Honger in de wereld
DE TELEFOON WORDT OUDERWETS
Menselijke stem te langiaam
iS
Enige weetjes
over de voeding
Nederlandse regering bezint zich @p Europa
ANWB-Verlichtingsactie: Dit najaar controle
van ten minste 3Q.000 personenauto's
Bij proef bleek: 85% van Autokoplampen
verkeerd afgesteld
Zaterdag 24 oktober 1964
HOLTENS NIEUWSBLAD
PROBLEEM VAN ONBEGRIJPELIJK GROTE GETALLEN
In de week van 26 oktober tot 1 novem
ber a.s. wordt in ons land de Antie-Honger
Actie gehouden. Het is het jaarlijkse Ne
derlandse aandeel in een grootscheepse
campagne tegen de honger, die in 1960
door de Voedsel- en Landbouworganisatie
van de Verenigde Naties werd gelanceerd.
Het doel van die campagne is kort gezegd,
de rijke landen te wagen geld, kennis en
mankracht te leveren voor de verbetering
van de voedselvoorziening in de uitge
strekte noodgebieden van Azië, Afrika en
Latijns Amerika.
Als u nu al de konklusie trekt, dat het
in de laatste week van oktober dus om
geld gaat, dan heeft u gedeeltelijk gelijk.
Maar we zouden u willen wagen de ge
dachte aan het geld, dat bijeengebracht
moet worden nog even naar de achter
grond te verschuiven en uw aandacht
eerst te bepalen bij de omvang van het
ontzaglijk grote probleem waarom het
hier gaat. Begrip voor dit probleem is na
melijk het allereerst nodig. Als dat begrip
er eerst maar is, dan komt het geld van
zelf.
2/3 VAN DE WERELDBEVOLKING
LIJDT GEBREK.
Het probleem van de honger in de we
reld is er een van onbegrijpelijk grote ge
tallen. Er wonen 3000 miljoen mensen op
aarde. Daarvan zijn er 1000 miljoen, die
genieten van een redelijke levensstan
daard. De overige 2000 miljoen lijden ge
brek. 500 miljoen mensen worden direkt
door de hongerdood bedreigd. Ruim 1000
miljoen mensen zullen misschien niet de
hongerdood sterven, maar wel een vroeg-
Ondervoeding kinderen
Er zijn in onze wereld minstens 100
miljoen kinderen die lijden aan proteïne
ondervoeding: honger naar eiwitten, die
érnstige ziekten veroorzaakt. Er zijn stre
ken waar van de 4 kinderen die er gebo
ren worden 1 of 2 nog voor hun eerste
verjaardag zullen sterven. Dat zijn de
verschrikkelijke feiten die de Voedsel- en
Landbouworganisatie van de Verenigde
Naties tijdens de Anti-Honger-Actie on
der onze aandacht wil brengen: er wordt
honger geleden in onze wereld van over
vloed. Tegenover elke moeder in onze
hoogontwikkelde landen staan er elders in
de wereld 2 die haar hongerlijdende kinde
ren niet voldoende kunnen geven waarom
zij iedere dag vragen: eten. Weet u nog wat
in onze nederlandse hongerwintei*, die
precies 20 jaar geleden begon, het aller
ergste was? Niet de eigen honger maar
de honger van de kinderen die huilden
om brood dat wij niet konden geven om
dat het er niet was. De honger in deze
laatste oorlogswinter was een verschrik
king maar geen verschrikking zonder uit
zicht. Wij geloofden, wij wisten dat het
einde in zicht was.
Werk in uitvoering
In de vele noodgebieden van de wereld
is het einde van de honger niet in zicht,
tenzij door een machtige wereldwijde
aktie iets groots wordt verricht. En daar
voor wordt in de Anti-Honger-week onze
medewerking gevraagd. Het geld dat in
Nederland tijdens deze aktie wordt bij
eengebracht, zal worden besteed aan en
kele belangrijke projekten in noodgebie-
tijdige dood door een van de ernstige ziek
ten die het gevolg zijn van eenzijdige voe
ding.
500 miljoen en 1000 miljoen. Het
kunnen er ook 550 miljoen en 1200
miljoen zijn. Wij kijken in onze tijd
van grote getallen niet op een paar
honderd miljoen meer of minder, ook
niet als het om mensen gaat, om vaders,
moeders, om kinderen. Zegt het ons
eigenlijk wel iets dat 1500 a 2000 mil
joen mensen in onze wereld gebrek
lijden
De getallen zijn misschien te groot.
En het leed dat het hongerprobleem in
de wereld met zich meebrengt, wordt
op te grote afstand geleden. Als er in
onze eigen straat een gezin leefde waar
van de kinderen zouden wegkwijnen
omdat zij van vader en moeder niet
voldoende te eten kregen, dan zouden
wij in opperste verontwaardiging aller
lei hulpinstanties alarmeren en niet ge
rust zijn voordat wij zeker wisten dat
er voortaan voor die kinderen beter
zou worden gezorgd. En als die honger
een gevolg was van bittere armoede
dan zouden wij wel manieren weten te
vinden om die nood te lenigen. Geluk
kig komen zulke gevallen in ons wel
varende landje zelden voor. Maar in
wekelijkheid is de situatie in onze we
reld toch zo dat tegenover elk gezin
dat geen zorgen heeft voor het dage
lijkse voedsel, er elders twee gezinnen
staan die in nood verkeren. Als u 2
kinderen heeft dan staan daar elders in
de wereld 4 kinderen tegenover die
gebrek lijden.
Eén van die 4 kinderen wordt direkt
door de hongerdood bedreigd. En de
3 anderen leven op de rand van ver
hongering. Ze hebben misschien wel
dagelijks iets te eten, maar hun voed
sel is zo eenzijdig dat vroegtijdig, mis
schien nog wel als kind, aan een
van de verschrikkelijke ziekten die het
gevolg zijn van een gebrek aan mine-
p-iwift<*n en vifamipgfi.
ACTIE:
AAN ELKE TAFEL
EEN GAST
Kinderen snakken naar
voedsel
De Novib heeft in tal van
gebieden op de wereld wat
goed te maken. Stelt U
haar in staat dit snel en
doeltreffend te doen door
Uw bijdrage.
den. Met het geld van vorige akties werd
in samenwerking met de FAO een 'moes-
tuinprojekt' gestart in West Afrika. Het
doel daarvan is om door het verzamelen,
kweken, distribueren en leren eten van
groenten en fruit de honger, ontstaan door
slechte en eenzijdige voeding uit te ban
nen. In Dahomey is een centrale tuin in
gericht en zal spoedig worden begonnen
met de opleiding van inheemse krachten
die het geleerde in de dorpen zullen door
geven. In Dahomey is geld nodig voor de
uitbreiding van een landbouwschool. In
Sierra Leone komt een tuinbouwverbete-
ringsprojekt op gang. In Nepal wil FAO
met nederlandse financiële hulp een pro-
jekt tot verwerking van dierlijke bijpro-
dukten, zoals het bewerken van huiden
en de produktie van beendermeel gaan
uitvoeren. In Columbia zal nederlands
geld worden besteed aan de uitvoering
van een 4-jaren-plan ter verbetering van
het onderwijs, een eerste voorwaarde
voor het uitbannen van de honger. In
Ethiopië staat eveneens een onderwijs-
projekt op het programma.
Grootse taak
Het is een grootse taak, waarvoor de
medewerking van het nederlandse volk
in de komende Anti-Honger-Actie worden
gevraagd. En daarom mag het beroep dat
op ons allen wordt gedaan, niet onbeant
woord blijven. Iedere dag uitstel van de
hulpverlening betekent dat er duizenden
kinderen zullen sterven van de honger,
sterven in de armen van wanhopige moe
ders, die hun kinderen niet het eerst
noodzakelijke in dit leven konden geven:
voedsel.
De Anti-Honger-Actie wordt in Neder
land gevoerd door de NOVIB, de Neder
landse Organisatie Voor Internationale
Bijstand, in samenwerking met het Ne
derlands Comité UNICEF en het UNES
CO-Centrum Nederland en in overleg
met het Nederlands Nationaal FAO-Co-
mité.
Het gironummer van de Anti-Honger-
Actie is: 100200.
Terwijl de Nederlandse PTT de groot
ste moeite heeft om de vraag naar tele
foonaansluitingen bij te houden, begint
men in Amerika de telefoon zoals wij die
kennen al weer als een heel oud com
municatiemiddel te beschouwen. Ame
rika is het Mekka van de communicatie
wereld. Daar worden allerlei nieuwe vin
dingen toegepast, waaraan men in Euro
pa nog lang niet toe is. Onlangs is zelfs
in de VS de eerste „picturephone" in
gebruik genomen, een combinatie van te
levisie en telefoon, waarbij men niet al
leen elkaar kan spreken, maar ook zien.
Het eerste net is in september in ge
bruik gesteld tussen Washington, New
York en Chicago. In Nederland is het
principe ook bekend. Het kan echter niet
worden toegepast, doordat het hier veel
te duur zou worden.
Andere moderne Amerikaanse verbe
teringen van de oude telefoon zijn: een
toestel waarbij dè kiesschijf geheel is
verdwenen, een zelf luisterende telefoon
en een telefoon, die zichzelf beschermt
tegen afluisteren. Het draaien van een
nummer kost teveel tijd, menen de Ame
rikanen, en omdat seconden dollars zijn,
moet de kiesschijf maar verdwijnen. De
eerste oplossing is een toestel met druk
knoppen. Sensationeler is het apparaat,
dat met behulp van ponskaarten werkt.
Ieder groot bedrijf met veel vaste tele
foonrelaties kan zo'n toestel voorzien met
maximaal driehonderd kaartjes. De tele
foniste behoeft alleen maar de kaart in
een gleuf te stoppen en het apparaat
zorgt dan zelf voor de verbinding. Maar
het eind van alles is toch wel de telefoon
waarin men alleen maar het gewenste
nummer behoeft te lispelen en voor de
rest kan afwachten.
Deze telefoons zijn in Nederland niet
in gebruik. Het kan ook niet. Zij eisen
een electronische centrale. Nederland
heeft nog centrales, die werken volgens
mechanische systemen. De centrales zijn
te langzaam om de supersnelle electroni
sche telefoons bij te benen. De Neder
landse PTT wil wel graag omschakelen,
maar voorlopig ontbreekt daarvoor nog
het geld. Wel wordt in Utrecht een eer
ste proef genomen met een kleine elec
tronische centrale.
Hoe snel de telefoon ook een verbin
ding tot stand brengt, in ons jachtige le
ven blijft het toestel toch te langzaam.
Het is namelijk afhankelijk van onze
eigen stem. Vooral het grote bedrijfs
leven vraagt snellere methoden om ge
gevens uit te wisselen. Dat kan, zeiden
de Amerikaanse telefoonmaatschappijen.
Zij vonden een methode om computers
met elkaar te laten praten. En bij die
methode is een mens even snel als een
slak vergeleken bij een straaljager. De
computers kunnen per minuut duizenden
woorden met elkaar afwisselen. Als een
man in een minuut een paar honderd
woorden kan uitbrengen is hij een waar
recordhouder.
De pratende computers (die overigens
geen geluid, maar electronische impulsen
met elkaar uitwisselen) vormen een ge
heel nieuwe tak van de telecommunicatie.
Er is al een naam voor ook: data-trans
missie. Enkele duizenden bedrijven in de
Verenigde Staten maken er al gebruik
van. In Europa zal de invoering heel wat
moeilijker zijn. De data-transmissie
vraagt namelijk een groot aantal verbin
dingsmogelijkheden. Die kan Europa nog
niet leveren. Het bestaande kabelnet is
maar nauwelijks voldoende voor de no
dige telefoonverbindingen. Een uitbrei
ding kost miljoenen guldens. Geld dat
doodeenvoudig niet aanwezig is. Het gro
te probleem is, dat de PTT-bedrijven in
Europa vrijwel allemaal door de staat
worden beheerd en daardoor op het punt
van investeringen afhankelijk zijn van de
rij ksbegrotingen.
Amerika staat er wat dit betreft heel
gunstig vooiV De maatschappijen daar
zijn in particuliere handen en kunnen
vrijelijk een beroep doen op de kapitaal
markt. Hoeveel dit uitmaakt, blijkt wel
uit de investeringscijfers van de grootste
Amerikaanse maatschappij, de American
Telegraph and Telephone Company. Deze
gaf sinds het eind van de oorlog 30 mil
jard gulden uit voor nieuwe commu
nicatieprojecten. Dat is meer dan de to
tale uitgaven van de gehele Nederlandse
staat sinds de oorlog. En daar kun je
echt wel wat mee doen.
:.v
Wist u
dat u gerust rauwkost kunt eten na
dat u de groente of het fruit goed ge
wassen en/of schoongemaakt hebt.
Tegen de tijd, dat groenten en fruit
in de handel worden gebracht, is er
van bestrijdingsmiddelen weinig of
niets meer over. Aangetoond is, dat
resten van bepaalde bestrijdingsmid
delen in kleine hoeveelheid niet scha
delijk zijn.
dat u aardappelen en groenten wel
een tijdje vóór het gébruik kunt
schoonmaken en désgewenst snijden.
Vooral wanneer 'de 'groente met een
flink scherp mes is gesneden en op
een koele plaats, niet in water, wordt
bewaard, gaat in een paar uur niet
veel van de voedingswaarde verlo
ren.
dat u, wanneer uw gasfornuis of
-komfoor voor aardgas omgebouwd
wordt, geen nieuwe pannen béhoeft
te kopen en dat de vlam zoals hij uit
de gasleiding van het kooktoestel
komt niet heter is dan die van het
vroegere gas? U behoeft uw kookme-
thoden en kooktijden er niet voor te
veranderen.
dat u beter geen pannen, die inwen
dig verkoperd zijn, kunt gebruiken
voor het koken van groenten; het vi
taminegehalte gaat er sterk door ach
teruit.
dat bij het koken in een hogedrukpan
praktisch evenveel vitamine C blijft
behouden als bij het koken in weinig
water in een gewone pan.
dat u er goed aan doet matig te zijn
met vetten en met suiker en zoetig
heid, óók nis u en de uwen niet aan
een vermageringskuur bezig zijn. Re
ken gemiddeld per persoon bijvoor
beeld niet meer dan VA pakje boter
of margarine en 350 g suiker, inclu
sief snoep per week.
dat u champignons qua voedingswaar
de niet op één lijn kunt stellen met
vlees, omdat hun eiwitgehalte veel
lager is: champignons 4 pet., vlees 18
pet.
dat u zelf onze recepten naar wens
calorieën-armer kunt maken door om
te beginnen de hoeveelheid boter of
margarine en/of suiker te verminde
ren en doorregen of vette vlees- of
vissoorten te vervangen door magere.
dat voor hen, die moeten vermage
ren, stoofschotels van weinig aardap
pelen en veel groente zeer geschikt
zijn.
dat u met een halve kilo bananen of
een kilo appelen evenveel calorieën
opneemt als met 100 gram suiker en
dat het daarom geen zin heeft om
tussen de maaltijden door heel veel
fruit te eten ter vermagering.
dat u het gebruik van patates frites
maar beter kunt afremmen, wanneer
uw gezinslden daarna geen trek meer
hebben in een goede gewone maal
tijd, of wanneer ze aan die maaltijd
weinig eten om toch nog maar trek
te hebben in een zakje patates „toe".
dat het helemaal niet zo moeilijk is
om zelf patates en croquetjes te bak
ken en dat er vetten te krijgen zijn,
die de baklucht in huis tot een mini
mum beperken.
dat u het in vergelijking met uw bui
tenlandse zusters al heel erg gemak
kelijk hebt, omdat u maar voor één
maaltijd behoeft te koken en een me
nu behoeft te bedenken.
dat u uw tijd beter besteedt dan u
misschien denkt, wanneer u voor
gezellige maaltijden zorgt, die bij uw
?ezin in de smaak vallen.
Begint het kabinet-Marijnen zich over een
nieuwe koers te bezinnen, welke tot Euro
pese eenheid kan voeren Het heeft er alle
schijn van. Na eerst Zweden en daarna
Italië te hebben bezocht, heeft minister
Luns zich tenslotte naar Engeland begeven
in de hoop zijn nieuwe Engelse collega
Gordon Walker te ontmoeten, die door een
kleine Labouroverwinning op het Foreign
Office de leiding heeft gekregen. Bij de
Algemene Politieke Beschouwingen hebben
zowel de KVP als de P.v.d.A. verlangd, dat
minister Luns een actieve Europese poli
tiek zou voeren. Nadien hebben zich in de
wereldpolitiek, zowel in de Sovjet Unie,
waar Chroestsjov ten val werd gebracht,
als in Communistisch China, dat een kern
bom tot ontploffing bracht, zulke grote
wijzigingen voorgedaan, dat een nieuwe be
zinning nodig is. De Europese eenwording
lijkt noodzakelijker dan ooit; binnenkort
zal de Nederlandse regering bovendien ant
woord moeten geven op de suggestie van
de Belgische minister Spaak een comité
van „drie wijze mannen" een voorproef te
laten nemen met de door De Gaulle begeer
de Unie. Tegenover de Franse president
heeft minister Luns tot dusver kunnen vol
houden, dat Engeland daarbij zou moeten
worden betrokken. Maar dat betrof het
Engelse kabinet-MacMillan, dat toegang
tot de Euromarkt zelf begeerde. Hoewel
de Labourpartij ook voorstanders van de
E.E.G. kent, heeft Wilson zich altijd meer
tot het Britse Gemenebest aangetrokken
gevoeld; zal dit zo blijven, nu hij met de
leiding van de Engelse regering is belast?
Het lijkt voorlopig niet waarschijnlijk en
ook dat maakt een heroriëntatie van de
Nederlandse politiek met betrekking tot
Europa wenselijk.
TOTO
Bij alle crises in verschillende leidende lan
den ter wereld is Nederland overigens een
oase van politieke rust. Weliswaar kwam
deze week in de Tweede Kamer de Wet op
de kansspelen aan de orde. Maar hoewel
hierbij de voetbaltoto is betrokken, brengt
dat de politieke gemoederen toch niet meer
zo in beweging als onder het vorige kabi
net-De Quay het geval was. Toen zorgde
de liberale fractieleider in de Eerste Ka
mer, Van Riel, er voor, dat het totowetje
een tijdelijk karakter kreeg, in afwachting
van een geheel nieuwe wet op de kansspe
len, die zowel op de voetbaltoto als de
paardentotalisator en de staatsloterij be
trekking zou hebben. Van die definitieve
regeling heeft minister Scholten nu ge
bruik gemaakt om de hoofdprijs van de
voetbaltoto van 50.000,tot 100.000,
te verhogen een bedrag, dat ons uit de
staatsloterij al sinds eeuwen vertrouwd in
de oren klinkt. Onder aanvoering van de
KVP-er Baeten trachtten verscheidene li
berale en socialistische kamerleden te be
werkstelligen dat de prijzen belastingvrij
zouden worden verklaard.
GRONDWET
Al heerste er dan geen politieke crisis
stemming maar eerder het tegendeel,
zoals bleek uit de vergaande overtekening
van de laatste staatslening van minister
Witteveen zijn geestverwant op het de
partement van binnenlandse zaken werd
toch wel even in het nauw gedreven.
Bijna alle kamerleden hadden tijdens de
openbare commissievergadering, waarin de
begroting van binnenlandse zaken aan de
orde kwam, bezwaar tegen zijn plan om
een departementale afdeling een proeve
voor een nieuwe en vooral kortere grond
wet te laten vervaardigen, welke dan bui
ten zijn politieke verantwoordelijkheid aan
een politieke discussie buiten de Staten-
Generaal, zou worden onderworpen. Men
vond dit niet verenigbaar met het beginsel
van de ministeriële verantwoordelijkheid
voor alle ambtelijke handelingen.
BIJLMERMEER
Tegelijkertijd kreeg minister Toxopeus van
KVP en P.v.d.A. een terechtwijzing omdat
hij kort voordat de Bijlmermeer in de
volksvertegenwoordiging aan de orde is
hierover in een televisiedebat is getreden.
Men was geneigd dit toe te schrijven aan
de slechte verstandhouding tussen mr.
Toxopeus en mr. Van Hall, de burgemees
ter van Amsterdam. Hoewel mr. Toxopeus
erkende, dat hij had geantwoord op iets dat
hij als „stemmingmakerij" van de hoofd
stad omschreef, ontkende hij, dat er per
soonlijke onaangenaamheden waren.
Intussen had staatssecretaris Bakker het
nog lastiger met de verdediging van de no
ta inzake de regionale industrialisatie,
waarbij het aantal kernen drastisch wordt
verminderd. De staatssecretaris gaf niet
toe, maar hij beloofde de wensen van de
Kamer in het kabinet aan de orde te stel
len.
DEINING
Neen, echte deining heerste er alleen even
in de CHU. Een medewerker aan een
christelijk-historisch weekblad, de t.v-
commentator Dick Houwaart, werd name
lijk als zodanig geroyeerd wegens critiek
op de unievoorzitter Beernink. Hij reageer
de daarop maandag met een t.v.-uitzending
over een socialistische minister in Oosten
rijk, die door zijn partij werd teruggeroe
pen omdat hij in een vraaggesprek met een
niet-socialistische krant critiek had uitge
oefend op zijn partijleiding
De ANWB is begonnen met een ver-
lichtings actie. De bedoeling hiervan is
de aandacht van de particuliere automo
bilisten te vestigen op de slechte toestand
waarin de verlichting van het grootste
deel van de Nederlandse personenauto's
blijkt te verkeren.
Tijdens een proefactie die de ANWB de
vorige winter hield in Dordrecht, Deven
ter en Haarlem bleek dat niet minder dan
85°/o van de 3.633 auto's die vrijwillig ter
controle werden gebracht, iets mankeerde
aan de koplampen.
Dit is thans voor de Bond aanleiding
om met speciale keuringsequipes, ver
deeld over drie mobiele controle-sta
tions, eerst een week lang te Hilver
sum de inwoners van het Gooi gele
genheid te bieden de verlichting van
hun voertuig zonder kosten te laten
afstellen. Hierna volgen Leiden en
Alphen aan de Rijn; Delft, Gouda en
Vlaardingen; Breda en Bergen op
Zoom; Middelburg, Goes en Vlissin-
gen; Oostburg, Terneuzen en Tilburg;
Eindhoven, 's-Hertogenbosch en Hel
mond. Als laatste van dit jaar zullen
Nijmegen en Oss aan de beurt komen.
Ook in de eerste maanden van 1965
zal de ANWB zijn verlichtingsactie
!£ortzeUem
Alleen al in oktober, november en dec.
verwacht de ANWB tenminste 30.000 per
sonenauto's te onderzoeken.
De gebreken zijn veelal te verhelpen
door het juiste afstellen v. d. koplampen.
Van de 3.633 auto's die in het begin van
dit jaar als proef werden gecontx*oleerd,
waren er 325 waarvan rem- of achterlich
ten, kentekenverlichting of clignoteurs
kleine defecten vertoonden, die ter plaatse
door hiervoor aanwezige wegenwachten
werden gerepareerd Van alle gecontro
leerde auto's werden er 247 voor repara
ties verwezen naar garages. De proefactie
v. d. ANWB heeft gestimulerend gewerkt.
Talloze automobilisten gingen meer aan
dacht aan hun voertuigen besteden.
De drie ANWB-keuringsequipes die nu
op 20 okt. j.l. aanvingen met een ver
lichtingsactie op grotere schaal zullen be
staan uit elk vier technici. De in totaal 6
ANWB-technochefs en de zes wegenwach
ten zullen onder leiding staan van een
wegenwachtinspecteur.
De automobilisten kunnen bij de con
trolestations terecht van dinsdag tot vrij
dag, elke dag van 12.00 uur tot 20.00 uur
en zaterdags van 10.00 uur tot 17.00 uur.
Bij de ANWB-verlichtingsactie die van 20
oktober a.s. tot 24 oktober in Hilversum
wordt gehouden zullen alle drie controle
stations worden geplaatst op een terrein
aan dc Hoge Naarderweg, hoek Melk
