jeugd over problemen als een
leuwe economische wereldorde
VVN:
tot 1
Niet wachten
mi linieter
vf^\\N|NV\W
ien vorstvrije ligboxenstal
ij strenge winters
N vvu'N
A\ lm c
Multatuli s geboorte
huis museum
Banden in de gaten houden en
met zorg behandelen
jialyse van de wereld
Een wereld goed
om in te leven
■andbouw en veeteelt
A V v T\ V\
t V V\A
■siRsffifi ^'jBnr-mnr
Zonda gssc hrij vers
gevraagd voor
RONO
Jaarvergadering
TTV-OKIA
HOLTENS NIEUWSBLAD 21 JANUARI 1977 PAGINA .9
Unesco hecht er veel waarde aan te weten wat er bij
e mensen leeft. Want het is dan wel juist, zoals het
tvest het zegt, dat „in de geest der mensen de verdedi-
1 van de vrede moet worden opgebouwd", maar het is in
leest van de jeugd dat de wereld van morgen moet worden
|nstrueerd: de wereld waarin zij als volwassenen zullen
en waarin ze meer rechtvaardigheid en gelijkberech-
bid zullen verlangen.
tijd tot tijd belegt de
daarom besprekingen
jjjongeren over de problemen
»e hedendaagse samenleving,
j kwamen bijvoorbeeld in 't
j|i van dit jaar in Oran (Al-
1') 42 jongen mannen en
■wen bijeen uit alle delen van
■rereld. Zij kwamen niet als
j.'genwoordigers van organi-
9s maar waren uitgenodigd
Jpersoonlijke inzichten te ge-
Jnaar aanleiding van de vraag
J jonge mensen kunnen doen
jje helpen bij het tot stand
jen van een nieuwe economi-
wereldorde. Met daarbij in-
Jepen hun inzichten over dit
lip en welke rol hierbij het
[systeem en Unesco kunnen
;n. Bij de uitnodigingen was
Ie zorg betracht om een ver-
j idenheid van ideeën, achter-
liden en ervaringen bijeen te
I gen.
I itwikkelingen in de recente
I hiedenis zoals het wegval-
van het kolonialisme heb-
tot gevolg gehad dat „be-
de vormen van wetstoepas-
en zelfs van internationale
I misatie, die bijzonder leken
assen bij de periode van na
I weede wereldoorlog, een zo-
I ige machtsverdeling ten na-
van de ontwikkelingslanden
itioneerden dat ze nu te ex-
ief en ook te nauw verwant
een bepaalde cultuur zijn
nog acceptabel te zijn voor
steeds vrijere en zelfbewus-
Derde Wereld", was een der
ilusies van deze samenkomst.
I en rij problemen werd opge-
d. Uiteraard conflicten zoals
in Afrika, het Nabije Oosten
Latijns-Amerika voortduren,
ir ook „de ontoereikendheid
ongelijkheid in de intema-
ale samenwerking" en de
sstijging van industriële
rtbrengselen door inflatie met
daaruit voortvloeiende druk
betalingsbalansen en steeds
lardere schuldenlasten. Het
irnationale monetaire systeem
i een ander minder gewaar-
rd feit, de bewapeningswed-
p een voornaam zorgenkind,
mede het probleem dat de
wikkehngslanden onvoldoen-
toegang hebben tot wat we-
schappelijke en technische
lerzoekingen opleveren. Overi-
s moest de huidige toestand
alleen benaderd worden van-
politiek en economisch ge-
ïtspunt maar ook in maat-
appelijk en cultureel verband,
lus enige opvattingen van de
Inemers aan dit gesprek die
meenden dat al deze proble-
n verder gaan dan een verde-
van de wereld in arme en
:e, ontwikkelde en ontwikke-
gslanden.
Nieuwe benadering
loe moeten jonge mensen nu
geren op dergelijke ongelijk-
len en innerlijke tegenstrij-
heden in het huidige wereld-
;ld? Wat het eerst verande-
g behoeft is de manier waarop
n de idee van verandering be
iert. „Internationale betrek-
tgen kunnen pas geheel van
ionialistische trekken worden
'daan als we de veranderde
reld op een nieuwe manier
kijken", meldt het rapport van
bijeenkomst. Daarom moeten
jongeren in de rijke landen
een steun geven aan hulppro-
imma's die in de landen waar
moeten worden uitgevoerd
onafhankelijkheid eerbiedigen
imede het vermogen op eigen
nen te staan en het recht om
er eigen lot te beslissen. Een
merking waaraan toegevoegd
srd dat „de jeugd buiten de
grenzen hetzelfde gedragspa
troon moet aanhouden dat ze ook
thuis heeft met betrekking tot
acties en bij het toemeten van
waarde". Nationaal bezien is
waakzaamheid geboden, aldus de
deelnemers, omdat gerechtigheid
slechts tussen naties kan bestaan
als ze ook binnen die naties ge
ëerbiedigd wordt.
„Alleen de bevolking van de
arme landen zelf moet uitmaken
wat ze het meest nodig hebben
waarbij veelal een rechtvaardi
ger verdeling van wat aan wel
vaart vdorhanden is, voorop zal
staan."
Er was een gevoelen dat cul
turele uitwisselingen meer op
basis van wederkerigheid zouden
moeten plaatsvinden. „Toeris
me" werd „categorisch" verwor
pen. Wel bleek er behoefte aan
programma's op lange termijn
waardoor jonge mensen uit de
rijke landen de gelegenheid krij
gen deel te hebben aan het leven
van het volg in ontwikkelings
landen.
Geen liefdadigheid
Op de bijeenkomst bleek ook
het gevoelen dat jonge mensen
via hun organisaties er toe kun
nen bijdragen dat de nieuwe re
latie tussen naties niet ontaardt
in „een daad van liefdadigheid
van een rijke ten bate van een
arme" omdat het besef nodig is
dat ontwikkelingslanden recht
hebben op bijstand als een daad
van „gerechtigheid voor het hele
mensdom". Op vele bijeenkom
sten van de jeugd dient de idee
van een nieuwe economische we
reldorde op de agenda te wor
den geplaatst om hiervoor meer
begrip te kweken. En verder is
er de mogelijkheid om de publie
ke opinie in eigen land te bewer
ken tot meer begrip voor uit
voering van besluiten die bin
nen het VN-systeem zijn geno
men. Als voornaamste taken voor
dé Unesco werden genoemd: er
voor te waken dat wetenschap
pelijke en technische vooruit
gang de hele mensheid dient, de
landen van de Derde Wereld te
helpen hun eigen technische kun
nen te ontwikkelen en een de-
moci*atisering van het onderwijs
te bevorderen in alle landen, on
geacht het stadium van hun ont
wikkeling.
Het 30-jarig bestaan van de
Unesco was o.m. aanleiding tot
het samenstellen van de diase
rie: Voor een betere wereld of
zoals de vertaling van de En
gelse ondertitel luidt: een wereld
goed om in te leven.
Kernachtiger kan men al niet
't ideaal verwoorden, aan welks
verwezenlijking de Unesco zich
heeft gewijd en deze reeks van
48 dia's bedoelt dan ook een aan
tal (niet alle) aspecten van het
werk van de Unesco, in dienst
van dit ideaal, te belichten.
Het is bekend dat de Unesco
zich bezig houdt met allerlei ta
ken op gebied van het onderwijs:
bestrijding van het analfebetis-
me, ontwikkeling van nieuwe on
derwijsmethoden, enz. enz.; min
der bekend is dat het program
ma van de Unesco bovendien zeer
uiteenlopende zaken omzat als:
watervoorziening, milieubescher
ming, aardbodemonderzoek,
oceanografie, het behoud van
culturele monumenten, om de
voornaamste te noemen.
Ter opheldering van juist deze
minder bekende onderdelen van
het Unesco-programma is deze
diaserie, welke op aanvrage te
verkrijgen is bij het Unesco Cen
trum Nederland, een welkome
bijdrage.
„Zijn autobanden zover afgesleten, dat de profieldiepte nog
slechts twee millimeter bedraagt, dan wordt het tijd voor
nieuwe banden. Wachten tot die ene millimeter kan te laat
zijn." Dat is het advies van Veilig VerkeerNederland aan
alle automobilisten, nu minister mr. A. A. M. van Agt (Jus
titie) de politie in ons land de richtlijn heeft gegeven dat de
minimum profieldiepte voor banden één millimeter moet
bedragen.
Deze voor de verkeersveilig
heid belangrijke zaak is geregeld
in de nieuwe richtlijn over de
toestand van banden voor .mo
torfietsen. personenauto's en
-busjes, bestelauto's en hun aan
hangwagens.
Daarmee heeft de politie meer
houvast dan met de uit 1964
stammende en nu dus verval
len bepaling dat autobanden
van een „goed zichtbare profile
ring" moesten zijn voorzien. Het
ligt in de bedoeling op een later
tijdstip de minimum profieldiep
te voor banden wettelijk te re
gelen.
EXTRA AANDACHT
Veilig Verkeer Nederland pleit
al jarenlang voor een in de ver-
keerswetgeving vast te leggen
minimum profieldiepte. Het is
een feit dat menig automobilist
zich te weinig bekommert om de
toestand van zijn banden en dat
hij daardoor risico's loopt en
neemt, die niet verantwoord zijn.
In ons land met zijn vochtig
klimaat behoort men extra aan
dacht te schenken aan zijn ban
den. Speciaal op natte wegen
werken gladde banden immers
zeer ongunstig op remvermogen
en wegligging.
STAP IN GOEDE RICHTING
Mede gelet op de resultaten
van een studie van de Stichting
Wetenschappelijk Onderzoek
Verkeersveiligheid (SWO) geeft
VVN de voorkeur aan een mini
mum profieldikte voor banden
van 2 millimeter.
In voorlichtingscampagnes van
deze vereniging wordt daar tel
kens op gewezen. Ook al moet
bedacht worden dat in feite een
groot aantal andere factoren me
de invloed heeft op de lengte van
de remweg: structuur en toe
stand van de weg, snelheid, ban
denrubber en de bandenspan
ning.
Niettemin wordt de nieuwe
richtlijn over de toestand van
banden door de heer H. Hussem,
hoofd van de afdeling Technische
Zaken van Veilig Verkeer Ne
derland, een stap in de goede
richting genoemd.
HANDLEIDING
„Automobilisten kunnen nu niet
meer met vrijwel gladde banden
straffeloos blijven doorrijden. Nu
vooral niet meer omdat verschil
van mening over „zichtbare pro
filering" voortan tot het verle
den behoort met de nieuwe richt
lijn „tenminste 1 millimeter", al
dus de heer Hussem.
De nieuwe richtlijn wordt zo
wel door het ministerie van Jus
titie als door andere betrokken
ministeries en het bedrijfsleven
waarmee overleg is gepleegd
gezien als een handleiding om
te kunnen beoordelen wanneer
er nog sprake is van een aan
vaardbare slijtagegrens van ban
den.
oderne ligboxenstallen zijn niet
irekend op ouderwetse winters,
eeds b(j de bouw wordt ervan
tgegaan dat een luchtverhifter
•ordeliger is dan de hele stal te
oleren.
u zyn er de laatste jaren zachte
Inters geweest, waardoor we mo.
slijk wat zorgeloos zijn gewor-
|n.
list daarom is het goed er weer
'en aan herinnerd te worden,
it by -10 graden en weinig wind
1 bij .7 graden en windkracht 6,
et in de meeste stallen ook gaat
Tiezen.
ierdoor kan stagnatie optreden,
festaande uit:
I bevriezen van de drinkleidin-
gen.
i vastlopen van de uitmest in
stallatie.
verstoppen van de drijfmest-
roosters.
4. bevriezen van het in de melk-
leiding achtergebleven spoel
water.
Berekeningen leren, dat de goed
koopste oplossing niet bestaat uit
isoleren, maar in de aanschaf
van een verplaatsbare luchtver-
hitter. met een kapaciteit die be
rekend wordt naar plm. 1000 kcal
per koe. Dus 80 koeien is 80 000
kcal.
De warme luchtstroom behoort
steeds te worden gericht op de
vorstgevaarlijke plaatsen en altijd
tegen de buiten de stal heersende
windrichting in. Terwille van een
zuinig brandstofgebruik, verdient
een instelbare heater van het kooi-
model de voorkeur.
Staande typen hebben een groter
bereik, dan liggende. De brand-
stofaanvoer moet „altijd" plaats
vinden vanuit een vat dat zich
„buiten" de stal bevindt.
Korsjespoortsteeg 20, Amster
dam is het adres van het geboor
tehuis van E. Douwes Dekker,
waar ruim een jaar geleden het
Multatuli-museum werd ge
opend. Sinds de film Max Have-
laar in de bioscopen is versche
nen. is Multatuli opnieuw ak-
tueel. Zijn aanklacht uit 1860 te
gen het toenmalige Nederlandse
bewind in Nederlands-Indië is
weer in de publiciteit gekomen.
Weinig bekend is echter nog
het museum, dat op 1 maart '75
werd geopend, na een voorbe
reiding, die meer dan 20 jaar
heeft geduurd.
Mevrouw Roelfsema-Tenge is
gastvrouw van het museum.
Haar in 1970 overleden echtge
noot was een fervent Multatuli-
bewonderaar. Hij kocht het ge
boortehuis van Mulutatuli in '43,
omdat hij van mening was, dat
het bewaard diende te blijven
om het een Multatuli-waardige
bestemming te geven. Het is niet
duidelijk waarom de stad Am
sterdam voordien niet de eige
naar van het pand was. In sa
menwerking met de gemeente
Amsterdam kwam er op initia
tief van de heer Roelfsema een
commisie tot stand in 1955.
Het huis is in het begin van
de 17e eeuw gebouwd. Het bezat
ten onderpui, waarachter zich
een voorhuis bevond. Aan het
pand is, sinds Multatuli er in
1820 werd geboren, niet veel ver
anderd. In 1879 werd de inde
ling zo gewijzigd, dat er een bo
ven- en een benedenhuis ont
stond. De benedenverdieping zou
geschikt zijn te maken voor de
inrichting van een permanente
tentoonstelling van allerlei za
ken betreffende Multatuli.
Aangemoedigd door het posi
tieve advies van de commissie,
dat het onderbrengen van de
Multatuli-verzameling in het
huis bevordert, verkoopt de
heer Roelfsema het pand aan de
gemeente Amsterdam. Hij mag
op de bovenverdieping blijven
wonen en hij verbindt zich gedu
rende zijn leven toezicht te hou
den op de verzameling, die van
de Universiteits Bibliotheek
wordt overgebracht naar de
Korsjespoortsteeg.
In 1910 was het Multatuli Ge
nootschap opgericht, aan wie
de weduwe van de .schrijver de
nalatenschap had toevertrouwd.
Het heeft door allerlei omstan
digheden tot 1974 geduurd, eer
het pand door de gemeente Am
sterdam was gerestaureerd. Er
was echter een particuliere gift
van 20.000,voor nodig om
het Multatuli Genootschap mo
gelijk te maken en het museum
tot stand te brengen. Er moest
echter wel een huur betaald
worden van 13.500,per jaar
aan de gemeente. Het is uitein
delijk terugebracht tot 150,—
per maand. Nog een zware op
gave. Het Genootschap heeft
een kleine honderd leden en de
contributie is 10,—. Nieuwe le
den, die hun contributie betalen,
zijn van harte welkom. Boven
dien, wie geïnteresseerd door de
film, een bezoek aan het mu
seum zou brengen, vindt op de
begane grond een bibliotheek
van antiquarische Multatuli-uit-
gaven. Er is een lees- en studie
zaaltje. Er zijn veel foto's van
de schrijver uitgestald en door
tekeningen in kranten uit die da
gen kan men zien, dat hij in zijn
eigen tijd zeer bekend was en in
het nieuws kwam. Zijn persoon
lijke bibliotheek is bewaard,
evenals zijn bureau, ten geschen
ke gekregen van bewonderaars
ter gelegenheid van de eerste op
voering van zijn toneelstuk
„Vorstenschool". Meer dan eens
is Multatuli, zoals ook in het mu
seum te zien is, in brons ver
eeuwigd. Er zijn tal van ge
bruiksvoorwerpen en meubels,
die in zijn bezit waren. Bij een
bezoek aan Amsterdam, op een
dinsdag, kan men dit voor de ge-
interesseerde unieke museum,
dat met zoveel moeite tot stand
is gekomen, gratis bezoeken.
TOENADERING
Met goede banden zijn de Nederlandse automobilisten beter
uit. Zaak dus om ze geregeld in de gaten te houden, ze met
zorg te behandelen. Veilig Verkeer Nederland vertelt hoe
dat kan.
Door een te lage bandenspan-
ning zal het profiel van de band
sterk vervormen en de tempe
ratuur in de band hoog oplopen,
met als gevolg ongelijkmatige
en snelle slijtage. Bovendien be
staat het gevaar van beschadi
gingen aan de koordlagen (kar
kas) en het losscheuren van het
loopvlak.
Door een te hoge bandenspan
ning zal een verhoagde slijtage
ontstaan van het middengedeel
te van het loopvlak, terwijl er
een geringer contact met het
wegdek is. Met de juiste span
ning zal een verhoogde slijtage
wordt aangegeven, hebben de
banden het beste contact met
het wegdek en de kortste rem
weg, terwijl de levensduur gun
stig wordt beïnvloed.
OOK RESERVEBAND
Controleer de bandenspanning
altijd bij koude banden, dus
voor de rit. Bij lange ritten zal
door de warmte-ontwikkeling
de spanning toenemen. Na af
koeling zal de band wee*, de
normale spanning verkrijgen.
Daarom nooit spanning verlagen
tijdens de rit. Maak er een ge
woonte van om de bandenspan
ning eenmaal in de 14 dagen te
controleren. Betrek in deze con-
trole eveneens de reserveband.
Eén keer in de zes weken wordt
ril S^T?flder? Pr°Sramma van
de RONO werk uitgezonden van
Zondagsschrijvers. Dit is een
literair programma, dat wordt
samengesteld door Jan de Zan
ger. Het gaat hier om werk van
diegenen die schrijven niet als
beroep uitoefenen. In dit pro
gramma waarvan het eerste uit
gezonden wordt op maandag 24
januari, wordt ingegaan op de
kwaliteit van het ingezonden
werk. Ook worden fragmenten
ten gehore gebracht.
Het ingezonden werk moet van
korte omvang zijn poëzie,
korte verhalen en de inzen
ders dienen of in Gelderland te
wonen, of van oudsher bindin
gen te hebben met deze provin
cie. Zowel bijdragen in het alge
meen Nederlands, als in één van
Gelderse streektalen zijn hierbij
welkom. Uit de inzendingen
wordt een selectie gemaakt.
Het werk moet worden gezonden
aan de RONO, Gelders program
ma, Hengeloschestraat 40, En
schede.
Ook het dopje dat op het ven
tiel is gemonteerd is belangrijk;
mits in goede toestand fungeert
het als extra afsluiting en voor
komt het binnendringen van
vuil en water in het ventiel.
Regelmatig inspectie van het
loopvlak is zeer belangrijk.
Snelle en onregelmatige slijtage
kan betekenen dat er andere
gebreken zijn aan uw personen
auto, zoals bijv. slecht functio
nerende schokdempers, defecten
aan wiellagers, remmen en
stuurinrichting of afwijkingen
in de sporing.
BAND GEEN STOOTBLOK
Zorg ervoor dat de wielen met
de banden goed gebalanceerd
zijn. Trillingen in het stuurwiel
kunnen een indicatie zijn dat de
wielen uit balans zijn. Laat dit
dan controleren.
Gevaarlijke beschadigingen aan
banden kunnen ontstaan door 't
rijden tegen stoepranden of an
dere scherpe voorwerpen. Heeft
de band om een of andere re
den een hevige stoot ondergaan,
dan verdient het aanbeveling
de band inwendig te laten con
troleren.
Veelal zal geen uitwendige be
schadiging waarneembaar zijn,
maar is inwendig beschadiging
zeker mogelijk, die dan later
aanleiding kan zijn tot een klap
band. Constateert u aan de bui
tenkant van de band een snee
of andere beschadiging .raad
pleeg dan een deskundige die
kan beoordelen of reparatie dan
wel vervanging noodzakelijk is.
MINDER REMCAPACITEIT
Is het profiel van uw banden zo
ver afgesleten, dat de profiel
diepte nog slechts 2 millimeter
bedraagt, dan wordt het tijd
voor nieuwe banden. Op een
nat wegdek wordt de greep van
de band bepaald door de moge
lijkheid om het water dat zich
tussen het loopvlak en het weg
dek bevindt, af te voeren via
de profielgroeven. Deze moge
lijkheid is onvoldoende aanwe
zig bij banden met weinig of
geen profilering, met als ge
volg dat de remcapaciteit aan
merkelijk minder is, de wagen
slecht bestuurbaar wordt en kan
gaan slippen.
JUISTE BANDEN
Monteer per as banden van ge
lijk merk en type. Er bestaan 2
basistypen van bandenconstruc
tie. namelijk de diagonaalband
en de radiaalband. Ze verschil
len zowel in constructie als in
weggedrag, in het bijzonder in
bochten.
Monteer nooit radiaalbanden op
de voorwielen en diagonaalban
den op de achterwielen, of één
radiaal en één diagonaalband
op dezelfde as.
Het beste is op alle wielen of
radiaalbanden of diagonaalban-
den. Uiteraard moet het reser
vewiel dan ook van hetzelfde
type band zijn voorzien. De keu
ze van het type band dient in
overleg met de leverancier te
geschieden. Hierbij zijn van be
lang de rijstijl en het aantal te
rijden kilometers per jaar en 't
type en de leeftijd van de auto.
In de in café Kalfsterman ge
houden jaarvergadering van de
Holtense Touwtrekkersvereni-
ging OKIA (Onze Kracht Is Ach
teruit) werd in plaats van de
heer E. Haverslag gekozen de
heer G. J. Struik. Voorzitter Al-
lard Luggenhorst sprak 'n woord
van dank tot de heer Haverslag
die veel en belangrijk werk voor
de vereniging heeft gedaan. Uit
het financieel verslag van pen
ningmeester Haverslag bleek dat
1976 kon worden afgesloten met
een klein batig saldo. De kascon
trolecommissie, die bestond uit
de heren D. J. A. Podt en H.
Schorfhaar, had boeken en be
scheiden in orde bevonden. Het
komende jaar zullen de boeken
worden gecontroleerd door de
heren Schorfhaar en Joh. Mans
man. De invaller-trainer Allard
Wansink zal aanblijven totdat 'n
nieuwe trainer is aangetrokken.
De jaarlijkse feestavond (in sa
menwerking met de TTV Bath-
men) zal op 11 maart in Bath-
men worden gehouden. Leden
die nog niet gekeurd zijn. moe
ten zich in verbinding stellen
met het sportkeuringsbureau in
Holten.
