Officiële opening openbare kleuterschool Inspectrice Kleuteronderwijs verrichtte Een zonnig en doelmatig ingericht gebouw, waarin eerste vorming in schoolverband begint. &T" Het openbaar kleuteronderwijs in onze gemeente heeft eindelijk de huisvesting gekregen, waaraan het reeds zo lang dringende be hoefte had en waar het zo verlangend naar heeft uitgezien. Het jeugdgebouw „Irene", dat de kleuters tal van jaren gastvrij onder dak heeft verleend, maar dat toch bij lange na niet geschikt was öm als kleuterverblijfplaats te dienen, is nu verwisseld voor de prachtige nieuwe school aan de Tuinstraat, in de onmiddellijke nabijheid van het jeugdgebouw. Dit mooie nieuwe schoolgebouw met twee leslokalen, een ruime hal en een grote speelplaats, is donderdagmiddag onder grote be langstelling van tal van genodigden door de inspectrice van het kleuteronderwijs, Mej. L. G. J. Rehwinkel te Deventer, officieel in gebruik gesteld, nadat men eerst in de ruime, feestelijk met vlaggen versierde hal van de o.l. dorpsschool was samengekomen om de toespraak van de burgemeester aan te horen. Mr. Enklaar sprak daarbij de volgende woorden: Dames en Heren, Het gemeentelijke leven van een plat telandsgemeente, zoals Holten er één is, wordt veelal gemarkeerd door allerlei ge beurtenissen., die op zichzelf misschien niet zo heel belangrijk zijn, vooral wan neer men beseft, welke grote dingen er in de wereld rondom ons gebeuren. In de ogen van ons, burgers van Holten., ech ter hebben deze plaatselijke gebeurtenis sen hun eigen bijzondere" betekenis. De opening van een nieuwe school, de ingebruikneming van een verharde weg, de opening van een Groene Kruis-gebouw of een winkel, het zijn alle evenementen in onze gemeente geweest, waarbij wij nog onlangs zijn bepaald. Bij al die gelegenheden hebben wij ter dege ervaren, hoezeer het einde het werk kroont, hoezeer gevoelens van dankbaar heid voor het, na vaak moeizaam wer ken, bereikte resultaat, vaardig over ons werden. Gelukkig, dames en heren, dat wij in deze tijd, waarin het oude in snel tempo voor het nieuwe moet plaats maken, waarin de snelle ontwikkeling van alles om ons heen. ons nauwelijks meer ver baast, ons toch de rust gunnen om even de pas te mai'keren en stil te staan bij hetgeen tot stand kwam en ons te reali seren, dat dit alles toch niet vanzelf zo kwam en wij ons ter bereiking daarvan hadden in te spannen en opofferingen hadden te getroosten. In deze geest hebben wij het vanzelf sprekend geoordeeld, dat wij vanmiddag het gebouw van onze openbare Kleuter school, waaraan zulk een lange geschie denis, zo vele verwikkelingen en zoveel problemen voorafgingen, feestelijk zouden openen. Ik ben dankbaar, dat zovelen aan ons verzoek naar hier te willen komen, gehoor hebben willen geven. Mijn Raad behoef ik in dezen eigenlijk niet te noemen. Hij was mede bouwer aan het gebouw en mede-stichter van de school, die de nieuwe huisvesting ont vangt. Wel verdient een bijzonder woord van welkom de inspectrice van het kleuter onderwijs in de inspectie Deventer. Terstond na uw optreden, Mejuffrouw Rehwinkel, werd u geconfronteerd met de erbarmelijke huisvesting van de oude kleuterscholen in Holten. Ik weet, dat u zich wijlen Salomo waande, toen u had te oordelen over de prioriteit der urgentie. Het moet voor u een geruststellende gedachte zijn, thans beide zorgenkinderen van u in een goed, en doelmatig Kleuterschoolgebouw gehuis vest te weten. Voorts ben ik gelukkig hier te mogen begroeten allen, die in heden en verleden zich hebben ingespannen voor de stich ting en instandhouding van deze open bare kleuterschool, alsmede van de beide schooltypen, waaruit deze openbare kleu terschool zich heeft ontwikkeld. Dat de oudercommissie, de architect, de kunstenares, mevrouw De Mik-De Boer alsmede aannemers en onderaannemers hier vandaag aanwezig zijn, verheugt mij zeer. Zonder bestuur en leidsters van de bij zondere kleuterschool zou deze bijeen komst onvolledig zijn. Dat u hedenmid dag blijk wilt geven van uw belangstel ling, levert een belangrijke bijdrage voor een goede en harmonieuse sfeer tussen uwe en onze school. Uw aanwezigheid hier in ons midden begroet ik met bijzondere voldoening. Een bijzonder woord van welkom zij ge wijd aan Ds. Israël, die weliswaar in an dere functie hier tegenwoordig, toch ook in de geschiedenis van deze school een bijzondere plaats heeft ingenomen. Tij dens het samengaan van kerkeraad en Volksonderwijs hebt u voor het kleuter onderwijs ter plaatse grote verdienste gehad. Zo zijn er nog zovelen, dié eigenlijk aan spraak maken op een bijzondere vermel ding in onze kring. Het zou mij echter te zeer in details voeren, wanneer ik toegaf aan mijn wens, deze allen bij name welkom te heten. Slechts de gastheer van deze middag, het hoofd van de Dorpsschool, de heer Brouwer, moge ik nog in zijn eigen school bijzonder welkom heten. De wijze, waar op u deze bijeenkomst in de meest let terlijke zin van het woord heb weten, te versieren, bevestigt de roep van origina liteit, die van u uitgaat. Dames en heren, gij allen, die getuige wilt zijn van de opening van deze Open bare Kleuterschool,ik moge u verzeke ren, dat gij ons hedenmiddag zeer wel kome gasten zijt. GEBOORTE De geboorte van het kleuteronderwijs in deze gemeente is een gebeurtenis ge weest, die de golven in onze toch overi gens rustige samenleving hoog heeft doen opspatten. Sedert einde 1945, toen de eerste stappen werden gezet om te geraken tot een kleu terschool in deze gemeente, zijn omtrent de wijze, waarop dit diende te geschieden de meningen sterk verdeeld geweest. Vooral in de tijd, waarin het kleuter onderwijs nog niet wettelijk geregeld was en de exploitatie dezer scholen in hoofd zaak was overgelaten aan het particulier initiatief, waren de mogelijkheden hiertoe beperkt en waren de lasten, welke het beheren van deze vorm van onderwijs met zich medebracht, voor de groepen, die dit onderwijs begeerden, bijzonder zwaar. In der jaren loop heeft de instandhou ding dezer scholen aan hen, die deze taak op zich namen, grote offers gevraagd. Geen wonder dat men aanvankelijk trachtte te zamen een basis te vinden, waarop gemeenschappelijk een kleuter school kon worden gesticht en onder houden. Zich te gaan verdiepen in de gebeurte nissen van die tijd, waarin men zoeken de naar eenheid slechts verdeeldheid vond, zou niet alleen onvruchtbaar zijn, doch het zou bovendien liggen buiten het kader van deze feestelijke dag. Ik geloof dat wij, erkennende dat in het heden het verleden gelegen is, op de dag van heden, terugziende op de weg, die wij in Holten met vallen en opstaan gegaan zijn, met vreugde mogen erkennen dat de gevonden oplossing reëel is geble ken te zijn en de voorwaarden heeft ge schapen, dat de beide kleuterscholen ter plaatse op uitnemende wijze in de be hoefte aan kleuteronderwijs weten te vol doen en tezamen in een sfeer van goede verstandhouding hun taak vervullen. Het gemeentebestuur, dat beide vor men van kleuteronderwijs wil dienen, is het een voldoening, dat er thans een einde is gekomen aan de onbevredigende wijze, waarop tot nu toe dit kleuteronderwijs ter plaatse moest worden gegeven. Ik breng gaarne op deze dag hulde aan de leidsters van beide scholen, die in het verleden onder zo moeilijke omstan digheden hun werk hebben moeten ver richten. Mij thans bepalende bij de openbare kleuterschool, die het langste gehuisvest is geweest onder wel zeer slechte omstandig heden, wil ik gaarne de leidster van nu en van vroeger danken voor de opgewektheid en toewijding welke zij daarbij steeds heb ben getoond te bezitten. Vroegere huisvesting Het zou ondankbaar kunnen schijnen zo te spreken over het jeugdgebouw Irene, dat ons door kerkvoogdij en Irene-com- missie zo welwillend ter beschikking was gesteld. Zij hebben ons prachtig geholpen en zij kunrren het ook niet helpen, dat een ker kelijk gebouw nu eenmaal niet kan vol doen aan redelijke eisen voor een kleuter school. Van ondankbaarheid is dan ook geen sprake, het tegendeel is waar, daarvan mogen deze ambtsdragers zich overtuigd weten. Mevrouw Wolters, de beheerster van Irene wil ik gaarne hiermede in één adem noemen. II: weet hoeveel extra zorgen en werk van haar werden gevraagd om het ge bouw in een voor ons doel goed bruikbare staat te houden. Uw hartelijke samenwerking en grote hulpvaardigheid welke de leidsters is dit verband van U mochten ondervinden, wil ik in dankbaarheid op deze dag releveren. Kleuteronder wij s wet De kleuterönderwijswet, dames en he ren, heeft nieuwe impulsen gegeven aan de ontwikkeling van deze vorm van on derwijs. Voordien was het kleuteronderwijs meer een voorwerp van zorg voor het particulier initiatief dan voor de overheid. Met name de Maatschappij tot het Nut van het Algemeen heeft reeds in 1823 zeer baanbrekend werk verricht. Men sprak in die dagen nog van be waarscholen en de opvoedende taak van meer aan broekenbindsters dan aan on derwijskrachten, wier taak het is de kleu ter inu zijn reactie en gedragwijze rijp te maken voor de lagere school. 'Het ontbreken van een wettelijke rege ling, waarbij waarbij de overheid niet al leen voorschriften geeft voor de wijze waarop dit kleuteronderwijs behoort te worden gegeven, maar ook mogelijkheden in het leven roept "om deze vorm van on derwijs financieel te steunen, maakte dat de ontwikkeling van het kleuteronderwijs slechts zeer moeizaam ten koste van grote offers kon geschieden. Het strekt tot eer van de gemeentebe sturen, dat zij eerder dan de rijksoverheid, de noodzaak inzagen om ook het kleuter onderwijs in hun bemoeiingen te betrek ken. De kleuteronderwijs wet van 1955 heeft dit kleuteronderwijs uiteindelijk de stimu lans gegeven, die het zo zeer behoefde. Zij heeft het ook in onze gemeente mogelijk gemaakt, dat het kleuteronderwijs zich heeft kunnen ontwikkelen tot die vorm, waarin wij het thans mogen aantreffen. De naam kleuteronderwijs dekt overi gens niet geheel en al de lading. Praevaleert bij het onderwijs, zoals wij dat bij andere onderwijsinstellingen ken nen het didactische aspect, bij het kleuter onderwijs ligt zeer bepaald de nadruk op het paedagogische, op 't opvoedkundige. Vermeerdering van kennis is bij het kleuteronderwijs ge en'hoofdd'oel. Dit is secundair ten opzichte van de verstan delijke en algemene vorming van het kind. Duidelijk komt dit ook tot uitdrukking bij de benaming, welke aan de krachten, aan wier zorgen deze kleuters worden toevertrouwd, is gegeven. Men spreekt niet van onderwijzeressen,, maar van leidsters. Niet onderwijzen, maar het leiden en het helpen van de kleuter bij zijn ont wikkeling tot leerplichtig kind is him eerste taak. Zij, die geloven haasten niet, is een bijbelwoord, dat ons in de tijd van voor bereiding en bouw, wel eens heeft moe ten bemoedigen. Wij hebben in dezen wel een zeer sterk geloof moeten bezitten, want in onze ogen hebben de Haagse molens wel uitermate langzaam gemalen. Ter illustratie moge ik een paar data noemen. U kunt daaruit zelf afleiden voor welk een administratieve romp-slomp wij heen hebben moeten baggeren, voordat wij de toestemming tot gunning van dit schoolgebouw mochten ontvangen. Indien deze Haagse bevoogding bij de scholenbouw eens wat zou kunnen wor den geunitigeerd en men eens wat meer vertrouwen zou willen stellen in het nuchter inzicht van inspectrice en ge meentebestuur, zou aan de scholenbouw een niet onbelangrijke stimulans kunnen worden gegeven. Ik noem U thans de data. 10 januari 1959: Urgentieverklaring. 22 januari 1959: Inzending schetsplan. 3 april 1959: Terug met opmerkingen. 22 mei 1959: Wederinzending plan. 30 juni 1959: Terug van bouwkundig in specteur. 16 september 1959: Inzending bestekklaar plan. 5 nov. 1959: Verlof tot aanbesteding. 21 november 1959: Aanbesteding. 11 april 1960: Gunning. 1 december 1960: Opening school. Al met al kan men dus stellen, dat de realisering van dit gebouw plaats vindt 23 maanden na ontvangst van de urgentieverklaring. Na alle oponthoud en na alle onge makken van lange jaren, wil ik hier over thans maar niet meer de staf bre ken. Ik wil slechts dank brengen aan hen, die deze dank verdienen. Ik moge U, mijnheer van de Bovenkamp '1 mm U ;:h. Opening Openbare Kleuterschool te Hol ten. Burgemeester Enklaar, de Inspec trice van het Kletueronderwijs, Mej. Rhe- winkel, en links en rechts Hettie Wissink en Marty Brands. Bij een speelse orde en een ordelijk spel wordt getracht deze ontwikkeling op harmonische wijze te leiden. Gezonde principes liggen m.i. aan deze kleuteronderwijswet ten grondslag. Dat deze wet ook niet zijn onvolkomen heden zou bezitten, zou ik niet willen zeggen. Bij één daarvan zou ik gaarne de vinger willen leggen, omdat deze een probleem schept voor de ouders, die hun kleuter op dit ogenblik gaarne zouden willen toe vertrouwen aan deze openbare kleuter school. De wet regelt n.l. het maximum aantal kleuters dat aan een leidster mag wor den toevertrouwd, terwijl het maximum aantal leidsters wederom gebonden is aan een minimum aantal kleuters. Aan deze school bestaat thans de si tuatie, dat het aantal kleuters, waa.rvoor toelating wordt gewenst, kleiner is dan het minimum, waarvoor 3 leidsters wordt toegestaan. Het gevolg van deze discrepantie is, dat, zolang het aantal kleuters waarvoor doende is om een derde leidster aan te stellen, een wachtlijst moet worden aan gelegd. Ik heb hoop, dat het aantal aangemel de kleuters binnenkort zo groot zal zijn geworden, dat, mogelijk met de steun van de inspectrice, een poging kan worden ge daan toestemming te verkrijgen van de Minister van Onderwijs, Kunsten en We tenschappen voor de benoeming van een boventallige derde leidster. Blijven wij dus diligent, om voorwaar den te scheppen, om zo spoedig mogelijk ook die kleuters, die thans nog wachten de zijn om te worden toegelaten, een „wel kom binnen" te kunnen toeroepen. Een feit is echter, dat het hoogst onbevredi gend is, dat de wet niet toestaat, dat in afwachting van het bereiken van het wet telijke minimum aantal kleuters, waar bij een derde leidster kan worden aan gesteld, de boventallige kleuters op de school worden toegelaten. HET GEBOUW Na deze min of meer algemene be schouwingen moge ik terugkeren tot het de leidsters werd in de gedachten van ve- I voorwerp van onze bijzondere belangstel len niet naar waarde geschat. Men dacht ling op deze dag, het schoolgebouw. danken voor de architectuur, die U over de derde school, die U in opdracht van het gemeentebestuur hebt gebouwd, hebt gevoerd. Ik ben er van overtuigd, dat dit schoolgebouw even hecht en goed door timmerd zal blijken te zijn, als alle ge bouwen, die onder Uw leiding tot stand komen. Dit schoolgebouw, gebouwd met de zorgvuldigheid en practische zin U eigen, zal ongetwijfeld voor hoofdleidster, leid ster en kleuters, voldoen aan hoge eisen. Opzichter van der Wielen, aannemers en onderaannemers, hebben in goede sa menwerking een goed bouwwerk ten al gemene nutte tot stand gebracht. Ik breng hen daarom gaarne mijn dank. De zorgen voor het kleuteronderwijs aan het. gemeentebestuur toevertrouwd, zouden hun misschien wel te zwaar heb ben gedrukt, wanneer U, mevrouw de inspectrice, daaronder niet Uw schouders had gezet. Ik wil U graag onze grote erkentelijk heid betuigen, dat U boven Uw eigen lijke taak als inspectrice uit, in zo rui me mate ons Uw adviezen en steun hebt geschonken. Een zeer"bijzonder woord van waar dering moge ik richten aan het adres van mevrouw De Mik-de Boer. U hebt ter versiering van deze school een kunstwerk aangebracht van m.i. ho ge artistieke waarde. Ik ben verheugd, dat een kunstenares van eigen bodem op een zo zinvolle wij ze en zo goed verstaanbaar, in deze school haar eigen schone taal heeft wil len spreken. Mejuffrouw Post, U zijt geroepen om het werk van mevrouw ter Brug, als hoofdleidster aan deze school voort te zetten. U vond hier bij Uw komst in Holten een school, die nagenoeg gereed was. Mevrouw Ten Brug heeft met recht de zaken niet onafgemaakt achter gelaten. Zij heeft tezamen met mejuffrouw Maat, als een soort bouwpastoorke in de voor bereiding van de bouw en de inrichting van de school haar aandeel ruimschoots bijgedragen. Naar mevrouw ter Brug en mejuffrouw Maat gaat daarvoor irr hoofdzaak mijn dank uit. Aan U, mejuffrouw Post, was het om nog de „finishing touch" te geven, zodat wij straks een goed verzorgde school kunnen binnen treden. Ik hoop, dat U, voortbouwende op wat U hier vond, tezamen met mejuffrouw Maat een goed team moogt vormen, dat berekend is voor zijn taak en deze school waard is. Ik draag U gaarne deze mooie school over en spreek de wens uit, dat U daar in zegenrijk werk moogt verrichten. Leiding te geven aan de eerste ontwik keling van de kleuter en het te helpen in zijn eerste prille rijpingsproces tot schoolkind, is een verantwoordelijke taak, die op Uw schouders is gelegd. Wij hebben U vandaag verlost van de onvolkomen hulpmiddelen, waarmede U tot nu toe had te werken. Ik geloof, dat thans de voorwaarden zijn geschapen, waaronder Uw werk tot volle ontplooiing kan komen. Het is daarom vandaag voor U, voor de kleuters, de ouders en niet in het laatst voor het verantwoordelijke ge meentebestuur een blijde dag, nu ik deze mooie school in Uw bijzondere zorg mag overdragen. De opening Na zijn toespraak verzocht de burge meester mej. Rehwinkel de openingsplech tigheid te willen verrichten en begaf het gezelschap zich onder de lijn met wim pels door, die dorpsschool en kleuterschool verbond, naar het nieuwe schoolgebouw. Daar boden de 5-jarige Marty Brands en de 5-jarige Hetty Wissink mej. Reh winkel bloemen en de sleutel aan, waar mede zij de deur ontsloot om het gezel schap, na een driewerf hoera, de gelegen heid te geven de school te bezichtigen. Wat men na het binnentreden, aan schouwde had ieders bewondering. Een ruime hal, twee ruime lokalen met licht en lucht, een fraai, tot in de details ver zorgd geheel, dat ruime speel- en werkge legenheid biedt voor de kleuters, en dat nog gecompleteerd wordt door een sober, maar smaakvol, ingerichte hoofdenkamer, keukentjes, toiletten, enz. Aan alle moge lijke dingen is door de architect gedacht, zodat er aan de inrichting praktisch niets kan ontbreken. De pottenbakster, mevrouw de Mik, heeft in een van de lokalen een uit kleine geglazuurde tegeltjes bestaande vrouwen figuur vervaardigd met een kind op schoot en naast haar een vogel in een boom, die zijn jong voert en verschillende grotere en kleinere dieren. De vrouwen figuur doet even denken aan het gemeen tewapen, maar is daar toch niet naar ont worpen. Roodborstje De heren L. Verwaal en G. J. den Heijer, bedienden van het constructiebedrijf van de heer H. Klein Velderman, hebben met diens medewerking voor de voorgevel van de school een roodborstje met bak van smeedwerk vervaardigd, dat evenals het werk van mevr. de Mik artistiek aandoet. Nadat men in de hal van de dorpsschool was teruggekeerd en verversingen waren rondgediend, was er een lange rij van sprekers, die uiting gaven aan hun vreug de en voldoening over de totstandkoming van het kleuterschoolgebouw. Inspectrice spreekt De inspectrice, mej. Rehwinkel verklaar de dat het kleuteronderwijs in Holten al tijd goed geweest is, ondanks de slechte huisvesting. Zij had steeds geconstateerd, dat de kleuters verantwoord bezig waren, maar de leidsters hadden het er moeilijk mee. Deze toestand mocht geen doorgang vinden. Thans is een mooi, ruim, doelma tig en eenvoudig gebouw tot stand geko men, waarin de kleuters van 47 jaar zich in een eigen omgeving naar lichaam en geest kunnen ontwikkelen. Hier kan gewerkt worden aan de harmonische ont wikkeling van het kind met een goede so ciale achtergrond. Uitvoerig schetste de inspectrice dc grote betekenis van deze sociale vorming voor de gemeenschap. Het zich toebuigen tot elkaar, dat voor de gemeenschap zo belangrijk is. Zij wenste de ouders en ook het gemeentebestuur geluk met de nieuwe school. De heer B. H. Brouwer, hoofd der dorps school, sprak in zijn kwaliteit van voor zitter van de afdeling van Volksonderwijs en mede namens het hoofdbestuur, voor de feestcommissie van zijn school en na mens het onderwijzend personeel. Bij de blijdschap voegt zich al weer de onrust voor de stichting van het 3e lokaal, op dat geen kleuters op de wachtlijst behoe ven te staan, aldus spreker. Spreker herinnerde er aan hoe het ini tiatief voor het geven van kleuteronder wijs van Volksonderwijs is uitgegaan, hoe men zich zonder de wettelijke regeling van thans vele offers heeft getroost, op welke wijze een samenwerking met de kerkeraad der Herv. Gemeente tot stand kwam en om welke redenen (o.a. het mo gelijk vervallen van de belangrijke waar borgsom) deze samenwerking teniet moest gaan en leidde tot openbaar kleu ter-onderwijs. Het karakter van de com- promisschool is in de huidige school zo veel mogelijk gehandhaafd. Diepe indruk maakte zijn verhaal van het roodborstje geschreven door Selma Lagerlöff. Hij bood twee koekoeksklok ken aan en nog een geschenk onder cou vert. De feestcommissie zal de kinderen een echte feestdag bezorgen waarvoor spre ker vele middelen beschikbaar stelde en voor de hal nog een elektrische klok. Personeel en leerlingen van zijn school boden een bloemenmand aan. De voorzitter der oudercommissie van de kleuterschool, de heer L. C. van de Bo- kamp, bracht hulde aan het gemeente-be stuur voor de stichting van de school, bood mevr. Wolters, de beheerster van Irene een geschenk aan, dankte de heer Bru- wer voor het beschikbaar stellen van een zijner lokalen, dankte de vervaardigers van het kunstsmeedwerk. Hij richtte zich als architect met dankwoorden tot de inspectrice, de leidsters, de gemeente-ar chitect. Namens de ouders bood hij de hoofdleidster een schilderij voor de school aan. (Vervolg op pag 3, le kolom onderaan).

Erfgoed Rijssen-Holten

Holtens Nieuwsblad | 1960 | | pagina 2