mm Uit het plaatselijk parlement psosscner Beschuit! Moeder Uit Holten's historie Overspannen Zenuwen IN HET VOORJAAR LUSTEN WE DE GROENTEN RAUW rTBABYDERHffiES avonturen van Gronden in de Gaarden uitverkocht. Holten in trek als woonoord. Onderwijzeres in Dijkerhoek. Was toneeluitvoering verantwoord? De gemeente Holten, en met name de dorpskom, maakt, wat betreft de verkoop van bouwterreinen en de bouw van wo ningen, een ontwikkeling door, die een paar jaar geleden niet was te voorzien, zo bleek nog eens weer in de donderdag avond gehouden raadsvergadering. Doordat de raad een aantal voorstellen tot grondverkoop van het dagelijks be stuur aanvaardde, zijn op een kleine uit zondering na, alle beschikbare gronden in liet complex „De Gaarden", waarmede men wel tien jaar meende te kunnen doen, nu reeds geheel uitverkocht, deelde de burgemeester, Mr. W. H. Enklaar, in zijn toelichting op de voorstellen mede. Dit was voor de heer Soer (PvdA) aan leiding om de vraag te stellen of het niet gewenst is, met het oog op de bouw van woningwetwoningen, wat meer grond in reserve te houden en niet alles te verko pen: Spreker zou het betreuren, dat men straks wel een, toewijzing zou krijgen, maar de woningen wegens grondgebrek niet zou kunnen bouwen. De burgemeester meende dat dit gevaar nog niet direct aanwezig is. Hij zeide blij te zijn met de huidige ontwikkeling, waar door meer woningen beschikbaar komen voor de middenklasse en de woningwet woningen meer aan hun doel zullen be antwoorden., n.l. dat zij voor de arbeiders beschikbaar komen. Er zijn voor deze woningen nog wel enkele percelen be schikbaar en de vlotte verkoop van de bouwterreinen noodzaken b. en w. met spoed naar andere mogelijkheden uit te zien. Dat was ook het oordeel van de heer Sprokkereef (alg. bel.) die het niet ver standig zou vinden de uitgifte van de gronden, een halt toe te roepen. TRAGE PLANNEN De heer Soer had overigens geen be zwaren, maar vond dè planologische ont wikkeling door de betrokken stedebouw- kundige zo traag, dat hij bang was voor het onvoldoende beschikbaar zijn van bouwterrein voor door de gemeente zelf te bouwen woningen. De voorzitter zeide er op te rekenen, dat na veel boze brieven en uitgeoefende sterke aandrang het uitbreidingsplan voor de Kolweg nog deze week ter visie kan worden gelegd. Een komplan moet er ko men. er moet een villaterrein tot ontwik keling worden gebracht en het moet zo zijn, dat de stedebouwkundige aan het be leid van het gemeentebestuur vooraf gaat. De gunstige geografische ligging is de oorzaak, dat er veel vraag is voor gron den geschikt voor particuliere woning bouw. Deze ontwikkeling acht spr. gun stig voor industrievestiging. Nadat ook de heren Teeselink (CH) en Landeweerd (AR) hun visie op deze ver koop hadden gegeven, werden de volgen de percelen verkocht: B. J. Brinkman, Okkenbroek 259 m2 voor f 2823,10; PI. W. Jansen, Holten 231 m2 voor f 2517,90; N.V. Gelders Bouw team 1328 m2 voor f 14.475,20; Makelaars kantoor PI. H. Kamphuis, Almelo 1797 m2 voor f 19.587,30; Bureau voor Landhuis- bouw Amsterdam 2101 m2 voor f 22.900,90. Plierop zullen in totaal 20 woningen wor den gebouwd. Aan de heer K. Bos werd een bouwter rein op de Holterberg verkocht, groot 5424 m2 voor f 8000,en aan de heer B. J. Brouwers te Holten een bouwterrein aan de Raalterweg van 2057 m2 voor f 9600,—. Bij de aanvang van de vergadering deel de de burgemeester mede, dat wethouder Wansink om gezondheidsredenen niet aan wezig kon zijn. Hij sprak de hoop uit voor zijn spoedig herstel. NIEUWE ULO Hij deelde mede, dat door de toeneming van het aantal leerlingen voor de nieuwe ulo-school 2 extra lokalen zijn aange vraagd en verkregen, zodat deze nu 13 lokalen zal tellen. De bouw van het zwembad is gegund aan de fa. Roelofs en. Haase te Rijssen. Een voorstel tot het toekennen van een vergoeding voor het pachtvrijmaken van een door de gemeente gekocht perceel grond aan de Raalterweg had niet de volle instemming van de heer Sprokke reef, die enkele wenken gaf omtrent de te volgen, procedure in dergelijke geval len. De gemeente- en bedrijfsrekeningen over het dienstjaar 1957 werden voorlopig vastgesteld. Het GEB boekte een batig slot van f 4.886,31; het Keurings-, Waag- en Slachthuisbedrijf een nadelig slot van f 17.991,56; het Woningbedrijf een batig slot van f 6098,59, terwijl de gemeente rekening in de gewone dienst sloot met een nadelig saldp van f 3461,73, Besloten werd 11 aandelen van f 1000 te nemen in het maatschappelijk kapitaal van de Bank voor Ned. Gemeenten. Tot onderwijzeres aan de o.l.-school te Dijkerhoek werd met algemene stemmen benoemd mej. J. Hogenkamp, thans werk zaam aan de o.l.-school te Kwadijk Aangenomen werden voorstellen tot wijziging van rechtstoestandverordenin gen van het gemeentepersoneel, terwijl dit een, uitkering-ineens over het le kwar taal 1960 zal ontvangen van 3%, DRINKWATER Een voorstel tot het verlenen van een garantie aan de Waterleiding Maatschap pij „Overijssel" voor de aansluiting van 5 percelen aan de Stationsweg te Dijker hoek en van 9 percelen in Dijkerhoek en Espelo werd na een opmerking van de heer Landeweerd, dat het zo moeilijk is contact te krijgen met de W.M.O. aan vaard. De bewoners betalen resp. 3x en 2V2X het normale tarief. De gemeente be taalt 1/9 in het tekort, terwijl ook de zui velfabrieken bijdragen. De burgemeester wees de heer Lande weerd er op, dat men ter secretarie alle inlichtingen kan krijgen over aansluiting aan het drinkwaterleidingnet. Anders wor den deze wel opgevraagd. Bij het voorstel om het z.g. Maatspaadje aan het openbaar verkeer te onttrekken, wilde de heer Soer het zuidelijk deel hand haven. Zijn voorstel vond geen, bijval, zodat de raad, met het oog op een betere begrenzing van het nieuwe wijkgebouw van het Groene Kruis besloot het voorstel te aanvaarden. TIJDELIJKE KRACHTEN Bij de rondvraag wees de heer Soer er op, dat door de gemeente steeds tijde lijke krachten worden gevraagd. Als men deze mensen b.v. na een jaar vast wil Mijnhardt's Zenuwtabletten L VOORLICHTINGSBUREAU VOOR DE VOEDING Het aanbod van verse groenten is alweer zo groot, dat wij gemakkelijk en zonder te diep in de beurs te moeten tasten ie dere dag van de week een. andere groente op tafel kunnen brengen. Denk er bij het kopen van groente meteen aan, dat ook bij de boterham wat frisse rauwkost erg lekker is. En dat sterkers, plak ken komkommer, schijfjes wortel of radijs, al of niet op een vlees-, vis- of eier- belegging, de boterham men zo voorjaarsachtig maken.. Vooral kinderen vinden zo'n „tuintje" op hun bord erg gezellig. Het kan de concurrentie met suiker en andere zoete broodbeleggingen met glans doorstaan. Aan het garneren van schaaltjes en het opmaken van schotels doen wij huis vrouwen meestal niet zo veel maar met de voor- jaarsrauwkost is het in 'n wip gebeurd en het staat beslist aardig voor een. paar cent extra. Wordt de rauwkost als brood belegging en als gar nering gebruikt, dan be hoeft hij niet altijd aange maakt te worden. Doet hij dienst als slaatje bij het brood of bij de hoofdmaal tijd, dan kan men hem be ter op smaak maken met een slasaus of met citroen sap. Een stevige groente, zoals komkommer, radijs, worte len, kan enige tijd van te voren aangemaakt worden; met bladgroente, zoals spi nazie, kropsla en andijvie kan men dit beter niet doen, omdat de sla "anders veel te nat en te slap wordt en te veel aan smaak in boet. RECEPTEN VOOR 4 PERSONEN Slaatje van komkommer en radijs 1 flinke komkommer, 1 bosje radijs, peterselie, een slasaus van olie, citroen sap of azijn, zout (en sui ker). De komkommer en de ra dijs schoonmaken en was sen. De komkommer in zeer kleine blokjes snijden; de radijsjes halveren of in vieren snijden. De peterse lie wassen en zeer fijn snij den of knippen. Een sla saus maken van ongeveer tweemaal zoveel citroensap of azijn als olie, wat zout (en suiker). De groente er door mengen en een kwar tiertje laten staan. Het slaatje zo nodig verder op smaak afmaken. Spinaziesla met appel 350 g spinazie, 2 appelen, slasaus of mayonaise (zout, pepef). De spinazie uitzoeken, een paar maal wassen en zeer goed laten uitlekken. Vlak voor het gebruik de spina zie fijnsnijden. De appelen schillen, schoonmaken en in kleine blokjes snijden. Spinazie en appel vermen gen met slasaus of mayo naise naar smaak (en zo nodig nog zout en peper). Tot slot nog een recept van gekookte groente. Gevulde slakropjes 4 eieren, pl.m. 8 plakken gekookte ham of 12 plak jes mager ontbijtspek, 4 kropjes sla, zout, boter of margarine. De eieren half hard koken (8 minuten) in koud wa ter houden en pellen. De sla schoonmaken, zeer goed wassen en in een bodemp je water met zout gaarko ken in ongeveer 10 minu ten. De sla zeer goed laten uitlekken. Ieder ei in een kropje sla plaatsen en dit er omheen vouwen tot een klein pakje. De plak (ken) ham of ontbijtspek er om heen rollen. In een vuur vaste schotel of braadpan boter of margarine smel ten. De rolletjes er aan al le kanten door wentelen. Een scheutje water of bouillon toevoegen, de schotel of pan sluiten en de kropjes in de oven of boven op het fornuis door en door warm laten wor den. aanstellen, kan de raad hen moeilijk meer afwijzen. Hij zou daarom gaarne willen, dat de raad met deze aanstellingen tijdig in kennis wordt gesteld. De voorzitter gaf een korte opsomming van de aanstelling van tijdelijke krachten voor de dienst van gemeentewerken. De raad hierin steeds te kennen is nogal om slachtig. Hij kan deze benoeming beter aan b. en w. delegeren. Overigens had de voorzitter begrip voor het standpunt van de heer Soer. KLEUTERSCHOOL De heer Soer vroeg ook nadere inlich tingen, over de bouw van een derde lokaal aan de openbare kleuterschool aangezien er meer dan 90 kleuters zijn. De voorzit- ter wees er op, dat deze mogelijkheid be staat, maar dat men een jaar lang het daarvoor benodigde aantal leerlingen moet hebben gehad. De heer Brands vroeg wat meer spoed bij de uitwerking van de plannen voor een nieuw slachthuis. Het duurt allemaal zo lang. De voorzitter somde moeilijkheden op, maar zegde toe de architecten tot spoed te zullen manen. TONEELSPEL Enkele maanden geleden heeft de be roepstoneelvereniging „Studio" op uitno diging van het gemeentebestuur een op voering gegeven van het probleemstuk met een sterk religieuze strekking „De profeet uit de bergen". De heer Lande weerd (AR) meende, dat het niet op de weg van de gemeente ligt, dergelijke stuk ken met een bijbelse strekking te doen opvoeren. Het kan met de beste bedoelin gen zijn geschied, maar hij achtte het niet juist de bijbel voor het voetlicht te bren gen als hier is gebeurd. Hij is halverwege het stuk weggegaan. De heer Westerik (CH) was het met de zienswijze van de heer Landeweerd niet eens. Hij en de jonge mensen, die het stuk zagen, zijn door de inhoud en de vertol king gegrepen. Het was van grote geeste lijke waarde en hij maakt de burgemees ter dan ook een compliment, dat hij dit stuk heeft uitgekozen. Het was slechts te betreuren, dat de zaal zo slecht bezet was. Ook de voorzitter was het met de heer Landeweerd niet eens. Deze opvoering was ook een wijze van prediking. Als we als gemeente onze taak verstaan, kunnen we niet altijd met een niemendalletje ko^ men, meende de raadsvoorzitter. Het stuk heeft nobele intenties. Dat het een diepe indruk op de toeschouwers gemaakt heeft, blijkt wel uit het feit, dat er aan vankelijk niet geapplaudiseerd werd. Aan het slot geschiedde dit wel als een belo ning voor de zuivere vertolking door de spelers. Er heerste een sirene ernst. De heer Landeweerd zeide nog de voor keur te geven aan een luimig spel van andere strekking en niet de bijbel op het toneel vertolkt te willen zien. De heren Westerik en Rietberg (CH) verzochten het dagelijks bestuur wel op deze weg voort te willen gaan. De heer Sprokkereef verzocht b. en w. tenslotte nog om te trachten ruilobjecten in handen te krijgen in de vorm van cul tuurgrond voor erfgronden die in uitbrei dingsplannen liggen en aan de landbouw onttrokken worden. paar is do bruid zei Wimpie, terwijl ie vlug z'n beschuitje wegmoffelde, die hij gepokt had van de ontbijttafel. Want ook hier weer het hoogtepunt op tafel I Officiële publicatie BEVORDERING VAN HET EIGEN WONINGBEZIT Burgemeester en Wethouders van Hol ten brengen ter kennis van belangheb benden, dat bij Koninklijk besluit van 29 maart 1960, staatsblad nr. 113 en bij de beschikking van de minister van volks huisvesting en bouwnijverheid van 31 maart 1960, nr. 0328752 met ingang van 1 april 1960 de regelen ter bevordering van het eigen-woningbezit zijn gewijzigd. Bijdragen van het rijk. Ingevolge de gewijzigde regeling kun nen door het rijk, ten behoeve van de bouw of het verwerven van woningen, waarvoor een premie is toegekend krach tens het premie- en bijdrage-besluit wo ningbouw 1960, aan meerderjarige perso nen toeslagen worden toegekend. In het algemeen gelden de volgende voorwaarden en bepalingen: I De woning moet van de aanvang der eerste bewoning af door de aanvrager gedurende ten minste 10 achtereenvolgende jaren als eige naar worden bewoond; II De woning moet in het algemeen ten minste 4 woon- of slaapver trekken bevatten; III De stiehtingskosten van de woning mogen een door de minister van volkshuisvesting en bouwnijver heid te stellen grens niet over schrijden; IV Indien tevens een krot wordt afge broken, kan de toeslag met een ge lijk bedrag worden vermeerderd; V De aanvrage om toeslag moet wor den gedaan door tussenkomst van een bemiddelend orgaan. Garantie door de gemeente. Ter vergemakkelijking van de verkrij ging van de benodigde gelden voor de bouw van een woning, kan door de ge meenteraad, onder bepaalde voorwaar den, een garantie worden gegeven voor de betaling van de hoofdsom en de rente van leningen, onder verband van eerste hypotheek verstrekt aan degenen, aan wie een toeslag als hiervoor omschreven is toegekend. De aanvrage om zekerheid moet even eens geschieden door tussenkomst van een toegelaten bemiddelend orgaan. Nadere inlichtingen omtrent de toe passing van de nieuwe regelingen, als mede de benodigde formulieren worden ter gemeente-secretarie verstrekt. Holten, 10 mei 1960. Burgemeester en Wethouders voornoemd: W. H. ENKLAAR, burgemeester. G. J. LANGENBARG, secretaris. Baby-huidje ARBEID DIE NIET MEER VOOR KOMT. WERK IS ER ALTIJD GEWEEST, MAAR Op het ogenblik zijn er tal van Holtena ren, die als grondgebruiker nog alleen hun tuin hebben. De tijd dat men op straffe van gebrek lijden een koe of een paar geiten plus één of twee varkens moest hebben, is reeds lang voorbij. Voor de liefhebberij kwamen daar dan nog dui ven en kippen, ganzen en eenden bij. De tijd dat kleinvee op straat los kon lopen is eveneens voorbij. De tijd van de mest vaalten aan de straat ook. Op de plaats waar in vroeger dagen de haan de kippen triomfantelijk aan de dis noodde, liggen nu de tegeltrottoirs. De gans is een fabel geworden en eenden verschijnen niet meer in de open goten. Het kleinvee is weg en de openriolen zijn weg. Daar heeft men helemaal geen erg meer in, het gaat alle maal zo vanzelf. Wie zou voor veertig jaar gedacht hebben, dat Holten nog eens het verkeerscentrum zou worden in Zuidwest Twente en een deel van Salland? Het is een voortdurende wisselwerking van komen en gaan. De pachters in de marke Holten van Deventer kloosters, ste delijke instellingen en Deventer heren. Wij behoeven elkaar niets wijs te maken, één blik in het markeboek is voldoende om te laten zien, hoe groot de invloed was, die Deventer in de marke Holten had. De Holter marke bestond eens vele eeuwen geleden uit vrije mannen. Maar op de rug gen van het landvolk kwamen de gesel slagen neer van Gelderse- en tachtigjarige oorlog. De verarmde boeren leenden geld. Het werd hun grif gegeven. Tot zij op een bepaalde dag zo zwaar belast waren, dat er geen houden meer aan was. De boer derij ging over naar de geldschieter en de boer kwam aan de ketting te liggen. Pachtboer zijn van Deventer betekende pionieren (pionieren is aan de Deventer vestingen werken in tijden van oorlogsge vaar). Het betekende, hand- en spandien sten te verrichten. Men kreeg een net huurcontract, waarin alles stond wat moest en wat niet mocht. Wat mocht men? Netjes en behoorlijk leven, geen of weinig geld overhouden (dit laatste werd een gevaar voor de groten der aarde), men mocht het land goed bebouwen en de mond houden. WAT MOEST MEN? Dit is een vraag die men heel ver kan uitrekken! We spraken reeds over het pio nieren, dit was een steeds terugkerende nachtmerrie. Vooral in de tachtigjarige oorlog. Beide partijen probeerden op ge zette tijden Deventer in handen te krijgen en de boeren, ook de pachters van Hol ten, zaten vast aan hun pachtcontract. Kloosterinstellingen sloegen in het na jaar voorraden op. De boeren moesten aan spannen om het te halen, idem zoveel da gen per jaar. Bij hooien en roggemaaien zoveel dagen per jaar. De boer kon eigen oogst laten staan om de oogst der adellijke stiftsjufferen eerst in veiligheid te bren gen. Dan waren er nog de richters en schou ten en ook de Drost van Salland, die veel noten op hun zang hadden. Wilde deze of gene baron zijn kasteel restaureren, de boeren waren er goed voor, om de bouw materialen aan te slepen; degene die wei gerde kreeg een flinke boete. De boeren moesten een jachthond houden, wanneer de heren ter jacht wilden gaan, moest de hond in goede conditie zijn. Nu was het wel weer zo, dat men destijds volop knech ten en maagden kon huren, voor niet te veel geld. De knecht werd er op aangeno men dat hij ook moest pionieren. Soms kwam de knecht niet terug. Soms werden ze door Deventer meisjes aan de haak geslagen cn soms ook werden ze soldaat bij een of andere veldheer. Een kwieke jonge kerel kon toen in het leger nog iets worden, wanneer hij tenminste zijn elle bogen kon gebruiken. Was hij eenmaal van boerenknecht soldaat geworden en lette hij goed op, dan maakte hij vaak nog een goede trouwdag. Want vroeger waren de' meisjes verzot op uniformen. Maar keren wij terug naar wat wij zul len noemen de verplichte arbeidsdienst. Menige Holter dienstmaagd heeft in de Deventer kloosterconventen dagen door gebracht met allerhande diensten, terwijl de stift juffers zich vermaakten, of zich van verveling een oordeel gaapten. Dan zaten de Holtense jonge vrouwen in holen en spelonken koper te poetsen en tin tc schuren. En soms moesten zij helpen bij de slacht en bij de driemaandelijkse was, of verplicht helpen spinnen. En de boe ren, zij potten op zoveel zij konden, zij werkten in stilte aan een betere toekomst. In de tachtiger jaren van de 18e eeuw kregen edelen, kloosters en rijke burgers de eerste stoot. De herendiensten gingen er aan. Het pionieren zonder geld was af gelopen. Gek was dat: Nu had men plot seling de boeren niet meer nodig. Maar de slimmerikken onder hen hadden nog de pachtcontracten, waarmede zij hun pachters aan handen en voeten konden binden. HET JAAR 1794 Het jaar 1794 mocht op het platteland van Overijssel wel als het jaar van de bevrijding gevierd worden. De fransen vie len binnen en schaften alle oude wetten af. Wetten, die voor steden en adel zeer voordelig waren. Wij hopen daar een vol gende keer op terug te komen. De boeren moesten weliswaar nog zeventien jaar pio nieren, maar er kwam meer muziek in. Het jaar 1794 maakte van de boeren in zover mensen, dat ze met de dokter en de advocaat en met de graaf en de baron op één lijn gesteld werden voor de wet. Men had te Holten de schout, die was burger zus of zo, en de Sikkendaghuurder van de Borkeld ook. Maar de zwarte handel teel de welig. De prijzen liepen fantastisch op en de boeren hielden hun producten vast. De gilden waren opgeheven en iedereen kon zich vestigen als winkelier, timmer man of metselaar, kleermaker of iets an ders. VAN COEVERDEN. 57. Pepito lag net zo'n beetje te dommelen, toen hij wakker schrok van een schor gekrijs. „Hé", gaapte hij slaperig, „ik dacht, dat de zakpendule zacht zou tingel-tangelen zoals kapitein Druppel zei wat een gemeen geluid!" „Boeoeao!" schreeuwde Jef Aluin nog eens, zó hard, dat Pepito nu klaar wakker overeind schoot en met schrik de boze Jef ontdekte! „Wat doet U hier! Dat mag niet van de kapitein, akelige man!" „Heb ik niks mee te ma ken"! zei Jef Aluin kwaadaardig, „kom je armoedige kooi uit, dan zullen, we je met touwen vastsnoeren!" Pepito voldeed met een boos gezicht aan het onaar dige verzoek en werd door een gewapende booswicht naar het dek gedreven. Arme kapitein Druppel was ook overvallen en stond zielig in zijn hansop en met omhooggestoken handen in zijn hut, terwijl een der boeven, hem met een revolver in bedwang hield. „Trek je pak aan", zei de boef, „het lijkt me leuk werk om een kapitein stevig met touw te omwikkelen!" En toen kapitein Druppel stevig in zijn broek klom, klom Rloobeest in een ton! Bloobeest was namelijk gealarmeerd door het geluid van brekend glas (een van de boeven had zijn bril op het dek stuk latep vallen) en, een hele rij zwaar gewapende schimmen over het dek zien schuifelen. „Oei, oei", klappertandde hij bangig, „een middernachtelijke conferentie waarschijnlijk. Dat is niets voor mij!" Zonder lawaai te maken sloop hij naar de kombuis, greep een gebraden eendje uit dé pan en, verschool zich in het voorschip. „In die ouwe ton is het wel veilig", grinnikte hij, „met dat gebra den eendje bij me houd ik het wel een tijdje uit!"

Erfgoed Rijssen-Holten

Holtens Nieuwsblad | 1960 | | pagina 2