duizenden uit alle landen FOTO-KRANT HOLTEN Werkzaamheden begonnen aan voetgangerstunnel De Geboortekerk: doel van H01TEKS NIEUWSBLAD P. voor Europa in oude ansichten H. Cammeraat sprak op ouder- avond in Dijker hoek Schone motor Processie Krimoorlog tticceïtttccsigstccsectcwctctttWtMatcwtcctecti 333533 33333333333333333333333*133333 I WELK VOORTGEZET ONDERWIJS? MORTUARIUM IN FEBRUARI GEREED Bermplanken verdwijnen NOOIT DOOR Donderdag 2 december 1971 3 Ook aan het eind van dit jaar zal de devotie van miljoenen christenen weer gericht zjjn op Bethlehem. Rond Kertmis trekken immers ieder jaar duizenden pelgrims uit alle landen van de wereld naar deze plaats, voor al nu deze reis tegenwoordig geen problemen meer oplevert dankzü de talrijke goede luchtvaartverbindingen met Israël. Te Bethlehem, in de heu vels van Judea, op slechts enkele ki lometers van Jeruzalem staat een van de heiligste en oudste kerken van het Christendom, de Geboortekerk, gebouwd over de grot waar Jezus werd geboren. De Geboortekerk werd gebouwd door Constantijn de Grote op verzoek van zijn moeder koningen Helena, die in 326 na Chr. een pelgrimstocht naar het Heilige Land maakte. Het gebouw raakte helaas in verval, maar werd in de zes eeuw door Justinia- nus, de Byzantijnse keizer, herbouwd. Zo veranderde in de loop der eeu wen de kerk van aanzien door tal van restauraties. Er werden later zelfs nog een kerk, een Franciscaans, een Grieks en een Armeens klooster aan toegevoegd. Het gebouwenkom- plex maakt thans op de bezoeker de indruk van een Middeleeuwse ves ting. Toch vallen de gebouwen niet uit de toon, omdat het symbolen zijn geworden van eenvoud en kracht, die de nederigheid van Christus ge boorte uitbeelden. Daarnaast heeft de Geboortekerk ook haar betekenis ontleend aan het feit, dat zij in de loop der eeuwen is geworden tot een centrum van studie en pelgrimstoch ten. Zo verbleef Sint Hieronymus er in de vierde eeuw om het Oude Tes tament te vertalen in het Latijn. Naast de Geboortekerk staat de kerk van Sint-Catherina. Daarin houden de rooms-katholieken met. Kerstmis hun religieuze plechtigheden. De protes tanten vieren Kerstmis in het her- dersveld even buiten Bethlehem, ter wijl de Angelicaanse bisschop zijn dienst houdt op het voorplein van de orthodoxe kerk in de stad. De oos terse kerken de Russische, de Gal- dese, de Maroniten en de Ethiopi sche vieren hun Kerstfeest op een later tijdstip, volgens de Juliaanse kalender; de Armeense kerk viert haar keerstfeest zelfs nog later. De plechtigheden van de r.k.-kerk beginnen op 24 december om één uur 's middags. Op dat tijdstip vertrekt de Latijnse patriarch van Jeruzalem aan het hoofd van een plechtige pro cessie van geestelijken naar Bethle hem, een tocht van ongeveer 18 ki lometer. Even buiten Bethlehem bij het graf van Rachel, de vrouw Jakob, wordt de patriach verwelkomd door plaatselijke hoogwaardigheid; bekleders van de families, die al sinds 300 jaar het voorrecht hebben de patriarch te begeleiden. De pro cessie, waaraan ook leden van het corps diplomatique en duizenden le den van religieuze en jongerenor ganisaties deelnemen, gaat dan ver der naar Bethlehem. De stoet kron kelt door de nauwe straten van het stadje totdat men bij het Kribbeplein komt. Hier treden geestelijken uit de Basiliek de processie tegemoet. De Sint-Catherina kan slechts duizend geïnviteerde gasten ontvangen voor de nachtmis, maar de dienst is via een gesloten TV-circuit voor de dui zenden pelgrims op het Kribbeplein te volgen. Nadat de patriarch de mis heeft opgedragen treedt hij de grot onder de kerk binnen. Hij draagt een beeld van Jezus mee en plaatst dat op een zilveren ster op de vloer. Deze ster geeft precies de plaats aan waar Je zus geboren werd. In de grot wor den Gregoriaanse gezangen ten geho re gebracht en gebeden gezegd. Tot besluit wordt het beeld van Jezus in de kribbe geplaats, waar het tot Drie koningen blijft staan. De ster werd de kerk geschonken door de Turkse sultan in 1852 ter vervanging van een soortgelijk exemplaar, dat vijf jaar voordien spoorloos was verdwe nen. Zij, die thuis zijn in de geschie denis. weten dat de verdwijning van de ster een van de oorzaken van de Krimoorlog was. Het kerkgebouw was namelijk on derwerp van wrijving geworden tus sen de Griekse en Latijnse christe nen. Rusland en Frankrijk wierpen zich op als vertegenwoordigers van de respectieve groepen. Rusland stel de zijn eisen ter bescherming van de orthodoxe christenen in het toenma lige Turkse rijk, maar de Engelsen wisten te bereiken dat die eisen wer den afgewezen. Het konflikt liep uit op de Krimoorlog met Turkije, En geland en Frankrijk als bondgenoten tegen Rusland. In 1854 barstte strijd in de Zwarte Zee los met de Russische vesting Sebastopol als doelwit. Toen Jezus werd geboren kwa men er slechts drie koningen om hem Op vrijdag, 17 december a.s. zal HOLTENS NIEUWS- BLAD verschijnen met een FOTOKRANT g waarin zal worden opgenomen een groot aantal foto's van M deelnemende zaken en bedrijven met gelijktijdig een g advertentie in dit speciale nummer. g Aan deze fotokrant wordt een grote prijsvraag verbon- den met g ENKELE HONDERDEN GULDENS AAN PRIJZEN g (in de vorm van waardebonnen) 2 Aan het publiek om uit te zoeken welke foto bij de advertentie hoort.- Foto en cliché van uw zaak of bedrijf worden uw eigen- dom. Deze krant zal in een grote oplaag huis aan huis worden verspreid. Aan de voorbereiding en samenstelling van deze foto krant moet enorm veel werk verzet worden, zodat wij hiervoor de heer Aalbers, specialist op dit gebied, met dit speciale nummer hebben belast Dezer dagen komt hij bij u langs om een en ander toe te lichten. eer te bewijzen. Hun tocht naar Beth lehem was zwaar. Tegenwoordig ma ken moderne vervoermiddelen het vele duizenden mogelijk om naar Bet lehem te reizen. De moderne pel grims komen echter met hetzelfde doel als him voorgangers, namelijk om de geboorte van Christus te vie ren en om tot uitdrukking te brengen wat alle mensen op aarde nastreven, wat hun geloof ook moge zijn: vre de op aarde onder de mensen van goede wil. In de toekomst zullen de rijkswe gen geen bermplanken meer kennen. De planken die er nu nog staan zul len geleidelijk vervangen worden door reflectoren. Vóór 1 januari 1973 zullen deze reflectoren aangebracht moe ten worden in alle horizontale bogen van rijkswegen, waarvan de boog- straal kleiner of gelijk is aan 600 me ter en voorts op plaatsen waar re flectoren dringen nodig zijn. Bijvoor beeld langs steile taluds, of bij wa tergangen. Vóór 1 januari 1974 zullen de berm planken langs alle autosnelwegen ver vangen moeten zijn door reflectoren, terwijl tenslotte op 1 januari 1976 geen enkele bermplank meer mag voorkomen langs de wegen die bij het rijk in beheer zijn. De Britse firma Perkins Engines heeft een nieuwe motor ontwikkeld, waarvan men verwacht, dat hij een succes zal worden op de Europese markt. Deze V8.605 voldoet aan de wettelijke bepalingen en markteisen wat vermogen en milieuhygiëne be treft. Hij is schoon en produceert minder lawaai dan zijn voorgangers. Met zijn 205 pk is deze motor be langrijk krachtiger dan de andere Bij de Europese Bibliotheek-Zalt- bommel is verschenen „Holten in ou de ansichten", tegen een prijs van f 13,90. De heer B. H. Brouwer had zich voordien met de samenstelling en de verzorging van tekst en inlei ding belast. De uitgever had allerlei wensen, waaraan moest worden vol daan, om in de reeks van uitgaven op dit gebied te passen. In twee vel len getypt werden deze voorwaar den uitgemeten. Het verhaal begon aldus: Een deeltje in deze reeks wil vast leggen hoe een bepaalde gemeente er uitzag in „grootvaders tijd", dat wil zeggen: in de periode die ligt tussen 1880 en 1925. Het moet dan ook be slist geen werk worden dat de gehe le geschiedenis van alle eeuwen be schrijft of in woord en beeld monu menten en andere historische belang rijke punten vastlegt. Uitsluitend beel den en gebeurtenissen uit de tijd tussen 1880 en 1925-1930 dienen opge nomen te worden! (Hoewel het soms natuurlijk noodzakelijk kan zijn dat voor 'n beter begrip van een bepaal de zaak teruggegrepen wordt op een vroegere periode.) In de afbeeldingen moet de autoch tone inwoner dingen vinden die hij zelf nog weet en waarvan hij zegt „Och ja, zó was het!". Voor hem die nen de onderschriften in feite als 'n soort „geheugensteuntje". De jon gere inwoners en de nieuwkomers zul len in het boekje kunnen zien hoe hun woonplaats er vijftig jaar geleden uitzag en zij zullen zich een beeld De voorplaat van „Holten in oude ansichten". Een kijkje in de Oranjestraat van plm. 45 a 50 jaar geleden, die men nog altijd de Noordenbarg noemt. De woning in het midden, voormalige slagerij van Jacob Pagrach, die in de tweede wereldoorlog is omgekomen, bestaat nog steeds, daarin is gevestigd ,^Ascot". Geheel links met de fiets wijlen de heer Bram Pagrach, broer van Jacob, die de oorlog overleefde. kunnen vormen van de samenleving in die dagen, waarbij zij vaak dingen zullen zien en lezen, waarover zij door de oudere generatie zo vaak ho ren spreken. De historisch-geïnteresseerde zal op de afbeeldingen gebouwen en straten vinden die inmiddels gesloopt of ver anderd zijn, terwijl hij tevens een in druk krijgt van de ontwikkeling van de plaats, van de straatstoffering, van de mode, de handel, het vervoer, etc. Het is dus zeke niiet de bedoelino dat in de uitgave fotos worden op genomen die na 1930 werden ge maakt. Ook reprodukties van oude platte gronden, gravures, schilderijen, 18de en 19de eeuwse tekeningen, e.d ho ren in de uitgave niet thuis. Voorts wordt er in bedoeld schrij ven op gewezen, dat er geen oude ge bouwen dienen te worden opgenomen, die nu nog bestaan, al zijn ze histo risch bezien nog zo belangrijk. Ieder een kent ze immers nog en men wil juist het verleden naar voren halen. Nog een citaat ter verduidelijking van hetgeen tot stand moest komen: Verder kunnen er tal van foto's ge plaatst worden. We denken vooral Vorige week donderdag werd in de hal van de o.l.s. Dijkerhoek een ouderavond gehouden. Na een welkomstwoord van de voorzit ter van de oudercommissie, de heer J. W. Stevens, kreeg de heer P. Cammeraad, directeur van de Huishoudschool te Holten, het woord. Hij sprak over de mogelijkheden die de kinderen hebben na het basisonderwijs. De taak van het voortgezet onderwijs is de leerlingen verder voor te bereiden op een plaats in de maatschap pij. Een plaats, waar ze zich gelukkig voelen en zich een redelijk bestaan kunnen opbouwen. Kortom, ze moeten een opleiding vol gen, die bij hen past. Daarom moet er een goede schoolkeuze ge daan worden. Die keuze hangt af van diverse factoren: Wat wil het kind, de ouders? Is het kind praktisch of theoretisch aangelegd? Zijn er geschikte scholen in de buurt? Leven de ouders genoeg mee? IJ iiLlioudond crwijs Spreker kwam toen terecht bij één van de vormen van beroepsonderwijs, het lager huishoudonderwijs. Hij gaf, gesteund door dia's, een indruk van het onderwijs in de drie leerjaren. In het eerste jaar, de brugklas kan het kind kennis maken met leraren en kinderen en kan het zich meten met de stof. Er moet zo langzamerhand een samenspel ontstaan tussen leer ling, leraar en ouders. In het twee de en vooral het derde leerjaar is het oog gericht op het examen, dat aan het eind van de cursus volgt. De leerling kan een T-richting, met meer theoretisch onderwijs, of een P- richting, die meer op de praktijk is gericht, volgen. Na de huishoudschool is er voor de meisjes, die de T-opleiding volgen, een scala van mogelijkheden, zoals keukenassistente, zieken-, bejaarden- gezins-, of kraamverzorgster, cos- tuumnaaister, jeugdleidster, enz. Voor hen, die de P-opleiding volgden, zijn de mogelijkheden beperkter. Aan het eind van de causerie, waarbij de overheadprojector als ondersteuning dienst deed, dankte het hoofd der school de heer Cammeraat voor zijn duidelijke uiteenzetting en overhan digde hem een geschenkbon. Vei slagen Het huishoudelijk gedeelte van de avond volgde na de pauze. De ver slagen van de secretaris de heer A. v. d. Brink, van de penningmeester de heer G. J. Hoekman en van de secretarispenningmeester van het schoolfeest de heer G. Wagenvoort waren optimistisch gesteld. Van de heer Wagenvoort, die niet herkiesbaar was, werd afscheid ge nomen. Het hoofd der school bedank te hem voor het vele werk dat hij heeft verricht als secretaris-penning meester van de Feestcommissie. Hij slaagde ér steeds weer in een draai molen en een goochelaar te contrac teren en het feest ook financieel rond te krijven. Als herinnering werd hem een balpen en mevrouw Wagenvoort bloemen aangeboden. Tot zijn opvol ger werd de heer J. W. Baltus, Loo 66, benoemd. De overige leden, die aftredend en herkiesbaar waren, wer den allen herkozen, t.w. mevr. A. Rensen-Reijlink, de heer J. W. Ste vens en de heer J. Prins. Klcutercursus Het hoof behandelde daarna het wel en wee van de school, zoals de ver anderde schooltijden, de kleutercursus die in januari van start gaat en het sportveld bij de school, dat nog steeds onderwerp van bespreking is. De blokfluitcursus, die door de Rijs- sense Muziekschool aan school gege ven wordt, mag zich in een goede belangstelling verheugen. Hij wekte de ouders echter op de kinderen thuis regelmatig te laten oefenen, zo dat de resultaten nog beter worden. Lezen Vijfenzestig kinderen zijn lid van de leeszaal in Holten. Een respecta bel aantal. Het is echter zaak, dat alle kinderen, nu ze lid zijn, ook trouw minstens éénmaal per week boeken ruilen. Tot slot werd de oud-papieractie bekeken. De prijs van het oude pa pier is enorm gezakt, waardoor de opbrengst veel lager is dan in het vorige jaar. De ouders werden daar om verzocht al het oude papier goed te bewaren en in te leveren, zodat, ondanks de lage prijs, toch nog een redelijke opbrengst verkregen kan worden. Na de rondvraag waarvan weinig gebruik werd gemaakt, kon de voor zitter, na allen bedankt te hebben voor hun komst, wel thuis wensen. De bouw van het mortuarium in het bestem mingsplan De Haar (vlak langs de spoorlijn) is reeds zover ge vorderd, dat het in februari 1972 kan worden geopend. In op dracht van de Algemene Neder landse Begrafenis en Verzeke ringsmaatschappij (ANBV) te Enschede begon het aannemers bedrijf J. Kok uit Enschede in september met de bouw. De bouwwerkzaamheden zullen naar verwachting nog deze maand gereed komen, zodat in januari het interieur van het mortuarium alle aandacht zal krijgen. Het mortuarium heeft een bebouw de oppervlakte van 360 vierkante me ter, en bevat twee ruime ontvangka mers,. vier opbaarruimten, een ruim te voor de opslag van o.m. materia len en grafkisten, een keuken, hal, garderobe en toiletten. Het gebouw is ontworpen door de Enschedese archi tect Heres. Het mortuarium staat vrij ruim: de oppervlakte van het totale terrein is 1500 vierkante meter. De straat waaraan het gebouw staat heeft nog geen naam. Voor niet-ingewijden: vanuit de Dorpsstraat richting Gaar- denstraat; vlak aan het spoor. Het mortuarium in Holten is de twaalfde, die de ANBV heeft laten bouwen. Ook het nog in aanbouw zijn de mortuarium in Rijssen is van de ANBV. Hoeveel de kosten van h-et Holtense mortuarium bedragen wilde ANBV-directeur G. Nijboer niet ver tellen. „De totale som hangt nog van allerlei factoren af. Bovendien hou den we dat voor ons zelf". De heer Nijboer vertelde dat het mortuarium niet met een officiële plechtigheid zal worden geopend. „Het mortuarium in Holten is niet van een dergelijke omvang dat we er een officiële opening aan willen ver binden. Dat vinden we niet nodig". Dinsdag en woensdag zijn deze week aan beide zijden van het via duct, die de verbinding vormt tussen Dorpsstraat en Deventer- en Raalter- weg de vloeren gelegd van de rijwiel en voetgangerstunnels die hier gereed gemaakt worden om binnen afzienba re tijd in de spoordijk te worden ge schoven. Vooral de werkzaamheden aan de zuid-oostzijde van het viaduct leverden nogal wat moeilijkheden op, wanneer vrachtauto-betonmolen zijn specie kwam afleveren. Er stond op het trottoir een enorme kraan, die de inhoud uit de betonmolen naar de op de rails gelegde bekisting overhe velde. Op de foto is de trechter te zien waarmede de specie naar bene- aan groepsfoto's bijvoorbeeld de brandweer, schoolklassen, gemeente raad, schutterij, politiekorps, harmo nie, zangkoren, de post, verenigingen etc. Tenslotte kan er een enkele fo to geplaatst worden van zeer belang rijke personen, bijvoorbeeld een be kende pastoor, predikant, burgemees ter, dokter enz., terwijl ook vaak be kende persoenen als de dorpsomroe per, lantaarnopsteker, aanspreker, straattypen, een plaats kunnen krij gen. Het spreekt vanzelf dat in ver band met de beperkt ruimte het aan tal foto's van één persoon beperkt moet blijven. Evenwel kunnen een en kele maal portretten samen op een pagina geplaatst worden. AANTAL WOORDEN De ineliding mocht maximaal 2350 letter- en leestekens bevatten. Bij ie dere foto kon een onderschrift van hoogstens 7 regels, of maximaal 520 letter- en leestekens worden toege staan. „De auteur wordt verzocht nauwlettend toe te zien, dat dit aan tal niet overschreden wordt; het pa ginaformaat biedt immers geen ruim te aan meer regels". Er wordt ver der aangedrongen op het vermelden van veel namen, data' en feiten. Voor het omslag wenst men een gezelli ge kaart, zo mogelijk een bekend hunt uit de gemeente, met veel men sen er op DE KEUZE VAN Het was geen gemakkelijke beslis sing, toen het er om ging welke fo to's en kaarten zouden worden voor gedragen. Op het raadhuis beschikt men over een uitgebreid fotoarchief, de Dorpsschool heeft er een 80-tal an sichten en verschillende particulieren hebben een aanzienlijke verzameling. Aan de heer Brouwer werd alle me dewerking toegezegd. Hij heeft natuu lijk heel wat gesprekken moeten voe ren om feiten en gegevens te kunnen noteren. Gaarne zou hij iets hebben opgenomen over prehistorie en uit vorige eeuwen, maar dit liet de op zet van het boekje niet toe. De graf heuvels schijnen wel eens gefotogra feerd te zijn, maar niemand bezat er een foto van. Karei V danste eens tussen Holten en Rijssen in 1532, maar hij werd destijds niet gefoto grafeerdPrins Maurits, Blücher, koning Lodewijk Napoleon, de brand van 1829,alles te ver weg. Het moest gaan om het tijdvak 1880-1930. DE INHOUD De serie foto's wordt geopend met een stukje wildernis op de Borkeld. Een oude herder dwaalt er met zijn kudde en de hond. Dan een gezicht op de Rietberg. Een stier staat dro merig achter de houten afrastering te staren, bexr volgen enfele dorpsbeel den, vol van rust en landelijke een voud. Al bladerend komen we tot de put van Juleke. De oude putgraver leunt op 2 stokken, die aan het bene deneind gaffelvormig toelopen. Hoe slim bedacht! Jan Bergman en Aal tje van de ,Tol ontbreken niet. Het oude Sikkenstraatje met 't Sinterkla- zepaard en Dika van Graats-Hendrik, het onderwijzerskosthuis Karkemeier, de kleine piepjonge Teunis Stokkers met zijn moeder, Bertha van Bram, Hanen Hendrik met de fietse, de klei ne H. Vosman, en nog veel meer. Het oude Bonte paard, huize De Berg, de Pothaarsbrug (nog van hout), Belgische vluchtelingen in 1914 in het voormalige gymnastieklokaal met meester Kenemans de eerste gemeen telijke reinigingsdienst met Pieffers, Barg Ebbe en PannekoekenGait, de eiermarkt op het Smidsplein met Mi na van Jan Grofs Hendrieks, Gerdien van Brands GertJan, en anderen. Dan zien we een hele rij Holtenaren trek ken voor een ketelwage van Nering Bögel om de Holter kei te vervoeren naar de Rijssensestraat, waar hij nog ligt bij pensioen „De dikke steen". De watersnood van 1926 is niet-ver geten, maar die van 1932 was te jong. Dominee en mevrouw Baks gaan op reis met de meisjesvereniging en in- geweiden herkennen op de foto Dina van Krumels Johan, Toos van Wit- moos Jan, Dika van Stroeven Jan Wil lem, Dina van Noabershuus Willem en vele anderen. H.M.V. en Crescen do zijn niet vergeten. Een schoolklas met Bernard v. d. Bos, Jan Maats, Jan Willem Kevelam, Saartje en Be ta Pagrach, enzDe stoomzsivelfa- briek ,,De Eendracht", de Rietmolen van Bouwhuus, een landbouwtentoon stelling, 'n feestelijke optocht en ten slotte wordt de serie besloten met de opening van de autoweg door de Hol- terberg in 1929. Een rij ouderwetse voertuigen hobbelt over de zandweg een nieuw tijdperk inluidend. Veel Holtenaren zullen blij zijn met de ver schijning van dit albumpje en vele niet Holtenaren zullen zich al blade ren en lezend verwonderen over de stormachtige ontwikkeling, die zo'n eertijds landelijk dorpje heeft meege maakt. Behalve misschien enkele foutjes in de namen is er een storende fout ontstaan doordat men foto 19 in spie gelbeeld heeft afgedrukt. De kerk staat nu aan de verkeerde kant. Een kijkje in de Dorpsstraat. Voor het huis van dokter Bessink- pas, thans politiebureau, staat wijlen de heer W. Holterman met zijn tilbury op de dokter te wachten om de patiënten rond te gaan. Het volgende pand is nu de Centramarkt van Gebr. Dikkers. den werd gelaten. Dit was bij de werkzaamheden aan de westzijde van het viaduct op de Parallelweg voor het Erve Kölling. Zodra de vloer hard is gaat men verder om de be kisting van de wanden gereed te ma ken. Voor elke tunnel is ten minste 320 m3 beton nodig. Het verkeer aan de oostzijde zal dus nog wel eens ge stremd worden. Perkins motoren. Zo heeft bij 35 pk meer dan de eerste Perkins V mo tor, die zes jaar geleden werd ge lanceerd. De motor is aan zeer zware proe ven onderworpen daar men ver-, wacht dat deze eisen in de nabije toekomst ook elders zullen worden ingesteld; het rookniveau moet zeer laag zijn en hij moet voldoen aan de', wettelijk voorgeschreven eisen over lange perioden. De V8.605 voldoet ook aan de wet telijke eisen voor het geluidsniveau. eD firma verwacht dat aan strenge re toekomstige eisen hieromtrent kan worden voldaan door een combinatie van verfijningen in de motor en bij de installatie.

Erfgoed Rijssen-Holten

Holtens Nieuwsblad | 1971 | | pagina 3