liit Huilens historie
Erhard opvolger
van Adenauer
ëN DIT BLRD
Onverstoord werkten de
boeren verder
Gcsde start van bejaardensodeteit
Geem buitenfeest op
Oranjedag
Jaarvergadering schaakclub
Vrije Boerenpartij
rekent on drie zetels
Openbare kennisgeving
Buitenkansje
werknemers Ter Horst Co.
Aanrijding
op de Markeloseweg
Filmavond
van de hengelvereniging
Mond- en klauwzeer
breidt zich uit
Bedrijfsverzorging
^rBABYDERM
Zaterdag 27 april 1963
HOLT ENS NIEUWS 151, A
pagina D
Ondanks zeventien jaar bezetting
De burgers van Holten, die ook recht
hadden op een aandeel in de marke-
gronden, zagen zich benadeeld door de
boeren en de bezetters. De oude Schol
was de aanvoerder van de boeren en
Wolter op den Waardenburg de man
van de Holtenaren. De boeren en de
Russen eigenden zich in 1813 de beste
stukken weiland toe en Wolter op den
Waardenborg liet verzamelen blazen.
Op een mooie dinsdagmorgen in de
maand augustus rukten de Holtenaren
in gesloten kolonne op. Wolter had dat
van de Fransen afgekeken en zo trok
Holten ten strijde.
De oude Schol stond in Broeklanden
als wijlen vader Jacob temidden zijner
kudden. Het was mooi weer en de boé-
ren lieten vrijelijk hun koeien en gan
zen grazen en zij maaiden het beste
gras uit het Broekland. Boerenjongens
van een jaar of twaalf visten in de
waterleidingen en vingen mooie zood-
jes vis.
Wolter van den Waardenborg com
mandeerde: Val aan! De hier en daar
verspreid werkende boeren en daghuur
ders zetten het op een lopen en riepen:
Help, help! De eerste slagen kwamen
hard aan, maar toen de oude boeren
leider, de oude Schol, bevel gaf om de
straatgasten op de mestgreep te nemen,
werd het anders. De boeren kwamen in
het offensief en de vissende jongens
riepen: Hoera!
Met vreselijk geschreeuw en verwen
singen over en weer golfden de mannen
door de Broekgronden.
Inmiddels was Huzaren Willem naar
Deventer gegaloppeerd om verslag uit
te brengen over de slag, die woedde in
het Holterbroek tussen de boeren en de
burgers van Holten. De markerichter
G. W. Jacobson G.Jzn. spoedde zich naar
Holten en dreigde de oude Schol dood
te schieten, als het rumoer niet ophield.
De oude Schol bulderde, dat hij de door
de boeren van Holten en Holterbroek
aangewezen leider was en niemand an
ders en wanneer de heer Jacobson veel
praats had, hij \Vel wat voor de horens
kon krijgen.
Wolter van den Waardenborg trok
zich terug, want een bode van de schout
kwam haastig aanlopen en vertelde, dat
er wapenstilstand was gesloten. De
Fransen waren verslagen en de geal
lieerde legers hadden overwonnen. Dit
was nog niet waar en de prefect stuur
de een boodschap, dat men zich kalm
moest houden, anders zouden de Fran
sen de boeren in de Beuzeberg en in het
Broek en in Espelo om de vierde man
ophangen.
De schout van Holten trakteerde zo
goed mogelijk de markerichter, maar er
was iri Holten niet veel meer te krijgen.
Met dé boeren was dat anders. De oude
Schol verzamelde de boeren op een den-
nenbeld en hij dronk met zijn volk van
eigen gebrouwen bier en uit volle borst
zongen zij het schone lied: „Als straks
het uur der vrijheid slaat!"
De boeren en de burgers plukten de
markegronden ter dege. Laat in de
herfst, op 30 november, raakte Wolter
van den Waardenborg uit zijn gewone
doen. Toen waren de Fransen weg en de
Russen weg en de oude Schol kwam
met zijn boeren naar Holten om het
heugelijk feit te vieren, dat de Prins
van Oranje weer in het land was.
Te Holten zaten echter ook patriotten
en die spraken als wijlen Janoom, dat
alles moest blijven zoals het was, be
halve dat de marke verdeeld moest wor
den. De Beestenkop was hun aanvoer
der.
Deze wilde onder geen beding een
feest hebben omdat de prins er weel
was. De Beestenkop had goed geboerd
onder het Franse bewind. Alles moest
nu maar blijven zoals het was. Zeven
tien jaar lang hadden de Fransen de
toon aangegeven en dat moest nu zo
maar blijven.
De meeste patriotten zaten naar de
kant van Heeten en dus te ver van het
dorp om invloed uit te oefenen op het
gebeuren in Holten.
Wolter van den Waardenborg voelde
zich werkelijk bevrijd. Hij wilde dat
men eenparig de handen ineen zou
slaan met de oude Schol, maar deze was
achterdochtig en riep de Broekboeren
toe: „Jongs, hoalt um in de gaten!"
De vrede was er nu werkelijk. Acht
dagen lang vierden de Holtenaren feest
en toen dat feest was afgelopen, kwam
de kater. Pas toen zagen zij, hoe arm
zij waren en hoe uitgezogen en bestolen
door de Fransen.
De Beestenkop riep: „Nu heb je wat!
Nu ben je vrij!" Meteen gooide hij een
hand vol assignaten in het vuur. Waar
deloze vodden waren het.
De marke was in vier jaar niet bij
elkaar geweest, maar op 21 september
1815 brandde het er weer op. Het Espe-
lerbroek had in de laatste jaren van de
bezetting nog al aanstoot geleden. Er
was veel harde turf gemaakt en er was
op zeer ordeloze wijze turf gebaggerd.
Die van Holten en van Espelo hadden
om het hardst gebaggerd. De Beesten
kop, die met elf man had gewerkt, had
men finaal uit het veen geslagen. De
Espeloërs hadden zich dapper geweerd,
maar de Holtenaren waren de overwin
naars geworden en nu besloot de marke,
dat er in het Espelose Broek niet meer
gemodderd mocht worden op een boete
van zeven gulden.
De boeren in het Holter broek staken
schadden en de nieuwe markerichter,
Mr. B. J. Kronenberg, verordonneerde,
dat zulks verboden moest worden. De
jonge Schol, die nu aanvoerder van de
boeren was, omdat de oude Schol heel
oud en rheumatiekig was, verklaarde,
dat de grond van de boeren was; dat
hadden de Fransen indertijd zelf ge
zegd, en de boeren ploegden voort, doch
nu bij lichte maan.
Men zal vragen, wat de markepolitie
deed. Och, die kreeg bij nacht en ontij
een voer schadden voor de deur en de
marke veld wachters moesten overal zijn
en de marke Plolten was groot. Waren
zij in het Espeier broek, dan staken die
van het Holter broek hun schadden en
waren zij in het Holter broek, dan mod
derden die van Espelo naar hartelust.
In de jaren twintig kwam er te Hol
ten groot nieuws. Er waren plannen
voor een nieuwe straatweg van Deven
ter naar de grens. Die plannen waren
niet nieuw, want Napoleon had ze laten
ontwerpen. Men was nu te Deventer
begonnen en dit gaf werk en brood ook
in Holten. Ieder, die een paard had, kon
geld verdienen en vele armen konden
tijdelijk worden afgeschreven. Men liet
de oude wegen liggen en trok rechtlijni
ge straten. Behalve in Bathmen; dat
bleef bezijden de grote weg liggen, om
dat men bang was voor schooiers.
VAN COEVERDEN.
In gebouw „Irene" werd dinsdagmiddag
de eerste bijeenkomst gehouden met een
aantal Holtense bejaarden.
Plm. 40 bejaarden hadden gevolg ge
geven aan de uitnodiging van de zeven
Holtense vrouwenverenigingen om deze
eerste bijeenkomst bij te wonen en zij
werden door mevr. C. P. K. Enklaar-van
Andel hartelijk welkom geheten. Ook
sprak mevr. Enklaar een hartelijk wel
komstwoord tot burgemeester mr. W. H-
Enklaar, enkele afgevaardigden en een
aantal genodigden. Een kwartet bestaan
de uit de dames R. Schipper-Schuppert,
H. Kevelam-Paalman, J. Schuppert-
Stukker en M. Bulsink-Bakker zong hier
na aan het orgel begeleid door mevr.
H. J. Bal-Keiler een drietal liedjes die
bij de bejaarden herinneringen opriepen
uit de tijd dat ze nog in de schoolbank
zaten.
Door mevr. A. Wansink-v. d. Brink
werd de film „Holten, hoe 't' reilt en
zeilt" vertoond die 12 jaar geleden werd
opgenomen. Van deze rolprent werd
buitengewoon genoten en ook beleefden
de bejaarden genodigden veel plezier
aan het optreden van het dames kwartet
in de muzikale komedie „Zilver draden
tussen 't goud". Verschillende bejaarden
verklaarden in jaren niet zo te hebben
gelachen. Tussen de bekijven door werd
achtereenvolgens het woord gevoerd door
Er zullen dit jaar ter gelegenheid van
Koninginnedag geen feestelijkheden in
de openlucht plaats vinden.
Wel brengen der traditie getrouw
de leerlingen van de beide dorpsscholen
's morgens om 9 uur onze burgemeester,
als vertegenwoordiger van H.M. de Ko
ningin, een aubade voor het gemeente
huis.
De schooljeugd gaat dan naar de beide
daarvoor gebruikelijke zalen „Amicitia"
en „Irene", om van een filmprogramma
e.d.te genieten en ontvangt een trakta
tie.
's Avonds organiseren de beide oi'anje-
verenigingen een feestelijke samenkomst.
In Amicitia" zal de bekende goocheiaar
Herbe Maison voor de Holtense Oranje
vereniging optreden, met na afloop bal,
en in „Irene" geeft de toneelclub COC
een toneelvoorstelling met het blijspel in
drie bedrijvien: „'Romance rond artikel
17" voor de Chr. Oranjevereniging. Beide
voorstellingen zijn voor leden, zowel als
voor niet-leden, tegen betaling toegan
kelijk.
Dé schaakclub „De Pioniers" hield don
derdagavond in hotel Holterman haar
jaarvergadering onder leiding van de se
cretaris, de heer P. M. van Walraven,
aangezien de voorzitter, -de heer F. J.
Hol, door ziekte verhinderd was aanwe
zig te zijn.
Na een welkomstwoord bracht de heer
Van Walraven het jaarverslag uit, waar
in hij constateerde, dat de club een gun
stig jaar achter de rug heeft, waarin de
spelkwaliteit aanzienlijk verbeterd is en
van een trouwe opkomst der 22 leden ge
sproken kan worden.
Waarschijnlijk zal het eerste tiental
een derde of vierde plaats in de derde
afdeling van de bondscompetitie van de
TSB bezetten de uitslag is nog niet
volledig bekend hetgeen een stijging
bij het vorige seizoen betekent.
Uit het verslag van' de wedstrijdleider,
de heer F. J. Hol, kwam het volgende
eindresultaat der onderlinge wintercom
petitie 1962/'63 naar voren: 1 P. M. van
Walraven 11 uit 13, F. J. Hol 15-19, W.
D. Koopman 13-18, H. J. IIol-Groothoff
10^-18, J. Broere 7 uit 12, H. Roelofs 8
uit 14, G. J. Hoeve 8y, uit 18, H. H. J.
Stukker 4^-3, H. D. Grobben 7y-15, A.
J. C. Brands 6-15, G. A. Brands 5^-12,
A. M. Mudde 6-12, F. Groenewoudt 4-8,
J. Steenbergen 7-17, G. W. Knapen 4-13,
G. J. Krom dijk 4y-14, A. H. v. d. Bosch
3K-H. J- Klaassens 1-5, G. v. d. Hurk
2y-8, H. Stukker 1-9.
Uit het financieel verslag van de pen
ningmeester, de heer J. Steenbergen,
bleek, dat er een batig saldo was, zodat
het geleende geld voor de drie resteren
de klokken kon worden afgelost.
De heren J. Broere en G. J. Krom dijk
hadden de administratie keurig in orde
bevonden, zodat de penningmeester de
charge werd verleend, terwijl in de
plaats van laatstgenoemde in de nieuwe
kascommissie werd gekozen de heer A.
de Vries.
De heer F. J- Hol werd met algemene
stemmen herkozen als voorzitter en daar
na werd in principe besloten de volgende
competitie weer volgens het systeem Kei
zer te spelen.
Een geanimeerde gong-schaakwedstrijd
aan het slot van de bijeenkomst werd ge
wonnen door de heer J. Broere.
VOOR „SIMAVI"
De voor „Simavi" gehouden collecte
heeft f 195,57 opgebracht.
burgemeester Enklaar, ds. C. C. Addink
en ds. R. A. Hoogkamp.
Allen brachten zei dank aan de vrou
wenverenigingen die het initiatièf namen
tot het oprichten van de Bejaardensoc-ie-
teit die in een behoefte voorziet en ze
wensten de nieuwe loot van de vereni
gingsboom het beste voor de toekomst.
De grote dank van de bejaarden werd
vertolkt door de heren W. Sprokkereef
en A. de Vies.
Al met al een buitengewoon geslaagde
proef die hier was men het luna-
niem over eens herhaald moet worden.
De volgende bijeenkomst zal worden
gehouden op dinsdag 22 mei.
In Dorpshotel „Holterman" heeft don
derdagavond vrije bóeren-leider H. Koe
koek uit Bennekom, voorzitter van de
Vereniging voor Bedrijfsvrijheid in de
Landbouw (BVL) en hoofdredacteur van
De Vrije Boer", voor pl.m. 100 belang
stellenden uit Holten en omliggende
plaatsen verklaard bij de op 15 mei a-s.
te houden verkiezingen voor de Tweede
Kamer te rekenen op drie zetels voor de
Boerenpartij. Wanneer dit gebeurt, zul
len er ook drie BOEREN in het parle
ment zitting krijgen. Momenteel -wordt
het agrarisch volksdeel (dat 12 pet. van
de stemmen uitmaakt) in de 150 leden
tellende Kamer vertegenwoordigd door
twee heren, die mogelijk wel boer ge
weest zijn, maar die nu volbloed ambte
naar zijn en die er op uit zijn om de boe
renstand naar dc- afgrond te helpen.
Van deze heren, die verklaren, dat in
de toekomst alleen een boterham ver
diend kan worden op bedrijven van 15 a
20 hectare, heeft de boerenstand niets te
verwachten.
Zij hebben ongelijk. Een veel kleiner
bedrijf kan zeker winstgevend zijn, maar
dan zal men de boer vrij moeten laten.
De geleide economie staat alles in de
weg. De vaste lasten lopen steeds maar
op en de prijzen blijven op hetzelfde peil
of zakken.
De heer Koekoek schonk verder zeer
•uitvoerig aandacht aan het drama in
Hollandscheveld, waarmee Nederland in
heel de' wereld een heel slechte beurt
heeft gemaakt.
Na de pauze werd druk gebruik ge
maakt van de gelegenheid om vragen te
stellen.
Aan het begin van de vergadering
maakte de heer Averesch, voorzitter van
het rayon Rijssen van de BVL, bekend,
dat de vrije boeren uit Holten, Rijssen,
Notter en Zuna f 1567,- hadden geschon
ken voor hun gedupeerde collega's in
Hollandscheveld.
NAAR DE HOGERE -fc
BOSBOUWSCHOOL
Onze plaatsgenoot, de heer Eric Vin
cent, slaagde te Arnhem voor het toela
tingsexamen van de hogere bosbouw- en
cultuurtechnisch school van de Ned. Hei
de Mij. aldaar.
Burgemeester en wethouders van Hol
ten maken bekend dat de raadsbesluiten:
1. d.d. 28 december 1961, nr 3266, goed
gekeurd door gedeputeerde staten de
zer provincie bij besluit van 6 maart
1963, nr 49727, 3e afdeling, tot het
onttrekken aan het openbaar verkeer
van een westelijk gedeelte van de
Tromopsweg (weg nr. 56 van de
wegenlegger) en de Veneklasweg
(weg nr 57 van de wegenlegger)
2. d.d. 27 december 1962, nr 3248, goed
gekeurd door gedeputeerde staten de
zer provincie bij besluit van 5 april
1963, nr49725, 3e afdeling, tot het ont
trekken aan het openbaar verkeer
van een (zuid-oostelijk gedeelte van
de Tromopsweg (weg nr 5'.' van de
wegenlegger) en de Veneklaasweg
3. d.d. 27 december 1962, nr 3249,
goedgekeurd door gedeputeerde sta
ten dezer provincie bij besluit van 5
1963, nr. 49725, 3e afdeling, tot 't ont-
het onttrekken aan het openbaar ver
keer van een gedeelte van de Essen-
steeg (weg nr 73 van de wegenleg
ger)
4. d.d. 29 januari 1963, nr 299, goedge
keurd door gedeputeerde staten dezer
provincie, bij besluit van 5 april 1963,
nr. 52114, 3e afdeling, tot het ont
trekken aan het openbaar verkeer van
een gedeelte van de Meermansweg
weg nr 156 van de wegenlegger),
vanaf 29 april 1963, gedurende veertien
dagen ter gemeente-secretarie voor een
ieder tér inzage liggen.
ARBEIDSONGEVAL
De heer Joh. Nekkers, ploegbaas bij de
Nederlandsche Spoorwegen, is in de
nacht van zondag op maandag tijdens
werkzaamheden bij Wierden van een
wagon gevallen. Hij brak hierbij enkele
ribben en in het St. Jozef-ziekenhuis te
Deventer constateerde men tevens nog
een scheurtje in het linker schouderblad.
Voor de Kon. Jute spinnerij- en weve
rij ter Horst en Co te Rijssen en Holten
is 1962 een gunstig jaar geweest. In vel
band hiermede is besloten aan de werk
nemers, die allemaal aan dit gunstig re
sultaat hebben medegewerkt een
winstdeling van 3'7c uit te keren.
Donderdgmiddag had op de Markelose
weg bij de ingang van het woonwagen
kamp een aanrijding plaats tussen een
personenauto en een bestelautb, waar
door de bestuurder van de personenauto,
dokter J. W. K. uit Markelo, gewond
werd en nogal wat materiële schade ont
stond.
De bestuurder van de bestelauto, J. M.
J„ wilde, komende uit de richting Mar
kelo, het kamp oprijden en sorteerde
voor. Dokter K„ die achter hem reed,
meende links te kunnen passeren, maar
juist toen hij met zijn auto naast de be
stelauto was, sloeg de bestuurder met
zijn wagen ook linksaf, zodat een botsing
onvermijdelijk was. Door scherp naar
links uit te wijken botste hij op een langs
de weg liggende boom, waardoor zijn
auto zwaar beschadigd werd. Een passe
rende collega heeft dokter K. ter plaatse
verbonden.
De Hengelvereniging „De Rietvoorn"
organiseerde dinsdagavond in het ge
bouw Irene een filmavond. Bij herhaling
was er door de leden bij het bestuur op
aangedrongen eens een gezellig samen
zijn of filmavond te houden waarop ook
de vrouwen en verloofden aanwezig kon
den zijn, verklaarde de 2e voorzitter de
heer G. L. Scholten. Nu het dan zover
was, vond hij het wel teleurstellend, dat
lang niet alle honderd leden aan de op
roep gehoor gegeven hadden. De voorzit
ter, de heer H. Hilvering was door dienst
plotseling verhinderd aanwezig to zijn en
daarom was het zijn taak deze avond van
de visclub te openen.
I-Iij deed een beroep op de dames om
hun mannen door de vingers te zien als
zij er 's morgens eens erg vroeg op uit
gaan om een visje te verschalken. Men
hoopt deze zomer een dag naar de Vin-
keveense plassen te trekken, die een
ideaal en zeer gevarieerd viswater vor
men, want hier mag men vissen zoals
men het zelf graag wil, op snoek of mét
meer dan één hengel, uit de boot of van
af de vaste wal.
Hij wekte de aanwezige leden op de
binnenkort te houden jaarvergadering te
bezoeken.
Na deze woorden doofden de lichten
en werd een filmprogramma gebracht,
waarvan de Duitse film „Ramona" de
hoofdschotel vormde. Daaraan ging een
journaal en de prachtige kleurenfilm
„Tocht naar het dak van de wereld"
vooraf, die de toeschouwers via Egypte
en Pakistan naar het Himalaijagebergte
voerde.
i In de pauze werd getracteerd op koffie
en gebak.
Na de eerste sporadische gevallen in
het begin van de maand breidt het mond
en klauwzeer onder de varkens zich ook
in deze gemeente snel uit. De laatste da
gen werden vijf nieuwe gevallen gemeld
bij de veehouders J. Rensen, D 57, J.
Bekkernens, Holterbroek 49, A. Weg-
stapel D 60, J. Koopman D 72 en TI.
Blankena D 91. Er moesten 130 varkens
worden geslacht en afgevoerde
Naar alle waarschijnlijkheid zal de Be
drijfsverzorging in onze gemeente, die nu
reeds vijftig donateurs telt, medio mei
kunnen starten. Nadere berichten hier
over hopen wij volgende week te kun
nen vermelden.
Voor het ter»
PIQ0Ö5». Baby-huidje
159 stemmen
vóór - 47 tegen
Dr Konrad Adenauer
Begin oktober
stemming
in Bondsdag
Adenauer: „Ik ben bereid met Erhard samen te werken en ik zal aan hem
doorgeven al de ervaringen en lessen van de afgelopen veertien jaar, in het
belang van het Duitse volk".
Erhard: „Laat wat ons gescheiden heeft gehouden vanaf deze dag verleden
tijd zijn."
Aanvankelijk lag het in Adenauers bedoeling dr. Gerhard Schroder, minister
van buitenlandse zaken van de bondsrepubliek, voor de a.s. vakature van
bondskanselier te bestemmen, doch tenslotte ging de grijze staatsman akkoord
met Erhards verkiezing om in oktober a.s. zijn plaats in te nemen.
Prof. Ludwig Erhard
Dr Gerhard Schroder
