vrouwen
Kapt. Mondeel
sprak voor
chr. Plattelands-
Het huwelijk van de dag
Holtense schoolkinderen
zagen kindermusical
Teleac -cursus
„Kijk op sport"
Kom over de brug start
de volgende week
Dommus Johann Ceorg
Paulus Müller
Dertien lessen
boeiende sport-
achtergronden
Vïjjdag 8 december 1972
S
De leden van de plaatselijke afd.
van de Chr. Plattelandsvrouwen
bond kwamen donderdagavond in ge
bouw „Rehoboth" in vergadering bij
een. De presidente mevr. Van Eng-
brink-Itamaker ging na het gezame-
lijk zingen van het bekende zén-
dingslied Roept uit aan alle stran
den" voor in gebed waarna zij enke
le verzen las uit 2 Cor. 12.
Holtense leerlingen in de Deventer Schouwburg.
Scene uit de kindermusical ..De Waag".
Nederland beschikt over twee en half
miljoen georganiseerde sportbeoefe
naars, waarvan 1 miljoen onder de
leeftijd van 18 jaar. Tel daarbij de
honderdduizenden die passief maa
zeer sterk geboeid de sport onder
gaan, dan kan men stellen, dat zeker
zondag 10 december
18.00 Literair Kwartier. 1. Remco Ek-
kers bespreekt: Jan H. Cartens
,,'t Kan verkeren" leven en werk
vqn Gerbrand Bredero. (Sijthoff, Lei
den). 2. J. Pop bespreekt: „King
Kong", toneelstuk (De Bezige Bij,
Amsterdam), geschreven door W. F.
Hermans.
18.15 Lichte Muziek.
18.30 Sport voor Sport.
19.15 Klassieke Muziek uit de RONO-
fonotheek. „Grote klassieken uit het
orkestrepertoire". 1. Bach Viool
concert in a. 2. Mendelssohn Sym
fonie no. 4 (Italiaanse),
maandag 11 december
18.00 RONO-radiojournaal. Nieuws en
informatie uit stad, streek en ge
west in noord en oost Nederland.
18.30 Overijssels Programma, (niet
via FM 88,60 mHz kanaal 5) Kinder
verhaal. Van ABC tot TI-IT.
18.30 Fryske Utstjuring. (alleen via
FM 88,60 mHz kanaal 5).
19.00 Gelders Programma.
19.30 Kerk en Samenlevingopdat
zij allen één zijn". Een uitzending
gemaakt door een interkerkelijke ge
spreksgroep in Zuidlaren ten behoe
ve van het gespreksgroepenwerk van
het interkerkelijk beraad in Noord
Nederland,
dinsdag 12 december
18-00 RONO-radiojournaal. Nieuws
en informatie uit stad, streek en ge
west in Noord-, en Oost-Nederland.
18.30 Drents Programma, (niet via
FM 88,60 mHz kanaal 5).
18.30 Frj'Ske Utstjuring. (alleen via
FM 88,60 mHz kanaal 5).
19.00 Grunnegcr Oetzcnden.
19.30 Lichte Muziek.
19.45 Landbouwjournaal.
woensdag 13 december
18.00 RONO-radiojournaal. Nieuws
en informatie uit stad, streek en ge
west in noord en oost Nederland.
18.30 Gelders Programma, (niet via
FM 88,60 mHz kanaal 5).
18.30 Fryske Utstjuring. (alleen via
FM 88,60 mHz kanaal 5).
de helft van de Nederlandse bevol
king meele'-''- met het sportgebeuren.
KIJKEN
Vanaf 20 januari 1973, zaterdags om
half 6 of dinsdagsavond na het laatste
nieuws, kan men via Teleac kijken in
de keuken van de sport, een cursus
die in samenwerking tussen Teleac,
de Nederlandse Sport Federatie, trai
ners en coaches, topsterren, medici,
kortom de Nederlandse spoi'twereld
tot stand kwam.
DOEL
Het doel en de inhoud van de Teleac-
cursus over sport is het Nederlandse
publiek in te lichten over de achter
gronden van de sport. De bedoelin;
is de kijker-cursist (er komt een 12l
pagina's tellend cursusboek, geschre
ven door bekende Nederlandse sport,
journalisten) stap voor stap via
achtergrond-informatie aan de hand
van vertrouv'de beelden door de
sportwereld te leiden.
SPEELS
Int< „,sunt daarbij is het, dat niet
alleen de topsport, maar vele takken
van sport op diverse niveau's speeis
en instructief op het scherm wordt
gebracht, waarbij de sportvrouw of-
man als mens te voorschijn komt.
IDEE
De cursus is een idee van de psycho
loog drs. L. M. H. J. van Geffen, de
beeldende künsternaar Th. W. Felen
en voetbalscheidsrechter F- Derks,
Dit idee werd overgenomen door Te
leac. Er werd een commissie ge
vormd en de realisering van deze cur
sus werd opgedragen aan dr. Wim
de heer, hoofd Afdeling Sportontwik
keling en Kadertraining van N. S. F.
als eindredacteur, terwijl de sport
journalist-commentator Fred Racké
de TV-cursus zal presenteren.
ZIEN
Wat kunt u in de cursus zien?
U ziet niet alleen de prachtige gecon
troleerde acties van voetbalsterren,
maar ook hoe EEN-TWEE beweging-
wordt ingestudeerd. Wat is medische
begeleiding, de problemen ten aan
zien van ruimte en accommodatie,
terwijl hete hangijzers als sportivi
teit, publiek, arbitrage, topsport en
jeugdsport door de samenstellers van
de Teleac-cursus niet uit de weg
wordt gegaan.
POSITIEF
Sport is in haar totaliteit een posi
tief, niet uit onze maatschappij weg
te denken verschijnsel. In dit licht
bezien is de cursus „Kijk op Sport"
bijzonder belangrijk en voor iedereen,
of dat nu het grote publiek, de sport
beoefenaar, de trainer of bestuurder
is, interessant om kennis van te ne
men.
Het cursusboek kan men bestellen
door storting van f 9,90 op gironum
mer 54 42 32 ten name van Teleac -
Utrecht, onder vermelding van „Kijk
op Sport".
Voor -11e nadere inlichtingen: Stich
ting Televisie Academie TELEAC,
Afdeling Voorlichting, Postbus 24 14.
Utrecht; tel. 030-940241.
De leerlingen van de klassen 4, 5
en 6 van de Holtense basisscholen
voor openbaar onderwijs hebben don
derdagmorgen de kindermusical van
Daniel Poelder „De Waag" bijge
woond in de Deventer Schouwburg,
welke daar werd uitgevoerd door on
derwijzers en onderwijzeressen van
het openbaar basis- en kleuteronder
wijs uit Deventer. De musical speelt
in de tijd van Karei de Vijfde en
handelt over het ontstaan van het
historisch gebouw „De Waag" op de
Brink in Deventer. De foto geeft een
beeld (van links naar rechts) van de
bouwer, bakker van Delden en diens
zoon. De andere foto is van de Hol
tense leerlingen, die de voorstelling
met grote aandacht volgden.
Na een kort openingswoord waar
in de presidente attendeerde op de
actie „Kom over de burg '72" sprak
zij een kort woord van welkom waar
bij ze zich in 't bijzonder richtte tot
enkele gasten en kapt. Joke Mon-
deel van het Leger des Heils te Nij-
verdal. Na lezing van de notulen
door de alg. adj. mevr. Paalman-
Dijkink en afhandeling van enkele
ingekomen stukken werd het woord
gegeven aan kapt. Mondeel die aan
de hand van prachtige dia's op boei
ende wijze vertelde van haar werk
(gedurende 4 jaar) onder de bevol
king van Suriname. Het land met
als hoofdstad Paramaribo (zo groot
als de prov. Utrecht) heeft vijf be
volkingsgroepen waaronder zeer veel
belijders van de Islam. Op Surina
me is de Evangelische Broeder
schap de grootste kerk. In de hoofd
stad Paramaribo staat het prachtige
ziekenhuis dat dankzij de door Jo-
han Bodegraven voor de NCRV ge
voerde actie „Viermaal Z...N" (Zij
zoeken zich zelf Niet) kon worden
gebouwd. Het is met de huisvesting
van de bevolking zeer bedroevend
gesteld, de massa woont in hutten
waar je dwars doorheen kijkt.
„Thuis" heeft men geen stil plekje
om te kunnen bidden en daarom is
de kerk voor gebed elke morgen
open. De bosnegers hebben in het
bos plekjes om te bidden. Wanneer
de paadjes naar deze stille plekjes
niet zijn plat getreden betekent dit
dat de negers de laatste tijd weinig
hebben gebeden. Er wordt in Suri
name helaas nog enorm veel honger
geleden en de kinderen worden hier
van het slachtoffer. Zending en mis- i
sie doen ook prachtig werk ter leni- I
ging van de nood die ontstellend
groot is. Een klein gedeelte van de
opbrengst van de Kinderpostzegels
gaat naar Suriname en van dit geld
wordt eten gekocht voor de kinde
ren. Ook worden aan de vooravond
van het Kerstfeest pakketten uitge
deeld met levensmiddelen. Er wordt
op Suriname heel veel aan zondags
schoolwerk gedaan waarbij tussen
zending en de verschillende kerken
een zeer goede samenwerking be
staat. Na de pauze waarin gele
genheid was om diverse door bosne
gers en indianen gemaakte voor
werpen (houtsnijwerk) te bezichti
gen werden tal van vragen ge
steld. Mevr. Van Engbrink-Ramaker
sprak aan het slot van de mooie en
leerzame avond een hartelijk woord
van dank tot kapt. Mondeel aan wie
een boekenbon werd aangeboden.
Kapt. Mondeel sloot deze bijeen
komst met dankgebed. Voor het
werk op Suriname werd een collec
te gehouden.
Op donderdag 30 november verga
derde het plaatselijk actiecomité van
Kom over de brug onder leiding van
ds. van Twillert in Rehoboth. Het
voorbereidend werk kon in deze bij
eenkomst worden afgerond, zodat de
grote collecte de volgende week van
start kan gaan. Op maandag, 11 de
cember zullen de collectanten de sets
afgeven op de adressen van hun wijk
en op vrijdag d.a.v. wérden de offers-
opgehaald. Speciaal op de leden van
de kerken wordt een beroep gedaan
om waarlijk een offer te geven. "Van
vele anderen wordt aangenomen, dat
de hulp aan de Derde Wereld, die
met deze giften gefinancierd wordt,
hun sympathie heeft. Van de leden
vragen de kerken, zo mogelijk 1 pet.
van het jaarinkomen.
Het comité meent, dat ook vele
niet-leden (van een kerk) gegrepen
zijn door de nood ginds overzee en de
dienst aan de naaste gaarne willen
steunen. Er wordt hun dan ook met
vrijmoedigheid gevraagd, of ze iets
willen geven tot steun van het werk
van de kerken overzee...Men kan er
van overtuigd zijn, dat er zo weinig
mogelijk aan de zogenaamde strijk
stok blijft hangen. De kerken in de
Derde Wereld weten wel, hoe ze met
beperkte middelen nog heel wat kun
nen doen. Als hier «en ziekenhuis
wordt verbouwd, dan zijn er ettelij
ke miljoenen nodig en het geld komt
Voor f 200.000 bouwt men ginds een
compleet ziekenhuis. Hier kost een
nieuw schoollokaal f 100.000. Daar
bouwt men met vrijwilligers een
kerkje voor f 2.000,
De klokken luiden
Evenals 4 jaar geleden luiden de to
renklokken van 18.50 tot 19.00 uur,
ten -teken, dat om 7 uur de giften wor
den ingezameld. In de buurtschap
pen heeft het ophalen om redenen
van tijd, donkerte en veiligheid z'n be
zwaren, zodat enkele collectanten
daar gaarne eerder, bij daglicht, hun
werk doen voor Kom over de brug.
De binnengekomen giften worden nog
dezelfde avond afgedragen en het tel
len gebeurt terstond door het Telco-
mité, bestaande uit verschillende Tel-
trio's. Om het ®f'3SFw«r&f hêt. to
taal doorgebeld naar door Oegstgeest
opgegevefri nummers, zodat men op
het bureau van het Hoofdcomité re
gelmatig op de hoogte is met de stand.
Legitimatiebewijzen
Elke collectant van Kom over de
brug heeft een legitimatiebewijs bij
zich, waarop eenzelfde nummer is
vermeld als op de collectezak. De col-
lectezak is bovendien voorzien van
Kom over de brug-embleem en -op
druk. Grote bedragen kunnen beter
niet contant worden meegegeven.
Het is in het algemeen prettiger voor
collectant en comité, dat dit gebeurt
per chéque of giro in de afgegeven
enveloppen. In de afgegeven sets be
vindt zich ook een toezeggingskaart,
voor het geval men liever op een an
der tijdstip een bedrag wil overma
ken. H.et is de bedoeling dat zowel
contact geld als giro's, chèques en toe-
zeggingskaarten in gesloten envelop
pe worden overhandigd of in de col
lectezak gedaan.
De tand des tijds" maakt soms van een oude deur iets moois.
Donderdagmorgen werd het
huwelijk voltrokken tussen
Gerhard Paalman en Jannie
Podt. De bruidegom is mede
oprichter en penningmeester
van de tovrwtrekvereniging
„Okia" (Onze kracht is achter
uit). Hij trekt mee in de 640
kilo. Het huwelijk van hun pen
ningmeester was voor zijn ka
meraden aanleiding om met ge
weldige touwen een erehaag te
vormen toen het bruidspaar 't
gemeentehuis verliet. Het bur
gerlijk huwelijk werd voltrok
ken door burgemeester mr. W.
H. Enklaar. De kerkelijke be
vestiging geschiedde door de
hulpprediker, de heer A. Schel-
levis, in de Ned.-herv. kerk.
4. (Slot).
Op 10 augustus 1885 hij had toen
bijna de leeftijd der sterken berekt
vroeg ds. Müller emeritaat aan.
Nadat hem dit was verleend, nam
hij op 6 december 1885 afscheid van
de gemeente van Holten. Bij die ge
legenheid nam hij tot uitgangspunt
voor zijn preek de woorden uit Open
baringen 3, luidende: „Gedenkt dan,
hoe gij het ontvangen en gehoord
hebt, en bewaart het, en bekeert u"
(vers 3a). Dit afscheidswoord is na
het overlijden van ds. Müller in druk
vervaardigd bij de snelpersdrukkerij
Kuipers en Taconis te Meppel, doch
werd niet in de handel gebracht.
Zij zoon ds. J. G. P. Müller jr.,
destijds predikant te Nunspeet
schreef in zijn woord vooraf o.m.:
„We meenden, dat het u aangenaam
zou zijn, dat woord nog eens te kun
nen lezen, nu hij heengegaan is. Gij
waart zijn eenige gemeente, zoovele
jaren lang, en ook de dagen zijner
ruste bracht hij onder u door, en nu
zal ook zijn graf nog onder u zijn.
Moge hij dan, ook door zijn laatste
woord nog tot. u spreken, nadat hij
gestorven is, en blijve de nagedach
tenis van uwen ouden leeraar bij u
in zegening. Wij, zijne kinderen, en
onze hoog bejaarde moeder, die hem
met weemoed gedenken, maar niet
zonder hope, wij meenden hem ook
hierdoor, een laatste eer te bewijzen,
dat wij zijn afscheidswoord brachten
onder het oog van allen, die hem,
met ons, gekend en lief gehad heb
ben".
De eerste gemeente van ds. Mül
ler jr. was Mijndrecht. waar hij van
29 januari 1860 tot 29 januari 1866
verbleef. Op 13 december 1865 werd
hij uit een twaalftal beroepen te Vor-
den, waar op 26 november tevoren
een vacature was ontstaan door het
vertrek van ds. H. Kampheuve Gre-
ving, die 37 jaar als predikant in Vor-
den had doorgebracht. De kerk van
Lochem besloot op 17 december 1865
eveneens een beroep op hem uit te
brengen, zulks in de plaats van ds.
J. H. IJssel Groothuis. Voor dit be
roep bedankte hij, evenals voor dat
van Culemborg, dat op 22 oktober
1865 hem had uitverkoren. Op 31 de
cember 1865 „werd onze gemeente
(Vorden) verblijd door het berigt,
dat ds. J. G. P. Müller, predikant te
Mijdrecht, onze beroeping had aange
nomen". Zijn toen 60-jarige vader be
vestigde hem op 13 mei 1866 in Vor
den, waar Müller jr. bleef tot 1872.
Op 28 augustus 1867 komt Müller
jr. voor op een zestal in Almelo en
op 18 mei 1869 in Wierden. Van Vor
den vertrok ds Müller jr. naar Doe-
tinchem. dat hem in 1873 al weer
moest afstaan aan Dinxperlo. De be
vestiger in Doetinchem was niet zijn
vader, doch ds. B. J. Westerbeek
van Eerten. Zes jaar later wordt
Müller jr. predikant in Den Ham
(Ov.), na in juni 1877 nog te hebben
bedankt voor een beroep van Rozen
burg. In 1880 komt Müller jr. al weer
voor op een twaalftal in Schoonebeek.
In hetzelfde jaar wordt van hem ver
meld. dat hij aan de directie van de
Normaalschool te Nijmegen een be
drag overmaakt uit de collecte voor
de school met de bijbel. In een be
richt van 22 oktober 1877 las ik, dat
hij aan het zelfde adres f 6.— over
droeg van „eene jongedochters-ver-
eniging".
Op 15 mei 1881 bedankt hij voor be
roep van Aalten. Vijf maanden later
neemt hij dat van Meppel aan. Lien-
den in de Betuwe plaatst hem in de
cember 1884 op het tweetal met ds.
C. Hattink te Nieuw-Vennep, op wie
de keuze valt. Müller jr. bleef in Mep
pel tot 1890. Vandaar ging hij naar
Nunspeet, waar hij op 22 februari
1902 overleed. In een album, dat op
het kerkelijke bureau aldaar wordt
bewaart, is ook een foto van ds.
Müller jr. opgenomen.
Müller de jongere was op 19 janu
ari 1860 te Holten getrouwd met Jo
hanna Hendrika Dikkers, geboren op
24 september 1841 te Holten, en over
leden op 31 mei 1913 te Krabbendijke.
Haar ouders waren Derk Jan Chris-
tiaan Dikkers, herbergier in „De Rin
kelaar" en Bartha Johanna Anker
smit uit de gemeente Voorst.
Bij zijn afscheid deelt ds. Müller
sr. mede, dat zijn nog sterk en ge
zond zijnde gestel reeds in 1882 door
ziekte was aangetast. Hetgeen hier
toe niet weinig heeft bijgedragen,
was „het afsterven van een' mijner
zoonen. die in de kracht der manne
lijke jaren, de eeuwigheid inging, de
eerste mijner kinderen, die ik ten
grave bracht, eene weduwe met vier
jonge kinderen achterlatende, wiens
naam en gedachtenis bij velen in
eerc en achting blijven zal, Gode ech
ter kan ik niet genoeg dankbaar zijn,
dat zoovelen mij tot dusver overble
ven".
In mijn vorig artikel schreef ik al,
dat de christelijke afgescheiden ge
meente (de latere gereformeerde
kerk) tijdens het verblijf van ds. Mül
ler in Holten is ontstaan. Ik meen in
zijn afscheidspreek een zin te lezen,
die daarop wijst, nl.: „Velen, die mij
lief geweest zijn. hebben mij niet zei.
den teleurgesteld en mijn hart ver
ontrust, vooral zij, die na mij veel
moeite, tijd en arbeid gekost te heb
ben, mij verlieten en elders-ondank
baar -hé'eri-HejSen". Wat verderop
wordt gesproken over de „hatelijke
scheuring en de listige uitbreiding
van den sectegeest". Enke't-n, die in
hun jonge jaren de Müller sr. in zijn
ouderdom nog hebben gekend, hebben
mij ook dat is al weer 30 jaar ge
leden verteld, dat de predikant be
hoorde tot de toenmalige ethische-ire-
nische richting in de Nederlandse har-
vormde kerk.
De afscheidsdienst werd ook bijge
woond door burgemeester Jannes Vin
cent, de wethouders en de overige le
den van de raad. Tot hen zegt ds.
Müller: „Ulieden, die in deze dagen
in die betrekking geplaatst zijt als
hoofden en voorgangers des volks,
heb ik opgewekt om in het betrach
ten van alle christelijke dsugden en
in het bijwonen der godsdienstoefe
ningen voor te gaan. Ook ulieden
dank ik voor de veiligheid onder uwe
regeering. de openbare en bijzondere
achting de getrouwe bijwoning van
de meester uwer, van mijnen Evan
geliedienst".
Ds. Müller heeft een woord voor al
len, voor ouderlingen, diakenen, kerk
voogden, notabelen, kerkelijk ontvan
ger, koster en voorzanger. „Kinderen
zijt uwen ouders onderdanig en ge
hoorzaam. Ouders, voedt uwe kinde
ren op in de leerling en vermaning
des Heeren.
.Dienstbaren, zijt eerlijk, vlij
tig en geeft u niet aan losbandigheid
over. Meesters en vrouwen zijt zacht
moedig en verschoonend. Jongelin
gen en jongedochters, gedenkt aan
uwen Schepper en gekruisigden Ver
losser, weest kuisch en arbeidzaam
in de dagen uwer jeugd. Ouderen van
dagen, vergeet niet, dat gij wsldra
opgeroepen wordt, om rekenschap af
te leggen".
Dit laatste zo lezende mag ik wel
concluderen, dat ds. Müller sr. ook
zelf kennis zal hebben genomen van
het gedicht, dat naar ik meen wordt
toegeschreven aan zijn tijdgenoot
prof. dr. J. J, van Oosterzee, nl.;
„De dood heeft mij een brief ge
schreven,
ik las hem op het dorrend blad,
dat door de stormwind voortgedre
ven,
op "t vensterglas had post gevat.
Dit las ik: Wandelaar, rep uw schre
den,
uw avond komt, uw nacht daalt
neer.
Doe wat gij nog kunt doen op heden,
want morgen daagt u dra niet meer".
In de tijd van dr. H. F. Kohlbrüg-
ge Leefde in Duitsland een theologisch
hoogleraar dr. Julius Müller. Om
hem van d; vele andere „Müllers"
te onderscheiden noemde men hem
„der Sünde-Müller", omdat zijn theo
logisch denken zich speciaal met het
probleem der zonder onledig hield.
In ons land is ook een Luthers pre
dikantengeslacht Muller bekend ge
worden. Christoph Anton Muller, de
stamvader, werd in 1694 te Esens ge
boren en was o.a. predikant te Du-
num in het Duitse Oostfriesland. Een
zoon van hem, Philippus Ludovicus
Statius, was predikant te Amersfoort
en Leeuwarden. Een andere zoon was
Johann Georg, die de Luthersege-
meenten van Leeuwarden en Curaqao
heeft gediend. Ter onderscheiding
van deze Mullers zou ik de vroegere
Holtense pastor gemakshalve willen
aanduiden als ds. J. G. P. sr.
Ds. Johann Georg Paulus Müller
sr. overleed op 27 januari 1888 te
Holten in zijn woning Beuseberg 1.
De aangifte van overlijden bij de
ambtenaar van de burgelijke stand
werd gedaan door de 44-jarige bar
bier Derk Jan Meijer en de 29-jarige
tolgaarder Gerhard van den Bos.
Mevrouw Francina Maria Mülter, ge
boren Wartjouw, stierf op 4 januari
1891 eveneens in Holten.
De dagen onzer jaren, daarin zijn ze
ventig jaren, en, indien wij sterk zijn,
tachtig jaren.
HILVERSUM W. OTTEN.
