VOORKOM ZONNEBRAND
BIJ BABY EN KLEUTER
Rondom Pinksteren
De pinksterbloem,
die niet kon zingen
Examen machinaal melken
Plattelandsvrouwen
je rijden
Met pinksteren
schatgraven
HIER ESI DAAR HEEFT MEN AAN
TWEE PINKSTERDAGEN NIET GENOEG
Een nieuw
programma
voor Salland
EENVOUDIG MAAR NOODZAKELIJK
O O O O
KINDERVERHAAL
HOLiENö MÜjU WötfiiAU - xviJUiA ïan - rnuam i>
De zonovergoten zomer van 1976 bezorgde veel zo-
naanbidders een „bruin" leven, maar had ook tot ge- A
volg dat veel (vooral kleine) kinderen onnodige en
pijnlijke huidverbrandingen opliepen. Die werden ver-
oorzaakt doordat de kleintjes te lang achtereen en te ^"^1
weinig beschermd in de volle zon ronddartelden. Nu 1
de dagen weer langer worden en de zon heter, is het
goed om even stil te staan bij dit vervelende
vakantie-bijverschijnsel.
ONDERHUID
■■MlllttlllllllllllllHIIIIII
REINBC BARRIERS
PlGMENTlAAC
BASAAL KIEMENMEMBRAAM
KIEMVLIES
ONOERHUIO MET BLOEDVATEN
Wanneer u op Walcheren, waar dan ook, aan elk wil
lekeurig kind zou vragen: Waar staat de paal voor het
„rienkrieën"?, dan zal het die plek onmiddellijk aan
wijzen. En wanneer de volgende vraag zou luiden:
Wanneer is er rienkrieën?, dan zal het antwoord zon
der twijfel zijn: Op Pinksterdrie. Wanneer u in Purme-
rend aan het eerste kind dat u tegenkomt zou vragen:
Wanneer is het marktdag?, dan zal het direkt zeggen:
Op dinsdag. En wanneer dan gevraagd zou worden:
En wanneer nog meer?, dan zal het zonder aarzelen
antwoorden: Op Pinksterdrie. „Pinksterdrie", een extra
vrije dag, zowel in de Zaanstreek als op sommige
plaatsen in Zeeland.
Wat gebeurt er met de huid bij
langdurige blootstelling aan de
zon?
Drie dingen: binnen korte tijd
neemt de dikte van de huid toe;
tegelijkertijd ontstaan wijzigin
gen in de pigment-structuur,
terwijl in de onderste huidlagen
meianine (een donker pigment)
wordt geproduceerd. De verdikte
huid biedt samen met het zweet
al enige bescherming tegen ul-
*-n_¥lr'"ttii ^AjuméW Het ziAn deZC
stralen waartegen de huid haar
weerstand moet opbouwen. Hoe
gevaarlijk deze straling is, blijkt
wel uit het feit dat „zonne
brand"' in feite precies hetzelfde
is als een „gewone" verbranding,
als gevolg van vuur dus. De be
schadigingen en de gevolgen zijn
dezelfde. Zelfs compleet met le,
2e of 3e graads verbrandingen.
Kleine kinderen hebben te
weinig meianine
De bruine kleur die de huid be
hoedt voor zonne-verbrandingen
ontstaat dus door het meianine.
Mensen met een blanke huid
zijn slechts in één huidlaag van
deze pigmentsoort voorzien, ne
groïde rassen hebben meianine
in alle drie de huidlagen. Pas
geborenen bezitten in 't geheel
nog geen meianine en moeten
dus absoluut uit de zon worden
gehouden. Kinderen die onbe
schermd aan ultraviolette stra
len worden blootgesteld ver
branden veel sneller dan vol
wassenen, doordat ze nog te
weinig meianine in hun huid
produceren. Een zonnebrand
middel met een z.g. ultraviolet
filter biedt wel bescherming.
Zes belangrijke punten in en na
het zonnetje
Denk op tijd, met name in het
vroege voorjaar, aan een goed
zonnebrandmiddel dat het tere
huidje van uw kleine straks
goed beschermt (en vergeet ook
uw eigen huid niet). Regels die
voor u zelf gelden bij verblijf in
de zon, zijn in nog sterkere
mate van toepassing op de ge
voelige kinderhuid, die minder
ingebouwde weerstand heeft.
Hier zijn zes belangrijke dingen
waar u op moet letten als u
met uw kinderen de zon op
zoekt:
- Begin tijdig (een paar weken
voor de vakantie) met op de
kinderhuid een vochtinbren-
gende lotion aan te brengen.
Deze voorkomt dat het tere
huidje straks binnen korte tijd
uitdroogt. Bij goede bescherming
onder de zon blijft het velletje
dan zacht en soepel.
- Begin voorzichtig en laat uw
kinderen de eerste dagen nooit
te lange tijd achtereen in de
zon. overigens is dat voor uw
eigen huid ook beter.
- Zon zoveel mogelijk in de
ochtend- en namiddaguren. Ga
in de tijd daartussenin, als de
zon op z'n hoogst staat en dus
het gevaarlijkst is, met uw kin
deren iets anders doen. Of trek
ze lichte, beschermende kleding
aan.
- Een goede methode om ver
branding van de baby- of kin
derhuid te voorkomen is, naast
de hierboven genoemde voor
zorgsmaatregelen, de huid steeds
maar weer opnieuw in te blijven
smeren met een zonnebrand
middel dat een sterk bescher
mingsfilter tegen ultraviolette
stralen bevat. Zwitsal In 't Zon
netje is bijvoorbeeld zo'n pro-
dukt Het bevat een zo hoge
dosis „beschermer" dat bij in
tensief gebruik de menselijke
huid minder geforceerd bruin
wordt, en dus ook het verbran
dingsrisico verkleint.
- Laat u nooit misleiden door
de helderheid waarmee de zon
schijnt. Lichte bewolking lijkt
weliswaar fel zonlicht tegen te
houden, maar de gevaarlijke ul
traviolette stralen gaan er dwars
doorheen. Ook kan ultraviolette
straling die reflecteert op zand
en water verbranding veroorza
ken.
- Pas na elke zonnedag een
vochtinbrengende lotion toe. Ei
genlijk is dat voor iedere huid
noodzakelijk. Kijk maar eens
hoe snel een druppeltje water
op uw huid in de zon verdamp);!
Om het huid-vochtgehalte op
peil te houden en daarmee de
gevoelige huid soepel en zacht,
is Na 't Zonnetje van Zwitsal bij
uitstek geschikt. Deze lotion is
tevens een goed middel dat
„lekker bruin" mooier maakt en
langer in stand houdt.
Eerste prijs
een pollepel
Het ringrijden op Walcheren
wordt nog steeds in ere gehou
den. Het is wel dé uitgaansdag
van het jaar. Een feestdag vol
jolijt en luidruchtigheid. Wie op
Walcheren - waar op vele plaat
sen 's zondags de café's gesloten
zijn - op Pinksterdrie misschien
eens wat al te stevig heeft
feestgevierd, wordt daar niet op
aangegeken. Op die dag laat
men de teugels der ingetogen
heid wat vieren. Dit doet niets
af van de serieuse concentratie
van de ringrijders tijdens de
wedstrijd. Want dan is het bit
tere ernst! Het valt ook niet
mee om, gezeten op een onge-
zadeld paard, rijdend in galop,
de lans precies door dat oh zo
neer dat lukt, zingen de toe
schouwers verheugd: „Ie 's in, ie
's in. En noe gaet 't nae mien
zin!"
Is het de rijder niet gelukt de
ring aan de stok te spietsen,
dan heffen de omstanders tele
urgesteld aan: ,,'t Is mis, 't is
mis, 't is mis. Alsof er gin gat
in is".
En dat alles om een pollepel,
gevuld met brandewijn. Dat was
tenminste vroeger zo. Thans
gaat het meestal om een wissel
beker. Te Middelburg is deze
ereprijs door H.M. de Koningin
beschikbaar gesteld. Het is een
waar genoegen om met Pink
sterdrie op dit Zeeuwse feest
aanwezig te zijn. De bezoeker
ziet nog vele boeren en boerin
nen in de mooie klederdracht
.van Walcheren. De paarden zijn
prachtig versierd. Een echt feest
van het platteland. Even kleur-
kleine ringetje te steken. Wan- en boertig als de taferelen
die door de Vlaamse schilder
Het was waar. ze had erop gehoop
dit jaar tot Pinksterbloem te wor
den gekozen. Vorig jaar was Ma
rieke het geweest. Zij had toen ook
al kans gehad, maar Marieke had
net iets meer stemmen gekregen.
Zij had met andere meisjes in het
gevolg meegelopen. Ze wist dus
precies, hoe het allemaal ging;
trouwens andere jaren was ze met
het groepje meegelopen en ook wa
ren Pinksterbloemen bij haar thuis
komen zingen En dit jaar was zij,
Maartje Bakker, de Pinksterbloem.
Ze had haar zin, maar o, die angst.
Ze besefte nu pas hoe zij er tegenop
zag. Had ze maar gezegd dat ze niet
gekozen wilde worden. Maar dat
was ook weer zo raar, dan had ze
dat weer moeten uitleggen. Dat
wilde ze ook niet en bovendien zou
moeder toch zeggen dat ze maar
flink moest zijn. Het was tenslotte
een hele eer om tot pinksterbruid,
zoals het ook wel werd genoemd, te
worden gekozen Maar ondertus
sen zat ze er maar mee Ze zag het al
voor zich Huis aan huis zouden ze
gasn. om voor elke deur te zingen.
Ze zou ook bij de meester komen
(en zijn vrouw had als altijd wat aan
te merken) en bij juf, maar dat was
nog niet eens het ergste. Juf wist
dat zij niet kon zingen, dat zij geen
wijs kon houden Maar ze zou ook
moeten zingen bij alle buren en
kennissen en bij de vrouw van de
burgemeester O, ze moest er niet
aan denken Ze deed het niet ook.
Ze zou zich ziek houden Nee, ze
had niet gedacht dat ze er zo
tegenop zou zien.
Vorig jaör had ze met de anderen
het refrein meegezongen. Dat was
met erg. Ze zong niet hard. Dat
deed ze op school ook niet meer. Als
ze vroeger op de zangles zo fijn hard
meezong, zo echt uit volle borst,
dan tikte juf altijd af Nou ja, zeil
hoorde ze het niet, maar het zou wel
waar zyn dat ze vals zong. Op
school zongze nu heel zacht. Ze had
ook wel eens alleen haar mond be
wogen; juf had er mets van ge-
merkt.Die Maartje. Wat had ze een
zorgen! Gelukkig waren er ook fyne
dingen. Ze had een nieuwe jurk, een
witte, met ruches en een kanten
jabootje. Ze had nieuwe zwarte lak
schoenen en witte Sokjes. Ze zou
bloempjes in het haar krijgen. Dan
zou ze onder een met bloemen ver
sierde boog, die twee meisjes op
hielden, voorop in de optocht lo
pen. Zij mocht het mandje met het
kleurige strooisel dragen en de
meisjes uit het gevolg namen de
beloning, wat lekkers of centjes in
ontvangst. O, het was allemaal
even fyn. Alleen dat zingen
Kon ze het maar opzeggen; de
woorden kende ze uit haar hoofd.
Ja, dat was misschien de oplossing.
Opzeggen. Dat kon best. En mooi
op toon, zoals ze op school wel eens
een gedichtje had opgezegd, lang
zaam, met echt even wachten bij
een komma. Maartje probeerde
voor zichzelf hoe het klonk: „Pink
steren komt eenmaal in't jaar Wie
ons niet wat geven kan, die moet
ons dan maar laten gaan. Geef wat
en hou wat! tot volgend jaar wat".
Volgend jaar. dat was Maartjes
zorg niet meer. Met een opgelucht
gevoel zette ze de zorgen van zich
af. Ze zou het versje opzeggen.
Klaar, uit! Nu gauw die paar bood
schappen doen en dan fijn spelen.
De dagen gingen voorbij. Het was
mooi weer. maar de wind was nog
erg koud Ze zou nog wel een wit
jasje of een bolero over haar feest
jurk aan moeten. Ze had een paar
dagen geleden, zonder dat moeder
het had goedgevonden, zonder jas
buiten gespeeld Ze was verkouden
en nu had ze een beetje keelpijn.
Maar, troostte Maartje zich, mor
gen op de dag zou het wel over zijn.
Nu, het was niet over. Toen haar
moeder riep, dat zij moest opstaan
en Maartje wilde antwoorden,
hoorde ze het al, of beter, hoorde ze
het niet. Er kwam geen geluid uit
haar mond Met veel moeite kwam
er een hees piepgeluidje. Even
schrok Maartje Kon het nu wel
doorgaan? J a, het moest wel, want
er kon niet op het laatste nippertje
een ander haar plaats innemen.
Maar. en dat besefte zij met bly-
schap. ZIJ KON NU NIET ZIN
GEN De anderen moesten nu met
alleen het refrein, maar het hele
liedje samen zingen. En zo gebe
urde het achteraf werd ze een be
etje geplaagd met haar heesheid,
maar dat vond Maartje niet erg. Ze
hadden plezier voor tien en zelden
was er zo'n vrolijk en blij
pinksterbloem-groepje geweest.
(NADRUK VERBODEN)
Pinksteren staat weer voor de
deur. Voor Flevohof wil dat
zeggen: Volop aktiviteiten!
Naast de pret die de jeugdige
bezoekers dagelijks kunnen be
leven in het kinderdorp, de
grote speeltuin en op de kin
derboerderij, staat het india
nendorp met deze dagen in het
middelpunt van de belangstel
ling; er worden dan schatgra-
verijen georganiseerd.
Op beide Pinksterdagen worden
alle kinderen uitgenodigd om.
aan de hand van een schatgra-
verskaart, mee te zoeken naar
de vele leuke prijzen, die in de
heuvels rondom de indianenvij-
ver verstopt zijn.
Bijstelling beleid
openluchtrecreatie
Het beleidsprogramma van de Reereatiegemeen-
schap „Salland", dat in de vergadering van het al
gemeen bestuur van vrijdag 10 juni, in „Het Bonte
Paard" behandeld zal worden (zie elders in dit blad)
is vrijwel geheel gebaseerd op het rapport „Partiële
aanpassing basisplan voor de openluchtrecreatie in
Salland" opgesteld door Grondmij N.V. te De Bilt.
Onder aanvoering van Glimpie
de Glimworm, een inwoner van
het indianendorp, vertrekt de
groep speurders vanaf het
pleintje in het kinderdorp. Voor
en na het schatgraven, dat op
beide dagen om 13.00 uur en
15 00 uur begint, kan men de
dag verder doorbrengen met het
bezoeken van de agrarische be
drijven, de tentoonstellingen en
het prachtige park
Men kan uiteraard ook een
kijkje nemen in de expositie
over het boerenleven van Rien
Poortvliet en die van Ad Came
ron over de wereld, van de vo
gels. Erg boeiend is de expositie
van de bekroonde foto's van de
fotowedstrijd „In en om het IJs-
selmeer".
Voor het examen „Machinaal mel
ken theorie en praktijk" zijn ge
slaagd de dames: Klaasses-Boode,
Rensen-Podt, Paalman-Podt, Van
de Brink-Kloosterboer, van
Coeverden-Nekkers, De Klijne-
Lutje Schipholt, allen van de afde
ling Dijkerhoek van de Ned. Bond
van Plattelandsvrouwen.
Slijkhuis-Dikkers van de afdeling
Espelo. Bosschers-Ebracht,
Aalpol-Stevens en Beldman-
Wegstapel van de afd. Holten.
Reef-Harmelink. Hoevink-
Kottelenberg, Klein-Leetink en
Zendman van de afdeling Markelo.
Twee dames die de cursus volgden
deden geen examen.
De cursus werd gegeven door ing.
G. H. Herbers van het consulent-
schap voor de Rundveehouderij bij
de G.O.Z. te Zutphen.
De gegevens die bij de to-
standkoming van het basisre-
creatieplan zijn gebruikt, date
ren van eind 1970. Sindsdien
zijn er niet alleen wijzigingen
opgetreden in feitelijke gegeven
heden als bevolkingsgroei, maar
ook in de inzichten met betrek
king tot het afstandsgedrag van
de recreanten en de voorzienin
gen welke worden bezocht, als
mede het veranderde beleid op
verschillende overheidniveaus
t.a.v. de aard. het karakter en
de lokatie (ligging van voorzie
ningen. Voorts is ook het in de
afgelopen jaren gevoerde recrea-
tiebeleid in de regio's rondom
Salland van invloed op de plan
ning van voorzieningen in Sal
land.
„Het gaat daarbij in de eerste
plaats om dagrecreatieve, collec
tieve voorzieningen. Een analyse
van de verbffjfsrecreatie is
daarom in het rapport achter
wege gelaten, hoewel de plannen
en wensen van de gemeentebes
turen wel geïnventariseerd zijn
Uitwerking van die gegevens zal
plaats kunnen vinden in één of
meer deelplannen", aldus het
dagelijks bestuur.
Ook de gegevens omtrent na
tuur en landschap (draagkracht,
zonering) zijn niet opnieuw on
derzocht, aangezien dit voorna
melijk van belang is bij even
tuele uitbreiding van verblijfsac-
comodatie. In het basisplan is
uitgegaan van de periode 1980-
1985, terwyl bij de bijstelling
wordt uitgegaan van het prog
nosejaar 1985. Een ander punt
wat grote invloed heeft op de
berekening van de capaciteiten
van de benodigde voorzieningen
is het feit, dat thans ook de ca
paciteiten van de openlucht
zwembaden zijn meegerekend bij
het aanbod aan recreatieve
voorzieningen.
In het basisplan zjjn die voor
zieningen destijds niet meegere
kend. Essentieel is ook het feit,
dat de dagrecreanten niet meer
naar soorten voorzieningen (con
centratiepunten, attractiepunten,
bossen, parken enz.) ingedeeld
worden, maar dat onderscheid
wordt gemaakt naar recreatie
activiteiten (amfibische (zwem)
recreatie! vissen, watersporten,
en recreëren in de natuur). Bij
de latere planning kan dan na
gegaan worden in hoeverre het
noodzakelijk of gewenst is deze
activiteiten te laten plaatsvin
den binnen een concentratie van
voorzieningen.
In het basisplan is rekening
gehouden met een verdere toe
name van het autogebruik.
Thans wordt gestreefd naar een
beperking van het autogebruik.
In de bijstelling is daarom voor
een andere verdeling van de re
creanten over de middelen van
vervoer gekozen, die meer ge
richt is op recreatie dicht bij de
woonkern.
In het beleidsprogramma is
rekening gehouden met de con-
seguenties van de bijstelling ten
opzichte van het basisplan.
Ten aanzien van de zwem-
recreatie is voor Holten reke
ning gehouden met een tekort
(aan momentcapaciteit) van
1000 personen. Om het tekort
aan mogelijkheden voor het re
creëren in de natuur op ie hef
fen is voor Holten en Hellen-
doorn gedacht aan de ontslui
ting van het gebied tussen be
ide plaatsen doormiddel van
Fietspaden.
Wat er op korte termijn moet
gebeuren is (in het kort gezegd)
het volgende: De deelnemende
gemeente mag worden verzocht
het bijgestelde recreatieplan als
algemene richtlijn te hanteren,
afronding programma en voor
tzetting bestemmingsplanproce
dure voor het dagrecreatieve
project bij Raalte, opstelling
detlplan voor Colmschate in
samenwerking met de gemeen
tebesturen "van Deventer en
Diepenveen, in samenwerking
met het gemeentebestuur van
Hellendoorn en de Recreatiege
meenschap Vechtstreek opstel
ling deelplan voor het project
bij Hellendoorn. opstelling fiet
spadenplan voor Overijssel, ont
wikkeling plannen passantenha
ventjes Olst en Wijhe en bege
leiding plannen aanleg water
sporthaven. in de Veenoordplas
bij Deventer.
Op het concept-rapport inzake
de bijstelling van het recreatie-
basisplan zijn. na voorlichtings
bijeenkomsten in Raalte en Hol
ten, 20 reacties binnengekomen,
welke na de standpuntbepaling
van het D.B., in de nota zullen
worden verwerkt.
In het voorstel tot verhoging
van het krediet voor de bijstel
ling van het recreatiebasisplan
deelt het dagelijks bestuur mee,
dat de Grontmij oorspronkelijk
een prijs vroeg van (incl. BTW)
f35.229.00. Door diverse omstan
digheden zijn deze kosten over
schreden. Het D B. vraagt
daarom een aanvullen kredit
van f21.500.-. Als CRM en de
provincie naar het oorspronke
lijke percentage t.w 75 en 12.5
subsidiëren komt ten laste van
de Recreatiegemeenschap (lees
gemeenten) f2.687.50.
Met betrekking tot het ontwer
pen van een fietspadenplan voor
de gehele provincie Overijssel,
waarin ook het woon
werkverkeer zal worden betrok
ken, zegt het D B. in zijn voor
stel aan de algemene vergade
ring, na een uitvoerige toelich
ting, dat de plankosten zijn ge
schat op f300.000-, waarvan
80<7r door de provincie zal wor
den gesubsidieerd na aftrek van
lOë'r kosten de- fietspaden voor
woon-, werk- en schoolverkeer
die geheel voor rekening van de
provincie komen. „Voor Salland
houdt deze verdeelsleutel in, dat
ruim f8000.- betaald zal moeten
worden". Aldus het dagelijks be
stuur
Pieter Brueghel zo levendig op
het uoek zijn gebracht.
Een bokkie kopen
De Noordhollandse boeren gaan
op Pinksterdrie naar Purmerend,
want dan is er veemarkt. De
hele oude binnenstad fungeert
dan als marktterrein en al vroeg
in de morgen krijsen de biggen
en varkens, die worden uitgela
den en tentoongesteld op straat.
Maar niet alleen de boeren ko-
men naar Purmerend. Duizenden
bezoekers bevinden zich op die
dag binnen de poorten van de
oude stad. Want behalve de
veemarkt ls er ook nog „lapjes-
markt", groentemarkt en bloe
menmarkt. Vroeger gingen de
^aankanters op de derde Pink
sterdag naar Purmerend om er
een „bokkie" - een geit - te
gaan kopen. Hoewel dit vee niet
meer tot de huisdieren van de
Zaanbewoners behoort, trekken
toch velen elk jaar weer naar de
markt van Purmerend.
Wel brood geen armen
Ook in Twente kent de bevol
king een extra Pinksterdag. In
de omgeving van Ootmarsum
noëmt men de dag na Pinkste
ren „beloken Pinksteren". Let
terlijk vertaald „afsluiting van,
Pinksteren". Op die dag. wordt
nog steeds een oude gewoonte
gehandhaafd, een gewoonte, die
nog dateert van 1647. In dat
jaar vermaakte een zekere Nee
Telle een bedrag van 20 daal
ders aan het Armengilde. Nee
Telle woonde in Klein Agelo. De
boeren van Groot Agelo wilden
echter in de erfenis delen en als
compromis werd bepaald, dat
van het geld broden zouden
worden gebakken, waarvan de
armen, zowel van Groot- als van
Klein Agelo, hun deel zouden
krijgen. Deze uitdeling heeft nog
steeds elk jaar plaats. Op een
met stuikgewas begroeid stuk
grond, temidden van de koren
velden, komen de boeren bijeen.
Zij hebben de donkerbruine rog
gemikken van 24 a 30 pond bij
zich. Als alle gegadigden aanwe
zig zijn, spreekt de oudste boer
een gebed uit. Dan heeft de uit
deling plaats. De bijeenkomst
wordt ook weer met gebed be
sloten. In vroeger tijden was het
aantal gegadigden vrij groot.
Later kwamen de boeren wel
met hun gaven, maar de armen
bleven weg. Toch wordt het
oude gebruik in ere gehouden.
Het brood wordt nu aan een in
stelling gegeven
