Oude korenmolen anno 1798
door brand verwoest
J
KLM WERKKLEDING
Kan Langer r
,Be Vijzel"
't Bents Paard
Opgave standplaatsen
Conny en Peter
maken muziek
Van de vier windmolens nog één over
Verbrande molen had omstreeks 1885
reeds moeten verdwijnen
KAAL?
Brandpiket
HORPANTfS
dienstmeisje
Hotel Muller
DANSEN
^BWEKENHA&KSjlf
Eis met klem
merk KLM. want
MESTKUIKENS
gesloten
H. HAAN en Zn.
gesloten
J. Reinardus
Spaarbank
voor Protestants Nederland
Rentevergoeding 3V4
1 Filmavond „Irene"
H. J. 00LBEKKINK
mannelijke krachten
meisjes
Onze oude vertrouwde molen in de Look meer dan anderhalve
eeuw de trouwe dienaar van boer en molenaar is niet meer. Deze
fraaie monumentale windmolen aan de Rijssense weg, toebehorende
aan de fa. C. A. Muller en Zoon, is zaterdagavond bijna geheel door
brand verwoest en moet geheel worden afgeschreven.
De onderbouw, het aangrenzend pakhuis en de nevengebouwen zijn
door het krachtig optreden van de Holtense brandweer, die het vuur
met vele stralen bestreed, behouden gebleven. De verkoolde spanten
van de molen steken als armen in de lucht, die om hulp smeken. Het
geheel maakt een troosteloze indruk.
SNEL VERLOOP
Omstreeks 8 uur 's avonds ontdekten
omwonenden en voorbijgangers, dat er
rook aan de bovenzijde van de molen door
het rieten dak naar buiten kwam. Op het
zelfde moment sloegen de vlammen reeds
uit de kap en stond de gehele molen in een
oogwenk in lichterlaaie. Door middel van
de rijkspolitie werd de brandweer gealar
meerd, die in zeer korte tijd ter plaatse
was, maar tegen de vuurzee, die een enor
me hitte verspreidde, weinig beginnen kon.
Onder leiding van haar commandant, de
heer Jac. Louwerse, werden in een mini
mum van tijd talrijke stralen uitgelegd, de
belendende percelen nat gehouden en de
vuurhaard bestreden, maar van de zeer
brandbare bovenbouw waren toen nog al
leen maar de zware houten balken en
spanten over. De molen was een z.g. acht-
kanter met hoge stelling.
De wieken waren toen nog in tact. Door
dat één roede door de molenaar Beunk
nog juist op tijd met kettingen aan de stel
ling kon worden vastgelegd, konden zij
niet beginnen te draaien, zoals dat met
brandende molens zo dikwijls het geval is.
Het was echter duidelijk, dat het sterke,
maar door het vuur aangetaste geraamte
van de molen de enorm zware last van de
as met de wieken niet lang meer zou kun
nen dragen en ruim een uur nadat de
brand was uitgebroken stortten zij dan ook
met een enorm geraas naar beneden, zon
der aan de onderliggende gebouwen grote
schade te veroorzaken. In zoverre stonden
zij, doordat er nog een dag van tevoren
gemalen was, erg gunstig.
Een, door overvliegende stukken bran
dend riet, ontstaan begin van brand op het
dak van de schuur van de in de inmiddel-
lijke nabijheid staande boerderij van de-
heer H. Durberg, kon vlak na het uitbre
ken van de brand door de brandweer en
helpers nog juist geblust worden.
Deze grote uitslaande brand aan de druk
ke verkeersweg trok een enorme belang
stelling, mede door het grote aantal va
kantiegangers, dat momenteel reeds in
Holten vertoeft. Bijna het gehele politie
korps was in de weer om het verkeer ter
plaatse te regelen. De burgemeester, mr.
W. H. Enklaar, was geruime tijd op het
terrein van de brand aanwezig.
OORZAAK
De oorzaak van de brand moet vermoede
lijk worden toegeschreven aan kortslui
ting. Eén van de zich zelf bij defecten uit
schakelende elektromotoren op de hoogste
verdieping was donderdag warm gelopen.
Vrijdag hebben twee monteurs nog tot na
middernacht boven in de molen gewerkt
om een nieuwe elektromotor te plaatsen,
aan welker werking, zoals later kon wor
den nagegaan, niets haperde. Zaterdag is
men nog betrekkelijk kort voor de brand in
de molen geweest, zonder dat ook maar
enig onraad werd bespeurd. Anders werd
zaterdagsavonds de elektrische stroom al
tijd uitgeschakeld. Deze keer had men dat
niet gedaan, omdat verwacht werd, dat
melkrijders van de zuivelfabriek nog meel
voederprodukten zouden meenemen. Om
streeks 8 uur sloegen de vlammen plotse
ling naar buiten. Er moet dus waarschijn
lijk reeds vuur ergens boven in de molen
aanwezig zijn geweest.
Zondagmiddag waren enkele leden van
de vrijwillige brandweer nog met de na
blussing bezig, omdat de verkoolde restan
ten hier en daar nog vuur vertoonden.
De schade, door deze brand ontstaan,
wordt geschat op ten minste tweehonderd
duizend gulden. Molen, machines en voor
raad waren verzekerd. Behalve de molen
zijn onder meer 13 elektromotoren, 2 ha
mermolens en 1 puntmachine verloren ge
gaan. Bovendien hebben de meel- en
graanvorraden in het pakhuis belangrijke
waterschade opgelopen.
OUDE MOLEN
De molen, die dateerde uit het jaar 1798,
werd in dat jaar gesticht door de heer
D. J. Wansink, de vader van de drie ge
broeders Wansink, die vanaf de tachtiger
jaren der vorige eeuw een belangrijke rol
gespeeld hebben in het economisch leven
van Holten. Bij het overlijden van de heer
D. J. Wansink DJzn. is de molen in eigen
dom overgegaan op diens schoonzoon, de
heer C. A. Müller, wiens zoon ook al weer
een belangrijk aandeel heeft in de bedrijfs
voering. Het is de bekende motorrijder
Dick Müller. De molen is in 1949 onder
andere met steun van de overheid
geheel gerestaureerd, waarvan de kos
ten toen bijna f 10.000,— bedragen hebben.
Van de vier windmolens die Holten bezat,
is er nu maar een meer overgebleven, n.l.
de molen van de Coöp. Aan- en Verkoop
vereniging „Holten" te Dijkerhoek. De an
dere, zeer fraai gelegen molen van de fa.
gebr. Wansink op de Belt is in het laatste
oorlogsjaar door mortiervuur van onze
Canadese bevrijders verloren gegaan.
MONUMENT
Door deze brand is Holten weer een be
langrijk landschappelijk monument armer
geworden. Dat is zeer jammer, want mo
lens worden na hun verwoesting niet meer
opgebouwd. De eigenaar, de heer Müller,
heeft destijds uit bedrijsceonomische over
wegingen in plaats van de restauratie
van de korenmolen gaarne een hoge
silo willen bouwen, hetgeen van over
heidswege, met het dog op het behoud van
het landschappelijk schoon, niet kon wor
den toegestaan. Hij heeft zich in zijn be
drijfsvoering door andere vormen voor zijn
bedrijfsgebouwen te kiezen belangrijke be
perkingen moeten opleggen. Wat er nu op
de plaats van de molen zal verrijzen is
uiteraard nog niet bekend. Waarschijnlijk
echter geen hoge silo.
De heer H. Geerts te Enschede schrijft
ons:
„Anderhalve eeuw oude molen te Hol
ten door brand vernield". Dit bijzondere
bericht hoorde ik omroepen door de radio
en las ik later in de krant. Het is werke
lijk een groot verlies, niet alleen voor de
eigenaar, maar ook voor geheel Holten
en de vele bezoekers daarvan. Misschien
niet iedereen weet dat deze molen reeds
meer dan 75 jaar geleden op de nomina
tie stond om te verdwijnen, daar hij pre
cies stond in de route, die voor de nieuwe
spoorlijn langs Holten, in 1886 geopend,
was uitgezet.
Het is reeds enige jaren geleden, dat
de toen meer dan 80-jarige heer D. J.
Wansink DJzn. mij daarvan vertelde ten
huize van de oud-secretaris van Holten,
de heer A. J. Goldstein. Beide heren zijn
inmiddels reeds overleden.
Hoewel de nieuwe spoorlijn van de Ne
derlandse Locaalspoorweg maatschappij
„Willem III", later overgenomen door de
IT.Y.S.M. en vervolgens door de Staats
spoorwegen werd geopend, waren de voor
bereidende werkzaamheden al enige jaren
begonnen en de voorlopige richting uitge
zet, die dwars door de molen van Wansink
zou gaan.
De molenaarsfamilie Wansink voelde zich
natuurlijk danig verontrust, want al had zij
wellicht veel invloed in Holten, tegen de
„Haagse Heren" voelde zij zich niet opge
wassen.
Nu woonde er destijds in de Look een
eenvoudige kleermaker „Mattengethen-
nik" genaamd, die bekend stond om zijn
goed oordeel en vooruitziende blik. Tot
hem ging ook de vader van mijn zegsman
om raad en troost in zijn moeilijke om
standigheden en vroeg: „Hou moue der
toch met an, Gethennik? Nou wilt ze de
spoorbane anleggen dwas duur oonze
mölle hen".
Als alle wijze lieden liet Gethennik zijn
bezoeker kalm uitpraten, maar daarna
richtte hij zich op en antwoordde glim
lachend, maar met grote zekerheid: „Wan
sink, wès meer gerös. Dee spoorbane
kump neet duur oe mölle. Hee kump
meer noar Riesen op an. Ik heb um al
èzeene (gezien)". En door het kleine ven
ster starend, vervolgde hij: „Ik heb um
al ezeene, den vuurwagen, zonder peerde.
Hee kwam bi-j 't Twennaarsveeld oet de
groond, ging bi-j Kiekebos oaver de Rie-
sense weg, ging bi-j Meermans vuer de
duere hen en wieter achter 'n karkhof
bie Kieftenbelt oaver 'n schossteen, dwars
oaver de stroate, met ne poorte op Dem-
ster (Deventer) op an".
M£t lichte voeten kwam vader weer
thuis, vertelde mij de heer Wansink, want
DANKBETUIGING
Voor de vele blijken van
belangstelling bij ons hu
welijk ondervonden, be
tuigen wij bij deze onze
hartelijke dank.
H. KOOPMAN
D. KOOPMAN-
MANENSCHIJN
Holten, juni 1961
Dorpsstraat 16.
vader had ten volle geloofd in de woor
den van Mattengethennik, wiens voor
spelling ook is uitgekomen.
Dat de trein bij Twenhaarsveld uit de
grond zou komen, betekende dat daar een
diepe gleuf gegraven moest worden. En
dat tenslotte de trein bij het verlaten van
Holten, over de schoorsteen van Kief ten-
bel zou razen, betekende dat daar de lijn
zo hoog zou komen, dat het gewone ver
keer doo;- een viaduct zou plaatsvinden.
Holten was 80 jaar geleden vol van de
komende gebeurtenissen en meerderen
dan Mattengethennik hadden de gave van
het tweede gezicht. Want ook mijn moeder,
die een Holtense was van 1858, vertelde
meermalen hoe met name genoemde
dorpsgenoten in het eenzame veld soms
plotseling verrast werden door het voor
bijrazen van een vonkenschietende vuur
duivel, precies op de plek waar nader
hand de spoorlijn is gekomen.
Of zou ook zij Mattengethennik bedoeld
hebben H. GEERTS.
HAARUITVAL - ROOS?
Na een kuur met 's we
relds nieuwste oestroge-
ne haargroeimiddel
bezit ook de heer Van
Oirschot, Dorpsstraat 94,
Putte
weer 'n gezonde haardos.
(Zie foto)
Horpanta Haargroeipre-
paraten (2.35 - 4.60 - 7.50
etc.) Horpanta Shampoo
(1.10 - 1.95) Horpanta
Haarcrême (ook tegen
grijzend haar) (1-30 - 1.65)
en Horpanta Massage-olie
(1.25. - 4.60) verkrijgbaar
in Holten bij:
DROGISTERIJ
ORANJESTRAAT 20
GEVRAAGD:
voor hele dagen.
Deventerweg 62.
iniiiiiiiuiiiiiiiniiiiiimiiiiiiiiiiiiiniiiiiiimiiiiiiininiiiii
ZATERDAG 1 JULI
De brandweer is er weer toe overge
gaan om in de zomermaanden gedurende
het weekend een z.g. brandpiket in te
stellen. Het piket bestaat op 24 en 25 juni
uit de volgende brandweerlieden: D. J.
Bulsink, tel. 552, J. G. Maats, tel. 266, II.
Koopman Tzn., tel. 552 en G. T. Jansen,
Tel. 405.
Brandalarm moet in de eerste plaats
worden gegeven aan het bureau der Rijks
politie, telefoon 352.
De braderiecommissie brengt hiermede ter kennis
van belanghebbenden, dat, indien men een stand
plaats voor een tent of kraam wenst op de a.s.
BRADERIE, welke gehouden wordt op 8, 9 en 10
augustus, dit alsnog kan opgeven.
Het is het bestuur niet mogelijk iedere zakenman
of geïnteresseerde hiervoor te bezoeken.
Gaarne opgave vóór woensdag a.s. 8 uur bij onder
staande adressen, alwaar u ook de gewenste inlich
tingen kunt verkrijgen.
H. KLEIN VELDERMAN, Industriestraat 5
H. J. BOUWHUIS
J. DOLMAN
J. W. H. SLOTMAN
H. J. BELTMAN, Dorpsstraat.
De commissie.
wij garanderen dete
K.LM.- KLEDING
zonder voorbehoud
bij redelijk gebruik
en normaal wasser
omdat voor
KLM werkkleding
m iedere prijsklasse
de allerbeste
stoffen gebruikt
worden.
Daarom
TE KOOP
RENAULT DAUPHINE
1960, gelijk nieuw.
A. MULLER, tel. 320,
Larenseweg.
van onze bekende kwali
teit leveren wij in diver
se soorten o.a.: Corni
Rood - Massiva - Disco
ver - Limki - Esbéwé
Cobbs - Corni Sussex -
Witbenig Massiva.
Prijzen vanaf 30-tot
en met 50 per 100 st.
Seizoen- en grootafne
mers prijzen op aanvraag
Stulen's Broederij
N.V. te Wierden
Telef. 05496-261
WEGENS VAKANTIE
van 1 juli 12 uur tot en
met 8 juli.
Voor gas geopend.
Ulo-leerling 3e kl. met
type-diploma,
ZOEKT WERK
tijdens vakantie. Ook
electro- of radiotechniek.
Br. ond. no. 7.2 aan adm-
Hol tens Nieuwsblad,
Kol weg 19. Holten.
WEGENS VAKANTIE
van maandag 26
t.m. vrijdag 30 juni.
VISHANDEL
Larenseweg 32, Holten.
Verkrijgbaar bij
Fa. E. WONNINK
CORRESPONDENTSCHAP HOLTEN
Zitting na de opening op 27 juni a-s. elke dinsdag
avond van 18.30 uur tot 19-30 uur in een dei-
lokalen van de Geref. Kerk, Stationsstr., Holten.
ongeacht de grootte van het saldo-tegoed.
Open een spaarrekening voor uzelf, voor uw
kinderen of voor de vereniging of organisatie,
waarvan u bestuurder bent.
ijijillIlllllllllllllllllllllllllllllllllllHllllllHlllllllllllllllllHlillllllllillllllüüllllllllüllllllllllllllllIlllllllülHIIIIIIIII^
Zondag 25 juni a.s. 7-30 uur:
Een vuurwerk van kostelijke situaties
en pittige muziek.
Zaterdag 1 juli na 12 uur tot en met
zaterdag 8 juli wegens vakantie
SCHOENMAKERIJ
Oranjestraat 80, Holten.
A
Jannink's Textiel- en Nettcnbedrijf n.v.
GOOR
Voor spoedige indiensttreding kunnen
geplaatst worden:
om opgeleid te worden tot twijner
voor diverse werkzaamheden
Aanmelden: kantoor Waterstraat 15.
