Milieu-vriendelijke
insectenbestrijding I minder last van maagzweren
lapis!!! ississïssii
Wijde silhouet zet
zich voort
Gehuwde mannen hebben
Insectenbestrijding
Ja - Nee - Hoe?
Huwelijk goed voor de man en de vrouw
Een moeilijke vraag!
Een antwoord hierop geeft mevrouw
ir. E. Helmer, l.i., lid van de
werkgroep Natuur en Milieu Holten
In de vrouwelijke zomermode
HOLTENS NIEUWSBLAD - 19 MEI 1978 - PAG. 15
aantal bestrijdingsmiddelen op de markt gebracht, die ech- Deareiga worm.
Vaak worden ook nuttige insecten
(die als natuuriyke vyanden van de
nieuwe plagen weer de kop kunnen
opsteken. Verder ziet men steeds
vaker dat insecten resistent wor
den tegen bepaalde bestrijdings
middelen; zo is in Noord-Italië de
perenbladvlo al bijna niet meer te
bestrijden. Dit alles wijst ons op de
dwingende noodzaak het gebruik
van inseïticiden, maar ook van
fungicide.! en onkruidbestrij
dingsmiddelen zo veel mogelijk te
beperken!!
'Dat wil n.et zeggen dat wij voort
aan onze planten maar moeten la
ten opvreen en dat wij onze huizen
moeten dalen met vliegen en mug
gen.
Er wordt veel onderzoek gedaan
naar andere vormen van gewasbe
scherming, zoals het kweken van
resistente rassen die niet of in min
dere mate worden aangetast, en de
toepassiig van natuurlijke vijan
den vai schadelijke insecten,
waarby mdere insecten, bacteriën,
schimmels en virussen een rol kun
nen speen (z.g. biologische bestrij
ding). 2b wordt in 40% van de to-
matenteeltbedryven de witte vlieg
bestredan m.b.v. een sluipwespje er
in 50% van de komkommerk'assen
vindt nen roofmijten tegen spint.
Er zin nog meer milieu-
vriendëijke bestrijdingsmethoden
in öntvikkeling. Hierbij maakt
men gebruik van lokstoffen en van
insecterhormonen die de ontwik
keling vin insecten verstoren. Een
andere nethode is de steriele man-
netjesteihniek waarbij grote aan
tallen mannetjes door bestraling
steriel genaakt worden en vervol
gens losplaten om met wijfjes te
paren, dia dan steriele eieren leg
gen wairuit geen nakomeling
voortkonen. Een stap in de goede
richting vormen ook de geïnte
greerde bestrijdingsprogramma's,
waarbij nèn pas spuit als het echt
nodig is, »p het juiste tijdstip en
liefst met selectieve middelen die
alleen het te bestrijden insect do
den en de nuttige insecten onge
moeid later (bv Pirimor tegen blad
luizen».
Helaas is de ontwikkeling van deze
middelen eg duur.
In de eerste plaats moet er echter
voor gezorgl worden dat de plan
ten onder eptimale omstandighe
den kunnei groeien. Een goede
standplaats vochtvoorziening en
een gezondt liefst met organische
mest (uitge'ijpte stalmest of com
post) bemeste bodem dragen er toe
bij dat de planten een natuurlijke
weerstand legen ziekten en plagen
krijgen!!
De volgencë adviezen over milieu
vriendelijk? insectenbestrijding
(een groep uit o.a. de boeken
„Milieu-vrfendelijke adviezen" van
Greet Buc!iner en Fieke Hooghout
en „Grondslagen van de biologi
sche teelt' door Jan Heyman) kun
nen zeer goed op kleine schaal wor
den uitgeroerd.
Wat karr.erplanten betreft, ook
hiervoor geldt dat een goede ver
zorging de beste bestrydingsmet-
hode is! De meeste aantastingen
van kamerplaten door spint en in
secten als thrips en witte vlieg wor
den veroorzaakt door een te droge
warme omgeving zoals die in de
moderne centraal verwarmde hui
zen maar al te vaak voorkomt. In de
eerst plaats moet dus de vochtig
heid van de lucht verhoogd wor
den, bv. door sproeien.
BLADLUIS: Een diertje dat zich op
zeer veel planten thuisvoelt en zich
bijzonder snel vermenigvuldigt.
- een oud beproefd middel is de
zeep-spiritus oplossing, te maken
door het mengen van 1 liter water, l
theelepel zachte zeep en 1 eetlepel
spiritus. Het mengsel moet op de
aangetaste planten worden ge
sproeid, waarby het belangryk is de
luizen goed te raken. De planten
moeten na een dag met gewoon wa
ter worden nagesproeid om de zeep
en spiritus resten te verwyderen.
- Een ander middel is brandnetel-
gier (een bos brandnetels in een
emmer water gedurende 5 dagen
afgedekt laten staan, zeven en
eventueel vier keer verdunnen); dit
middel schynt door het vrygeko-
men kiezelzuur ook een bescher
mende werking te hebben.
- Men kan ook brandnetel-extract
gebruiken (1 kilo verse brandnetels
gedurende 24 uur laten trekken in
10 liter water), royaal spulten en na
enige dagen herhalen.
- Dille en bonekruld tussen de
tuinbonen schynt de luizen op een
afstand te houden.
- Lieveheersbeestjes kunnen heel
wat luizen opeten; een volwassen
beestje kan er soms wel 100 per dag
aan, terwyl een larve 200-600 luizen
kan verorberen tijdens zijn ont
wikkeling.
SCHILD- EN WOLLUIS:
- Bij niet te grote aantallen: met
een naald of borsteltje van de plan
ten afkrabben, anders bespuiten
met een zeep-spiritus oplossing.
SPINT: Ongeveer 1/2 mm. groot,
behorend tot de spinachtigen,
zuigt aan de onderzyde van de bla
deren, die geel worden, en maakt
een soort spinsel.
- Voorkómen door vochtig houden
van de lucht en eventueel afspon
zen v%n de bladeren. Moeilyk te be-
stryden, te proberen door minstens
1 keer in de week te bespuiten met
brandnetelgier.
WITTE VLIEG: Een klein helder
wit beestje dat geen echte vlieg is
maar verwant aan de blad- en
schildluizen.
- Kamerplanten met witte vlieg be
spuiten met brandnetelgier, vooral
de onderzyde van de bladeren, en
enige dagen in een afgesloten plas
tic zak houden.
-Witte vlieg buiten in tomaten kan
men voorkomen door er een paar
planten van Oostindische kers of
afrikaantjes tussen te zetten.
RUPSEN:
- Koolbalderen regelmatig contro
leren op eitjes van de koolwitjes en
de duidelijk zichtbare eihoopjes
stukdrukken.
- Er is een bacterie-preparaat in de
handel (Bacillus thuringiensis) dat
alleen rupsen doodt en niet giftig
voor de mens is.
AARDVLOOIEN: Kleine kevertjes
die zeer goed kunnen springen (gek
op radijs).
- In een kleine tuin te vangen met
een plank ingesmeerd met teer of
stroop.
KOOLVLIEG:
8 Een koolkraag om de wortelhals
van koolplantjes weerhoudt de
koolvlieg ervan haar eitjes op de
kwetsbare wortelhals af te zetten.
V/ESPEN: Dit zijn nuttige dieren
die zich voor een belangrijk deel
voeden met insecten. Op een af
stand te houden door een schotel
water met daarin een scheut amo-
nia neer te zetten.
VLIEGEN EN MUGGEN buiten de
deur houden door het plaatsen van
horren.
Verder zyn er een aantal plantaar
dige middelen in de handel, die
weinig belastend voor het milieu
zyn.
RYANIA is een tamelijk selectief
insecticide dat geen kwaad doet
aan nuttige insecten en dat vooral
werkt tegen fruitmotje, koolvlieg
en wortelvlieg.
PYRETRUM EN DERRIS werken
o.a. tegen bladluis, wantsen, bas
taardrupsen en thripsen. Deze
laatste middelen zijn echter voor de
mens niet geheel ongevaarlijk, zo
dat men by gebruik toch de nodige
voorzichtigheid in acht moet ne
men.
Eén ding is zeker, de non
chalante wijde mode vol
variatie en combinatiemo
gelijkheden draagt prettig
en verhult voor de wat rij-
zigen, niet zo slanken veel,
zonder een pompeuse ind
ruk te wekken. Klokkende
rokken, plooiende of rim
pelrokken van dunne stof
fen met bloezende bloeses
en pofmouwen. Boller kan
het haast niet. Zelfs panta
lons hebben bandplooien of
zijn van boven aangerim-
peld en lopen van onderen
smal toe. De gladde broe
ken, die niet helemaal aan
gesloten horen te zitten,
worden omgeslagen, soms
wel tot halverwege de kuit.
Daar ongeveer valt ook de
roklengte, die eigenlijk niet
langer is, dan 8 cm. onder de
knie. Voor alle japonnen
geldt: biesjes, stiksels, kan
tjes en ruches. Tussen aan-
gerimpelde stroken ver
werkte „ouderwetse kan
tjes" doen het bijzonder
goed, in naturel tint, zoals
die van ongebleekte ka
toen. De opengewerkte
stoffen, vooral katoen en
voile worden in veel kleur
schakeringen toegepast.
De opengewerkte bloemmotiefjes
zijn als rand of over de hele rok
verwerkt. De wijde korte mouwtjes
sluiten met een koordje De halsiyn
is nonchalant laag, met ook nog
een aantal knoopjes los En dat
geldt voor bloesses en jurken of ze
nu van canvas, voile of popeline
zijn, het mag niet alleen, het moet
allemaal een beetje bloot. Hoe ver
men daar mee wil gaan, is iets dat
zelf beslist moet worden. Maar
waarom niet een beetje geuren met
de vrouwelijke charme? Vooral in
de wat soepele katoenen weefsels
komt die vrouwelijke lijn goed tot
zijn recht, en geeft een luxueuze al
lure. Vooral in kant-tricot is het ef
fect vaak heel chique en dat is ge
woon weer eens iets anders. Wie
naast de naturel effen stoffen meer
houdt van fleurige felle dessins,
kan daar ook volop keus maken. In
drukke patronen kleine kraagjes,
opgerolde kimonomouwen en
schuin genomen rokken. De Mad
ras ruiten doen, als men er slank en
lang genoeg voor is, byzonder jeug
dig aan. Voor wie er van houdt zijn
er japonnen waarvan de symetri-
sche lijn wordt geaccentueerd.
GEKLEURD
We staan er deze zomer gekleurd
op. Juist omdat er veel wit is als
combinatie-mogelijkheid, valt de
kleur extra op. Bij een geruite pof
fende rokbroek worden smetteloos
witte accessoires gedragen. Wor
den er 2 of meer rokken over elkaar
gedragen, voor broeken in verschil
lende lengte geldt hetzelfde. Zelfs
al is de langste broek van dunne
tricot! Of dat in de praktijk prettig
draagt is nog maar de vraag. Bij de
wijde mode past het smockwerk
bijzonder goed. Er zijn brede ge-
smockte strepen langs de hals, die
als gevolg van de elasticiteit de fan
tasie prikkelen. Een schouder
bloot, twee schouders bloot, maar
toch nog over de armen. Of één
twee hup. strapless! Een stap ver
der de jurk aftrekken tot een lange
rok. Het kan allemaal, deze zomer.
Als men zegt, diern eer broeken
gedragen worden dan rokken, dan
is dat zo, maar dan moet men niet
denken aan de klassieke dames-
pantalon, het broekpak of de spij
kerbroek in welk model dan ook.
Harem-achtige broeken van dunne
voile, broeken met een strookje en
kantjes zichtbaar onder de wijde
rok. Maar ook fel kleurige, ruimzit-
tende, broeken met daarop een
overhemd en stropdas. Of men nu
voor de poppenmode kiest of voor
de stoere khaki, ruim, ruim en nog
eens ruim moet het zijn net alsof
het te groot is. Maar schijn be
driegt, want van een lange mouw
moet de lengte wel precies goed zijn
Dus toch een maatstaf. En wie he
lemaal up to date wil zijn, die zet
iets op zijn hoofd. Dan niet meer
een pet, maar een naturelkleurig
matolo-tje, strohoedjes, met rechte
randen die pardoes recht op het
Gehuwde mannen lopen
minder risico om een
maagzweer te krijgen dan
ongehuwde mannen. Tot
deze conclusie komt me
vrouw Carol BUck, een Ca
nadese epidemiologe. De
epidemiologe onderzoekt
de factoren die van invloed
zijn op de verspreiding van
ziekten. Mevrouw Buck
hield een bevolkingsonder
zoek onder 77.000 onge
huwde en 780.000 gehuwde
mannen. De oorzaken voor
het verschijnsel kon ze niet
aangeven. Misschien kie
zen vrouwen de gezondste
mannen uit om mee te
trouwen of zorgen vrouwen
beter voor hun man, dan
ongehuwde mannen voor
zichzelf zorgen. Het zijn
echter slagen in de lucht.
„Je moet bij dit soort bevolkings
onderzoeken erg oppassen met het
trekken van conclusies", zegt prof.
dr. F Sturmans, epidemioloog in
Wageningen. „Aan het onderzoek
van mevrouw Buck hecht ik weinig
waarde. Ze heeft geen onderzoek
gedaan naar de mogelijkheid dat
mennen die aanleg hebben voor
een maagzweer minder trouwen.
Misschien hebben ze een karakter
dat niet aantrekkelyk is voor
vrouwen".
Een maagzweer is een bekende li-
chamelyke uiting van geestelijke
spanningen, een z.g. psycho
somatische ziekte. Volgens prof.
J J. Groen, internist in de
Jelgersma-Kliniek (een psychiatri
sche inrichting), eisen mensen met
aanleg voor een maagzweer veel
van hun omgeving en zichzelf.
Hiervoor beroept hy zich op z'n
praktykervaring. Sturmans: „Als
mannen met aanleg voor maag
zweren minder trouwen, dan is het
logisch dat je het verband vindt,
dat ongehuwde mannen meer last
hebben van een maagzweer". Bij
bevolkingsonderzoeken worden
vaak snel conclusies getrokken
waar op z'n minst een vraagteken
bij gezet kan worden. Een bekend
voorbeeld van een foute conclusie
is deze: De kindertjes worden door
de ooievaar gebracht, want in
Friesland komen meer ooievaars
voor dan in de rest van Nederland
en per gezin worden daar de meeste
kinderen geboren.
Gehuwde vrouwen
Volgens Sturmans zijn de verban
den die bij bevolkingsonderzoeken
gevonden worden geen bewijzen.
Ze geven hoogstens de richting aan
waarin verder gezocht kan worden.
Vaak is het echter de enige manier
om wat te weten te komen over de
algemene gezondheidstoestand
van bevolkingsgroepen.
Dr. C. Aakster, tot voor kort ver-
hoofd tot op de oren worden gedra
gen. Zelfs iets naar voren, zodat er
een beetje onderuit gekeken moet
worden. Als men daar niet houdt,
zijn er de sportiever khaki-hoedjes,
waarvan men de randen alle kan
ten kan op- of neerslaan. Alle kan
ten op kan met en in deze mode ook
bonden aan de afdeling Sociale
Geneeskunde van de Ryksunlver-
siteit Leiden, promoveerde in 1972
op een proefschrift waarin hij ver
banden legt tussen het voorkomen
van lichamelyke klachten en psy
chische spanningen. Onder deze
klachten vallen ondermeer spiers
panningen, bepaalde hartaandoe-
ningen, darmstoornissen, over
spannenheid, neerslachtigheid,
bronchitis en contactstoornissen.
Uit zijn onderzoelcblijkt dat vooral
de gehuwde vrouw vaak last heeft
van psycho-somatische klachten.
Gehuwde vrouwen lopen ook meer
bij de huisarts naar binnen voor al
lerlei kaaltjes dan de gehuwde
man. Zo zou 27% van de vrouwen
spierspanningen hebben, tegen
18% van de mannen. Van de man
nen lijdt 9% aan neerslachtig-
heidsverschynselen, terwijl bij
vrouwen dat percentage 25 is.
Rolverdeling.
Volgens Aakster zijn in een huwe
lijk de stoornissen in de gezond
heid bij de vrouw doorgaans veel
groter dan bij de man. Mogelijk
kunnen mannen hun moeilijkhe
den gemakkelijker afreageren op
hun echtgenotes dan andersom. De
sociologe dr. H. M. in 't Veld-
Langveld, lid van de Wetenschap
pelijke Raad voor het Regerings
beleid, denkt dat veel van de
psycho-somatische klachten van
de gehuwde vrouw sterk te maken
hebben met de zogenaamde rol
verdeling van man en vrouw in het
huwelijk. „Deze rolverdeling is
vaak, bewust of onbewust, een
bron van spanning. Vrouwen stel
len zich in een huwelijk vaak die
nend op. Zij is afhankelijk van de
man. Hij vraagt, zij geeft". Ook
wanneer vrouwen voor halve da
gen werken, blijkt die rolverde
ling te blijven bestaan.
Seksuele overheersing
De overheersende positie van de
man komt vooral bij de seksulaïteit
tot uiting. Ook in dit samenspel
tussen man en vrouw heeft de
vrouw doorgaans een dienende rol.
Zij doet wat de man wil. Van de ge
huwde vrouwen heeft 40% onvrede
met hun seksuele relatie, tegen
25% van de gehuwde mannen. Dit
volgens onderzoek dat gedaan
werd door dr. J. Frenken van het
Nederlands Instituut voor Sociaal
Seksuologisch Onderzoek. „Deze
onvrede kan een oorzaak zyn voor
psycho-somatische klachten. Er
bestaat een soort ingebakken on
verenigbaarheid tussen de man en
vrouw. De man is door zyn opvoe
ding en de normen die de maatr
schappy aan hem stelt, sterk ge
richt op het leveren van prestaties.
Hy heeft daarentegen moeilyk toe
gang tot zijn eigen gevoelens. De
vrouw is veel gevoeliger. Deze te
genstelling leidt regelmatig tot
moeilijkheden. Wellicht zou het
voor de algemene geesteiyke en
daarmee samenhangende lichame
lyke gezondheid van de bevolking
beter zijn, als de man in z'n gedra
gingen minder uitsluitend manne-
ly k zou zijn en de vrouw minder uit
sluitend vrouwelijk".
Andere relatievormen.
Zowel Aakster als In 't Veld-
Langeveld en Frenken zyn het ero
ver eens dat er minder spanningen
en derhalve minder psycho-
somatiche klachten zijn wanneer
de relatie goed is. Een goede wat
langdurige relatie geeft de minste
psychische moeilykheden. Het
doet er dan weinig toe of men wel of
geen boterbriefje heeft en/of het
een relatie tussen twee vrouwen
dan wel twee mannen betreft. Over
alternatieve samenlevingsvormen
is nog niet zoveel bekend. Onder
zoek hiernaar in Zweden geeft
aanwijzingen dat er ook in andere
sa men woon-verband en dan het
huwelijk ongel yk waardigheid
voorkomt. Het lykt op het intrap
pen van een open deur. Voor een
goede geestelyke en lichamelijke
gezondheid van partners in een re
latie is de mate van gelijkwaardig
heid en onafhankelykheid belang
rijker dan het wel of niet getrouwd
zyn.
(Nadruk verboden)
praktische tips
voor fotografen
in de vorm van
eenfoto-drieluik
Fotograferen in het eigen gezin is leuk. Akkoord, zegt u misschien,
maar je moet natuurlijk wel onderwerpen hebben om te foto
graferen. Als dat bij u het probleem is, hierbij een advies, dat u zal
helpen om goede motieven te vinden voor aantrekkelijke foto's. Dat
is het advies: maak's een fotoverhaal. Zo'n verhaal in foto's heeft
altijd betrekking op iets wat gebeurt: het naar bed gaan van de
kinderen bijvoorbeeld. Of met z'n allen een spelletje doen. Of een
wandeling maken met de hond. De bedoeling is, om net als bij een
fotoreportage, de belangrijkste momenten met de kamera vast te
leggen. Dat kan soms in drie foto's gebeuren, maar vaak zijn er wat
meer nodig. Dat hangt van het onderwerp af.
Neem nou zo'n eenvoudig verhaal als hierboven is
afgebeeld. Daar worden slechts drie foto's van
getoond. De eerste foto is inderdaad nr. 1: het
klaarmaken van het beslag. D^r begint het
verhaal mee. De volgende handelingen: het kneden
van het deeg en het in de oven zetten van de
koekjes zijn niet afgebeeld. Wèl het grote
moment: de krakelingen komen uit de oven! En
dan is er het blije gezicht van de kleine bak-ster,
die met haar werk binnenkomt, 'n Heel verhaal in
drie foto's!
Een fotoverhaal maken! Het is een tip, die vooral
moeders in praktijk kunnen brengen, zij maken
immers in de meeste gevallen alles in het gezin van
dichtbij mee. Daarom is het goed om steeds een
handig kamera'tje bij de hand te hebben, dat al
voorzien is van een filmpje en flitslampjes. Want
anders kan een mooi fotoverhaal toch nog verloren
gaan. Een verhaal, dat een plaatsje verdient in het
foto-album, waarin de jeugd van de kinderen is
vastgelegd voor later.
