Van het erf der Kerk
Ook Uw
familieberichten
plaatsen wij gaarne
in dit blad
(i
Routekaart Ronde van Overijssel - 8 mei 1965
Moeten sommige mensen van
verkeersdeelneming uitgesloten worden?
Zaterdag' 8 Wei 1065
HOLTËNS NIEUWSBLAD
HERVORMD AMSTERDAM
27 maart 1965
A. J. Koejemans
Mijn keuze voor de kerk
De redactie van Hervormd Amsterdam
heeft de vroegere communist de heer
Koejemans, thans lid van de Doopsge
zinde Broederschap, bereid gevonden
iets te schrijven over zijn keuze voor
de kerk en in het bijzonder voor de
doopsgezinde broederschap.
Juist in verband met het artikel van
ds Borren in het Alg. Doopsgezind
Weekblad over de mondigheid der
doopsgezinden is hetgeen de heer
Koejemans schrijft over de achter
grond van de doopsgezinden interes
sant.
Het ging de doopsgezinden niet om de
hervorming van een verdwaalde en vast
gelopen kerk het ging om de herbouw,
van de grond af, van de gemeente-van-
Christus. Daartoe moest de mens óp zijn
mondigheid worden aangesproken. De
vraag, of hij tot die gemeente kon beho
ren, moest door hem persoonlijk worden
beslist. Zijn doop-op-belijdenis was daar
van het teken.
Daar zat meer aan vast dan een theo
logisch vraagpunt: Doopsgezindheid be
tekende ook een radicale afrekening met
de gedachte van het bestaan van een
christelijke maatschappij of een christe
lijke staat. Kinderdoop betekende in die
dagen nog iets anders dan de opname
van het kind in de kerkgemeenschap. Zij
betekende tevens de binding aan een be
paalde maatschappelijke orde. Zij is dat
in beginsel nog overal, waar kerk en
staat met elkander zijn verbonden. Vol-
wassenèn-doop betekende de verwerping
van die maatschappelijke orde. De soli
dariteit met alles, wat in die orde ver
drukt, verschopt, ontrecht was, was in die
gedachte begrepen. Van die wereld kon
Christus' Koninkrijk niet zijn.
Het was een getuigenis tegenover een
Christendom, waarvoor de staat tot afgod
van de kerken was geworden. Is het al
veel anders? De „zondeval van het Chris
tendom" in de dagen van Constantijn de
Grote werkt nog altijd door. Men is
„staatserhaltend" gebleven, ook al eist
die staat in zijn nationalistische en mili
taristische hervorming veel zwaarder
mensenoffers dan welke heidense afgode
rij in welke éeuw ook. In haar verzet
daarentegen is de doopsgezinde gemeente
de oudste nóg bestaande Vredes-kerk.
Is dit nu alles nog van waarde? De
Doopsgezinden zijn evenmin als de ande
ren aan de verburgelijking van de 19e
eeuw ontkomen. Hun boodschap heeft bij
de wereld evengoed aan geloofwaardig
heid ingeboet. Maar dat vermindert de
betekenis van de gedachten, die bij hen
leven, niet.
De Nieuwe Linie - 27 maart 1965
Prof. dr L. J. van Hoik: De protes
tant tegenover de katholiek. Ver
anderende houding?
Prof. Van Holk .uit Leiden, die als
waarnemer bij het Vatikaans Con
cilie van heel nabij de betrekkingen
tussen protestanten en rooms-katho-
lieken heeft kunnen beschouwen,
schreef in de r.k. Nieuwe Linie over
de ontwikkeling in de verhoudin
gen. Hij nóemt daarbij verschillen
de aspecten, die laten zien, dat er
wel wat verandert i:n de R.K. kerk,
bijv. vernieuwing in de liturgie, zelfs
zo veel als schrijver zelf niet voor
mogelijk had 'gehouden. Dat leidt tot
een, grotere bereidheid om elkaar te
ontmoeten en dus is studie dan we
derzijds vereist.
Als laatste aspect heb. ik bewaard de
verhouding tot Maria. Wat ik al dadelijk
zelf gewonnen heb, is het inzicht, dat
protestantse mensen zich te weinig in het
leven van de Moeder van Christus heb
ben verdiept. Of wèl zioh daarin ver
diepen die toenadering te weeg zal bren
gen die katholieken natuurlijk vurig ho
pen, weet ik niet. Meer haast dan op
enig ander houdt op dit gebied verschil
van geloofs- en godsdiensttype ons 'ge
scheiden. En ik zie nog niet, welke visie
■op de betekenis van Maria door „het
nieuwere katholicisme" of door het con
cilie is igegeven, welke een veranderde
beoordeling door protestanten voorberei
den zoti.
Maar de scher.p geziene afstand maakt
ook het verlangen naar broederlijke ont
moeting en gesprek scherper. De daad
werkelijke toekeer, de „intercommunie*'
in niet-kerkelijke, niet eucharistische
zin, maar in algemeen-geestelijke en in
nerlijk godsdienstige zin, iblijft de weg
tot verdere „verandering" in onze ver
houding. Daarnaast natuurlijk het meer
en meer ons verdiepen in de twee grote
gebieden van verschil: het sacrament en
het ambt. Ook daar echter zal het moe
ten gaan om wat verbindt, meer nog dan
om wat ons scheidt; om het verwachten,
voorbereiden en zich openstellen voor
de stille vreugde, de zuivere vrede, en
de saamhorigheid in vrijheid die in
Christus zijn: Johannes XV.
Tenslotte: ik zou de spits der vraag
stelling kunnen omkeren: verandert het
concilie de houding van de katholiek ten
aanzien van het protestantisme? Naar
de kant der persoonlijke contacten gezien
mag men zeggen: ja, dn sterke mate. Naar
de kant van kerkelijke en godsdienstige
beginselen moet men zeggen: slechts zeer
ten dele. Maar mag men meer verwach
ten? Hoe zou reeds thans meer in dit op
zicht bereikbaar zijn? Wie dat denkt,
overschat de waarde (en de taaiheid)
van diep gevestigde overtuigingen.
Daarom: laat ons er maar niet te angst
vallig op letten of er veranderingen ko
men in de houding van de éne en de an
dere groep, maar uitzien haar voort
gaand gesprek en voortgaande studie.
ITALIë
Italiaanse protestanten geloven niet in
eenheid met de rooms-katholieken.
De protestanten in Italië hebben te ken
nen gegeven, dat zij geen gróte verwach
tingen koesteren aangaande het initiatief
van de paus om samenwerking met an
dere kerkgenootschappen tot stand te
brengen. Er zijn ongeveer 200.000 protes
tanten in Italië, waarvan de helft behoort
tot de oude Waldenzerkerk, een van 's
werelds oudste protestantse kerkgenoot
schappen.
Een woordvoerder van de Italiaanse
protestanten heeft verklaard: „Het enige
dogma, dat door het concilie veranderd
werd, was het dogma over dé maagd
Maria, en deze verandering is duidelijk
in strijd met de Bijbelse verkondiging.
Alle andere dogma's van Rome zijn nog
.precies dezelfde als vóór het concilie bij
eenkwam. De missen, die door de protes
tantse waarnemers in de St. Pieter wer
den bijgewoond, waren vol van dezelfde
fabeltjes en gevaarlijke bedriegerijen als
vroeger. Ondanks de „ihce-lifting", die
met behulp van veel reclame werd uitge
voerd, blijft de Roomse kerk tot in
eeuwigheid dezelfde."
Predikanten over de oorlog in Vietnam.
Een aantal predikanten en geestelijken
van verschillende kerken in Rotterdam
hebben een verklaring gepubliceerd,
waar ze hun ernstige verontrusting tot
uiting brengen over de situatie in Viet
nam.
Zij sluiten zich daarbij aan bij andere op
roepen in verband met deze kwestie van
de Amerikaanse raad van kerken, van de
wereldraadscommissie voor internationale
zaken en van een grote groep geestelijken
in Amerika, en pleiten voor de weg der
verzoening, waarbij risico's moeten wor
den genomen. Als volk van Nederland
hebben wij een grote verantwoordelijk
heid, die mede gegrond is op de solidari
teit met de mensen, die lijden onder de
geweldplegingen in Vietnam. Wij moeten
er bij onze regering op aandringen te
streven naar onderhandelingen ter be
ëindiging van het conflict. Aldus de Rot
terdamse verklaring, die besluit: „Het
evangelisch gebod en de liefde van Chris
tus vragen om een volkomen inzet voor
gerechtigheid en vrede. Door onverschil
ligheid, berusting en zwijgen handelen
wij als vijanden van het kruis van Chris
tus".
Het adres van de groep is Postbus 6122,
Rotterdam.
Samengaan van kerken in Zeist
In het maandblad van de Oecumenische
Raad van Kerken in Nederland „Gemeen
schap der Keiken" wordt een concept af
gedrukt, dat door de plaatselijke Oecu
menische raad daar is opgesteld en voor
gelegd aan de in die raad vertegenwoor
digde kerken. Het is een voorstel om tot
een echte kerkgemeenschap te komen,
die vooral er op uit is om tot gemeen
schappelijke activiteiten te komen. In de
eerste drie artikelen, die wij hieronder
afdrukken wordt de grondslag voor dit
plan gelegd, terwijl in de volgende nader
uitgewerkt wordt hoe de „dadengemeen-
schap" verschillende activiteiten kan gaan
entameren, zowel voor het onderling con
tact der kerken als in het optreden naar
buiten. De eerste drie artikelen luiden als
volgt:
1. De kerken te Zeist besluiten zich te
gaan gedragen als een gemeenschap van
kerken, waarbij het Leger des Heils en de
Nederlandse Protstantenbond ook tot de
kérken gerekend worden.
2. Daartoe verklaren zij zich bereid om
alles samen te doen, voorzover zij dat
voor hun geweten kunnen verantwoorden.
3. Teneinde het bovenstaande te verwer
kelijken, besluiten zij tot de oprichting
van een raad van kerken, die bestaat uit
de moderamina of dagelijkse besturen
van de betrokken kerken. Deze raad
krijgt de bevoegdheid om zich aan té vul
len met waamemersadviseurs uit die
kerken, die niet tot de Gemeenschap der
Kerken zijn toegetreden.
i Iia»
Vriezen vee»
Fleringen
rsijvcrda!
Almelo
Oideozaal
Deventer
Markelo
Hengevelde
Zaterdag 8 mei hqeft de veertiende ron
de van Overijssel plaats. Wanneer wed
strijdleider Stof van den Berglie uit Zwol
le op die dag 's middags om één uur bij
liet Parkgebouw te Rijssen het sein van
vertrek zal hebben gegeven, betekent dit
dat één van de zwaarste klassiekers van
Nederland is begonnen.
„Een kilometer voor elke renner", heb
ben de organisatoren van deze wielerron
de wellicht gedacht, want ruim tweehon
derd renners zullen in ruim tweehonderd
kilometers uitmaken wie de sterkste is.
De Ronde van Overijssel is vaak een
uitputtingsslag geweest. Niet alleen de
lengte, maar ook de vele klimpartijen -
de Holtörberg, de Kuipersberg, De Nijver-
dalse berg en de Rijssense berg zijn ook
dit jaar weer in het traject opgenomen -
maken deze wedstijd tot één van de moei
lijkste van ons land. Alleen de allerbesten
kunnen rekenen op een plaatsje bij de
eerste twintig en het is nu reeds een vast.
staand feit, dat vele van de vol goede
moed gestarte renners de meet in dat
zelfde Rijssen niet zullen halen.
HEI'T WAS IN DE MEI
VERMINDERDE
TOEREKENBAARHEID
op de weg
Het wordt langzamerhand gevaarlijk
om man te zijn Het zogenaamde
zwakke geslacht bereikt gemiddeld
een hogere ouderdom dan de man
lijke sekse. Het toenemend hartin
farct is voor vele mannen een ge
dragscorrectie tot meer normale pro
porties van werken. Een nieuwe be
dreiging voor de levensduur der he
ren wordt gevormd door de long
kanker, die hand over hand toe
neemt. En volgens de verkeersstatis-
tieken wordt het merendeel der ver
keersslachtoffer gevormd door man
nen.
De wetenschap gaat steeds meer aan
dacht schenken aan het verkeers
ongeval, dat in onze tijd een wel
haast epidemisch karakter krijgt.
Psychologen, sociaal-geneeskundigen
en sociologen hebben de laatste tijd
onze kennis over volksvijand no. 1
aanzienlijk verrijkt.
Geestelijke gezondheid en verkeer
In 1899 stierf in de Ver. Staten de eer
ste mens tengevolge van een automo
bielongeval. In steeds sneller tempo zijn
anderen hem gevolgd. In 1963 stierven
er in dat land al 46.000 personen door
een verkeersongeval, bijna 20.000 méér
dan er in dat jaar aan besmettelijke
ziekten overleden.
In Nederland kwamen in 1938 780 men
sen door verkeersongevallen om het
leven, 15 jaar later was dit aantal meer
dan verdrievoudigd. In een tijd waarin
wij steeds meer comfort eisen, waarin
wij voor de kleinste chirurgische in
greep volledige pijnloosheid verlangen,
beëindigt één van elke 80 mensen zijn
leven op straat door een verkeersonge
val.
De frekwentie en ernst van verkeers
ongevallen verschillen van land tot land
aanzienlijk. Vergelijkingen van weten
schappelijke onderzoekingen in verschil
lende landen hebben aangetoond dat
een land in het stadium van toenemen
de motorisatie een toenemende verkeers-
moraliteit vertoont (b.v. in ons land).
Landen die reeds volledig gemotoriseerd
zijn, tonen een min of meer stabiele
verkeerssterfte.
De relatie tussen geestelijke volksge
zondheid en verkeer, zoals die na de
oorlog beklemtoond werd door vele ge
leerden, vormt thans in alle gemotori
seerde landen onderwerp van studie en
onderzoek. Dit sociaal geneeskundig
speurwerk leidde tot eenreeks van in
teressante conclusies en waarnemingen
m.b.t. de sociale pathologie van het ver
keersongeval.
Sociaal aanpassingsvermogen
Vorig jaar is het indrukwekkend onder
zoek van Jerome Fine en James Mal-
fetti van de California University ver
verschenen, dat niet tot doel had de
kenmerken van verkeersovertreders en
ongevallenveroorzakers te vinden, maar
juist de kenmerken van de veilige rij
ders vast te stellen. Uit 9.000 chauffeurs,
die meer dan 20 jaren schadevrij hadden
gereden, werd langs psychologische weg
een klein representatief aantal gekozen,
dat uitvoerig onderzocht werd volgens
medische, psychologische en sociologi
sche criteria. Het onderzoek toonde aan,
dat deze proefpersonen weinig agressief
waren. Zij waren mensen met een rus
tig stabiel huwelijksleven, waarin zij
zorgzaam en zuinig een niet-domlneren-
de rol speelden.
Het waren voorzichtige beleggers, con
servatief van opvatting, sociaal voelend.
Bij de onvoorzichtige roekeloze rijders
vond de psycholoog Tillman juist de
tegengestelde persoonlijkheidskenmer
ken. Het verschil tussen goede en slech
te rijders is dus vooral gelegen in het
sociale aanpassingsvermogen. Hierbij
moet worden opgemerkt dat prof. Van
Lennip reeds jaren geleden wees op dé
anti-sociale tendenzen in de verkeers
situatie zelf, gelegen in de merkwaar
digheid, dat zulke vitale ontmoetingen
als in de verkeerssituatie anoniem blij
ven. Juist daar waar het menselijk con
tact het meest nodig zou zijn, ontbreekt
het. Een andere wortei van anti-sociale
tendenzen van het wegverkeer is gele
gen in de mogelijkheid, de ander in snel
heid voorbij te streven. Prof. Sillevis
Smit signaleerde de betekenis van fa
cetten als machtsbewustzijn en agres
siviteit, die in dit verband van betekenis
zijn.
Stoornissen
Volgens verschillende sociaal-geneeskun
digen staan sommige ziektebeelden in
duidelijke relatie tot de verkeersonvei
ligheid. Dat er verband bestaat tussen
alcoholisme en verkeersongeval behoeft
hierbij geen betoog.
Correlatie tussen verkeersongeval en
neurosen zou volgens vele onderzoekers
moeilijk te bewijzen zijn. Maar alge
meen is men het er over eens, dat in
het bijzonder bij de neurotici de emotio
nele spanningen de talrijk onbewust
verlopen automatismen bij het rijden
gemakkelijk kunnen verstoren.
De intelligentiestoornissen worden van
weinig invloed op de rijbekwaamheid
geacht. Het is een ervaringsfeit dat
onder de chauffeurs van vrachtauto's
soms lichte debielen voorkomen, die
nimmer bij een ongeval betrokken raak
ten.
Weren uit 't verkeer?
Ten aanzien van verschillende psycho
sen, die tot opneming in een inrichting
leidden, is de relatie tot verkeersonvei
ligheid verschillend, zo meent het me
rendeel der medische onderzoekers. Tij
dens een psychose is de mens onbe
kwaam te rijden. Maar na zijn behande
ling in ziekenhuis of inrichting kan hij
zijn auto weer rustig besturen.
Een aantal van deze patiënten wordt
echter uit de inrichting ontslagen in
een stadium waarin zij niet geheel ge
nezen zijn. (genezing met defect). In
dien zij in het bézit zijn van een rij
bewijs, schuilen onder deze groep stel
lig gevaarlijke verkeersdeelnemers. Maar
hoeveel géstichtsartsen denken hieraan
bij ontslag van zulke patiënten
Nog belangrijker acht men de groep
patiënten, die lijden aan organische
hersenaandoeningen. Het aantal van
deze patiënten is de laatste decennia
sterk toegenomen. Hoewel door de ver
beterde neurologische en neurochirur-
gische techniek vele gevallen niet meer
van dodelijke aard zijn, tasten deze aan
doeningen dikwijls het karakter en de
geestvermogens van de patiënt aan,
waardoor hij voor deelneming aan het
verkeer ongeschikt wordt.
Terecht is daarom door verschillende
sociaal-geneeskundigen de suggestie ge
daan dat bepaalde categorieën uit het
wegverkeer moeten worden geweerd en
dat daartoe wettelijke mogelijkheden
moeten worden geschapen.
(Nadruk verboden)
