Uit het plaatselijk parlement Holten sterkst gebonden aan Deventer Mini-provincies Blauw Wit houdt bazar Raad had moeite met voorstel huurverhoging van gymlokalen college: Raad in meerderheid achter zienswijze In elk geval geen miniprovincie „Stedendriehoek" Voorkeur in meerderheid voor deel van Achterhoek Haast Historie Dirigisme nieuwe stijl Provincies nieuwe stijl Bezwaren Begrenzing Eens met college 55 55 Tijdgebrek Conclusie HOLTENS NIEUWSBLAD Advertentieprijs 20 cent per mm, (bij contract tagerAbonnementsprijs f 8.50 per half jaar, f 17.- per jaar; Losse nummers 35 cent. Betaling op giro 875587, Rabo-Bank Holten, t.g.v, Holtens Nieuwsblad Vrijdag 17 oktober 1975 27e jaargang - no. 42 Uitgave van de Stichting „Hollens Nieuwsblad" te Holten Hoofdredacteur J. Wiggers, Kolweg 14, tel. 05483-1356 Secretaris/redacteur: W. Beijers, Holterberg 13, tel. 05483-1231 Red. medewerker D. J. Mondeel, Verzetstraat 70, tel. 05483-2699 Administratie: Gaardenstraat 17, tel. 05483-2995, b.g.g. 1533 „Wanneer de regeringsplannen ten aanzien van de reorga nisatie binnenlands bestuur worden geëffectueerd, dient de westgrens van de zgn. Mini Provincie waartoe Holten zou gaan behoren, zowel om economische, culturele als histori- sche redenen te worden gevormd door de rivier de IJssel", aldus de zienswijze welke tijdens de j.l. maandagavond ge houden raadsvergadering bij alle raadsfracties te beluisteren viel. Ook was men unaniem van mening dat Holten het sterkst gebonden is aan Deventer. Voor wij overgaan tot het weerge ven van de besprekingen welke j.l. maandag in de raad werden ge voerd lijkt het ons juist in grote lijnen te kenschetsen om welke za ken het hier gaat. Sedert jaar en dag wordt in den lande de klacht vernomen dat men zich door de overheid betutteld voelt in vrij wel alle bestuursaangelegenheden. Door een steeds verdergaande cen tralisatie heeft het overheidsbeleid maar heel weinig, zo geen enkele speelruimte meer overgelaten aan de diverse gemeenten, om van de individuele burger in het geheel maar niet te spreken. Bovendien heeft een stuk gecentraliseerd be leid als nadeel dat vaak te laat of in het geheel niet wordt ingespron gen op plaatselijk zich voordoende I ontwikkelingen, b.v. een regionaal werkgelegenheidsbeleid etc. Met alé doel het overheidsbeleid laan de basis te versterken heeft de [regering besloten tot een totale re organisatie van het binnenlands be stuur. Op zich een moedig besluit, zeker als men bedenkt dat op be stuursgebied daarmee letterlijk al les overhoop wordt gehaald. Mr. W. H. ENKLAAR dacr steil itell a i rel£i verr pe gemeenteraden in Neder land zijn of worden nog ge confronteerd met de plannen van minister De Gaay Fort man en staatssecretaris Polak van binnenlandse zaken tot reorganisatie van het binnen lands bestuur. Na eerst ge dacht te hebben over de in- :lling van 44 gewesten, ellen zij thans voor om in plaats van de bestaande 'elf provincies, nu het land te verdelen in 26 provincies nieuwe stijl. De minister ^heeft de plannen doorge stuurd naar de provinciale Mjesturen en die vragen nu op ■torte termijn de gevoelens ^ran de gemeenteraden. In ;erste instantie vooral over le voorgestelde begrenzing fan de ontworpen provincies. )it moet op zeer korte ter- nijn en dat heeft nogal wat vrevel gewekt bij de ge- neentebesturen. Heel vele mensen, die zich liet of nauwelijks op het ter- ein van het staatsrecht en le staatsinrichting hebben iewogen, komen nu voor be- angrijke beslissingen te itaan. Er zijn veel positieve reac hes. Burgemeester drs. Roe- £cn van Arnhem, voorzitter W ran de Vereniging van Ne- jlerlandse Gemeenten, heeft aet concept-wetsontwerp het Belangrijkste staatsrechtelijk k foorstel genoemd dat,- sedert L ie totstandkoming van de ^jemeentewet in 1851, is in- ljediend. Niettemin heeft zijn Hereniging wel ernstige be- lenkingen tegen de inhoud fan het wetsontwerp. Een drietal gemeenten in het ijewest Midden-IJssel (De- llenter, Gorssel en Lochem) i leeft zich al uitgesproken ^[oor de mini-provincie „Ste- m endriehoek" (Deventer, y Utphen, Apeldoorn), die 17 emeenten zal omvatten, faaronder Barneveld, Ede n Epe op de Veluwe. Holten ril achter de IJssel blijven n geeft de voorkeur aan een itbreiding naar de Gelderse .chterhoek, zoals men elders dit nummer kan lezen. Er zijn ook heel veel nega tieve reacties, die er in het kort gezegd op neerkomen dat men vreest voor uithol ling van de gemeentelijke taken en voor een sterk cen tralisme van de Rijksover heid en de nieuwe provincies. De Vereniging van Neder landse Gemeenten heeft in een zogenaamd 'Geel boekje' een aantal stellingen neerge legd, die heel veel raadsleden wel aanspreken, zo is geble ken in de provinciale afde lingen der vereniging en die de bewindslieden en tenslotte het parlement zeker niet naast zich neer zullen leggen. Maar ook met die stellingen moet men wel voorzichtig zijn. Waarop we nu niet in zullen gaan. Betreurenswaardig is dat er raadsleden zijn, die van de gelegenheid gebruik maken om een beetje tegen de rege ring aan te schoppen door kreten te slaken als: „staats rechtelijke machtsgreep", „ondoordacht en onwaarach tig", „de mens als individu komt niet tot zijn recht", „hij wordt een nummer, onderge schikt gemaakt aan de zucht tot dirigisme van bovenaf" en meer van dergelijk fraais dat uit de krantenverslagen naar voren komt. Vermeldenswaard is, dat onze onvolprezen gemeente wet, die honderd vijfentwin tig jaar geleden door Thor- becke werd geformuleerd en ingediend, bij de behandeling in de Kamer, scherp werd ge kritiseerd door de anti-revo lutionair Groen van Prinste- rer, omdat „door dergelijke wetten geen autonomen wor den gevormd maar automa ten en wat bepaaldelijk deze voordracht betreft plaatse lijke automaten en centrale autocraten". Toen ook al angst voor het centralisme van de centrale overheid en wat hebben we het toch lang uitgehouden met die gemeentewet, die nu ook moet worden gewijzigd, omdat een reorganisatie van het binnenlands bestuur al gemeen noodzakelijk wordt geacht, (w.b.) Het huidige regeringsbeleid heeft genoemde reorganisatie dermate tot inzet van haar beleid gemaakt dat zij deze reorganisatie nog binnen de thans, lopende regeringsperiode gerealiseerd wil zien, zodat haast geboden is. Vanuit dit motief heeft de regering aan de provinciale be sturen verzocht vóór 15 november hun wensen kenbaar te maken om trent de inhoudelijke aspecten van het wetsontwerp en voor 15 de cember omtrent de begrenzing van de nieuw te vormen bestuursgebie den. Het is duidelijk dat het voor de provincie onmogelijk was om nog vóór 15 november de mening van alle gemeenteraden te peilen zodat men genoodzaakt was de minister naar eigen inzichten omtrent de in houdelijke bestuursaspecten te in formeren. Ten aanzien van de be grenzing van de nieuw te vormen bestuursgebieden werd aan de pro vincie één maand .meer tijd ge gund, waarvan althans het provin ciaal bestuur van Overijssel ge bruik heeft gemaakt inlichtingen in te winnen bij alle gemeentebe sturen. Het gemeentebestuur van Holten op haar beurt ontbrak het weer aan tijd vooraf de raadsleden te horen, zodat B. en W. besloten hun mening alvast bij de provincie kenbaar te maken onder het voor behoud dat, wanneer de raadsleden nieuwe geluiden zouden laten ho ren, deze nog zouden worden door gespeeld (Zie voor mening van B. en -W. ons blad van vorige week). Mét dit al wordt de vraag interes sant of met al deze haastmakerij, hoe goed de hervormingen ook be doeld zullen zijn, toch niet een nieuw stuk dirigisme wordt be dreven. De grondgedachte van het wets ontwerp is om het overheidsbe stuur meer regionaal te maken. Derhalve wordt voorgesteld om de bestaande 11 provincies op te ver delen in 26 nieuw te vormen be stuursgebieden (zgn. Mini-provin cies). De taak van deze nieuwe provincies nieuwe stijl zou hieruit moeten bestaan dat zij bepaalde Rijkstaken, zowel als bepaalde Ge meentelijke taken, zouden moeten overnemen (zoals heffing van on roerend goed-belasting) waarmee men het bestuur aan de basis zo wel meer denkt te versterken als ook voor ieder meer toegankelijk te maken. Een oogmerk dat voor velen nog grote vraagtekens in houden, zoals ook tijdens de j.l. maandag gehouden raadsvergade ring pijnlijk werd geconstateerd. een sterke willekeur. Gebieden die op allerlei terreinen (historisch, cultureel, etc.) een zekere gebon denheid vertonen, worden om al lerlei gezochte redenen gescheiden. Zo wordt de Veluwe in drie- en de Betuwe in tweeën gesplitst. Men wil het centralisme vervangen door een gedecentraliseerd bestuur. Zonder de waarheid geweld aan te doen kunnen we het een moderne vorm van centralisatie noemen. Bij het overhevelen van taken van de gemeenten naar de provincies nieuwe stijl gaat het met name om de bestuurlijke en financiële ver antwoordelijkheid. Uitdrukkelijk wordt gesteld dat deze niet bij de gemeenten thuishoren. (Ruimtelij ke ordening, grondbeleid, verzor ging van het onderwijs en onroe rend goed-belasting) Spreiding van macht is schijn baar niet van toepassing op de overheid. Zou dit wel het geval zijn dan zou men de vervulling van allerlei taken en het dragen van de verantwoordelijkheid zover mo gelijk moeten wegschuiven van het centrum, ergo naar de gemeen ten. De voorstelling van zaken, ons in het concept wetsontwerp ge daan, maakt het prediken van spreiding van macht, juist door de ze progressieve regering, tot een zeer ongeloofwaardige zaak, zo sloot de heer Warrink zijn betoog teleurgesteld af. Ook bij de VVD-fractie vielen vrijwel gelijkluidende bezwaren te beluisteren als bij de fractie van Gemeente Belangen. Bij mon- de van mevrouw F. M. ter Doest- Bos zei de VVD: „Om te beginnen vindt de VVD-fractie 26 Mini-pro vincies een te groot aantal. Wij hebben het gevoel, dat de over heid met deze reorganisatie beoogt een sterkere greep op de lagere be- stuursT^gvoeji,- .met name on de. ge meenten té krijgen en het komt ons derhalve noodzakelijk voor, dat de provincies een sterke positie moeten kunnen innemen ten op zichte van de regering. Naar onze mening moeten er beslist niet meer dan 20 en liever nog minder pro vincies komen. Te veel en daardoor te kleine provincies verzwakken deze bestuurslaag ten opzichte van de macht van de regering. Uit het hele concept-ontwerp houden wij trouwens een sterke indruk over dat de minister in plaats van de steeds genoemde decentralisatie een intensieve centralisatie vóór staat. Van de autonomie van de gemeenten blijft vrijwel niets over. -t' Of l.wt Op grond van vorenstaand werd j.l. maandagavond van de raads leden alléén gevraagd hun visie te geven op de begrenzing van de toe komstige Mini-provincies waartoe Holten moet gaan behoren en dus niet op het takenpakket van het toekomstige regionale bestuur. „Een onmogelijke opgave", zei de heer J. Warrink (Gem. Bel.), „want als. je over de begrenzing praat dan praat je over méér dan dat. De wijze waarop men tot een herindeling van ons land is ge komen maakt op ons de indruk van voorstel van B. en W. om de IJssel als natuurlijke grens aan te houden, maar dan zouden wij voor willen stellen de nu bestaan de provincie in twee delen, n.l. een provincie Salland en een pro vincie Twenthe. Wij ói Holten hebben inderdaad een affiniteit met Deventer, in veel mindere mate met Zutphen en helemaal niet met Apeldoorn, zodat wij de wenselijk heid van een mini-provincie ste dendriehoek sterk in twijfel trek ken. Moge affiniteit als een ge voelsmatige en dus niet gewichtige hinderpaal worden beschouwd, dan willen wij hier nog aan toe voe gen, dat wij grote praktische be zwaren zien in het verschuiven van provinciegrenzen, waar het gaat om provinciale organisaties als waterstaat, waterleidingmij, Overijsselse Landbouw Mij., elek trische IJsselcentrale, Overijssels gasbedrijf, Raad van Arbeid enz. Wij voorzien enorme moeilijkheden bij het reorganiseren van besturen en het laten functioneren van ge noemde organisaties als de huidige provinciale grenzen worden ver legd. Tenslotte zijn wij, zonder on vriendelijk te willen zijn, zeer be zorgd, dat in een Mini-provincie, die drie grote steden bevat die. in het verleden niet bij elkaar hoor den, de belangen van het platte land in het gedrang komen". De zaterdagvoetbalvereniging „Blauw Wit '66" houdt vrijdag 24 en zaterdag 25 oktober in zaal „Vosman" een grote bazaar. De actiegroep is reeds enkele weken druk bezig met de voorberei dingen en doet z'n best om er een gezellig evenement van te maken. De groep heeft bij het „opzetten" van de bazaar veel medewerking ondervonden van plaatselijke bedrijven en midden standers. De baten van de bazaar zullen worden gestort in het fonds „Eigen clubgebouw". de IJssel als natuurlijke grens te blijven zien omdat met Apeldoorn, Ede en Barneveld nauwelijks eni ge verwantschap bestaat. Als al ternatief daarvoor voelde hij ook het meest voor uitbreiding van het bestaande gewest in de richting van de Gelderse Achterhoek. Als laatste mogelijkheid wees hij in de richting Zwolle maar dan wel zonder de kop van Overijsel. Ook de heer H, Meerman (PvdA) zag geen verwantschap met de Veluwe aanwezig. Opsplitsing van de Veluwe in drie delen vond hij onjuist omdat dit gebied in feite één recreatiegebied vormt. Zijn fractiegenote mej. A. P. Reith voegde aan de begrenzing een meer algemene visie toe die luid de: „In de te vormen mini-pro vincies moeten bij voorkeur die gebieden worden samengevoegd waar de mensen elkaar het beste aanvoelen op alle terreinen des levens." I J. WIGGERS A.R. Namens de AR-fractie -verklaarde de heer J. Wiggers zich ten aan zien van de begrenzing geheel te kunnen vinden in de zienswijze van het college. Ook hij wenste Nadat de heer H. J. Westerik (CDA) gelijkluidende klachten aangaande een ook door de CHU betwijfelde decentralisatie van bestuur had laten horen, aangaan de de door de minister voorge stelde provincies nieuwe stijl, ver weet hij het college een te af wachtende houding ten aanzien van het takenpakket. „Het ware ons dan ook liever geweest eerst de raad te horen alvorens een brief aan G.S. te schrijven. Wat wij eveneens betreuren is het feit dat voor een zo belangrijke be slissing geen tijd aanwezig is om de betrokkenen, maar vooral de burgers te horen. Hier wordt dui delijk zonder u en over u beslist", zei hij geërgerd. Ten aanzien van de begrenzing zei de heer Westerik: „Wij be treuren het bijzonder dat de Ve luwe opgedeeld zou moeten wor den. Voor ons is de sociaal-maat schappelijke samenhang met b.v. Ede en Barneveld gewoon niet aanwezig. Een gewest Stedendrie hoek zien we dan ook, evenals uw college, niet zitten. Wij zijn met uw college van mening dat de historische band en de sociaal maatschappelijke samenhang met de Achterhoekse gemeenten veel eerder aanwezig is. Wij achten WESTERIK C.H.U. het ook juist dat Zwolle, zonder de Noordwesthhoek, om eerder ge noemde redenen in deze mini- provincie zou moeten worden op genomen. Wellicht zou ook de Heuvelrug in één provincie kun nen worden ondergebracht." De conclusie trekkend uit wat over deze zaak uit de raad naar voren was gebracht, constateerde burgemeester mr. W. H. Enklaar terecht dat ten aanzien van de begrenzing in meerderheid de voorkeur was uitgesproken voor- het bestaande gewest Deventer met uitbreiding in de richting van de Gelderse Achterhoek, Dat de raad zich unaniem tegen de d^or de minister voorgestelde „Steden driehoek" had uitgesproken zodat hij het door het college reeds in genomen standpunt terzake zag onderschreven, met uitzondering van het VVD-standpunt, dat pleit voor de vorming van een provin cie „Salland", terwijl Gemeente belangen door de te veel aanwe zige vaagheden in de plannen, niet tot een spontane voorkeur te be wegen was, maar zich in elk ge val wel tegen de voorgestelde Stedendriehoek uitsprak. Burgemeester Enklaar sloot het debat over deze zaak tenslotte af met het uitspreken van de hoop dat het beleid van de betrokken minister in een meer natuurlijke richting zal worden omgebogen. J. WARRINK Gemeente Belangen MEVR. F. M. TER DOEST-BOS V.V.D. Zo de gemeenten over de provincie nog een taak toebedeeld krijgen (zogenaamd medebewind) dan moeten zij hiervoor de financiële middelen ontvangen van de pro vincie. Dit houdt volgens ons het grote gevaar in, dat óf. de finan ciering moeilijkheden met zich meebrengt óf dat deze financiële afhankelijkheid de vrijheid van handelen van de gemeente aan banden legt. Wat ons liberalen zeer tegen staat is, dat in het concept-ontwerp reorganisatie binnenlands bestuur de mens als individu niet tot z'n recht en waarde laat komen. Po pulair gezegd: de mens wordt steeds meer een nummer. Het in dividu wordt ondergeschikt ge maakt aan de zucht tot dirigisme van bovenaf. •.Wij vragen ons trouwens af of Overijssel wel zo nodig verdeeld moet worden. Groningen. Fries land. Drente en Zeeland kunnen blijkbaar naar het oordeel van de minister van Binnenlandse Zaken hun provinciale grenzen behouden. Overijssel is toch niet zoveel an ders of groter? Als Overijssel ech ter om ons onduidelijke redenen verdeeld moet worden dan schaart de VVD-fractie zich achter het Tijdens de behandeling van het voorstel tot kunstmatige verhoging van de huren met 10 pet. t.a.v. de gemeentelijke speel- en oefengele genheden en het tegelijk daaraan verbonden voorstel om. bij wijze van huurcompensatie de aan het verenigingsleven toe te kennen subsidies eveneens met 10 procent aan tc passen. Namens het CDA verklaarde de heer H. J. Westerik geen enkele moeite te hebben met een jaarlijks trendmatig aan te passen huurver hoging. Wel zat hij echter wat vreemd aan te kijken tegen de voorgestelde veiJioging van aan de verenigingen toe te kennen subsi dies. „Teneinde het verenigingsleven te gerieven hebben wij bij de be handeling van de begroting 1975 er in toegestemd dat de toen aanwe zige subsidiepot tussen de vereni gingen zou worden verdeeld vol gens een toen door het college voorgestelde verdeelsleutel. We hebben toen uitdrukkelijk gesteld dat wij deze verdeelsleutel be schouwden als een proefverorde- ning. waarop we-bij een volgende begroting wensten terug te komen. Daarom is het ons onduidelijk waarom dit voorstel juist nu wordt behandeld en niet bij de begro tingsbehandeling: Immers het is toch met alle trendmatige aanpas singen gebruikelijk dat die in de nieuwe begroting worden ver werkt. Aangezien wij over de subsidie- H. MEERMAN P.v.d.A. toekenning aan de verenigingen nog met u van gedachten wensen te wisselen, zou onze fractie het op prijs stellen wanneer u 't thans gedane voorstel zoudt willen te rugnemen en tegelijk te behande len bij de begrotingsbehandeling 1976. Wij willen ons ten. aanzien van die subsidietoekenning niet graag op voorhand vastleggen", al dus de heer Westerik. Namens de PvdA-fractie steunde de heer H. Meerman het verzoek van de heer Westerik door aanvul lend op te merken dat het hem bekend was dat, t.a.v. de subsidie toekenning. ook nog een brief on derweg is van HMV. „Ook wij zouden het jammer vinden wanneer we ons vastleggen voordat we van de inhoud van die brief kennis hebben kunnen ne men", zei hij. Mr. Enklaar vond dat ieder het er mee eens moest zijn dat de huurprijzen jaarlijks trendmatig worden aangepast, een opmerking waarmee de raad overigens al had uitgesproken geen moeite te heb ben. „De toekenning van subsidies is op heel andere bedragen geënt, die ten nauwste samenhangen met de rekeningen van de verenigingen. Ik vrees dat wij u daar ook bij de begrotingsbehandeling nog geen uitsluitsel over kunnen geven, om dat we nog geen inzicht hebben in die rekeningen", aldus mr. En klaar. VVD-fractieleidster mevr. F. M. ter Doest-Bos merkte op het ook vreemd te vinden dat het voorstel van B. en W. juist nu werd ge daan. „Andere trendmatige verho gingen toch ook bij de begrotings behandeling gedaan. Waarom deze 'dan niet?" wilde zij weten, even als de heer J. Warrink (GB). Wethouder L. Kaan verklaarde daarop dat dit voorstel aan de ove rige was onttrokken om de vereni gingen te laten weten op welke compensatie zij ten aanzien van de huurverhoging in elk geval kun nen rekenen. „Ten aanzien van het subsidiebeleid in het algemeen houdt u de handen volkomen vrij". Nadat, met name van de kant van het college, tijdens de behan deling van dit voorstel herhaalde lijk een spraakverwarring was ont staan. zodat men soms niet goed meer wist waarover men sprak, werd het voorstel tenslotte zonder hoofdelijke stemming aanvaard.

Erfgoed Rijssen-Holten

Holtens Nieuwsblad | 1975 | | pagina 1