wam
Uil Hollens historie
GEBR. WANSINK
„Het gaat Nederland
eigenlijk iets te goed
Aanbesteding
Na-inlevering oude vacantie-
bonnen 1959-1960
Vijf ontwerpen voor
nieuw provinciehuis
VOOR DE BOER
Waterschap „Salland"
0LST
droog reggestro
STEGEMAN
Nijverdalse drukkerij'
Nijverdal /i
Agent: JAN WIGGERS
Kolweg14 - Telef, 356
HOLTENSE
BOEKHANDEL
UW
OMZET
vergroten
H0LTENS
NIEUWSBLAD
--""lat
DE MAN VAN DE DAG
JAN VAN HOLTEN
GEVAARLIJKE LOKVOGEL!
Het was een feit geworden, en men
moest zich er bij neerleggen of men wilde
of niet. De Fransen waren onze lands
palen binnengevallen. Dit gaf in 1794 voor
Holten ook een geheel veranderde staat
van zaken. Dat de bestaande kranten toen
tweetalig moesten verschijnen, dat maak
te voor de Holtenaren niks uit. Behoudens
een enkele uitzondering lazen ze toch
geen krant. De postiljons uit Almelo en
Oldenzaal gaven nieuws in geuren en
kleuren. En er waren genoeg leeglopers
in Deventer en andere steden. En er wa
ren wel drukkers, die nieuwspapieren-
drukten, ongecensureerd natuurlijk, waar
van alles in stond wat het door de Fran
sen bezette gebied aangenaam was. De
Fransen werden in een zeer kwalijk dag
licht gesteld, tot groot vermaak der bevol
king. Men gaf allerlei rare namen aan
deze schotschriften, zoals De Razende Dui
vel e.d. De Franse bezetting trad streng
op tegen deze nieuwsfabriekjes, maar
wanneer men de gehele bevolking of
95 daarvan tegen heeft, is daar weinig
aan te doen. Het gebeurde wel eens, dat
de verspreiders werden gegrepen en dan
wachtte hen een vreselijk lot. Maar de
bezetter kreeg in de gaten dat hij deze
mannen beter kon gebruiken op ander
terrein. Men kon ze wel voor het schavot
slepen, maar ze konden ook voor de Fran
sen van dienst zijn.
De bezetter had de conscriptie (ver
plichte militare dienst) nog niet inge
voerd en men moest Nederlandse jonge
mannen hebben om in de legers van Na
poleon te dienen. Volgens een oud stuk,
in een oud archiefstuk in Twente aan
wezig, was er met het venten met De
Razende Duivel een zekere Jan van Hol
ten gegrepen. Het staat helemaal niet
vast of de man van Holten kwam. Vele
van deze avonturiers gebruikten scheld
namen, zoals Jan de Lapper te Delden.
Hoeveel Jannen van Holten en Jan de
Lappers er in de jaren 18941800 in ons
land rondliepen valt niet te zeggen. Maar
de schout van Holten wilde het blazoen
van zijn dorp schoon houden en liet open
lijk bekend maken dat Jan van Holten
geen Holtenaar was. Het werkte intus
sen niets uit. Want Jan van Holten werd
gegrepen, en toen bleek hij Jan Hendriks
te heten, volgens papieren die hij bij zich
droeg. Dat zei ook al niets, want die
papieren kon hij van de illegaliteit heb
ben, of konden ook gestolen zijn. Maar
gezegde Jan van Holten werd door de
politie van Goor naar Holten gebracht
voor confrontatie. De mannen zagen hun
moeite ruimschoots beloond, want de man
sprak de schout aan met neef en be
weerde tevens dat meer dan half Holten
familie van hem was. De schout nam dit
niet en liet hem opsluiten. Maar in de
nacht kwamen er andere Jan van Holten s
en-oJao de Lappers, onvervaarde kerels,
mannen zonder vrees, en braken de ge
vangenis open. En in het volgende num
mer van De Razende Duivel werden alle
richters en schouten bespot die jacht
maakten op Jan van Holten. Er was een
schatrijk Twents edelman (zijn naam doet
er niet toe), die De Razende Duivel met
zijn. geld in het leven hielp. Maar de Fran
sen keken de illegaliteit af, grepen zo nu
en dan de Razende Duivelmannen, en bo
den deze tegen hoog handgeld voor het
Franse leger jonge kerels te ronselen.
Voor sommige mensen is alle brood brood.
Wij hebben het in de laatste vijfjarige be
zetting gezien. En weer was er een Jan
van Holten, die met Holten niets te ma
ken had, maar vanuit Deventer als ron
selaar en stille verklikker de boer opging.
Hij had verschillende herbergen, vooral
boerenherbergen, waar hij, ruim van geld
voorzien zijn zoet gekweel liet horen, en
jongemannen probeerde over te halen om
dienst te nemen bij de Fransozen. Hij ver
telde dat er flink muziek in zat. Dat men
door dienst te nemen goede vooruitzich
ten maakte. Als Holland eenmaal voor
goed een Franse provincie was geworden,
dan moesten er ambtenaren zijn en dan
kwamen zij, die gediend hadden, het eerst
Voor rekening van het gemeentebestuur
heeft vrijdag ten gemeentehuize de aan
besteding plaats gehad van het bouwen
van 14woningwetwoningen inclusief 3 be
jaardenwoningen.
Er werd als volgt ingeschreven:
Perceel I Timmer- en metselwerk.
Fa. A. J. Pannekoek en Zn., Colmschate
f 209.936
Pa. K. Groot, Enschede f 200.500
Fa. J. O. Schuurman en Zn., Hengelo
f 194.750
Fa. F. "P. v. d. Wal, Hengelo f 193.270
Fa Mensink en Krabbenbos, Markelo,
f 191,790
Fa. B. J. Roosdom, Markelo, f 191.758
Fa. H. W. Potman, Markelo, f 190.758
Fa. G. J. Hondelink, Goor, f 187.600
Fa. A. H. en P. Jebbink, Goor, f 187.500
Fa. J. H. Dijkink, Markelo, f 186.200
Fa. J. W. Nijland en Zn., Holten f 186.000
Fa. Meerman en Voordes, Holten, f 182.511
Fa. Gebr. ter Harmsel, Rijssen f 180.364
Fa. G. Koenderink, Enter, f 179.498
Fa. B. J. Vukkink, Holten, f 179.498
Fa. H. ter Avest en Zn. Nijverdal, f 178.360
Fa. W. Mensink, Nijverdal f 178.360
Fa. E. J. Brunnekreef, Enter, f 175.900
Fa. Roüweleer, Goor, f 174.526
Fa. H. Koopman en Zn., Holten f 173.900
Fa. Gebr. ten Hove, Enter f 173.757
Fa. H. de Wilde, Enter, f 169.975
Fa. Brinkman en Klumpers, Markelo,
f 168.320
Fa. A.-.J. Bomans, Markelo, f 168.135
Fa. A. W. Nijenhuis en Zn., Markelo
f 167.998
Perceel II Schilderwerk:
Fa. W. H. Kienhuis, Rijssen, f 14.320
Fa. J. Brouwer, Wierden, f 13.367
Begroting perceel I en II: f 172.000,
Totaal laagste inschrijvers: f 181,365,
in aanmerking. Maar de Holtenaren na
men dat niet. Zij wisten, hoe de ronselaar
Jan van Holten er uitzag en stuurden
boodschappers naar andere dorpen en
steden. Een ieder krabde echter in die
dagen de as op eigen koek. De ronselaar
kwam ook op de Borkeld. Daar woonden
in die dagen veel arme mensen. Maar hoe
arm dan ook, er was niemand voor te
vinden om vrijwillig met de grote Na
poleon in één schuit te gaan zitten. Een
jonge schaapherder van de Borkeld zag
de ronselaar één keer. En weken later,
te Deventer op de schapenmarkt, ont
moette hij het heerschap weer.
Hij volgde de ronselaar ongemerkt en
deze verdween in een der vele sloppen
en stegen. Daar vroeg hij aan iemand of
men Jan van Holten ook kende. Jammer
genoeg wel, antwoordde de man. Dit was
reden genoeg voor de Borkelder scheper
om zijn maatregelen te nemen. De sche
per was behalve schaapherder ook nog
stroper. Het was natuurlijk onder Holten
niet raadzaam om op de kerel te schieten.
Want dan waren de Fransozen in staat
om Holten te plunderen, een aantal jonge
Holtenaren als gijzelaars te nemen of
Holten in brand te steken. Daarom
overlegde hij met een Wierdense collega,
ergens in het eenzame Wierdense veld
de deugniet de lamp uit te doen. De sche
per van de Borkeld liet zich zogenaamd
ronselen en vertelde dat hij nog een vriend
te Wierden had, die er wel voor voelde
en dat deze ook nog kennissen had, die
straks ook wel van de goede Franse tijd
wilde profiteren. De Borkelder scheper
nam voor alle zekerheid de op scherp
geladen bovenlader mee. Op een vraag
van de ronselaar wat zulks te betekenen
had, antwoordde de scheper, dat het ge
weer hem nog wel eens van pas kon ko
men. Te Wierden voegde zich de andere
maat bij hen. Met zijn drieën trokken zij
de Wierdense Woeste in. Eenmaal daar
schoot de schaapherder van de Borkeld.
Hij schoot Jan van Holten morsdood. Hij
en zijn maat begroeven hem in alle kalmte
zonder de minste gewetenswroeging. En
nadien hoorde men Jan van Holten niet
meer noemen.
VAN CO EVERDEN.
Vacantiefonds voor de Landbouw
Het bestuur van het Vacantiefonds voor
de landbouw deelt mede, dat aan werkge
vers zowel als aan arbeiders nog éénmaal
gelegenheid zal worden gegeven om de
eventueel nog in hun bezit zijnde oude
vakantiebonnen van het boekjaar 1959-
1960, kenbaar aan de opdruk „Geldig tot
en met 30 april 1960", in te wisselen.
Ofschoon de periode, waarbinnen deze
per 1 mei 1960 ongeldig geworden vakan
tiebonnen ter omruiling of ter verzilve
ring moesten worden aangeboden, reeds
lang is verstreken, zal bij wijze van uit
zondering nog uiterlijk tot en met 30 no
vember 1960 de gelegenheid daartoe wor
den opengesteld. Echter zal in alle geval
len, derhalve zowel bij omruiling als bij
verzilvering, een korting worden toege
past van 10 wegens de te late inleve
ring.
De werkgevers dienen de bonnen, zoals
gebruikelijk, op te zenden aan de Admi
nistratie van het Vacantiefonds voor de
Landbouw, Buitenrustweg 3 te 's Graven-
hage en mede te delen of terugbetaling
dan wel omruiling voor nieuwe bonnen
wordt gewenst.
De arbeiders dienen de bonnen, welke
geplakt moeten zijn in de hiervoor be
stemde opplakboekjes, in te leveren bij
een plaatselijk penningmeester van één
der navolgende landarbeidersbonden, t.w.:
Algemene Nederlandse Agrarische
Bedryfsbond;
Nederlandse Christelijke Landarbei-
dersbond
Nederlandse Katholieke Landarbei-
dersbond „St. Deusdedit".
Met nadruk wordt er op gewezen, dat
dit de laatste gelegenheid is om vakantie
bonnen van het boekjaar 1959-1960 in te
leveren.
Nó 30 november 1960 zal dan ook onder
geen enkele voorwaarde meer tot vergoe
ding van deze bonnen worden overgegaan.
In 1959 hebben de Staten van Overijssel
besloten aan vijf architecten op te dragen
elk een ontwerp voor het nieuwe provin
ciehuis te vervaardigen. Deze architecten
zijn ir. J. W. C. Boks te Rotterdam, prof.
M. F. Duintj er te Amsterdam, prof. G. H.
Holt te Haarlem, H. Mastenbroek te
Zwolle en ir. H. J. C. Rentjes te Almelo.
De datum voor welke de ontwerpen door
de architecten moesten worden ingezonden
was bepaald op 1 september 1960. Nu de
vijf ontwerpen onder motto zijn ontvangen,
zullen deze worden beoordeeld door een
adviescommissie, bestaande uit ir. J. Leu-
pen, hoofd van de afdeling publieke wer
ken van Amsterdam, prof. ir. F. P. J.
Peutz, hoogleraar aan de Jan van Eijck-
academie en architect te Heerlen en ir.
H. J. G. Schelling, oud architect van de
Nederlandse Spoorwegen te Utrecht.
De adviescommissie zal haar rapport
aan Gedeputeerde Staten uitbrengen uiter-
lijk vier maanden na de datum van inzen
ding van de ontwerpen, dus uiterlijk 1 ja
nuari 1961. G.S. zullen na ontvangst van
dit rapport zo mogelijk in de eerst daarop
volgende statenzitting het voorstel in be
handeling brengen.
Mededeling Rijkslandbouw-
voorlichtingsdienst
Het schijnt dat er dirt jaar veel belang
stelling zal bestaan voor het ruwvoeder-
onderzoek.
De gewasmonsterwerver, de heer D.
Aanstoot te Beuzeberg 65 is reeds bezig
om bij de landbouwers te vragen of ze
monsters willen laten nemen. Omdat hij
niet alle landbouwers kan bezoeken, zou
het kunnen voorkomen, dat u geen be
zoek krijgt en toch monsters wilt laten
nemen. Daarom is er ook voor iedereen
de gelegenheid zich rechtstreeks bij hem
op te geven.
De prijzen zijn als volgt:
Voor ingekuilde voedermiddelen (Stan
daard onderzoek) f 16,30 en voor hooi
(eveneens standaard onderzoek f 15,
U wordt aangeraden, indien u hooi en
ook kuilvoer voorradig hebt (wat de
meesten uwer wel hebben) van beide een
monster te laten nemen. Voor 't bereke
nen van een goed rantsoen voor de
koeien van verschillende melkgiften is 't
nodig dat de gehaltes van 't ruwvoer be
kend zijn.
Iedere landbouwer kan in de a.s. win
terperiode gratis de rantsoenen laten be
rekenen, maar bij hen die geen monster
laten nemen en toch berekeningen wen
sen, moet de waarde van het ruwvoer ge
schat worden. En schatten is maar schat
ten.
Vindt u het onderzoek nogal duur?
Het is niet goedkoop, maar wat kost
u bijvoorbeeld 100 kilogram krachtvoer?
Vaak wordt door een goede berekening
veel meer krachtvoer bespaard.
Nieuw soort ruimtegoochelaars
De voorzitter van de raad van beheer
der Koninklijke Nederlandse Jaarbeurs,
Dr. G. van der Wal, heeft aan de voor
avond van de aanstaande najaarsbeurs
in zijn rede voor binnen- en buitenlandse
pers de economische situatie van Neder
land aan een beschouwing onderworpen.
Volgens Dr. Van der Wal gaat het Ne
derland goed en, naar zijn mening, eigen
lijk iets te goed. Als men het vrachten
niveau van zee- en Rijnvaart en de or
derportefeuille van de scheepsbouw bui
ten beschouwing laat, is het totale beeld
in Nederland, volgens hem, beslist roos
kleurig.
11
Hoe men in politieke kring daar soms
ook over moge denken, het valt, naar het
oordeel van de jaarbeursvoorzitter, nau
welijks meer te ontkennen, dat de ge
differentieerde loonpolitiek bij een be
heerst prijspeil Nederland beslist geen
windeieren heeft gelegd, al kan men er
over twisten, of deze door de krielkip
dan wel door de struisvogel zijn voort
gebracht. Dr. Van der Wal verwacht, dat
de resultaten van de gedifferentieerde
loonpolitiek nog zullen toenemen.
Het manipuleren met produktiecijfers,
die overtuigende ruimte voortoveren
voor de wantrouwende ogen van minis
ters en rijksbemiddelaars heeft, zo zei
hij, in Nederland een nieuw soort „ruim
tegoochelaars" in het leven geroepen,
die, trouw bijgestaan door werkgevers
en werknemers, in bedrijfstak na be
drijfstak juichend verdeling van de
ruimte binnenhalen. Wel leidt een over
bezette arbeidsmarkt ertoe, dat de be
drijfstakken en de ondernemers elkaar
voor de arbeidsprestatie alsmaar over-
bieden met vrije tijd en geld. Hierdoor
is, aldus Dr. Van der Wal, een ongeken
de mobiliteit van arbeid ontstaan, die
steeds weer veel inloopverlies en her
scholingskosten vraagt, hetgeen de pro-
diktiviteit beslist niet ten goede komt.
Investeringen
De heer Van der Wal merkte verder
op, dat de investeringen minder sterk
stijgen dan verwacht werd, en dat de top
van onze produktiemogelijkheden be
reikt schijnt. Naar zijn mening zullen
slechts diepte-investeringen voor verdere
opvoering kunnen zorgen, maar ook dat
gaat niet zonder moeilijkheden, oneffen
heden en knelpunten. De ervaring leert,
zo zei hij, dat, als men door diepte-inves
tering de produktiviteit van zijn zwakste
schakel heeft opgevoerd, er onmiddellijk
elders een niéuw knelpunt is, dat gren
zen stelt aan de produktieve capaciteit.
Heel vaak ligt dit bij bepaalde secto
ren in het arbeidsproces, zo zei hij. Met
welke middelen men ook elders arbei
ders wegronselt, voor onze nationale eco
nomie betekent dit bij volle bezetting van
ons arbeidsarsenaal slechts verschuiving.
De jaarbeurs voorzitter zei voorts, dat
voor de consumptieve sector van het be
drijfsleven, waaraan de aanstaande na-
jaarsbeux-s is gewijd, de overspanning
van de arbeidsmarkt en de gstegen loon
som, althans wat de vraagzijde betreft,
alleen maar voordeel betekent.
Hogere eisen van de consument
De kwaliteitseisen van de consument
komen daarbij echter steedis hoger te lig
gen. De misschien wat te gemakkelijke
afzet kan er de oorzaak van zijn, dat men
over het hoofd gaat zien, dat stijgende
inkomens van de consumenten ook ver
breding en vernieuwing van het assorti
ment vergen, wil men de stijgende vi-aag
kunnen bijhouden. Di\ Vam der Wal leg
de er de nadruk op, dat het er niet alleen
cm gaat, dat men zijn omzet in absolute
cijfers ziet stijgen, maar ook, dat men
zijn relatieve plaats in de markt weet
te behouden. Dit impliceert, dat men
moet zoxgen met de anderen ev en hard
mee te groeien, hetgeen vooral .aan de
financiering van de midden- en kkeinbe-
bedrijven zeer hoge eisen stelt.
Vanaf maandag 26 sept- a-s- zullen de rekeningen
dienstjaar 1959 voor het waterkerend- en het
waterregelendgebied, gedurende veertien dagen
in afschrift ter secretarie van het waterschap
ter inzage van de ingelanden liggen.
Olst, 14 september 1960.
IGËLRQ I ZILKE.TA
it motieven
EEKHOORNT/g
of
KONIJNTJE
VERKRIJGBAAR BIJ:
Wij hebben weer in voorraad
FOURAGEHANDEL MARKELO Telef. 06731-208
van modern karakter
levert en voordelig
TE KOOP
3 TOOM BESTE BIGGEN
J. W. TEMMINK,
Holterbroek 28, Holten.
VULKACHEL
TE KOOP.
T® bevragen bij:
Larenseweg 20.
TE KOOP
PRIMA
EETAARDAPPELEN
Noordelingen
by JANSEN (Menum)
Beuseberg.
TE KOOP
6 ZWARE BIGGEN
bij J. BRINKS,
B 149, Holten.
EEN
S CHRIJFMA CHINE?
Dan naar de
OLIVETTI-AGENT
TE KOOP
ZWARE BIGGEN
bij G. WEIJERS,
Holterbroek 71.
TE KOOP
BESTE DRAGENDE
BB-ZEUG
a- d- telling 24-9, moeder
b+.
H. J. RENSEN Espelo 82.
Nieuw produkt bekend
maken
Op de meest afdoende
wijze kunt u dit berei
ken door uw adverten.
tie in deze krant te
plaatsen. U bereikt dan
een koopkrachtig pu
bliek.
S^'xy
5®
Na de orkaan „Donna" op St. Maarten. geteisterde eiland op het strand achter-
De orkaan „Dohna" heeft op het eiland gelaten.
Sint Maarten grote schade aangericht. Foto onder: wat er overbleef van d®
Foto boven: een scheepje werd bij Ma- Adventistenkerk op het eiland: een in
rigot in het Franse gedeelte van het het water staande ruïen.
