucht en wolken allebei
nagenoeg wit. Door een geelfilter krijg je bij
zwart/wit-foto's een mooi kontrast in de wolken
lucht.
Foto nummer 2 is gemaakt met een prisma-voor-
zetlens, die het beeld drievoudig weergeeft. Je
hebt er ook die het beeld vijf of zes keer weergeven,
't Heeft vaak een leuk effekt. De derde foto is
gemaakt bij avond met een zg. cross screen-lens.
Door een speciale slijping in de lens ontstaat dat
flonker-effekt in alle lichte partijen. Ideaal voor
het maken van avondopnamen. Als u meer wilt
weten van dit soort effekt-voorzetlenzen: uw
fotohandelaar kan u er alles over vertellen.
