MOOI WANDELGEBIED
OP DE FRIESENBERG
EN 'T ELSENERVELD
RONO
PUZZELRUBRIEK
I
S
41
1 1
w
lit li
i
ii i
1
s s
OUDE BER
KEN
BBBBBBBBBBBB
|BHI
iad
ELSEN
HOLTENS NIEUWSBLAD - 17 FEBRUARI 1978 - PAG. 15
'oor de vierde keer in de ge-
litdenis van de „Hoogovens"
I ïft de Hongaarse grootmees-
Lajos Portisch dit toernooi
fonnen. Ongeslagen en met
jelijk spel, zonder spectacu-
i uitschieters.
I jen goed voorbeeld van die
I -eltrant is Porüsch' winstpar-
ult de eerste ronde tegen de
I {enUJnse grootmeester Oscar
nno.
I 'ortisch (wit>-Panno (zwart)
l d4JPf6 2. c4,e6 3. Pc3,Lb4
3,c5 S.Ld3,0-0. 6 Pf3,d5 (alle-
il nog volgens het boekje, nu
jnt langzamerhand de ruil in
centrum); 7. 0-0,b6 8.
*:,ed5: 9. Pe5,Lc3: 10. bc3:,
B 11.13.
te voorkomen dat het
paard op d4 komt); Te8
[Tel, Pfd7 13. La6:, Pa6: (een
Idere mogelijkheid was 13.
f,Pc6:, 4. La6: en daarna 15.
Portisch prefereert een
Ier defensieve opzet met druk
[het centrum) 14. Pd3, Pf6 15.
,Pc7 16. e4,Pe6 17. e5,Pd7 18.
Dh4 19. Le3 (zwart dreigde
centrum op te blazen
..cd4: enz), Tac8 20. g3,Dh5
|f4,fi> (wits pionnenopmars
i wat al te dreigend; nu ver-
zwart echter een pion in
t centrum, al krijgt hij daar
actief tegenspel door). 22.
[5:JPdc5: 23. Dd5:,Ted8 24.
|4,Kfi 25. Lc5:,Tc5: 26.
4,Tc7 Tc3: had zwart na-
lijk de a- en de b-pion ge
nu kan wit via de open
het initiatief hernemen en
it zal beslissend blijken te
|n) 27. Tadl, Tdl: 28. Tdl:.Ke7
Td6.Df3 30. Db3!
ss„
i
BH
l
A 8
X
Nu lijkt 17 .,Pe3 voor 'zwart
n heel leuk zetje. Maar
larom is dat niet goed?
17...„Pb3: 18. ab3:,Lg7 (tja,
ar hoortrie inderdaad te
aan!) 19. Lg7:,Kg7: 20.
c3s,Kg8 21.Tfdl,Lb7 22. Td6: Ct
weer maar een pion, maar wel
belangrijke), De7
Tadl,Tfd8 24. Td8:s, Td8: 25.
18:s,Dd8: 26. Pd2,Lg2: 27. Kg2:
van de Sterren gaf op. Een
etje vlot, want er was best
>g wat tegenspel mogelijk ge-
eest.
Ha '61 3uj3jajp ap bo -jam
a '81 ;uftz p3ioao3 noz ag:uoi
WS p A-UDsnioj :3ufSSO|do
VVV Rijssen. samengesteld door
Gerhard Werkman, lazen we verder
o a. dat uit het woord Tubantia de
naam Twente ontstaan is. Nog
steeds treft men de echte Achter-
hoekse, Sallandse of Twentse boer
aan in de soms nog eeuwenoude
hoeve, al is dan in het verleden het
interieur gemoderniseerd.
Omstreeks honderd jaar voor Christus kwamen de Bata
vieren op vlotten de Rijn afzakken om zich op de oevers van
de benedenrivier neer te laten om daar het zogenaamde
Nederlandse volk te doen ontstaan. Dat schoollesje mag
ten dele verantwoord zijn, maar voor onze streek in het
oosten (Salland, Twente en Achterhoek) gaat zij niet op.
Daar kwam een Saksische stam te voet dit gebied binnend-
ringen, gebruik makend van de houten veenbruggen tussen LOSSE HOES
het ene (schier)eiland en het andere.
De enkele echte Saksische boer
derijen qua interieur zijn museum-
■■■■■■■■■■■RHBHHHBHMHIHHn stukken geworden en bevinden
zich in het Openluchtmuseum te
Arnhem. Ook heeft men er enkele
gerestaureerd en ingericht als
„herberg" of restaurant. Een origi
neel lós hoes bestond uit een vier
kant geheel met lemen muren en
een rieten dak. Daarin een gat als
schoorsteen, waarin mens en dier
in één enkele ruimte samenwoon
den. De mens profiteerde niet al
leen van de warmte van het vee,
maar mocht ook de geurtjes op
snuiven. De meeste hier nog be
staande Saksische boerderijen
hebben nu wanden van steen,
kleine ramen in de nog steeds lage
wanden en onveranderd het rieten
dak. De deel met het vee ter weers
zijden is afgescheiden van de keu
ken en andere woongedeelten. Nog
niet zo heel lang geleden kookten
In deze rubriek hebben we er al
eens enkele besproken, die onder
het veen in de provincie Drenthe
werden gevonden.
Veelal bleken die zogenaamde
veenwegen of -bruggen gemaakt te
zijn van berkestammen. waaruit
geconcludeerd kan worden dat ook
vroeger de berk een overheersende
boomsoort in dit gebied moet zijn
geweest. Het schijnt moeilijk te zijn
zich een voortstelling te maken van
gen wagens en vee trokken. Inte
ressant daarbij lykt het ons te ver
melden, dat onderzoekers het er op
houden dat deze streken lang vóór
de christelijke jaartelling waren
bewoond. Men leefde op bijna on
toegankelijke eilanden en zogena
amde schiereilanden tussen
toendra-moerassen en aan de voet
van heuvelen. Voor een groot deel
moet de geschiedenis van de be
schaafde wereld aan die bewoners
voorbij zyn gegaan.
Door ontginning, vervening en
verbetering der afwatering zijn
deze moerasgebieden langzamer
hand verdwenen. Naast het hert en
leer nog terug te vinden zijn. En de
goede en waarachtige waarnemer
zal het met ons eens zijn, als deze er
met ons op uittrekt naar het gezel
lige en intieme Eisen, een buurt
schap in de gemeente Markelo,
halverwege de weg naar Rijssen.
Vele daar in stijl opgetrokken
boerderijen zijn groter dan de ge
middelde Saksische en Twentse
hoeven, maar achter de sfeervol in
gerichte oude herberg aan de
Kemperweg is een ideaal wandel
gebied met als echte „hoogte"-
punten de Apenberg en Friesenbe-
rg. Rond en over laatstgenoemde
veertig meter hoge heuvels is een
wandelpad door het mooie heide-
bosgebied aangelegd en vanaf het
hoogste punt heeft men een prach
tig vergezicht naar het Elsenerveld
(richting Holten).
Daar bevindt zich nog een uitge
strekt moerasgebied, dat evenals
het Wierdense Veld en de Bergven-
nen ('bij Lattrop) aan de hier be
sproken toendra's doet denken. Wij
zijn er wel eens doorgefietst en
doorgewandeld en elke keer weer
genoten we van de flora en fauna.
Wanneer we langs de Friesenberg
richting Rijssen (wandel/fiets-brug
over de autoweg) wandelen en dan'
de laatste laan voor de brug links
ingaan komen we in dat oeroude
Elsenerveld. waar in elk jaargetij
wel wat te zien en te beleven valt.
DINSDAG 14 FEBRUARI
18.02-18.10 Nieuws.
18.10-18.35 Overijssels programma
Zijn wij gek?
18.35-19.00 Gelders programma
Stedenprogramma.
WOENSDAG 15 FEBRUARI
18.02-18.10 Nieuws.
18.10-18.35 Overijssels programma
Dialect.
18.35-19.00 Gelders programma
Gelders magazine.
DONDERDAG 16 FEBRUARI
18.02-18.10 Nieuws.
18.10-18.35 Overijssels programma
Stadsvernieuwing.
18.35-19.00 Gelders programma
muziekprogramma.
VRIJDAG 17 FEBRUARI
18.02-18.10 Nieuws
18.10-18.35 Overijssels programma
Mensen, mensen, mensen.
18.35-19.00 Gelders programma
Vrije planning.
ZATERDAG 18 FEBRUARI
18.02-18.10 Nieuws.
18.10-18.40 Sport voor sport.
Van deze berken, die soms over
vloedig ons heideterrein verdrin
gen, werden voor de jaartelling de
eerste kunstmatige wegen aange
legd over de laaggelegen moeras
sige gronden tussen de hoger gele
gen heuvelgronden.
Een sterk antwoord van Nvit;
art mag niet nemen op c3
adat dan De6:s de doodsteek
eft. Het zwarte paard moet
jken en dat geeft de witte
jme de kans om de zwarte stel-
g binnen te dringen.
10Pd8 31. Dg8,Pf7 32.
3,De2 33. Dg7:,Da2: 34. Df6s
zwart gaf het op; na.Kf8 is
mat op d8 en na.Ke8 is
beslissend.
Hoe groot is nu het krachts-
■schil tussen de nummers 1
12 in de eindrangschikking?
nder groot dan men zou ver
teden. Van der Sterren werd
de zesde ronde echt niet van
bord gespeeld door Portisch.
'ortisch (wit)-v.d. Sterren
tart)
Pf3,Pf6 2. g3,g6 3. Lg2,Lg7
1,0-0 5,.d4,d6 6. Pc3,Pc6 7.
,a6 8. d5,Pa5 9. Pd2,c5 10.
,Tb8 Il.b3.b5 12. Lb2,Lh6?
it is zo'n zwakke zet, zwart
eikt er niets mee maar geeft
wel de diagonaal mee prys)
f4, bc4: 14. bc4:,e5
Ie6:ep,fe6: 16. Pce4,Pg4 17.
deze eerste kunstmatige wegen in
ons gebied. Zij bestonden uit vlak
naast elkaar gelegde boomstam
men met dwarsliggers in de
lengte-as van de weg eronder.
Sommige geschiedschrijvers be
tuttelen de Romeinen als de uit
vinders ervan, anderen schrijven ze
toe aan de Saksers, maar het kan
best zijn, dat die veenbruggen er al
geweest zijn voor de komst van dat
vreemde volk. Aantoonbaar was in
leder geval dat over deze veenvve-
de ree, het konijn, het wilde zwiyn,
de vos, bunzing of marter leefde op
de vaak beboste heuvelen de oeros,
waarvan bij zandgravingen onder
Holten enige jaren geleden beende
ren zijn gevonden. Naast vele wa-.
tervogels kwam de geheimzinnige
kraanvogel hier vaak op doorreis.
De toenmalige bewoner al-of-niet
vermengd met de Sakser, werd Tu-
banter genoemd en moet de voor
vader van de Twentse boer geweest
zijn. In een handig boekje van de
vele boerinnen 's zomers op de
schoongeboende deel Het blijft een
feit dat deze oude mooie boeren
hoeven vooral nu in de wintertijd
met een vleugje sneeuw ons land
schap een eigenaardige sfeer verle
nen Een sfeer van nostalgische
eenzaamheid, die men elders in ons
land volkomen mist.
Bij velen rijst nu de vraag of deze
heuvels met. mceraslanden van we-
BILDERBEEK
HORIZONTAAL.
1. titel (afk.)
3. woordsoort
10. aanwijzend voornaamwoord
13. water in Utrecht
15. nihil
16. godsdienst (afk
18 lengtemaat <„fk.)
19. kostbaar
21. hoofddeksel
22. inwendig orgaan
24. vruchtennat
26, sportterm
28. kostbaar kleinood
30 de lezer heil (afk. lat.)
31. metaal
33. zeehond
35. deel
36. verlaagde toon
37. vogelprodukt
38 deel v.h hoofd
40. klaar
41. gezet
43. jongensnaam
44. volle uitrusting ambtsgewaad
47. vlagzalm
48. bevestiging
49 lust
50. natuurkundeterm (afk
51. anno (afk.)
52. deel v.e, huis
54, militair (afk.)
55. voor
56. meisjesnaam
57. meisjesnaam
58. rivier in Italië
59. telwoord
60. vervallen woning
62. berg
64. h aarloos
66 kleinste deelbare deeltje
68. bovenste deel
70. namelijk (afk.)
71. fr. lidwoord
72. steek
73. tocht
75 vaartuig (afk.)
77. rivier in Siberië
79. deel v.e. fr. ontkenning
80. slingerplant
82. groet
84. eng. titel
85. snuivend blazen
86. de onbekende (afk.).
VERTICAAL:
1. erbarmen
2. mannelijk dier
4. voegwoord
5. deel v.d. mond
6. ouderloos kind
7. viseter
8. herkauwer
9. lekkernij
hetzelfde (afk.)
larve van een langpootmug
vogel
geleerd
sóldatenkost
visbeen
onmeetbaar getal
woede
grond om een boerderij
nieuw (lat.)
waardebriefje
maanstand (afk.)
genodigde
bestaat
rustig
nakomelingschap
N.V.. (duits)
plan
pers. vnw.
vis
vlaktemaat
sluitmiddel
lantaarnplaatje
bosje haar
geneesmiddel
deel der wet (afk.)
gemeen
rijtuig
losse naad
huidopening
meisjesnaam
meisjesnaam
clown
geheel de uwe (afk.)
N.V. (Fr.)
bouwkundig ingenieur (afk
soort onderwijs (afk.)
deel v.e. fr. ontkenning
Verenigde Naties (afk.i.
sü
De eerste partij uit de halve
finales K.v.M. 1978 waarmee we
in deze kolom beginnen is uit
de zevende ronde van 28 januari
j.l. Witspeler is Johan Bastiaan-
net, de ex-Kampenaar. die zich
voor de finale plaatste. Gerrit
Boom (Almelo) kreeg van zijn
vroegere provinciegenoot zijn
derde nederlaag in dit toernooi
te slikken, dit keer door een
mooie slagcombinatie. De eerste
diagramstand laat u dat mo
ment zien.
1. 32-28,17-22 2. 28x17,11x22 3.
37-32,12-17 4. 41-37,6-11 5. 46-
41,7-12 6. 34-29,19-23 7. 32-28,2332
32-28,23x32 37x28,14-19 9. 41-
37,16-21 10. 37-32,11-16 11. 50-
34,9-14, 12. 45-40,19-23 13.
28x19,14x23 14. 35-30,21-26 15.
32-27,26x37 16. 42x31,10-14 17.
50-45,20-25, 18. 38-32,13-19 19.
40-35,8-13, 20. 31-26,22x31 21.
36x27,14-20 22. 33-28,20-24 23.
29x20,15x24 24. 39-33,5-10 25.
44-40,10-15
m
e
m
m
c
o:
O
c c
O Cl C
O
ra
O
O c
O
26. 27-22.18x29 27. 43-38,23x43
28. 34x14,25x34 29. 48x8,2x13, 30.
14-10,12-18, 31. 10-5,4-10, 32.
5x21,16x27
Wit heeft één schijf buitge
maakt al is daarmee de partij
nog niet gewonnen. Maar zwart
treft het in zoverre slecht dat
juist het eindspel niet zijn
sterke kant is. terwijl Bastiaan-
net al een goede naam heeft in
dit onderdeel.
33. 40-34,13-19 34. 49-43,19-23
35. 35-30,1-7 36. 30-24,7-12 37.
45-40,12-18 38. 40-35,18-22 39. 34-
30,22-28 40. 43-39,3-9 41. 39-34.9-
14 42. 30-25,27-32 43. 34-30,32-38
44. 24-20,15x24 45 30x10,28-33 46.
10-4,38-43 47. 26-21,33-38 48.
4-31,43-48 49. 31M%27,48-43 50.
47-42,38x47 51. 27x49
Hier besteedde Boom nog
ruim een half uur aan het speu
ren naar een mogelijke remise
gang, maar gaf zich uiteindelijk
toch gewonnen. Zou u het wel
geprobeerd hebben met een po
ll ging via de trac-traclijnen?
Peter van Harten (ex-Zwolle
naar) speelde in dezelfde fonde
een fraaie party tegen Cees Pip-
pel. Met een bord nog vol schij
ven moest de IJmuidenaar zich
na 36 zetten gewonnen geven.
Pippel speelde met wit.
1. 32-28,17-22 2. 28x17,11x22, 3.
37-32,6-11 4. 41-37,19-23. 5. 46-
41.11-17 6. 32-28,23x32, 7
37x28,16-21 8. 41-37,21-26 9. 37-
32,26x37 10. 42x31.14-19 11. 34-
30,18-23, 12. 30-25,10-14 13. 39-
34.12-18 14. 44-39,20-24 15. 31-
27,22x31 16. 36x27,8-12 17. 47-
41.1-6 18 41-37.7-11 19. 50-44.2-7
20. 34-30,11-16 21. 39-34,14-20 22.
25x14,9x20 23. 44-39,16-21 24.
27x16
m'
m
m
O
O c
O
O O c
O
O O O
O c
O
25. 48-42,22-27 26. 32x21,23x41
27. 42-37,41x32 28. 38x27,17x26
29. 33-28,3-8 30. 43-38,20-25 31.
39-33,12-18, 32. 28-22,6-11 33. 33-
28,4-9 34. 49-43,26-31 35.
27x36,18x27
Door een bekende offercombi
natie zet zwart de witte stelling
onder druk 25.18-22!! Dreigt met
24-29
Door 27-31,36x27,7-12 Kan
zwart heel eenvoudig via 13x31
de damlijn bereiken, 36 38-33,5-
10. Zwart heeft- geen haast, wil
kennelijk de eer aan wit laten
om vrijwillig te capituleren, het
geen deze nu wèl doet.
H. BLOEMSMA
