RONO
NOG
EVEN
DIT...
„Tussen huisarts en kliniek
De Gouch ink
jj Vrijdag 24 novemóci. ±vêz
Letterlijk als een luciferhoutje afgeknaptdeze séaer-e eik
storm over onze contreien raasde.
bewijs van de kracht waarmee de
De WDR brengt woensdag 29 november om 16.20 u/wr een programma met Anneliese Rothen bergerj op de foto met Franz
Mazura tn een scène uit Don Giovanni.
zondag 26 november
18.00 LITERAIR KWARTIER.
1. Jan F. de .Zanger bespreekt C.C.S.
Crone„De Schuiftrompet", verza
meld proza (Querido, Amsterdam).
2. J. Pop bespreekt: R. A. Cornets-
de Groot „Vestdijk op de weegschaal"
(Literaire Verkenningen, Sijthoff, Lei
den).
18.15 LICHTE MUZIEK.
18.30 SPORT VOOR SPORT.
19.15 KLASSIEKE MUZIEK UIT DE
RONO-FONOTHEEK.
„Grote klassieken uit het orkestre
pertoire" Beethoven-Viiolconcert in
D.
maandag 27 november
13.00 RONO-RADIOJOURNAAL.
Nieuws en informatie uit stad, streek
en gewest in noord en oost Neder
land.
18.30 OVERIJSSELS PROGRAMMA,
(niet via FM 88,60 mHz kanaal 5).
Kinderverhaal:
Barst;
Overijssel streek voor streek.
19.30 KERK EN SAMENLEVING
Discussie tussen luisteraars en men
sen in de studio over het thema
„Vrijblijvendheid". Medewerking
wordt o.m. verleend door dr. Peter
Hofstede. Reacties: 050-133441.
dinsdag 28 november
18.00 RONO-RADIOJOURNAAL.
Nieuws en informatie uit stad, streek
en gewest in noord en oost Neder
land.
19.30 LICHTE MUZIEK.
19.45 LANDBOUWJOURNAAL.
woensdag 29 november
18.00 RONO-RADIOJOURNAAL.
Nieuws en informatie uit stad, streek
en gewest in noord en oost Neder
land.
19.00 OVERIJSSELS PROGRAMMA.
Verkiezingen op komst.
19.30 KLASSIEKE MUZIEK UIT DE
RONO-FONOTHEEK.
Recital door Bram Boelee, piano.
1. Schumann Kinderszonen;
2 Chopin Nocturne in cis;
3 Chopin Scherzo no. 2 in bes.
donderdag 30 november
18.00 RONO-RADIOJOURNAAL.
Nieuws en informatie uit stad, streek
en gewest in noord- en oost-Neder
land.
19.30 LICHTE MUZIEK.
19.45 DIER EN PLANT IN RONO-
land.
Dr. Fop I. Brouwer wandelt met ons
door de Drentse bossen.
vrijdag 1 december
18.00 RONO-RADIOJOURNAAL-
Nieuws en informatie uit stad, streek
en gewest in noord- en oost-Neder
land.
18.30 OVERIJSSELS PROGRAMMA
(niet via FM 88,60 mHz kanaal 5).
Over en weer;
Eén van ons;
Overijssel streek voor streek
19.30 LICHTE MUZIEK
llf.55 VEE EN VLEES.
Bericht over markt en handel.
zaterdag 2 december
18.00 RONO-RADIOJOURNAAL.
Nieuws en informatie uit stad, streek
en gewest in noord en oost-Neder
land.
19.30 LICHTE MUZIEK.
19.45 SPORT VOOR SPORT.
PROVINCIEHUIS. De ambtena
ren van de provincie Overijssel heb
ben een paleis tot hun beschikking
gekregen. Werd de hele zaak geschat
op 24 miljoen, het betonnen kasteel
heeft welgeteld 47 miljoen gekost, al
dus de Telegraaf. „De statenzaal lijkt
op de vergaderruimte van de VN.
De kamers van de gedeputeerden zijn
voorzien van doucheruimtes. De
temperatuur wordt automatisch ge
regeld. De zonneschermen gaan van
zelf neer als de zon gaat schijnen en
komt er een wolkje voor de zon dan
Verhandeling over nieuwe mogelijk
heden in de CARA-bestrijding van dr.
W. Vasbinder, medisc' directe' r van
jhet Nederlands Astma Fonds,
uitgesproken op de algemene leden
vergadering d.d. 18-11-1972.
ju weet dat we met het woord CARA
ziekten als astma, chronische bron-
jchitis en emfyseem, samenvatten,
ziekten die veel gemeenschappelijke
kenmerken hebben en die nauw met
elkaar zijn verwant. CARA omvat
lichamelijke ziekten, die zoals elke
chronische aandoening geestelijke en
maatschappelijke gevolgen hebben,
die op hun beurt invloed kunnen uit
oefenen op het lot vai. de patiënt en
dat betekent bij CARA nogal wat.
Laten we bij het kind beginnen.
Het vaak benauwd c ziek zijn leidt
tot schoolverzuim, het leidt bovendien
tot niet goed mee kunnen doen, het
aan de kant blijven staan, het door
gaan voor een „saaG- piet" en wan
neer er veel schoolverzuim is ook
nog voor een domooi Het is duide
lijk dat er een grote achterstand in
de ontwikkeling ontstaat op geeste
lijk gebied, het leggen van contacten
met anderen, met name die contac
ten die. het kind in deze periode moet
leggen en wel met z'n kameraden en
onderwijzer. Wanneer deze niet be
grijpen wat er aan de hand is en dat
is nog veel te vaak zo, wordt hij in
het leggen van deze contacten in he
vige mate bemoeilijkt. Het kind raakt
geïsoleerd, raakt buiten het spel, iets
waarvoor de ziekte zelf ook al ge
noeg aanleiding geeft. Immers, tij
dens 'n aanval wenst de patiënt graag
helemaal met rust gelaten te worden
en trekt zich daarom terug.
Het kind dat van school komt gaat
met een flinke handicap de maat
schappij in, 'n handicap die de maat
schappij zelf nog vergroot.
Immers er zijn nogal wat bedrijven
met name ook overheidsbedrijven die
voor de astma-patiënt gesloten zijn
en ook verder is de maatschappij, niet
zo vriendelijk. Een klein voorbeeldje
in vrijwel ieder gezelschap wordt ge
rookt, vele astmatici verdragen geen
rook en dat betekent in feite dat
elk gezelschap d.w.z. elke vergade
ring, elke bruiloft, elke verjaarspar-
tij zich omringt met bordjes „astma
tici" niet gewenst".
Het zal u duidelijk zijn dat voor vol
wassenen de moeilijkheden bepaald
niet minder zijn. Moeilijkheden op het
werk, vaak moet genoegen genomen
worden met min "er interessant werk
dan men aan zou kunnen, altijd is er
een dreigende invaliditeit op de ach
tergrond.
We moeten hier wat aan doen. We
moeten er meer aan doen dan dat
we tot nu toe hebben gedaan, ook al
is dit lang niet weinig.
In de eerste plaats zullen we verder
moeten gaan met het vergroten van
ons inzicht in de ziekte zelf. U ziet
dat er op de begroting weer een groot
bedrag is uitgetrokken voor weten
schappelijk onderzoek en dat is nog
steeds hard nodig. Een paar jaar
geleden hebben we met elkaar ge
sproken over deze research en dat
wil ik niet herhalen. Deze keer wil
Jik graag met u spreken over 't twee-
jde aspect v.d. astma-bestrijding en
ïwel 't sociaal-medische gedeelte van
('t programma dat u voor u vindt.
^Wij geloven namelijk dat we aan 't
tbegin staan van 'n ontwikkeling waar
enerzijds aan 't sociale aspect betere
faandacht zal worden geschonken en
i tegelijkertijd anderzijds een betere
...samenwerking tussen, hetr soxy-atiS-Che.
"en sociale "aspect 'kan' groeien."
Allereerst enkele onderzoekingen die
op dit punt zijn gedaan, gaand» zijn
of nog worden ondernomen.
Het Utrechtse project heeft een voor
lopig resultaat opgeleverd. Het is dui
delijk gebleken, dat nog niet alle art
sen het belang van een sociale be
geleiding inzien, een aantal gelukkig
wel.
Het onderzoek komt iri ëen andere
fase en wel de fase van het werkelijk
verlenen van hulp. De ervaringen die
al zijn opgedaan zijn van grote be
tekenis voor de ontwikkeling van onze
verdere plannen. ASMAVA heeft ook
al duidelijk gemaakt dat er een grote
behoefte bestaat aan sociaal-medi
sche begeleiding. We kunnen van de
ze ervaringen van ASMAVA nog niet
ten volle profiteren om dat de zaak
te kort geleden is gestart.
Het werk van de Noordelijke Stichting
is in dit opzicht bijzonder waardevol
We houden geregeld bijeenkomsten
met deze onderzoekgroepen. Utrecht
heeft daartoe het initiatief genomen.
Ook anderen maken zich op dit ter
rein verdienstelijk. Dat betekent dat
we zo langzamerhand een idee gaan
krijgen over de mogelijkheden en
onmogelijkheden op dit gebied over
de hulp die van de kant van de over
heid, van de medicus, van de ver
pleegkundige van de maatschappelijk
werker en vele anderen geboden zou
kunnen worden, ware het dat er vol
doende mankracht was, voldoende
geld en voldoende organisatie.
Misschien kunnen we ./at het laatste
betreft de hulp krijgen van de consul
tatie-bureaus voor tuberculose. We
zijn met een viertal daarvan in ver
gevorderd overleg over enkele ex
perimenten. We willen graag weten of
de consultalie-bureaus in staat zijn
CARA-patiënten, die niet bekend zijn,
die niet of onvoldoende behandeld
worden, op te sporen en bovendien
of de consultatie-bureaus behulp
zaam zouden kunnen zijn bij een
(stuk) sociaal-medische begeleiding
van CARApatiënten. Indien dat zo zou
zijn dan zou dat 'n bijdrage beteke
nen tot de benodigde mankracht en
misschien ook tot de nodige organi
satie.
Waar we naar toe willen is het re
gionale instituut. U 1-ent deze uit
drukking tegen gekomen in de begro
ting. Ik zou willen proberen u duide
lijk te maken wat wij daarmee be
doelen, althans voorzover het ons
zelf duidelijk is.
Een kind komt met 'CARA-kl achten
bij de huisarts. We nemen aan dat
de huisarts de patiënt zorgvuldig on
derzoekt en een zorgvuldige behande
ling pleegt in te stellen. Het blijkt
dat het een licht geval betreft dat er
geen psychische of sociale problemen
te' voorschijn komen en de huisarts
stelt zijn behandeling in. H^,t kind
komt terug na enige tijd, maakt het
redelijk wat betreft zijn CARA, maar
de moeder vertelt toch, dat er nogal
wat schoolverzuim is en bij verdere
vraag blijkt dat het kind niet goed
met andere kinderen kan spelen. Kon
tact wordt gezocht met. de onderwij
zer, een fysio-therapeut en met wie
de dokter verder maar nodig acht.
Ondertussen wil de onderwijzer graag
pedagogisch advies en de dokter is ei
genlijk ook niet helemaal te spreken
over de gang van zaken. Een onder
zoek en een advies op allerlei gebied
wordt gewenst. De patiër.t wordt door
gestuurd naar een regionaal instituut
Het kan natuurlijk zijn dat in het be
gin al duidelijk is, dat het geval ge
compliceerd is en de dokter hem met
een doorstuurt naar een regionaal in
stituut. Natuurlijk kan de huisarts de
patiënt ook naar een specialist stu
ren, wanneer somatische klachten
daartoe aanleiding geven. De specia
list op zijn beurt kan dan weer het
regionaal instituut inschakelen, wan
neer de ernst van de astma en het
gecompliceerde beeld daartoe aanlei
ding geven.
Wat is nu zo'n regionaal instituut.
Een regionaal instituut is een insti
tuut waarin 'n regionaal team werkt.
In dit team moeten verschillende dis
ciplines vertegenwoordigd zijn, zowel
medische, bijvoorbeeld longartsen en
kinderartsen, als niet-medische, bij-
vooi-beeld psychologen, pedagogen,
enz. Het .instituut moet achter zich
hebben staan een longkliniek en bo
vendien ruimte, apparatuur voor pe
dagogen, psychologen en maatschap
pelijk werkers. Het team stelt een
behandelingsplan op dat kan leiden
tot 'n advies aan de huisarts en een
wenk aan de onderwijze!-, maar ook
tot opneming in een astma-centrum
en alles wat daar tussenin maar
denkbaar is. En vooral voor dat
laatste zullen wij heel vaak de hulp
van 'n sociaal-medische dienst nodig
hebben, die naar we- hopen en ver
wachten zal kunnen worden gerecru-
teerd uit de Kruisorganisaties en de
instellingen voor Maatschappelijk
Werk.
Die sociaal-medische dienst zal ge
bruik moeten kunnen maken van de
Medische Opvoedkundige Bureaus, in
verschillende gevallen ook van de
Consultatie-bureaus en de Revalidatie
Instellingen. Hulp zal moeten worden
geboden aan kinderen bij het naar
school gaan, aan volwassenen bij het
werk, in de woning en voor wat be
treft vervoersmogelijkheden, bij het
bevrijden uit het isolement enz. U ziet
uit de lijnen op het schema hoe dit
mogelijk zou kunnen zijn. Duidelijk is
tegelijkertijd dat van de behandelen
de instellingen de huisarts de centrale
figuur is.
Alle lijnen komen bij em samen.
We zien een regionaal instituut even
wel niet alleen als onderzoek- en be-
handelsinstiuut. De functie van het
instituut kan nog veel ruimer gezien
worden. Het kan zich ontwikkelen tot
regionale instelling voor CARA-be
strijding in de meest ruime zin van
't woord en wel doordat T regionaal
instituut zich intensief toelegt op de
research, die bij de CARA nodig is,
op het geven van voorlichting, op. het
geven van cursussen op 't gebied
de Gezondheidszorg, met name dat
van de-CARA-bestrijding en zo zijn
nog veel meer functies voor een der
gelijk instituut te bedenken.
Nu zouden we systematisch te werk
kunnen- gaan dat wil zeggen het land
indelen in regionen, kijken naar de
bevolkingsopbouw, de plaats van de
industrieën enz. en dan de plaats
aanwijzen waar we het instituut zou
den kunnen plaatsen en op die manier
het hele land bestrijken. Het lijkt mij
dat. het het beste is aansluiting te zoe
ken bij datgene wat al bezig is te
ontstaan en daar de helpende hand te
bieden. Dat laatste is nu begonnen.
Zaterdag 16 en zondag 17 december
wordt in de aula van de r.k. techni
sche school aan de Willem de Zwij
gerlaan 1 te Deventer de Provinciale
Kampioenschappen gehouden van de
Nederlandse Vereniging van Vogel-
vi-ienden.
In verband hiermede belegt de Alme
lose Vereniging: De Goudvink vrijdag
in hotel-restaurant Nationaal een ver
gadering waarop één en ander zal
worden besproken en men zich voor
deelname kan opgeven.
Daarna zal verslag worden uitge
bracht over de T.T.-show en zal vooi--
zitter T. Stroeve een inleiding hou
den over het aanstaande kweeksei-
zoen en er kunnen /ragen worden j
gesteld.
Behalve leden zijn ook houders van
kanaries en andere vogels van harte j
welkom.
De WDR brengt maandag 27
november om 21 uur een show
portret van Liesbeth List. Op
de foto Liesbeth List met de
dansgroep The Second Genera
tion.
KRAAIENMARS „De jeugdige -
studiochef is via 'n communicatiesys
teem verbonden met de opzichter in
de aula. Hij distribueert zijn muziek
op seconde nauwkeui-ig. Geen wens
of er kan in de discotheek aan wor
den voldaan. Liedjer zoals die van
Pipi Langkous kunnen een hui-ver
van ontroering door de aula zenden
als ouders daarmee afscheid nemen
van hun kind. De Beatles geleiden
soms jongelui op hun reis naar de
crematie-oven. zo weet Het Zuiden te
melden. In de Nederlandse crema
toria behoren Waarheen, waarvoor?
en De nieuwe dag waarmee Mieke
Telkamp haar comeback heeft inge
luid, tot de veelgevraagde num
mers. In Duitsland heeft Heintje met
zijn repertoire dê crematoria stor-
menderhand veroverd. Maar wat er
ook gezongen of gespeeld wordt, na
een half uur zakt ue kist onverbidde
lijk!
gaat het scherm vanzelf weeT om
hoog. Er is een ondergrondse par
keergarage voor slechts 46 auto's.
Op- en afritten zijn voorzien van
ontdooiingsinstallaties. Aan de ach
terzijde is een specia,.aubadebalkon
waar de C.d.K. door de schoolkinde
ren kan worden toegezongen. Op het
damestoilet is een speciaal stopcon
tact voor scheerapparaten, op het he
rentoilet niet. De vele vergaderzalen
zijn met duur hout betimmerd en
alle bordjes in het provinciehuis zijn
prachtig gegraveerd. Er zijn twee
hoofdingangen wat enorm verwarrend
werkt".
De WDR brengt zaterdag 25
november om 20.15 uur het eer
ste deel van een tv-film in zes
afleveringen 'Gefahrliche Heim-
De KRO-televisie brengt za
terdag 25 november op Neder-t
land I de zevende aflevering van
het spel voor de jeugd: Kunt u
me de weg naar Hameien ver-
kehr', waarin Jean Claudt
Bouillon een der hoofdrollen
vervult.
tellen, meneer? In de hoofdrol
len o.a. Loekie Knol Lidwien-
tje), Martin Brozius (Arnoud),
Ab Hofstee (Hiidebrand) en
Rob de Nijs (Bertram).
