Uil Hollens historie
K?"Dampo
Bezinning op de apartheidspolitiek
in Zuid-Afrika
Kon. Ned. Heide Mij vertoonde films
voor „Jong Holten"
Schaatskampioenschappen
Ulo-school Holten
Nederlandse Blindenbond
Ontspanningsavond O.L.M.
Schaakuitslagen
Mooie opbrengst
eens schudt het leven
je wakker
Zaterdag 25 januari 1964
HOLTENS NIEUWSBLAD
De nieuwe Commandeur kreeg
een pak voor de broek, waar hij
drie weken genoeg aan had.
Beesten-Berend was nu net klaar voor
de slag. Niet trekken, heren!, riep hij,
de commandeur ligt juist goed! De man
nen huiten trokken niet meer en Berend
gaf Wolter een flinke klap voor de broek.
Er volgde ijselijk vloeken en brullen.
Kalm maar, riep de beestenverkoper, er
komen er nog negen bij. Het gebrul werd
gehoord door de bezetting op de Waar
denborg. Vijftien man kwam aanstormen
om de Commandeur te ontzetten, maar
die lag al voor oud vuil in de gelagkamer
en Beesten Berend stapte door het ka
potte raam. Hij zag de vijftien man ko
men aanstormen. Jonker, zet hem op,
riep hij- Hij spugde zich in de handen en
zwaaide vreselijk met de erfelijke knup
pel. Het is waar: in den beginne hadden
ze met hun vijftienen de handen vol.
maar de drost was met zijn manschappen
van Arkestein onderweg en spoedig be
reikte hij Holten. Hij had de schele trom
petter meegebracht en die blies het volk
van Holten ibij elkaar. De Commandeur
zag er vreselijk uit. Zijn achterwerk was
bont en blauw geslagen. Batsen-Jan, een
vrachtrijder uit Goor, bleef voor de run-
neboom staan. Daar stonden twee Hol
tenaren op wacht. Alle voerlieden moes
ten wachten, want ze sloegen zich in Hol
ten. De Batse wilde weten wie er zich
sloegen. Want de freule uit Goor was met
haar man, de heer van de Blankenvoorde,
op weg naar Holten om te zien hoe het
met haar broer was. De Batse gaf een j
brief over aan één der wachters bij de
runneboom. De man ging temidden van
het rumoer op straat. En de bezetters
hadden juist de drost gegrepen. Deze,
een zwaarlijvig man, zat in het nauw.
BeestenJBerend sprong tussen beide, het
hart vol wraak en het lijf vol lust om te
doden. Hij sloeg en sloeg, maar de sol
daten van de Commandeur sleepten de
drost mee. De drost moest aan de galg!,
schreeuwde het Deventer canaille. Dan
gaat Schadden-Wolter ook aan de galg.
De bezeïters vroegen om beraad. De
drost werd een uur onder borgstelling
vrijgelaten.
De drost maakte van de gelegenheid
gebruik om de toestand te overzien. Hol
ten was lelijk gehavend en veel volk was
gevlucht in de berg. In de Vergulde Boer
lag de nieuwbakken Commandeur, ker
mend van pijn. O, was ik maar dood!,
schreeuwde hij. Als je graag dood wilt.
dan zeg het maar, riep de dikke Berend.
Twee tikken op je commandeurskop en
je bent er geweest! Laat mij naar Deven
ter brengen! De Batse uit Goor wilde
voor drie borrels de zwaar gewonde man
meenemen naar Deventer. Dat ging aan:
een oud laken werd hem 'bij wijze van
luier voorgebonden, enige schoven stro
werden achter op de wagen gelegd. Toen
de Batse de drie borrels op had en de
commandeur onder een deken op de wa
gen lag te kermen, riep de Batse: vort!
tegen zijn paarden en daar hobbelde de
zware vrachtwagen heen. Door het hor
ten en stoten schreeuwde Schadden-Wol
ter van pijn. Hoal 'n bek, riep de Batse,
anders gooi ik der oew of!
Tijdens de aframmeling was één der
mannen van de bezetting naar Deventer
gereden om versterking te halen. Hij
spoedde zich naar de Noordenbergvaar-
der Traankoker. Met permissie, baas!,
riep de soldaat, die Harm de Uitkijker
heette, Schaddjen-Wolter is in diggelen
geslagen! Door wie? wilde Traankoker
weten. Door een dikke kastelein. Is hij
dood? wilde Traankoker weten. Dat weet
ik niet, was het antwoord, maar wij moe
ten wel versterking hebben, anders gaan
wij aan de galg, die wij voor de Holtena
ren opgericht hebben. Inmiddels had
Beesten-Berend heü commando overge
nomen. De drost was te dik om behoor
lijk slag te leveren. Hij hield beraad in
de Vergulde Boer. Het bier vloeide er
ruim- Men dronk zich. moed in. Heer
droste kreeg wijn; daar knapte hij van
op.
Miraantje, de zigeunerin, had van verre
de toestand gadegeslagen, waarin Holten
verkeerde. Zij stoof naar de heidense
rille en porde de zigeunerbaron op. Er
moest wat gedaan worden om Holten te
helpen. 'Zij zag in haar brein, dat een
macht naar HoT?en onderweg was om
zich te wreken'op de commandeur. Jacob
Traankoker verzamelde manschappen;
geld speelde geen rol. Hij zou die van
Holten eens over de kling jagen. Om de
tiende man zou Holten uitgemoord wor
den.
Intussen stoof de witte hengst van de
zigeunerbaron over velden en wegen. Mi
raantje zat achterop en wees de weg. In
haar gedachten, die haar nooit in de
steek lieten, zag zij op de Veluwe het
kasteel Boskat Heuvelstein. Het was een
vermoeiende rit, maar tegen de avond
was het zover. De poortwachter wilde
eerst de brug niet laten zakken, maar
toen Miraantje haar naam noemde, ging
de brug naar beneden en de poort open
en Jonker Derk van Holten verscheen op
het voorplein. Roets! Miraantje gleed van
de witte hengst, stoof op Jonker Derk toe,
viel hem om de hals en riep: lieveling, ga
direct mee en de zege is aan ons! Johan
na Hol van Heuvelstein schreeuwde Sloe
rie, blijf van mijn man af! Miraantje ge
hoorzaamde, maar haar ogen fonkelden
van haat. Inderhaast werd opgebroken.
Miraantje mocht meerijden in de koets.
Zij zat naast Johanna Hol van Heuvel
stein. Deze sprak geen woord, maar de
zigeunerbaron achtte het raadzaam snel
naar Holten terug te keren en Miraantje
moest weer op de witte hengst. Het was
nacht, stikdonkere nacht. Maar de jonge
zigeunerin zag in het donker even goed
als bij nacht. En te Colmschate stoven zij
een klein leger voorbij.
De Batse was inmiddels te Deventer
aangekomen met Schadden-Wolter. On
middellijk werd hij in het grootste stad-
ziekenhuis opgenomen en vier chirurgijns
meesterden over hem. Voort ging de wit
te hengst. En nog juist op tijd arriveerde
de zigeunerkoning te Holten. Zijn man
schappen stonden klaar om Holten te
plunderen, maar de zigeunerbaron vroeg
in de Vergulde Boer hoe de zaken ston
den. Maar dat was niet mooi meer. An
dreas de wannenlapper, dief van profes
sie, stond achter het schap. Beesten-Be
rend lag gebonden. 'De drost lag vast in
de koeienstal en de waardin was opge
sloten in het varkenshok. Miraantje greep
onmiddellijk in. Met haar zwarte kool
ogen had zij weldra iedereen onder be
dwang. Mannen, aantreden! Er is ver
raad, gilde zij. De drost werd bevrijd.
Nou, die keek niet meer achterom. In het
holst van de nacht liep hij zonder om te
kijken naar de Arkelstein, liet de brug
gen ophalen en kroop diep onder de ve
ren en zaagde er een beste boom af. Per
slot van rekening was hij de drost van
heel Salland. En de bisschoppen van
Utrecht papten aan met Deventer. Daar
konden ze geld lenen en lieten Traanko
ker en consorten hun gang gaan om baas
te spelen in een dorp als Holten. Toen
Beesten-Berend weer los was, schonk hij
zich drie gesuikerde brandewijntjes in,
klopte zich af, greep zijn knuppel, die
hem nooit in de steek liet, omdat deze
door een vrouw met het tweede gezicht
was gezegend en riep tot de zigeunerba
ron: Graaf Rovita, wij gaan. Berend
voorop. Kobus met de bazuin liep voor
op; hij blies op de bazuin en Holten
kwam in de klompen. Snork e-Willem
liep naar de toren en luidde de storm
klok- Rovita riep zijn mannen op. Om de
Waardenborg te zuiveren van bezetters.
Nou, dat was de leiders wel toever
trouwd. Want zij slopen in de nacht om
de Waardenborg, de dolk tussen de tan
den en het zwaard opzij. Beesten-Berend
en Rovita trokken er met een twintig ge
trouwe helpers op uit om mogelijke De
venter aanvallers van Holten eens fris
onder handen te nemen. De eerste die zij
ontmoetten was Jonker Derk van de
Waardenborch. Zo hard de koetsier rij
den kon reed hij, om zijn kostbare lading
in veiligheid te brengen. Een driehonderd
pas daar achter kwamen de nieuw aan
geworven troepen uit Deventer om, zo
als zij brulden, Holten van de aarde weg
Onder voor de schaatssport ideale
weersomstandigheden, met weinig wind,
werden dinsdagmorgen op de banen van
„de Noordpool" de schaatskampioenschap
pen voor de leerlingen van de Openbare
Ulo-school te Holten verreden. Er is met
grote verwoedheid gestreden, wat tot ge
volg had, dat de te rijden afstand in snelle
tijd werd afgelegd ofdat een groot
gedeelte in zittende of geheel horizontale
houding werdgegleden. Al met al
was het voor de leerlingen een bijzonder
prettige morgen!
De uitslagen luiden: Meisjes 12-13 jaar:
1. Gerrie Lubbersen; 2. Willy Klein Vel-
derman; 3. Ineke Bos.
Jongens 12-13 jaar: 1. Wim Bakker; 2.
Wim Klein Velderman; 3. Jan Willemink;
4. Henk Rutterkamp.
Meisjes 14-15 jaar: 1. Annie Beffers;
2. Grietje Bronsvoort; 3. Gerrie v. d.
Brink.
Jongens 14-15 jaar: 1. Hans Klumpers;
2. Reind Brouwer; 3. Ben Winterman; 4.
Joop Slagman.
Meisjes 16 j. en ouder: 1. Jannie Wilme-
rink; 2. Dinie Berendsen.
Jongens 16 j. en ouder: 1. Wim Stel
ling; 2. Dinant Legtenberg; 3. Henk Dik
kers.
Aan het einde van de wedstrijden kon
het hoofd der school, de heer H. J. Hid-
dink, aan de nrs. 1 een grote medaille
overhandigen, aan de nrs. 2 een kleine
medaille, terwijl de nrs. 3 en 4 hun pres
taties beloond zagen met een boekenbon.
Hierna kwamen aan de start de meisjes
die in hun groep 1 of 2 waren geworden
om te strijden om het bezit van de wissel
beker en tevens om het kampioenschap
van de school.
Na een spannende strijd wist Annie
Beffers de vorige houdster, Grietje Brons
voort, met zeer klein verschil te kloppen.
Bij de jongens was het Dinant Legten
berg die dit kleinood met trots gebaar om
hoog kon steken. Onder het gejuich van
onderwijzend personeel en medeleerlingen
reden beiden hun ereronde.
Daarna werd nog een -estafette verre
den met deelnemers uit de gemeenten:
Holten, Rijssen, Bathmen, Markelo en „de
rest van Nederland". Hier was „de rest"
de baas over Markelo, Holten, Rijssen en
Bathmen, die in deze volgorde finishten.
Een afvalrace tenslotte bracht de over
winning aan Bé Dekker, wiens machtige
slag de anderen te veel was.
FILMVOORSTELLINGEN OVER IIET
LEVEN IN ONZE GEMEENTE TEN
BATE VAN DE NED. BLINDENBOND
Zoals bekend is, zijn er het vorig jaar
verscheidene opnamen gemaakt van het
dorpsleven in Holten en omgeving. Ver
enigingen en groepen defileerden, enige
zakenlieden verleende medewerking, de
paardenkeuring te Dijkerhoek werd be
zocht, evenals de kleuterscholen en la
gere scholen, maar vooral werden vele
ongedwongen tafreeltjes op straat op de
filmband vastgelegd. De Blindenbond
1 heeft de vrijdagavond beschikbaar ge
steld voor Dijkerhoek en de gehele za
terdag voor Holten en omgeving, respec
tievelijk op 28 en 29 februari. Te zijner
tijd volgen nadere gegevens.
JEUGDDIENST
Aanstaande zondag zal er een jeugd
dienst zijn in de Herv. Kerk. Het bijzon
dere is, dat in deze dienst voorgaat ds
Jac de Vries destijds predikant, alhier.
Het onderwerp in deze dienst is „Van
een bruiloft komt een bruiloft".
te vagen, want Schadden-Wolter was
dood. Beesten-Berend had hem zoveel
gegeven, dat hij er genoeg aan had.
VAN COEVERDEN.
De afdeling Holten van de Partij van de
Arbeid hield maandagavond in hotel Hol-
terman een bijeenkomst waarin de gewes
telijke secretaris van de partij, de heer C.
de Vogel uit Almelo een drietal films ver
toonde. Het ging er daarbij voornamelijk
om de partijleden en eventuele belang
stellenden een indruk te geven van het
rassenvraagstuk in Zuid-Afrika, dat ern
stige vormen heeft aangenomen.
De op initiatief van een Europese com
missie voor een groot deel clandestien
in dit land opgenomen film „Let my
people go" (Laat mijn volk gaan), gaf de
bezoekers een duidelijk beeld van de ont
stellende toestanden, welke in Zuid-Afrika
heersen met betrekking tot de rassendis
criminatie. De gekleurde bevolking leeft
daar onder vaak mensonterende omstan
digheden en het optreden van de blan
ken herinnert aan de jaren van de bezet
ting tijdens de tweede wereldoorlog.
„Let my people go" is het lied, dat de
film begeleid en waarin de drang naar
vrijheid tot uitdrukking komt. Het waren
vaak navrante filmbeelden, die echter een
duidelijke taal spraken.
Aangezien er geen gelden beschikbaar
waren om deze Engels sprekende film
van Nederlandse ondei-schriften te voor
zien, gaf de heer de Vogel een uiteenzet
ting van de inhoud daarvan.
De secretaris der afdeling, de heer
Beijers, die een kort inleidend woord
sprak, wees op de boycot, die vele landen
reeds op Zuid-Afrika toepassen en op de
polemiek in het dagblad „Trouw" met het
Zuid-Afrikaanse blad „Die Burger" over
de appartheidspolitiek welke op geestelijk
niveau gevoerd wordt. Hij sprak de vrees
uit, dat de toestanden in dat land op een
bloedige catastrofe zullen uitlopen, wan
neer in de houding van de huidige rege
ring geen verandering komt.
Naast de hoofdfilm werden nog ver
toond de prachtige film van Herman van
der Horst „Prijs de zee" en „De ballade
van de hoge hoed" een komische vooroor
logse film van Maij de Haas.
De dichte mist en de gladheid waren
waarschijnlijk de oorzaak, dat de opkomst
beneden de verwachting bleef.
Op de jaarlijkse ontspanningsavond
van de OLM, welke gehouden wordt op
woensdag 29 januari in zaal „Amicitia",
zal de toneelvereniging „Ons Genoegen"
uit Diepenheim voor de leden en even
tuele genodigden opvoeren (het toneelr
spel in drie bedrijven van mr H. A. Keuls
„Plantage Tamarinde". Een spel met een
bijzondere sfeer, dat o-a. handelt over het
diep gewortelde rassenprobleem.
Vóór het optreden van de toneelclub
brengt de secretaris het jaarverslag uit.
Onder leiding van haar voorzitter de
heer G. J. Beldman hield de P.J.G.O. af
deling „Jong Plolten" op donderdag 16
januari j.l. in Hotel „Holterman" een le
denvergadering die druk bezocht was.
De voorzitter richtte een bijzonder
woord van welkom tot de adviserende le
den en tot de afgevaardigden der O.L.M.
Ook werden de heren Reurink en Jansen
van de Kon. Ned. Heide Mij hartelijk wel
kom geheten, die deze avond resp. een
vraaggesprek over „grondverbetering en
ruilverkaveling" en het filmprogramma
zouden verzorgen. De voorzitter wenste
allen nog een voorspoedig jaar toe.
Alvorens de films werden vertoond
werd eerst het huishoudelijke gedeelte af
gewerkt.
Medegedeeld werd dat de beide ont
spanningsavonden, die samen met de Plat
telandsmeisjes gehouden zullen worden,
gepland zijn op zaterdag 22 en zaterdag
29 februari. Verder dat men een muziek-
bandje hoopt te vormen uit de leden.
Woensdag. 29 januari zal de Jongeren
Veeteelt Commissie voor Overijssel haar
vierde Technische dag houden in café-rest.
„Suisse", Blijmarkt te Zwolle, aanvang
10 uur. Het programma - voor deze dag
vermeldt ondermeer inleidingen en dis
cussie over de fokkerij.
De leden die hiervoor belangstelling
hebben werden door de voorzitter aange
spoord om deze dag te bezoeken.
De heer Reurink gaf nog een kort voor
woord op de films, die hierna door de heer
Jansen werden vertoond. De volgende drie
films werden de aanwezigen getoond
„Door de eeuwen heen", waar in men kon
zien hoe het platteland door de eeuwen
heen veranderde en „Overwinning op de
jungle". Deze film liet zien hoe op Suma
tra een oppervlakte oerwoud in cultuur
werd gebracht onder toezicht van de Kon.
Ned. Heide Mij. De derde film was „De
akker voedt, voedt de akker". Deze bij
zondere leerzame film gaf een duidelijk
beeld over de groei van de planten en dat
voor die groei verschillende elementen no
dig zijn en niet elk afzonderlijk maar
allen tezamen om een goede groei te
verkrijgen.
In zijn toelichting, die de heer Reurink
nog op de films gaf, zij hij onder meer
dat de methodes van de grondverbetering
na de oorlog sterk zijn veranderd. Vroe
ger geschiedde de grondverbeteringen als
diepspitten, waterlopen graven, egalise
ren, bezanden, enz. allemaal met hand
kracht. Dit, omdat vroeger arbeid weinig
kostte en er ook nog niet zulke grote en
vernuftige machines waren als tegenwoor
dig. Zou men tegenwoordig nog een ob
ject in handwerk willen uitvoeren dan
zou dit in de eerste plaats veel te duur
worden en in de tweede plaats zou het
te lang duren voor het klaar was.
Zo was vroeger ook de waterafvoer van
belang, tegenwoordig doet men echter
meer aan waterbeheersing daar anders
het grondwaterpeil van de hogere gronden
te laag zou worden en deze grond spoedig
last zou hebben van „verdrogen".
Door een bijzondere omstandigheid
kreeg deze toch bijzonder geslaagde avond
een iets voortijdig slot.
De voorzitter bedankte de beide heren
van de Kon. Ned. Heide Mij voor het ge-
bodene en de bereidheid om hier naar toe
te komen en dankte ook verder allen voor
hun aanwezigheid en wenste allen wel
thuis.
De leden van de schaakclub „De Pio
niers" speelden donderdagavond in him
clublokaal, hotel Holterman, de 13e ron
de van de onderlinge clubcompetitie. De
uitslagen luidden als volgt:
G. A. Brands-.H. Roelofs 01
W. D. Koopman-G. J. Hoeve 10
H. D. Grobben-H. Stukker 1—0
H. H. Koopman-A. J. C. Brands 01
A. Stukker-G. W. Knapen 10
F. J. Hol-J. Steenbergen afgebr.
J. Groenewoudt-H. H. J. Stukker 10
De postzegelverkoop actie „Voor het
kind" heeft opgebracht ƒ933,75. Het da
mescomité zegt bij deze hartelijke dank
aan allen die door het kopen van zegels
het prachtige werk dat door de vereniging
„Voor het kind" wordt verricht hebben ge
steund.
door
Leida Graafland
HOOFDSTUK I
Het huwelijk van Roelfina Grand was
nu precies het tegenovergestelde van
wat ze altijd in haar jeugdvisioenen
wakend had gedroomd. Er was geen
knappe, hartveroverende jongeman, die
slechts haar gekozen had inplaats van
een uit tientallen andere, veel knappere
meisjes. Er waren geen deftige rijtuigen
met witte schimmels voor de bruids
koets en met palfreniers achterop- En er
was evenmin, een denderende bruiloft,
waarover nog dagenlang daarna in het
dorp werd gesproken. Tenslotte was er
ook niet de schitterende huwelijksreis
naar onbekende oorden, waar ze iedere
dag volop met haar knappe echtgenoot
zou kunnen genieten van al het
schoons, dat de wereld had te bieden.
Er was niets van dit alles. Geen enkel
ideaal was verwezenlijkt, of het zou al
leen het nuchtere feit moeten zijn, dat
ze nu getrouwd was- Voor de rest was
alles even grauw, zakelijk en sober ge
weest.
Na de dood van haar vader, die ze ge
durende vier jaren als een moeder had
verzorgd, realiseerde ze zich, dat ze
plotseling alleen in de wereld stond. De
enkele familieleden, die ze bezat, woon
den verspreid over het land en nu, zo
kort na de oorlog, was er ternauwer
nood kontakt mogelijk- Waarbij nog
kwam, dat er weken na de bevrijding
nog geen kolen kwamen, zodat er ook
niets verdiend werd en waar moest ze
straks van leven, als al het geld op
was?
Dolf Burger was in de eerste moei
lijke dagen haar vriend geweest. In de
laatste oorlogsjaren had hij samenge
werkt met haar vader, want dat was
onder de gegeven omstandigheden be
ter. De oude Grand was al in het begin
van de oorlog gaan sukkelen en moest
steeds meer overlaten aan zijn knecht.
Een poosje was er sprake geweest van
een fusie tussen de twee brandstofhan
delaren in het dorp, maar toen de in
woners dachten, dat alles zo ongeveer
in kannen en kruiken was, hoorden ze,
dat het toch niet doorging- En waarom
niet? Dat hadden ze eigenlijk nooit goed
begrepen.
Roelie al evenmin. Toen ze haar va
der hierover ondervroeg, had deze met
zijn hoofd geschud en geantwoord:
„Lieve kind, bemoei jij je nu maar niet
met onze zaken. Laat dat maar aan
mannen over- Het leek me beter om
Burger voorlopig nog niet als compag
non in de zaak te nemen." En daarbij
was het gebleven.
Burger had vroeger als knecht bij va
der gewerkt. Enkele jaren voor de oor
log trouwde hij opeens met een vrouw
van boven de Moerdijk, die blijkbaar
ook een paar centen meebracht, want
op de dag van de ondertrouw kwam de
toen 36-jarige Dolf rustig vertellen, dat
hij aan het eind van de week weg ging,
omdat hij voor zichzelf ging beginnen-
Daar was in het dorp nogal het een
en ander over te doen geweest. Zelfs de
pastoor was er aan te pas gekomen,
want ook hij vond, dat twee brandstof
handelaren in een dorp van ternauwer
nood vierduizend zielen een beetje te
veel van het goede was. Dolf Burger
had toen evenwel al de leegstaande
schuur van de weduwe Hendriks ge
kocht en liet er het een en ander aan
verbouwen.
Lena, zijn vrouw, kwam ergens uit
Zuidholland vandaan en daar werd ook
het huwelijk gesloten- Een paar dagen
later kwamen ze, deftig met een auto,
naar Brabant en wachtten bij moeder
Burger de verhuiswagen af. Nou, de
dorpelingen hadden wel gek gekeken
naar al die moderne meubelen, die uit
de kolossale vrachtauto kwamen. En
was er ook niet een piano bij? Dat was
toch maar wat! En die vrouw van Bui--
ger zag er ook al zo stads uit, als dat
maar goed ging.
Het ging opperbest- Dolf Burger bleek
plotseling over aardig wat geld te kun
nen beschikken, want toen alles ver
bouwd was, kondigde hij in het plaatse
lijk weekblad de opening aan van zijn
handel in brandstoffen en fourage, hooi
en stro, waarbij hij zich beleefd aanbe
volen hield voor leverantie.
Dus Grand, die hier al sinds mensen
heugenis zijn zaak had, kreeg nu opeens
concurrentie, en nog wel van zijn vroe
gere knecht. Ja, zo gaat dat in het le
ven. Eerst leer je zulke jongens het vak
en als ze het eenmaal onder de knie
hebben, dan zeggen ze: Aju, en begin
nen zelf-
In het dorp waren de meningen ver
deeld over het al of niet behoorlijke van
deze manier van doen. De oudere gene
ratie sprak er soms openlijk schande
van en die Burger behoefde er niet op
te rekenen, dat hij ook maar één cent
aan hen zou verdienen. De jongeren
evenwel hadden respect en waardering
voor zijn durf. De economische toestand
van het land begon slechter te worden,
het legertje werklozen groeide gestadig
en de regering scheen weinig of niets er
tegen te kunnen doen- En om dan de
moed te bezitten een zaak te beginnen,
jongens, dan moest je toch wel van
goede huize komen. En zo iemand moest
je helpen, dat was tenslotte christen
plicht. Of niet soms?
Ja, wacht eens even, dat is allemaal
heel mooi geredeneerd, zeiden de oude
ren, maar Grand dan? Moet die dan
maar op een houtje bijten? Kom, men
sen, die is zo onderhand wel binnen.
Die zal z'n centen wel veilig hebben- Al
die jaren alleen het rijk gehad met zijn
kolen. Als-ie 't nu nog niet verdiend
heeft, dan verdient hij het nooit.
En dan was er tenslotte nog een derde
categorie, de mensen, die niet zo spoe
dig klaar waren met hun oordeel. Af
wachten, zeiden ze- Eens kijken, hoe het
gaat. En als het zo eens uitkemt, waar
om dan niet op z'n tijd ook een paar
mudjes bij Burger bestellen?
Dolf Burger zelf trok zich van de
oordelen van zijn dorpsgenoten niets
aan. Hij ontpopte zich als een moderne
zakenman, schafte zich een vrachtauto
aan, waar Grand het nog deed met
paard en wagen, en liet de kolen komen
per trein op het naburige station, negen
kilometer van het dorp. Hij loste alles
zelf met zijn auto, waardoor hij een la
gere kostprijs had dan zijn vroegere
baas en dat drukte zich ook uit in de
verkoopprijzen, want Burger was altijd
een dubbeltje of vijftien centen de mud
goedkoper- Als dan de dubbeltjes
schaars gaan worden en je die dingetjes
een paar keer omkeert voor je ze uit
geeft, dan zeg je al gauw tot jezelf: Ik
zal dit jaar mijn kolen maar eens bij
Burger bestellen: tien mud is tien dub
beltjes verdiend, dat is een gulden en
dat is heel wat in deze dagen.
Met de boeren was het al net zo. Bur
ger begon kunstmest te verkopen en
was altijd een ietsje goedkoper dan de
Boerenbond. Dat was niet prettig, want
de Bond behoorde je te steunen, vooral
als je er lid van bent- Maar als je drie
centen krijgt voor je aardappelen, waar
van dan nog de helft gedenatureerd
moet worden, dan ga je ook rekenen.
Dus werd Burger verzocht een paar
zakken slakkemeel te brengen, maar
liefst vroeg in de morgen of wat laat in
de avond. Burger, die best begreep
waarom, dankte vriendelijk voor de
klandizie en bezorgde het om half vijf
's morgens of negen uur 's avonds.
Zo hadden Grand en Burger enige ja
ren naast elkaar geleefd en hun klanten
bediend- Eerlijk waar, niemand had er
een boterham minder om gegeten.
(Wordt vervolgd).
