Ontdek uw eigen streek
Weet u wat u voedert?
Sen beetje
organiseren
vooraf geen
overbodige
luxe
DRIE ZONDAGEN ACHTEREEN
Kerstmis
vieren
Dainties
Appelmoes
mei
schuimkop
Ossetong
Het „huis
Singraven
met de
watermolen
te Denekamp
VEEHOUDERIJ
g rijcla- lc ueceinber 1972
worden opgewarmd). U snijdt de
tong voor het gebruik in dikke plak
ken en geeft er een fijn sausje bij.
Als groenten zijn erg geschikt: asper
ges, doperwtjes, snijbonen, kleine wit
te boontjes, spinazie.
De zeer fijne bouillon gebruikt u voor
de saus en wat er van over blijft
voor soep.
Madeira-saus
Benodigd: V: 1. tongbouillon, fijngesne
den soepgroente, tijm, laurier, 50 gr.
boter, 40 gr. bloem, '/i dl. Madei-
Laat de soepgroente en kruiden 20
minuten zachtjes trekken in boillon,
zeef dit. Smelt de boter, roer de
bloem erdoor en laat die goudbruin
fruiten, voeg er al roerend de bouil
lon aan toe en laat dit tot saus bin
den. Voeg er de Madeira bij en
nog een heel klein klontje boter.
Wilt u de saus mooi donkerbruin heb
ben, voeg dan aan de bouillon voor
het trekken wat zeer donker gefruite
ui toe.
En dan dit nog: U zoudt bij de
saus ook nog wat tomatenpuree kun
nen toevoegen en in plaats van
Madeira zijn in Port geweekte ro
zijnen ook heerlijk.
In de herfst zitten we weer vaker
binnen, gezellig samen thee of koffie
te drinken, daar is het immers beha-
gelijk. Bij zo'n kopje thee of koffie
kun je zo lekker smullen van een
knapperig koekje, daarom dit re
cept.
Benodigdheden: 110 gr. zelfrijzend
bakmeel, mespunt zout, 50 gr. boter
of margarine, 1 ei. 1 zakje vanille
suiker, 100 gr. bruine basterdsuiker.
1 kop fijngemaakte Corn Flakes en
(rode) jam voor de garnering.
Bereidingswijze.
Zeef het bakmeel en het zout. Roer
het ei, de boter en de vanillesuiker
tot een zachte massa. Doe hierbij de-
bruine basterdsuiker en het gezeef
de bakmeel met zout.
Vorm van dit deeg balletjes (plm.
2'/: cm. doorsnee) en rol deze door
de fijngekruimelde Corn Flakes. Leg
de balletjes op 'n niet beboterde bak
plaat (5 cm. van elkaar af) en druk
midden in elk-deegballetje 'n kuiltje.
Dan middenin een voorverwarmde
oven, bij een temperatuur van 150
graden Celsius (stand 2 of 3) 10 mi
nuten voorbakken. Daarna elk kuil
tje nogmaals indrukken en de koek
jes nog eens 10 minuten nabakken.
Na het afkoelen de Dainties in het
midden vullen met de jam, maar doet
u dat dan vlak voor het presenteren
Het zou jammer zijn om geen ge
bruik te maken van al die goedkope
appeltjes die bij de groenteman te
verkrijgen zijn.
Benodigdheden: 1 kilo moesappelen,
1 dl water, 150 gr witte basterdsuiker.
3 eiwitten en 100 gr kristalsuiker.
Bereiding:
Een dikke appelmoes koken en de
ze overdoen in een beboterde vuur
vaste schotel. De eiwitten stijfkloppen
en bij gedeelten de kristalsuiker toe
voegen. De appelmoes gezoet met
de basterdsuiker bedekken met het
eiwitschuim. De schaal bovenin de
oven zetten en de schuimkop
langzaam droog en lichtbruin la
ten worden in ca. 1-1'/j uur bij een
temperatuur van 150 graden C (of
ovenstand 2).
Voor deze eenvoudige chemi-
sier met lange mouwen en inge
slikte plooien (C.I.N.-Fashion
Wool Trends International) is
een grijze Wolmerk flannel ge-
De laatste tijd is enkele malen dui
delijk gebleken, dat veehouders er
verstandig aan doen heel goed te
overwegen wat ze hun dieren voeren.
Dit is in het belang van hun dieren
èn in dat van hun afzet, wegens re
siduen van bestrijdingsmiddelen, die
gevaar kunnen opleveren voor de
volksgezondheid.
Een geval van ondoordacht voede
ren deed zich dezer dagen voor. Bij
een routine-onderzoek op residuen
van gecholeerde koolwaterstoffen
bleek er een varken een abnor
maal hoog gehalte aan H.C.B.-resi
du te bevatten. Nadat het mestbe-
drijf, waar het varken afkomstig was.
was opgespoord, werd daar 'n onder
zoek ingesteld naar de voering van
de dieren. Hierbij kwam aan 't licht,
dat uit Canada geimporteerd spinazie-
zaad, dat met H.C.B. was ontsmet,
was gevoerderd. Het spinaziezaad en
dé dieren op het bedrijf zijn inmid
dels vernietigd.
Met veel inspanning heeft ons land
zojuist het H.C.B.-gehalte in varkens-
vleesprodukten tot aanvaardbare nor
men weten terug te brengen door
strenge eisen aan de saif nstelling
van mengvoeders te stellen. voor
onze economie zo belangrijke fcXRort
naar Amerika is hierdoor weer or
gang .gekomen. Door dergelijke han
delingen kan het bereikte resultaat
echter weer volkomen teniet worden
gedaan.
Nog onlangs heeft men voorts kun
nen vernemen, dat in Duitsland een
zestigtal zakken met ricinusbonen
van een schip in de Rijn terecht
zijn gekomen.
Ze dreven af naar ons land, waar
enkele veehouders ze uit de Rijn en
Waal visten en ze na droging aan
hun koeien en varkens voerden. De
dieren werden ernstig ziek en enkele
varkens stierven aan de gevolgen. El
ders werden 26 koeien ziek nadat de
eigenaar ze slechts een geringe hoe
veelheid bonen had gevoerd. Door
snel ingrijpen van de dierenarts kon
hun leven nog op het laatste moment
worden gered, maar de melkproduk-
tie was ten einde. Ook elders langs
de rivieren zijn moeilijkheden ont
staan door dit ondoordacht voeren en
leden veehouders ernstige schade.
Het ondoordacht voederen van pro-
dukten, waarvan men herkomst of
behandeling niet kent, kan dus voor
de dieren ernstige gevaren meebren
gen. Ook kan onze export erdoor wor
den bedreigd, hetgeen uiteindelijk
ook weer een ernstige terugslag op
de gehele varkenshouderij kan bete
kenen. Het ministerie van landbouw
en visserij waarschuwt daarom nog
-.ÏW&6 krach'g- weet wat u voedert;
het -S aller belang!
T j t Tr~Êvbt T ~~eT 7» t I £H ISSü3 issstS! ë!£0!b SisSS SSiïS
De feestdagen vallen dit jaar
bijzonder gunstig, maar nier ie
dereen zal daar even gelukkig
(nee zijn. Huisvrouwen bijvoor
beeld hebben het op deze dagen
;och al drukker dan gewoonlijk
sn drie „zondagen" achtereen
n een week later nog eens
twee, betekenen een extra last.
Een beetje organisatie vooraf is
dan ook geen overbodige luxe.
[Ook kunnen een heleboel inko-
ien al tijdig worden gedaan.
Een voorraad blikjes is nooit weg.
[Sla bij elke keer „gewoon" bood
schappen doen ook alvast wat ande-
ire spulletjes in, zoals paté of ham in
worstjes, soep, fijne groenten,
[gedroogde pruimen enzovoort. Denk
■daarnaast alvast aan kaarsen en der
gelijke en u merkt dat zich ongemerkt
voorraad vormt die bestand is te
lgen alle onverwachte gasten en ,.an-
ider gespuis En zonder dat er vlak
de feestdagen ineens een blik-
Isem door de portefeuille gaat!
Iwat. de opslag van de voorraden be-
Ktreft, wees voorzichtig met de zaak
Ibuiten te zetten. Een blik waarvan
Ide (vloeibare) inhoud bevriest, barst
[gegarandeerd open.
Met wat planning en creatief denk-
Iwerk komt men een heel eind. Op za-
[terdag en zondag voor Kerstmis kan
[de maaltijd worden beperkt tot een
I eenvoudige schotel, een winterpot
[met knakworstjes of iets dergelijks
Het is overigens geen wet van Me
Iden en Perzen dat met Kerstmis
[wild of gevogelte moet worden gege-
Iten. Een mooi stuk vlees, al dan niet
[gevuld, is wel zo gemakkelijk te han-
teren en er bestaan vele recepten
[voor feestelijke schotels, variërend
i gewoon lekker tot de meest ver-
[fijr.de culinaire tongstrelingen. Wij
Jherinneren in dit verband ook nog
[even aan de menulijst voor de kerst-
Klagen, in ons nummer van vorige
iveek.
Nog een suggestie voor alle feestda
gen die we voor de boeg hebben:
We denken daar zo zelden aan als
e gasten te eten krijgen, en toch
er nauwelijks iets te bedenken dat
zo geschikt is voor een feestetentje
thuis als ossetong.
Ga maar eens na: ;je kunt het van
I te voren klaarmaken, 't is niet moei
lijk of ingewikkeld, je haalt er heel
.vat porties uit, het is niet duur. vrij-
wel iedereen houdt ervan, en het is
feestelijk. Wat wil je nog meer?
I Bereidingswijze. Bestel bij de slager
mooie ossetong, en vraag of hij
I het keelstuk er alvast af wil halen.
Leg de tong enkele uren in koud wa-
ter, spoel ze dan zeer goed af onder
de stromende kraan, liefst met een
propje van een oud "doekje en wat
zout:.
Zet een flinke pan water op met wat:
zout en fijngesneden soepgroenten:
wortel, ui. peterselie, selderij, ver
der een stukje foelie, laurier en
kruidnagel. Leg de tong erbij, breng
het water aan de kook en laat de
tong zachtjes in ca. 3 uur gaar ko
ken. Neem de tong uit het water, en
zeef dit. Pel de tong en snijd alles
eraf wat er niet aan hoort. U kunt de
tong nu in de bouillon warm houden.
([Tong kan ook heel goed in bouillon
geschieden door houten tandwielen,
'n Imposant schouwspel geeft de
watermolen wanneer vorst het wa
ter om de raderen doet stollen, laag
je na laagje, tot ze geheel in 'n wit
te blinkende korst gebakken zijn.
De spattende druppels behangen de
muren met gordijnen en franjes van
ijskegels zodat men zich in een
druipsteengrot waant.
hun leven op een flatje moeten door
brengen.
De actieve VVV te Denekamp aan de
Grotestraat 15, aan wie we ook deze
gegevens ontleenden, verstrekken di
verse boekjes, routes (zowel voor de
wandelaar als automobilist) en echte
Twentse souvenirs.
Naast het memoreerde van attrac
tieve bijzonderheden rondom Dene
kamp, wilden we deze keer bijzonde
re aandacht aan het kasteel met wa
termolen „Singraven" en de have-
zathe Breckelenkamp in de noord
oostelijke uithoek van onze provincie,
waarvoor we voor onze lezers in de
historie doken.
Het natuurreservaat de Bergvcn-
nen. Heidevelden met vliegdennen
en vennen, zeer rijk aan flora en
fauna. Het Lutterzand. Uitgestrekte
bossen met fraaie naald- en loofbo
men, waar de Dinkel zich doorslin
gert. Hier komen zelfs rivierduinen
voor. Het Sterrebos en Bergbos slui
ten aan op het landgoed Singraven.
De drie grote houten raderen
zijn gerestaureerd en kunnen
allemaal weer draaien.
Ze zijn ook te bereiken via de weg
naar Oldenzaal. Na ca. I1 2 km
links het Sterrebos, rechts het Berg
bos. De Vrijdijk, een stukje zoge
naamd Niemandsland op de grens
van Nederland en Duitsland, onge
repte natuur, hier groeit weelderig
de beschermde 'Jeneverbes (Waog-
holt). Het Natuurhistorisch museum
„Natura-Docet". Het eerste Neder
landse streekmuseum met o.m. een
uitgebreide collecte zoogdieren. Vo
gels, insekten. schelpen uit Azië,
Afrika en Amerika, sier- en edelste
nen. Fossielen, mineralen, zwerf
stenen en pre-historische voorwer
pen. R.K Kerk. Waarvan het oudste
gedeelte dateert uit de 13e eeuw,
opgetrokken uit Bentheimer zand
steen en waarin de overgang van
Gotische tot Romaanse stijl duide
lijk te zien is. Zware toren uit de
tweede helft van de 15e eeuw, even
eens gebouwd van Bentheimerzand-
steen, waarin drie grote klokken in
de 14e en 15e eeuw hier ter plaatse
gegoten. (Tijdens de zomermaanden
wekelijkse rondleiding). Havezathe
Breckelenkamp. Daterende uit 1635.
thans in gebruik als jeugdherberg.
Te bezichtigen na overleg. Gerrie-
Hoeve te Lattrop. Saksische mu
seumboerderij annex theeschenke-
rij, met een groot aantal antiquitei
ten en rai-iteiten. Mariakloeze. Sak
sisch huisje in vakwerk en leem.
vroeger de woning van de z.g. Klöp-
kes. Oude vrouwtjes, die tijdens de
reformatie de katholieken 's nachts
opriepen (vandaar het woord klöp-
ke is kloppen) dat er in het geheim
kerkdiensten werden gehouden.
Schilderachtig slingert, de Dinkel
zich door de vruchtbare weilanden
van het landgoed Singraven. Singra
ven. een vreemde naam, die toch
niets anders betekent dan: grote
graven, dat niets anders wil zeggen
woord sin. (denk aan sintvloed) en
graven, dal inets anders wil zeggen
dan een gegraven water. sloot,
gracht of kanaal. Vandaar het
woord singraven: groot water. Deze
woord-samenstelling dateert vóór
het jaar 1000. Te midden van dit
..grote water" ligt het ..Huis". In
het jaar 1380 wordt op een lijst dei-
leenmannen van het sticht Utrecht
het Singraven voor het eerst ver
meld. Toen was het als leengoed in
handen van de familie Awick; in
1398 ging het over aan de Honden-
bergs. In 1505 verhief de Bisschop
het tot een vrij edel goed ten behoe
ve van de Begijnen van Oldenzaal,
die hier ongeveer 10 jaar woonden.
Tot het midden der zeventiende
eeuw werd het beheerd door de gra
ven van Bentheim. Deze heren be
woonden het echter niet: wel de
adelijke geslachten - als de Sloets en
de Thouars, die de- eigenaren wa
ren. De landrentm-eester van Twen
te, Gerhard Sliet, liet in 1661. dooi
de bekwame bouwmeester Pictori-
us het torentje bouwen in de laat-re
naissance stijl. Na de ondergang van
de Thouars kwam in 1329 het land
goed in het bezit van de Roessipgh
Udinks. maar in 1915 verdween
ook dit geslacht om piaats te ma
ken voor de familie Laan, De te
genwoordige bewoner, de heer mr.
W. F. J. Laan. zett in zekere zin
het werk van Pictorius voort, door
in 1922 de voorgevel geheel in over
eenstemming te brengen met de ar
chitectuur van de toren, zodat het
een waardig geheel is geworden.
Nadat het huis met het landgoed
Singraven in handen was gekomen
van de familie Laan. is dit uitge
breid met de aangrenzende bezitting
„Bögelskamp". Het hierbij behoren
de, door ouderdom vervallen, huis
is onlangs afgebroken. Ieder jaar,
op de eerste Paasdag, wordt dooi
de eigenaar van Singraven. volgens
oud gebruik, de g. Paasstaak be
schikbaar gesteld. Om'r.nt ,ds hier
mede verband houdende unieke ge
bruiken wordt verwezen naar de
afzonderlijke bij de VVV verkrijg
bare. beschrijving.
Onverbreekbaar met de naam
Singraven verbonden en sinds eeu
wen als het meest waardevolle bezit
van het landgoed beschouwd, is de
watermolen, die reeds in 1659 de
beste van Twente genoemd werd.
Evenmin als wij van Singraven het
begin weten, is ons de oude histo
rie van de watermolen bekend.
Zijn oorsprong gaat verloren in de
nacht der middeleeuwen. Nu be
hoorde Singraven, wanneer het in
1381 voor het eerst genoemd wordt
aan de grootste grondeigenaar van
het land. de .bisschop van Utrecht.
Deze zou, in strijd niet de gewoon
te van die tijd, en met zijn hoog
heidsrechten hebben gehandeld, als
hij de voortreffelijke geschiktheid
van zijn goed voor aanleg van een
watermolen niet had benut. Doch
men heeft in Twente lang ge
schroomd, een molen aan de Dinkel
zelf, maar aan de z.g. Omvloed of
Omdinkel. Van deze molen hangt in
het Loevre te Parijs een schilder
stuk van Meindert Hobbema ,,Le
moulin a l'eau", evenals van dezelf
de meester in de National Gallery te
Londen „Village with watermills"
De oorsprong van de huidige molen
gaat terug tot het jaar 1448. De
lotgevallen van de havezathe heeft
de molen trouw gedeeld. Het góed
Zo zag het „huis" Singraven
er voor 200 jaar geleden uit.
Het was toen een imponerend
gebouw, dat domineerde over
geheel noord-oost Overijssel.
Vier kerstdagen beloven wat de maal
tijden betreft heel wat hoofdbre
kens en organisatie. Voor wie daar
als- een berg tegenop ziet, volgt hier
een menulijst en een bijbehorende
boodschappenlijst alles berekend voor
voor vier personen.
Op de lijst staan alléén de hoofd
maaltijden, de tussendoortjes zijn
niet meegerekend. Bij het opstellen
van de menu's zijn veel kant-en-klaar
produkten gebruikt, zodat u niet lang
in de keuken hoeft te staan.
zaterdag
middagmal: bruinbrood, wittebrood;
wortelsalade, leverworst, kaas, zoet
beleg; yoghurt, koffie,
avondmaal: maaltijdsoep van: aard
appel, prei, uit. wortel, varkenspoe
let, peterselie; stokbrood; appel.
zondag
Ontbijt: beschuit, bruinbrood. rogge
brood; ham, kaas, zoet beleg; thee.
Middagmaal: ro-gebrood, bruinbrood.
knackebrot; ham, kaas. zoet beleg:
koffie, melk, champignons, vleesra
gout met soepgroente.
Avondmaal: hors d'oeuvre van: sla,
olijven, enkele plakjes ei, zoute ha
ring; kant-en-klaar, dikgesneden rol
lade. diepvries gemengde groente, sla
gebakken aardappelen halve peren
gevuld met vruchtenkwark en halve
walnoot.
Ie kerstdag
ontbijt: kerstbrood, beschuit, brood
jes (even opgebakken in hete oven):
kaas, gekookt ei, zoet beleg. thee.
melk.
Middagmaal: bouillon, clubsandwich
van: 1 sneetje brood. 1 plak kaas be
smeerd met marmelade. 1 sneetje
brood. 1 hlad sla. 1 plak ham en
geraspte selderijknol. 1 sneetje brood
melk, koffie; mandarijn.
Avondmaalgrapefruitcocktail
(vruchten uit blik): heidere groen
tesoep (bouillin. verse groente, ma
deira. gehaktballetjes. kalkoen,
spruitjes met gebakken' champignons,
compote, aardappelen, bitterkoekjes-
pudding (kant-en-klaar)koffie.
2e kerstdag
Ontbijt: kerstbrood, beschuit, roge--
brood: smeerkaas, zoet beleg,
vlees: thee.
Middagmaal: geroosterd brood, kna
ckebrot, roggebrood: pindakaas, ra
dijs of komkommer, kaas: melk.
koffie.
tonijnsalade tonijn, augurk, papri
ka zoetzuur, roosje geblancheerde
bloemkool, olie. azijn, mosterd.
Avondmaal: kaasfondue met stook-
brood (even in de oven): sla: Bieten
sla. bleekselderijsla. kropsla: ananas
met kirsch: koffie.
De hoeveelheid gewoon brood is
berekend op 3 sneetjes per maal
tijd per persoon. Wordt er normaal
veel meer gegeten, dan moet de hoe
veelheid brood worden aangepast.
- Bestem het knackebrot. geroosterd
brood, roggebrood en beschuit voor
de laatste dagen, ze worden niet oud
en droog, zoals bruin- en wittebrood.
Oud brood kan één keer „opge
pept" worden door het vochtig ge
maakte brood plm. 10 minuten in een
hete oven te zetten.
Voor het menu op le Kerstdag
kan de kalkoen al enkele dagen tevo
ren worden gebraden en in de koel
kast bewaard.
- De spruitjes kunnen schoonge-
■gekookt (plm. 15 minuten) op de dag
zelf. U kunt ze geven met gebakken
champignons.
De soep wordt gemaakt van bouil
lon (reeds zaterdag getrokken of van
een boillonblok) verse groente, die
maar plm. 10 minuten wordt gekookt,
gehaktballetjes, peterselie en afge
maakt met madeira.
BOODSCHAPPENLIJSTJE
BAKKER: 4 stokbrod n. 1' bruin
brood. 1 wit brood. 8 broodjes. 1
pak knackebrot, 1 pak geroosterd
brood. 1 kerstbrood. 2 rollen beschuit,
2 pakjes roggebrood.
MELKMAN: 750 g. kaas, 3 1. melk,
"i 1. yoghurt, 6 eieren. 1 potje vruch
tenkwark. 3 a 4 pakjes boter of mar
garine (koffiemelk).
GROENTEMAN: 3kg. aardappelen.
500 g. prei. 250 g. wortel, 500 g. uien,
peterselie. 6 mandarijnen. 400 g. ge
sneden soepgroenten. 2 kroppen sla,
1 pak d'povres gemengde groente,
walnoten. bosje radijs of 1 komkom
mer 500 g. gekookte rode biet. 1
selderijknól of 1 potje selderijsla,
250 g. worteVn of 1 potje wortelsla,
i kg. >T>250 g. champignons,
1 kleine hi-.--r-ii.-~-a i kg. appels.
SLAGER: 300 g. varkenspoelet. 100
g. rookvlees, 200 s. ham. 100 g. sala
mi. 300 g. gare d kgesneden rol'ade.
stukje leverworst. 100 g. kalfsge
hakt.
POELIER: 1 kleine kalkoen of kal
koenbout (van plm. 1 kg.).
VISBOER: 1 zoute haring.
KRUIDENIER: thee. koffie, zoetbe-
leg. marmelade, pindakaas, 1 potje
Smeerkaas, suiker. 1 blik champig
non-vleesragout. 1 blik tonijn, 1 flesje
olijven. 1 pot paprika zoetzuur, 1 blik
halve peren, 1 blik ananas, 1 blik
perziken (voor compote). 1 blik gra
pefruitparten, peper, mosterd, zout '.'al
slaolie, 1 fles azijn. 2 pakjes kaas
fondue of ingrediënten om deze zelf
t.e maken. 1 fles witte wijn, 1 klein
flesje kirsch, 1 klein flesje keukenma-
deira.
In een ongerepte rustige lan-
o ingeving, opvallend
zijn zeldzame afwisseling
bossen van loof- en
(helaas ook deerlijk
KnauKua door de november-
torm). achter dichte houtwal
en verscholen weiden, heide
elden en vennen, mooie Sak-
ische boerenerven ligt aan on-
e oostgrens het mooie dorpje
)enekamp. Weliswaar heeft de
entering in de leefwijze, de
'elvaart, de modernisering en
e groei van het verkeer zijn
nvloed doen gelden, doch in
ijn algemeenheid is Denekamp
og steeds een trekpleister voor
\egenen, die houden van rust
jeer. Niet alleen in de va-
■antietijd, wanneer de vele en
\oede hotels en andere vakan-
ie-verblijven niet over bezoek
ebben te klagen, maar ook in
ndere jaargetijden trekken ve
en naar die omgeving om er te
oandelen en van de rustige na-
uur te genieten, die langs de
evers van het riviertje de Din-
el een aparte sfeer schept.
Wen kan deelnemen aan wan-
lelingen door het natuurreser
vaat van het Staatsbosbeheer
rnder deskundige leidingmaar
vok op eigen gelegenheid kan
nen zijn eigen tijd en tempo in-
lelen, waarvoor men de gemar
keerde routes dient te volgen.
Ook in de midwintertijd en tijdens
le jaarwisseling is er sfeer in en ron-
lom de dorpen en de buurtschappen,
iie indruk maken op de stadjers,
speciaal die een groot gedeelte van
wsawwi
In die jaren was het vooral de
oliemolen die het raap- en koolzaad
der boeren verwerkte, die belang
rijk was. Ook de korenmolen bloei
de. Gedurende 5 jaren tussen 1634
en 1641 werd er gemiddeld niet min
der dan 6600 mud graan gemaien.
Al is het water een goedkope be
weegkracht, h.et onderhoud van een
molen is kostbaar. Alle onderdelen
als raderen en assen, jukken en pij
lers. schutten, remmingen en water
keringen moeten van eikenhout zijn,
maar tegen verrotting is het niet be
stand. Een dertig jaar gaat het mee
en dan moet het door nieuw ver
vangen worden. Het vallende water,
dat enige meters in schuine baan
naar beneden stort, ondermijnt ook
de fundamenten der gebouwen, en
slijpt, geholpen door het meegevoer
de zand, het heiwerk waarop deze
rusten, af. Het water is volverbor-
gen krachten, wanneer de schuiven
of schutten voor de raderen omhoog
worden getrokken, en het zich met
donderend geweld tegen de wielen
stort, zodat deze zich steeds sneller
en sneller om hun zware assen be
ginnen te wentelen, dan klinkt het
gestamp der houtzaagmolen, die
hierdoor in beweging is gekomen.
De koren- en oliemolen zijn door de
tijd buiten werking gekomen, maai
de houtzaagmolen is nog in vol be
drijf en zaagt de zwaarste bo
men tot balken en planken van de
gewenste dikt:. De molenaar is
gaarne genegen u dit alles te laten
zien, vooral het binnenste van de
molen waar de overbrengingen nog
zag tal van geslachten komen en
gaan en de kaden zowel als de mu
ren vm het molengebouw zitten vol
met gedenkstenen die aan herstellin
gen herinneren. Omvangrijke her
stellingen werden in de zeventiende
c uw en in het jaar 1832 verricht. In
de jaren 1920. 1927-1928 en 1931
werden al de gebouwen van de mo
len. de stuwen en de bruggen stel
selmatig onder handen genomen,
vernieuwd of versterkt. Zoals ge
zegd was de watermolen reeds in
de zeventiende eeuw de belangrijk
ste van Twente.
kozen. De blazer (van Gils), ook
van flannel, in unï en in fijne
krijtstreepjes, heeft grote re
vers, opgestikte zakken en een
2-knoopssluiting.
