Uit het plaatselijk parlement
Holten sterkst gebonden aan Deventer
Mini-provincies
Blauw Wit
houdt bazar
Raad had moeite met voorstel
huurverhoging van gymlokalen
college:
Raad in meerderheid achter zienswijze
In elk geval geen miniprovincie „Stedendriehoek"
Voorkeur in meerderheid voor deel van Achterhoek
Haast
Historie
Dirigisme
nieuwe stijl
Provincies
nieuwe stijl
Bezwaren
Begrenzing
Eens met college
55
55
Tijdgebrek
Conclusie
HOLTENS NIEUWSBLAD
Advertentieprijs 20 cent per mm, (bij contract tagerAbonnementsprijs f 8.50 per half jaar, f 17.- per jaar; Losse nummers 35 cent. Betaling op giro 875587, Rabo-Bank Holten, t.g.v, Holtens Nieuwsblad
Vrijdag 17 oktober 1975
27e jaargang - no. 42
Uitgave van de Stichting
„Hollens Nieuwsblad" te Holten
Hoofdredacteur J. Wiggers,
Kolweg 14, tel. 05483-1356
Secretaris/redacteur: W. Beijers,
Holterberg 13, tel. 05483-1231
Red. medewerker D. J. Mondeel,
Verzetstraat 70, tel. 05483-2699
Administratie: Gaardenstraat 17,
tel. 05483-2995, b.g.g. 1533
„Wanneer de regeringsplannen ten aanzien van de reorga
nisatie binnenlands bestuur worden geëffectueerd, dient de
westgrens van de zgn. Mini Provincie waartoe Holten zou
gaan behoren, zowel om economische, culturele als histori-
sche redenen te worden gevormd door de rivier de IJssel",
aldus de zienswijze welke tijdens de j.l. maandagavond ge
houden raadsvergadering bij alle raadsfracties te beluisteren
viel. Ook was men unaniem van mening dat Holten het
sterkst gebonden is aan Deventer.
Voor wij overgaan tot het weerge
ven van de besprekingen welke j.l.
maandag in de raad werden ge
voerd lijkt het ons juist in grote
lijnen te kenschetsen om welke za
ken het hier gaat. Sedert jaar en
dag wordt in den lande de klacht
vernomen dat men zich door de
overheid betutteld voelt in vrij
wel alle bestuursaangelegenheden.
Door een steeds verdergaande cen
tralisatie heeft het overheidsbeleid
maar heel weinig, zo geen enkele
speelruimte meer overgelaten aan
de diverse gemeenten, om van de
individuele burger in het geheel
maar niet te spreken. Bovendien
heeft een stuk gecentraliseerd be
leid als nadeel dat vaak te laat of
in het geheel niet wordt ingespron
gen op plaatselijk zich voordoende
I ontwikkelingen, b.v. een regionaal
werkgelegenheidsbeleid etc.
Met alé doel het overheidsbeleid
laan de basis te versterken heeft de
[regering besloten tot een totale re
organisatie van het binnenlands be
stuur. Op zich een moedig besluit,
zeker als men bedenkt dat op be
stuursgebied daarmee letterlijk al
les overhoop wordt gehaald.
Mr. W. H. ENKLAAR
dacr
steil
itell
a i
rel£i
verr
pe gemeenteraden in Neder
land zijn of worden nog ge
confronteerd met de plannen
van minister De Gaay Fort
man en staatssecretaris Polak
van binnenlandse zaken tot
reorganisatie van het binnen
lands bestuur. Na eerst ge
dacht te hebben over de in-
:lling van 44 gewesten,
ellen zij thans voor om in
plaats van de bestaande
'elf provincies, nu het land te
verdelen in 26 provincies
nieuwe stijl. De minister
^heeft de plannen doorge
stuurd naar de provinciale
Mjesturen en die vragen nu op
■torte termijn de gevoelens
^ran de gemeenteraden. In
;erste instantie vooral over
le voorgestelde begrenzing
fan de ontworpen provincies.
)it moet op zeer korte ter-
nijn en dat heeft nogal wat
vrevel gewekt bij de ge-
neentebesturen.
Heel vele mensen, die zich
liet of nauwelijks op het ter-
ein van het staatsrecht en
le staatsinrichting hebben
iewogen, komen nu voor be-
angrijke beslissingen te
itaan.
Er zijn veel positieve reac
hes. Burgemeester drs. Roe-
£cn van Arnhem, voorzitter
W ran de Vereniging van Ne-
jlerlandse Gemeenten, heeft
aet concept-wetsontwerp het
Belangrijkste staatsrechtelijk
k foorstel genoemd dat,- sedert
L ie totstandkoming van de
^jemeentewet in 1851, is in-
ljediend. Niettemin heeft zijn
Hereniging wel ernstige be-
lenkingen tegen de inhoud
fan het wetsontwerp.
Een drietal gemeenten in het
ijewest Midden-IJssel (De-
llenter, Gorssel en Lochem)
i leeft zich al uitgesproken
^[oor de mini-provincie „Ste-
m endriehoek" (Deventer,
y Utphen, Apeldoorn), die 17
emeenten zal omvatten,
faaronder Barneveld, Ede
n Epe op de Veluwe. Holten
ril achter de IJssel blijven
n geeft de voorkeur aan een
itbreiding naar de Gelderse
.chterhoek, zoals men elders
dit nummer kan lezen.
Er zijn ook heel veel nega
tieve reacties, die er in het
kort gezegd op neerkomen
dat men vreest voor uithol
ling van de gemeentelijke
taken en voor een sterk cen
tralisme van de Rijksover
heid en de nieuwe provincies.
De Vereniging van Neder
landse Gemeenten heeft in
een zogenaamd 'Geel boekje'
een aantal stellingen neerge
legd, die heel veel raadsleden
wel aanspreken, zo is geble
ken in de provinciale afde
lingen der vereniging en die
de bewindslieden en tenslotte
het parlement zeker niet
naast zich neer zullen leggen.
Maar ook met die stellingen
moet men wel voorzichtig
zijn. Waarop we nu niet in
zullen gaan.
Betreurenswaardig is dat
er raadsleden zijn, die van de
gelegenheid gebruik maken
om een beetje tegen de rege
ring aan te schoppen door
kreten te slaken als: „staats
rechtelijke machtsgreep",
„ondoordacht en onwaarach
tig", „de mens als individu
komt niet tot zijn recht", „hij
wordt een nummer, onderge
schikt gemaakt aan de zucht
tot dirigisme van bovenaf"
en meer van dergelijk fraais
dat uit de krantenverslagen
naar voren komt.
Vermeldenswaard is, dat
onze onvolprezen gemeente
wet, die honderd vijfentwin
tig jaar geleden door Thor-
becke werd geformuleerd en
ingediend, bij de behandeling
in de Kamer, scherp werd ge
kritiseerd door de anti-revo
lutionair Groen van Prinste-
rer, omdat „door dergelijke
wetten geen autonomen wor
den gevormd maar automa
ten en wat bepaaldelijk deze
voordracht betreft plaatse
lijke automaten en centrale
autocraten".
Toen ook al angst voor het
centralisme van de centrale
overheid en wat hebben we
het toch lang uitgehouden
met die gemeentewet, die nu
ook moet worden gewijzigd,
omdat een reorganisatie van
het binnenlands bestuur al
gemeen noodzakelijk wordt
geacht, (w.b.)
Het huidige regeringsbeleid heeft
genoemde reorganisatie dermate tot
inzet van haar beleid gemaakt dat
zij deze reorganisatie nog binnen
de thans, lopende regeringsperiode
gerealiseerd wil zien, zodat haast
geboden is. Vanuit dit motief heeft
de regering aan de provinciale be
sturen verzocht vóór 15 november
hun wensen kenbaar te maken om
trent de inhoudelijke aspecten van
het wetsontwerp en voor 15 de
cember omtrent de begrenzing van
de nieuw te vormen bestuursgebie
den.
Het is duidelijk dat het voor de
provincie onmogelijk was om nog
vóór 15 november de mening van
alle gemeenteraden te peilen zodat
men genoodzaakt was de minister
naar eigen inzichten omtrent de in
houdelijke bestuursaspecten te in
formeren. Ten aanzien van de be
grenzing van de nieuw te vormen
bestuursgebieden werd aan de pro
vincie één maand .meer tijd ge
gund, waarvan althans het provin
ciaal bestuur van Overijssel ge
bruik heeft gemaakt inlichtingen
in te winnen bij alle gemeentebe
sturen. Het gemeentebestuur van
Holten op haar beurt ontbrak het
weer aan tijd vooraf de raadsleden
te horen, zodat B. en W. besloten
hun mening alvast bij de provincie
kenbaar te maken onder het voor
behoud dat, wanneer de raadsleden
nieuwe geluiden zouden laten ho
ren, deze nog zouden worden door
gespeeld (Zie voor mening van B.
en -W. ons blad van vorige week).
Mét dit al wordt de vraag interes
sant of met al deze haastmakerij,
hoe goed de hervormingen ook be
doeld zullen zijn, toch niet een
nieuw stuk dirigisme wordt be
dreven.
De grondgedachte van het wets
ontwerp is om het overheidsbe
stuur meer regionaal te maken.
Derhalve wordt voorgesteld om de
bestaande 11 provincies op te ver
delen in 26 nieuw te vormen be
stuursgebieden (zgn. Mini-provin
cies). De taak van deze nieuwe
provincies nieuwe stijl zou hieruit
moeten bestaan dat zij bepaalde
Rijkstaken, zowel als bepaalde Ge
meentelijke taken, zouden moeten
overnemen (zoals heffing van on
roerend goed-belasting) waarmee
men het bestuur aan de basis zo
wel meer denkt te versterken als
ook voor ieder meer toegankelijk
te maken. Een oogmerk dat voor
velen nog grote vraagtekens in
houden, zoals ook tijdens de j.l.
maandag gehouden raadsvergade
ring pijnlijk werd geconstateerd.
een sterke willekeur. Gebieden die
op allerlei terreinen (historisch,
cultureel, etc.) een zekere gebon
denheid vertonen, worden om al
lerlei gezochte redenen gescheiden.
Zo wordt de Veluwe in drie- en de
Betuwe in tweeën gesplitst. Men
wil het centralisme vervangen
door een gedecentraliseerd bestuur.
Zonder de waarheid geweld aan te
doen kunnen we het een moderne
vorm van centralisatie noemen. Bij
het overhevelen van taken van de
gemeenten naar de provincies
nieuwe stijl gaat het met name om
de bestuurlijke en financiële ver
antwoordelijkheid. Uitdrukkelijk
wordt gesteld dat deze niet bij de
gemeenten thuishoren. (Ruimtelij
ke ordening, grondbeleid, verzor
ging van het onderwijs en onroe
rend goed-belasting)
Spreiding van macht is schijn
baar niet van toepassing op de
overheid. Zou dit wel het geval
zijn dan zou men de vervulling van
allerlei taken en het dragen van
de verantwoordelijkheid zover mo
gelijk moeten wegschuiven van
het centrum, ergo naar de gemeen
ten. De voorstelling van zaken, ons
in het concept wetsontwerp ge
daan, maakt het prediken van
spreiding van macht, juist door de
ze progressieve regering, tot een
zeer ongeloofwaardige zaak, zo
sloot de heer Warrink zijn betoog
teleurgesteld af.
Ook bij de VVD-fractie vielen
vrijwel gelijkluidende bezwaren
te beluisteren als bij de fractie
van Gemeente Belangen. Bij mon-
de van mevrouw F. M. ter Doest-
Bos zei de VVD: „Om te beginnen
vindt de VVD-fractie 26 Mini-pro
vincies een te groot aantal. Wij
hebben het gevoel, dat de over
heid met deze reorganisatie beoogt
een sterkere greep op de lagere be-
stuursT^gvoeji,- .met name on de. ge
meenten té krijgen en het komt
ons derhalve noodzakelijk voor,
dat de provincies een sterke positie
moeten kunnen innemen ten op
zichte van de regering. Naar onze
mening moeten er beslist niet meer
dan 20 en liever nog minder pro
vincies komen. Te veel en daardoor
te kleine provincies verzwakken
deze bestuurslaag ten opzichte van
de macht van de regering. Uit het
hele concept-ontwerp houden wij
trouwens een sterke indruk over
dat de minister in plaats van
de steeds genoemde decentralisatie
een intensieve centralisatie vóór
staat. Van de autonomie van de
gemeenten blijft vrijwel niets over.
-t' Of l.wt
Op grond van vorenstaand werd
j.l. maandagavond van de raads
leden alléén gevraagd hun visie te
geven op de begrenzing van de toe
komstige Mini-provincies waartoe
Holten moet gaan behoren en dus
niet op het takenpakket van het
toekomstige regionale bestuur.
„Een onmogelijke opgave", zei
de heer J. Warrink (Gem. Bel.),
„want als. je over de begrenzing
praat dan praat je over méér dan
dat. De wijze waarop men tot een
herindeling van ons land is ge
komen maakt op ons de indruk van
voorstel van B. en W. om de
IJssel als natuurlijke grens aan
te houden, maar dan zouden wij
voor willen stellen de nu bestaan
de provincie in twee delen, n.l.
een provincie Salland en een pro
vincie Twenthe. Wij ói Holten
hebben inderdaad een affiniteit met
Deventer, in veel mindere mate
met Zutphen en helemaal niet met
Apeldoorn, zodat wij de wenselijk
heid van een mini-provincie ste
dendriehoek sterk in twijfel trek
ken. Moge affiniteit als een ge
voelsmatige en dus niet gewichtige
hinderpaal worden beschouwd, dan
willen wij hier nog aan toe voe
gen, dat wij grote praktische be
zwaren zien in het verschuiven
van provinciegrenzen, waar het
gaat om provinciale organisaties
als waterstaat, waterleidingmij,
Overijsselse Landbouw Mij., elek
trische IJsselcentrale, Overijssels
gasbedrijf, Raad van Arbeid enz.
Wij voorzien enorme moeilijkheden
bij het reorganiseren van besturen
en het laten functioneren van ge
noemde organisaties als de huidige
provinciale grenzen worden ver
legd. Tenslotte zijn wij, zonder on
vriendelijk te willen zijn, zeer be
zorgd, dat in een Mini-provincie,
die drie grote steden bevat die. in
het verleden niet bij elkaar hoor
den, de belangen van het platte
land in het gedrang komen".
De zaterdagvoetbalvereniging „Blauw Wit '66" houdt vrijdag 24
en zaterdag 25 oktober in zaal „Vosman" een grote bazaar. De
actiegroep is reeds enkele weken druk bezig met de voorberei
dingen en doet z'n best om er een gezellig evenement van te
maken. De groep heeft bij het „opzetten" van de bazaar veel
medewerking ondervonden van plaatselijke bedrijven en midden
standers. De baten van de bazaar zullen worden gestort in het
fonds „Eigen clubgebouw".
de IJssel als natuurlijke grens te
blijven zien omdat met Apeldoorn,
Ede en Barneveld nauwelijks eni
ge verwantschap bestaat. Als al
ternatief daarvoor voelde hij ook
het meest voor uitbreiding van het
bestaande gewest in de richting
van de Gelderse Achterhoek. Als
laatste mogelijkheid wees hij in
de richting Zwolle maar dan wel
zonder de kop van Overijsel.
Ook de heer H, Meerman (PvdA)
zag geen verwantschap met de
Veluwe aanwezig. Opsplitsing van
de Veluwe in drie delen vond hij
onjuist omdat dit gebied in feite
één recreatiegebied vormt. Zijn
fractiegenote mej. A. P. Reith
voegde aan de begrenzing een
meer algemene visie toe die luid
de: „In de te vormen mini-pro
vincies moeten bij voorkeur die
gebieden worden samengevoegd
waar de mensen elkaar het beste
aanvoelen op alle terreinen des
levens."
I
J. WIGGERS
A.R.
Namens de AR-fractie -verklaarde
de heer J. Wiggers zich ten aan
zien van de begrenzing geheel te
kunnen vinden in de zienswijze
van het college. Ook hij wenste
Nadat de heer H. J. Westerik
(CDA) gelijkluidende klachten
aangaande een ook door de CHU
betwijfelde decentralisatie van
bestuur had laten horen, aangaan
de de door de minister voorge
stelde provincies nieuwe stijl, ver
weet hij het college een te af
wachtende houding ten aanzien
van het takenpakket. „Het ware
ons dan ook liever geweest eerst
de raad te horen alvorens een
brief aan G.S. te schrijven. Wat
wij eveneens betreuren is het feit
dat voor een zo belangrijke be
slissing geen tijd aanwezig is om
de betrokkenen, maar vooral de
burgers te horen. Hier wordt dui
delijk zonder u en over u beslist",
zei hij geërgerd.
Ten aanzien van de begrenzing
zei de heer Westerik: „Wij be
treuren het bijzonder dat de Ve
luwe opgedeeld zou moeten wor
den. Voor ons is de sociaal-maat
schappelijke samenhang met b.v.
Ede en Barneveld gewoon niet
aanwezig. Een gewest Stedendrie
hoek zien we dan ook, evenals uw
college, niet zitten. Wij zijn met
uw college van mening dat de
historische band en de sociaal
maatschappelijke samenhang met
de Achterhoekse gemeenten veel
eerder aanwezig is. Wij achten
WESTERIK
C.H.U.
het ook juist dat Zwolle, zonder de
Noordwesthhoek, om eerder ge
noemde redenen in deze mini-
provincie zou moeten worden op
genomen. Wellicht zou ook de
Heuvelrug in één provincie kun
nen worden ondergebracht."
De conclusie trekkend uit wat
over deze zaak uit de raad naar
voren was gebracht, constateerde
burgemeester mr. W. H. Enklaar
terecht dat ten aanzien van de
begrenzing in meerderheid de
voorkeur was uitgesproken voor-
het bestaande gewest Deventer
met uitbreiding in de richting van
de Gelderse Achterhoek, Dat de
raad zich unaniem tegen de d^or
de minister voorgestelde „Steden
driehoek" had uitgesproken zodat
hij het door het college reeds in
genomen standpunt terzake zag
onderschreven, met uitzondering
van het VVD-standpunt, dat pleit
voor de vorming van een provin
cie „Salland", terwijl Gemeente
belangen door de te veel aanwe
zige vaagheden in de plannen, niet
tot een spontane voorkeur te be
wegen was, maar zich in elk ge
val wel tegen de voorgestelde
Stedendriehoek uitsprak.
Burgemeester Enklaar sloot het
debat over deze zaak tenslotte af
met het uitspreken van de hoop
dat het beleid van de betrokken
minister in een meer natuurlijke
richting zal worden omgebogen.
J. WARRINK
Gemeente Belangen
MEVR. F. M. TER DOEST-BOS
V.V.D.
Zo de gemeenten over de provincie
nog een taak toebedeeld krijgen
(zogenaamd medebewind) dan
moeten zij hiervoor de financiële
middelen ontvangen van de pro
vincie. Dit houdt volgens ons het
grote gevaar in, dat óf. de finan
ciering moeilijkheden met zich
meebrengt óf dat deze financiële
afhankelijkheid de vrijheid van
handelen van de gemeente aan
banden legt.
Wat ons liberalen zeer tegen
staat is, dat in het concept-ontwerp
reorganisatie binnenlands bestuur
de mens als individu niet tot z'n
recht en waarde laat komen. Po
pulair gezegd: de mens wordt
steeds meer een nummer. Het in
dividu wordt ondergeschikt ge
maakt aan de zucht tot dirigisme
van bovenaf.
•.Wij vragen ons trouwens af of
Overijssel wel zo nodig verdeeld
moet worden. Groningen. Fries
land. Drente en Zeeland kunnen
blijkbaar naar het oordeel van de
minister van Binnenlandse Zaken
hun provinciale grenzen behouden.
Overijssel is toch niet zoveel an
ders of groter? Als Overijssel ech
ter om ons onduidelijke redenen
verdeeld moet worden dan schaart
de VVD-fractie zich achter het
Tijdens de behandeling van het
voorstel tot kunstmatige verhoging
van de huren met 10 pet. t.a.v. de
gemeentelijke speel- en oefengele
genheden en het tegelijk daaraan
verbonden voorstel om. bij wijze
van huurcompensatie de aan het
verenigingsleven toe te kennen
subsidies eveneens met 10 procent
aan tc passen.
Namens het CDA verklaarde de
heer H. J. Westerik geen enkele
moeite te hebben met een jaarlijks
trendmatig aan te passen huurver
hoging. Wel zat hij echter wat
vreemd aan te kijken tegen de
voorgestelde veiJioging van aan de
verenigingen toe te kennen subsi
dies.
„Teneinde het verenigingsleven
te gerieven hebben wij bij de be
handeling van de begroting 1975 er
in toegestemd dat de toen aanwe
zige subsidiepot tussen de vereni
gingen zou worden verdeeld vol
gens een toen door het college
voorgestelde verdeelsleutel. We
hebben toen uitdrukkelijk gesteld
dat wij deze verdeelsleutel be
schouwden als een proefverorde-
ning. waarop we-bij een volgende
begroting wensten terug te komen.
Daarom is het ons onduidelijk
waarom dit voorstel juist nu wordt
behandeld en niet bij de begro
tingsbehandeling: Immers het is
toch met alle trendmatige aanpas
singen gebruikelijk dat die in de
nieuwe begroting worden ver
werkt.
Aangezien wij over de subsidie-
H. MEERMAN
P.v.d.A.
toekenning aan de verenigingen
nog met u van gedachten wensen
te wisselen, zou onze fractie het
op prijs stellen wanneer u 't thans
gedane voorstel zoudt willen te
rugnemen en tegelijk te behande
len bij de begrotingsbehandeling
1976. Wij willen ons ten. aanzien
van die subsidietoekenning niet
graag op voorhand vastleggen", al
dus de heer Westerik.
Namens de PvdA-fractie steunde
de heer H. Meerman het verzoek
van de heer Westerik door aanvul
lend op te merken dat het hem
bekend was dat, t.a.v. de subsidie
toekenning. ook nog een brief on
derweg is van HMV.
„Ook wij zouden het jammer
vinden wanneer we ons vastleggen
voordat we van de inhoud van die
brief kennis hebben kunnen ne
men", zei hij.
Mr. Enklaar vond dat ieder het
er mee eens moest zijn dat de
huurprijzen jaarlijks trendmatig
worden aangepast, een opmerking
waarmee de raad overigens al had
uitgesproken geen moeite te heb
ben.
„De toekenning van subsidies is
op heel andere bedragen geënt, die
ten nauwste samenhangen met de
rekeningen van de verenigingen.
Ik vrees dat wij u daar ook bij de
begrotingsbehandeling nog geen
uitsluitsel over kunnen geven, om
dat we nog geen inzicht hebben in
die rekeningen", aldus mr. En
klaar.
VVD-fractieleidster mevr. F. M.
ter Doest-Bos merkte op het ook
vreemd te vinden dat het voorstel
van B. en W. juist nu werd ge
daan. „Andere trendmatige verho
gingen toch ook bij de begrotings
behandeling gedaan. Waarom deze
'dan niet?" wilde zij weten, even
als de heer J. Warrink (GB).
Wethouder L. Kaan verklaarde
daarop dat dit voorstel aan de ove
rige was onttrokken om de vereni
gingen te laten weten op welke
compensatie zij ten aanzien van de
huurverhoging in elk geval kun
nen rekenen. „Ten aanzien van het
subsidiebeleid in het algemeen
houdt u de handen volkomen vrij".
Nadat, met name van de kant
van het college, tijdens de behan
deling van dit voorstel herhaalde
lijk een spraakverwarring was ont
staan. zodat men soms niet goed
meer wist waarover men sprak,
werd het voorstel tenslotte zonder
hoofdelijke stemming aanvaard.