Kqü AARDGAS Vluchtelingen hebben onze hulp nodig HOLTENS GEMENGD KOOR KINDERKOREN luimes BURGERLIJKE STAND GESLAAGDE UITVOERING VAN PREDIKBEURTEN No. 43. Jaargang 11. ZATERDAG 31 OKTOBER 1959 Verschijnt elke zaterdag. HOLTENS NIEUWSBLAD De abonnementsprijs van dit blad bedraagt 1.35 per "kwartaal Uitgave van de Stichting Holtens Nieuwsblad' te Holten. Telefoon K 5483 - 234 Adv.-prijs115 mm. (a contant) f 2.Iedere mm. meer 0.07 Nieuwe toekomst voor Letten en Polen? Bierands Kunkis is een oud man. De zorgen van het heden treffen de 82-jarige Let minder dan vele andere, jongere vluchtelingen, die met hem verblijven in het kamp Ohmstede bij de Duitse stad Ol denburg. Hij kan zich terugtrekken in het verleden, denken aan de roem, die hij heeft mogen oogsten in het oude Letland, toen hij nog dirigent van de Opera in Lie- bau was. De muziek is zijn leven. Als zo vele kunstenaars kan hij zich troosten in de zachte klanken, die komen uit het or geltje van de kamp-kapel of de piano, die nauwelijks ruimte vindt in het vertrek, dat Kunkis met zijn vrouw bewoont. Zij hebben samen in één van de oude, wrakke barakken van het kamp een klein keukentje en een kamertje, dat door de piano in twee gedeelten een slaap- en een zitruimte is verdeeld. De piano is de enige „luxe" in het kamp. Het instru ment is voor de voormalige opera-diri gent, die nog muziek heeft gestudeerd aan het voormalige conservatorium van de Tsaar in Petersburg, een levensbehoefte geworden. Hij is hartpatiënt en kan niet meer werken, maar zijn volksmuziek is voor de erg aan hun vaderland gehechte Letten een lichtpuntje in het armzalig be staan. Voor ons, een aantal Nederlandse jour nalisten, speelde hij in het door de vrouw keurig onderhouden vertrekje het Letse volkslied. De oude, gebogen man toverde de tonen tot een lied van hoop en ver wachting. Wij waren doodstil, niet alleen uit eerbied, maar vooral uit ontroering. Een lied van berusting ook. Kunkis weet, dat gewerkt wordt aan verbetering van de erbarmelijke toestanden in het kamp; hij betreurt het slechts, dat hij niet kan meewerken aan een beter leven voor de 376 andere vluchtelingen in dit kamp. De levensmoed van Bierands Kunkis en zijn vrouw is zeldzaam in Ohmstede. De opmerking van de vrouw over de naam van het Letse volkslied „God Bescher-- me Letland" was typerend voor men sen, die zoveel kracht kunnen opbrengen, dat zij na vijftien jaren ellendig kample ven nog altijd zichzelf blijven. Met zach te stem, zonder enig verwijt, zei de vrouw: „Hij heeft het niet gedaan, Hij heeft ons vergeten." Geen werk, geen hoop, geen geld. Kunkis is een uitzondering in het kamp Ohmstede. De meeste andere vluchtelin gen, voor het merendeel eveneens Letten, hebben hun weerstand verloren. Het zijn vooral de jongeren, ouders die machte loos moeten toezien hoe hun kinderen op groeien in ellende en vuil. Geen van allen is nog in staat om volwaardig te werken diegenen, die dat wel konden, zijn ge- emigreerd naar Amerika en Australië. Zij beschouwen zichzelf als een „restbevol- king". Zij mogen niet emigreren en zijn gedoemd ten onder te gaan in de ellende van de houten barakken. Wanneer niet tijdig wordt ingegrepen, gebeurt dat in derdaad In een uithoek van het kamp ontmoe ten wij een 35-jarige Let. Samen met zijn 34-jarige vrouw en vijf jonge kinderen woont hij in een ruimte, die niets mens waardigs meer heeft. In het kleine ver trek, dat tot woonruimte moet dienen, staat geen tafel, geen stoel, alleen een oude kist, een vervallen bed en een ka potte kinderwagen, waarin de jongste acht. maanden ons met grote, ronde ogen lag aan te staren. In het twee me ter brede en vier meter lange „slaapver trek" daarnaast staan vijf ledikantjes, die alle plaats in beslag nemen. en pijnvveg- wrijven met DAMPO Johan Kaart kaart weer in Rijssen Het winter-toneelseizoen wordt in Rijs sen geopend door het „toneelgezelschap Johan Kaart" met de klucht in drie be drijven „Nachtdienst" (Der mühe Theo dore). Dit stuk wordt gespeeld op woensdag 11 november a.s. in het Parkgebouw. De hoofdrollen worden gespeeld door: Joh. Boskamp, Tilly Perin-Bouwmeester, Wilma van Klaveren, Ridi West, Johan Kaart e.a. De titel van dit stuk zou ook anders kunnen zijn: „De geschiedenis van een rokkostuum", maar.what is in a name. Johan Kaart en Johan Boskamp bren gen U weer zo een oerkomische klucht met de meest onmogelijke situaties en verwikkelingen, dus wat doet de naam er toe. En waarom U het verhaal vertellen. U kunt beter een paar uur in een prettige spanning zitten en medeleven met de avonturen van de familie Hageman. In tegenstelling met het verblijf van Kunkis is hier niets schoongemaakt. De vrouw, die tijdens de vlucht voor de Rus sen gewond is geraakt en daardoor blij vend doof is, ziet geen enkele zin meer in het leven. Geen van ons durft normaal adem te halen vanwege de bedorven lucht. Ergens binnen in ons komt iets in opstand. Wij moeten ons bedwingen om niet weg te vluchten. Wij willen naar buiten rennen. Deze afschuwelijke ellende uitschreeu wen en iets doen. Iets doén om hier een eind aan te maken. In de vijftien jaren dat deze Let nu in het kamp is hij werd in 1944 als jon gen door de Duitsers gedwongen tegen de Russen te vechten heeft hij nog geen nieuwe kleren of schoenen voor zijn vrouw of kinderen kunnen kopen. Hij heeft t.b.c. gehad en is daardoor slechts voor 70 pet. arbeidsgeschikt. Zo nu en dan vindt hij werk als vrachtwagen chauffeur. Wanneer hij werkt, verdient hij 300 mark per maand. De rest van de tijd moet zijn gezin rondkomen van de geringe ondersteuning (nog geen 200 mark per maand). In de winter is er niet voldoende geld voor verwarming. De gevolgen hiervan zijn voor de toch al zo zwaar getroffen Let nog erger geworden. In de winter wordt slechts gestookt in het kleine woon vertrekje, waarin ieder dan samenhokt. Ventilatie is er niet, zodat zo nu en dan de deur en het raampje tegen elkaar moe ten worden opengezet om de rook te verdrijven. Enkele jaren geleden is dit fataal geworden voor een zes maanden oud dochtertje. Het kindje vatte kou en overleed. Sindsdien is de Let nog meer gebroken. Zelfs nu nog wil .hij niet ge loven, dat er eindelijk hulp komt. Onze hulp. Voor deze vluchtelingen in de kampen Friedrichsfeld en Ohmstede, wier licha melijke en geestelijke krachten met de dag afnemen, is op korte termijn hulp nodig. De hulp zal komen. Moet komen. In het kader van het Internationale Vluchtelingen jaar '59—'60 wil men zorgen voor een radicale opruiming van Frie- 'drichsfeld, Ohmstede en nog acht andere kampen in Neder-Saksen. Door de Ver enigde Naties, vanwaar het initiatief voor het Vluchtelingenjaar is uitgegaan, is een program daartoe opgesteld, waarin ieder land zijn eigen plaats heeft gekregen. Ne derland heeft als object de opruiming van de beide kampen bij Oldenburg geaccep teerd. Met behulp van Nederlandse gel den zullen huizen worden gebouwd voor de vluchtelingen uit de barakken. Dat zal hen helpen weer een weg te vin den naar een normaal leven. Zij zullen eindelijk weer eens iets bezitten. Iets waardevols, dat onderhoud en verzorging vraagt. Vele vrouwen, die nu haar barak ken niet meer verzorgen, zullen weer de kracht vinden om voor man en kinderen een gezellige, huiselijke kring te vormen in een proper huis. Voor vele mannen zal werk misschien weer mogelijk zijn. Toekomst. Voor de Letten en andere vluchtelingen uit Ohmstede, die op verzoek bij elkaar zullen blijven wonen, zal in het uitbrei dingsplan „Rennplatz" van de stad Olden burg een wijk van 312 woningen worden gebouwd. In enkele van deze huizen ko men Duitse gezinnen te wonen, zodat een nauwere aansluiting bij 't stedelijke leven mogelijk zal zijn. De bouwsom van de voor vluchtelingen In Amicitia gaven de gemengde zang vereniging „Holtens Gemengd Koor' (H.G.K.) en de kinderkoren A en B zater dagavond onder leiding van de heer J. K. Warmink van Goor hun jaarlijkse uitvoe ring, waarvoor een behoorlijke belang stelling bestond en waarop bezoekers en koren met voldoening mogen terugzien. Gezien de te kleine bezetting van bas en tenor (totaal 8 stemmen) komt zeker een woord van lof toe aan de dirigent, onder wiens bezielende leiding een mooi programma werd uitgevoerd. Er is ongetwijfeld moed voor nodig om met een dilettantenkoor van 25 leden het Slavenkoor uit Verdi's opera „Nabucco" (welk werk tot de „middelzware" gere kend mag worden) in studie te nemen. Er kleefden aan de zang wel enkele foutjes en de inzet was een enkele maal te aarzelend, doch aan het geheel heeft dit niet de minste afbreuk gedaan. Koor en dirigent hebben hun best gedaan en slaagden er in de liefhebbers van de zang kunst tevreden te stellen. Afwisselend programma. Het programma, dat deze avond werd geboden, mag zonder meer afwisselend worden genoemd. „H.G.K." opende met de HAMFA.fiFI F |Tub. 95 el bestemde huizen bedraagt per woning 20 duizend mark. Door Nederland zal via het Hoge Commissariaat van de V.N. voor de vluchtelingen 6000 mark per woning wor den bijgedragen. De rest wordt verkregen uit Duitse fondsen. Voor de vluchtelingen uit het kamp Friedrichsfeld zal in de naburige dorpen verspreide woongelegenheid worden ge bouwd. In het algemeen zullen deze wo ningen vier kamers, een kelder, een keu ken en een badgelegenheid bevatten. Ook aan dit project zal Nederland per huis 6000 Mark bijdragen. Om de Nederlandse bijdrage te financieren zal een grote lan delijke collecte worden georganiseerd. In de gemeente Hellendoorn wordt deze col lecte gehouden van 26 t.m. 31 oktober. Men hoopt, dat zoveel geld zal worden geofferd, dat men boven het bedrag, dat voor de bouw van huizen nodig is 1.200.000 uitkomt. De meeste vluchte lingen zullen de huur van de nieuwe hui zen door de lage ondersteuning niet kun nen betalen. Uit een eventuele meerop brengst zou men een steunfonds kunnen vormen. Het zal de vluchtelingen helpen een nieuwe toekomst op te bouwen in het Westen, dat hen, naar 't voor hen schijnt, jarenlang in de steek heeft gelaten. Wij behoeven U na het lezen van het vorenstaande slechts te herinneren aan de oproep van onze burgemeester in ons vorige nummer. Vaak, veel te vaak dikwijls, wordt een beroep gedaan op on ze portemonnaie, maar aan deze nood kreet mogen we toch niet achteloos voor bij gaan. Mocht U te weinig gegeven heb ben, indien de lijst U reeds werd gepre senteerd, dan kimt U dat zeker nog her stellen. Ze is nog niet ingeleverd. canon „Depacium dominum" en zong ver volgens „Exultate deo" van Scarlatte en „Herders zondagslied". Een 9-tal dames zong met pianobege leiding van mej. Horstman de mooie can tate „Lobe den Herren" van Johann Vier- danck, terwijl verder voor de pauze nog werden uitgevoerd: „Raadselridders" van Kees Kef en „Wohlauf ihr lieben Gaste" van Sartorius, met welke nummers op het concours te Brummen een eerste prijs is behaald. Na de pauze zong „H.G.K." nog: „Piou non si trovano", „Als ik U vinde", „Die zwölf Rauber" (tenorsolo Jan Aaftink), „Tanzen und Springen" en „Coro de schiavi ebrei" (Slavenkoor uit Nabucco). Bij het vertolken van dit laatste nummer begeleidde dirigent Warmink op de piano, terwijl mevrouw H. Sprokkereef-Slotman dirigeerde. De kinderkoren A en B zongen op keu rige wijze: Speelliedje, Wij boeren en boerinnen, Ontwaakt (canon), Janmaat, Zuidafrikaans volksliedje, Don-don-don, Kerkklokje en Marsliedje. Bij één van de leidjes zwaaide Ria van Beek de dirigeerstok. Gezamenlijk werd gezongen het beken de liedje „De Visclub". Henk Littink fun geerde hierbij als wedstrijdleider. De avond werd geopend door de voor zitter van „H.G.K.", de heer D. Aaftink, die zich in zijn welkomstwoord in het bij zonder richtte tot burgemeester Mr. W. H. Enklaar en tot de afgevaardigden van en kele plaatselijke verenigingen en zuster vereniging te Bathmen. Hij herinnerde verder aan de prachtige successen, die het grote koor en het kinderkoor behaalden op het concours te Brummen en drukte z'n spijt uit over het feit, dat mej. W. H. Vrieze. die iedere week assistentie ver leent bij de repetities van de kinderkoren, deze avond wegens ziekte niet aanwezig kon zijn. Aan het slot van de geslaagde avond sprak de heer Aaftink een hartelijk woord van dank tot de dirigent, de heer Warmink, die in 't afgelopen jaar H.G.K. en de beide kinderkoren weer op eminente wijze leidde. Hij bood de heer Warmink een rokertje aan, terwijl mevr. Warmink een boeket anjers werd geoffreerd. Mej. Horstman uit Goor, die de piano bespeel de bij de uitvoering van de cantate „Lobe den Herren" van de componist Johann Vierdanck, werd een enveloppe met in houd aangeboden. Met een verloting en een gezellig bal werd de avond besloten. Zoals men elders in dit blad heeft kun nen lezen heeft in de jongste vergadering van de gemeenteraad een informele be spreking plaats gehad over de mogelijk heid van aardgasvoorziening in onze ge meente. De heer R. Gerssen, directeur van de Technische gemeentebedrijven te Meppel, heeft hierover een uitvoerig en gedegen rapport uitgebracht, dat hij in deze vergadering nader mondeling heeft toegelicht. De raad is evenals wij onder de indruk gekomen van het betoog van de heer Gerssen en had, zo leek het ons al thans, in deze bijeenkomst wel een prin cipe-besluit willen nemen om tot de aard gasvoorziening der gemeente over te gaan. Omdat het punt niet op de agenda voor kwam is dit besluit echter achterwege ge bleven en zal de raad zich in een volgen de vergadering opnieuw over deze kwes tie hebben te beraden. Het zou bijzonder aantrekkelijk zijn, indien onze gemeente van het aardgas, waarvan de transportleidingen door. haar grondgebied lopen, zou kunnen profiteren, maar er zitten aan deze aardgasvoorzie ning ook problemen vast, welke de moeite van een nadere bestudering waard zijn. De heer Gerssen komt in zijn rapport tot de conclusie, dat bij 450 aansluitingen, dat is het kleinste aantal waaromtrent hij een calculatie heeft gemaakt, er een over schot zal zijn bij een overigens zeer voorzichtige opzet van 8822.Uit dit overschot zou moeten worden betaald: beheer, deskundig adviseur, administratie, incasso, huisvesting administratie, maga- zijntje en werkplaats. Bij combinatie met het bestaande G.E.B. waarvan hij een zeer gunstige indruk heeft opgedaan, zo als hij bij de besprekingen verklaarde is z.i. de rentabiliteit ruimschoots ver zekerd. In een combinatie met het bestaande G.E.B. zit de kracht van de opzet van de heer 'Gerssen, indien het mogelijk zou blijken, hetgeen nog wel ter dege onder zocht moet worden, met een overscho/t' van rond 9000.al de hierboven opgesomde onkosten op te vangen. Maar in deze combinatie schuilt o.i. ook de zwakte van de gekozen opzet, indien onverhoopt mocht blijken, dat het met de ontwikkeling van het G.E.B. anders zou lopen als thans wordt verondersteld. Wat is n.l. het geval? Steeds meer klei ne gemeenten in onze provincie gaan er toe over om hun distributiebedrijf aan de IJsselcentrale over te dragen. De bedrij ven zijn dikwijls onvoldoende rendabel, men staat voor hoge investeringen in ver- Ned. Herv. Kerk. Holten. Zaterdag 31 okt. (Gedenkdag der Hervorming) 19.30 uur Interkerkelijke dienst. Predicator: Ds. J. H. Israël. Liturg: Ds. R. A. Hoog kamp. Kollekte: Ned. Bijbelgenootschap. Zondag 1 nov. 8.30 en 10.30 Ds Addink. Kollekte Ned. Bijbelgenootschap. Woensdag 4 nov. (Dankdag voor gewas en arbeid) 10 uur Ds Israël. Dijkerhoek. Zaterdag 31 okt. zie Holten. Zondag 1 nov. 10 uur Ds Israël. Koll. Ned. Bijbelgenootschap. Woensdag 4 nov.: zie Holten. WIE NIET ADVERTEERT WORDT VERGETEN! band met netverzwaringen en de tarie ven van de IJ.C. zijn dikwijls voordeliger voor de verbruikers dan de eigen tarieven. De IJsselcentrale maakte in 1958 een winst van meer dan 7 miljoen gulden. Een zeer belangrijk deel hiervan is op verschillende onderdelen gereserveerd. Men krijgt de indruk, dat men hiermede maar niet steeds kan doorgaan en dat bij een normale ontwikkeling de tarieven verlaagd zullen worden. Dit komt natuur lijk ook ten goede aan de distributiebe drijven, die de stroom van de IJ.C. inko pen, maar in meerdere mate zal dit het geval zijn voor de gebruikers, welke rechtstreeks bij de centrale zijn aange sloten. De gemeenteraad van Wijhe besloot nog onlangs het gemeentelijk distributiebedrijf aan de IJsselcentrale over te dragen'. Men had berekend, dat de gezamenlijke Wij he se verbruikers ,over 1957 circa 22.000 minder zouden hebben betaald voor hun electriciteit, indien in dat jaar de IJ.C.- tarieven reeds gegolden hadden. Wijhe heeft in 1958 pl.m. 700.000 kWh minder afgenomen dan Holten. Wij ken nen de tarieven van Wijhe niet, maar ver onderstellen, dat bij de tarieven, die in onze gemeente gelden ook aan de Holten- se verbruikers een vrij hoog bedrag* min der in rekening zou zijn gebracht, indien- Maandag 2 november: Professor Langini treedt op in de hal van de o.l. Dorps school. Aanvang 7.30 uur. Toegang om 7 uur. Maandag 2 november, 7.30 uur: Bindings avond van de BB in het Parkgebouw te Rijssen. Voor de vertrekuren van de bus wordt verwezen naar een desbe treffend bericht. Dinsdag 3 november, 7.30 uur: Ledenver gadering van de afd. Holten van de Partij van de Arbeid in café „De Waag" van de heer J. Haverslag. Woensdag 4 november (Dankdag): des avonds 8 uur: dansen in café Maats. Woensdag 4 november (Dankdag): Bal in „Amicitia" (zie adv.). Woensdag 4 november (Dankdag): To neeluitvoering door OCH in „Irene" met Heijermans' „Op hoop van zegen" (zie adv.). Donderdag 5 november, 8 uur: Vergade ring Herv. vrouwenvereniging in ge bouw „Irene". Donderdag 5 november, 7.30 uur: Film avond „School met de Bijbel" in de hal van de school. Vrijdag 6 november, 7.30 uur: Film avond „School met de Bijbel" in de hal van de school. Woensdag 11 november, 8 uur: Toneelge zelschap Johan Kaart komt met de klucht in drie bedrijven „Nachtdienst" in het Volkspark te Rijssen. Vrijdag 13 november, 7.45 u.: Jaarverga dering van de afd. Holten van de NC- BvO in gebouw „Rehoboth". Zaterdag 14 november: Toneeluitvoering van OCH met Heijermans' „Op hoop van zegen" in „Amicitia" (zie adv.). Maandag 16 november, 7.30 uur: Zen dingsavond in „Irene" met kleuren film over melaatsenverpleging. Spre ker: Ds. Sijtthoff. Maandag 16 november, 7.45 uur in „Reho both: Jaarvergadering AR kiesvereni ging „Nederland en Oranje". Donderdag 19 november: Feestavond van de CNV-Besturenbond in „Irene". Vrijdag 20 november en zaterdag 21 no vember, 's avonds om 7.30 uur: Uitvoe ring gymnastiekvereniging „BATO" in „Amicitia". Vrijdag 27 november, 's avonds 7.30 uur: Gecombineerde vergadering in café M. Kalfsterman van de OLM, afd. CB- TB en Bedrijfsvereniging. Spreker: Ir. J. Jepma over: „De rundveehouderij". Zaterdag 28 nov., 8 uur: Toneelvoorstelling onder auspiciën van het Gemeentebestuur door het beroepstoneelgezelsehap „Studio" in Irene met het blijspel „Een meisje om te stelen". Geboren: Anna Johanna, dv G. J. Boo- de en D. J. Willemink, Espelo 64. Ja- coba Gebina, dv C. H. Rietdijk en G. G. Taconis, Molenbelterweg 15. Gehuwd: H. J. Robers, 24 jr., Enschede en H. G. Sprokkereef, 24 jr., Holten. E. Aaltink, 25 jr. en G. Overmeen, 23 jaar, beiden te Holten. J. Klein Horstman, 43 jr., Holten en J. Smalbrugge, 21 jaar, Rijssen. M. A. Bosschers, 22 jaar en F. H. Krikkink, 20 jaar, beiden te Holten. Overleden: H. J. Meesterberends, 84 j., weduwnaar van J. Harmelink, Neerdorp 22. H. Heuvink, 82 jr., echtgenote van G. J. Koetsier, Espelo 25. BEVOLKING: Ingekomen: A. van der Dussen van Weesperkarspel naar Holterberg 46. G. ter Harmsel van Rijssen naar Stations straat 7. ook hier de IJ.C.-tarieven hadden ge golden. Het is een veronderstelling, die hier niet zo gemakkelijk valt te bewijzen, maar daar gaat het ons in de eerste plaats niet om. Van essentiëele betekenis is o.i. de vraag of men bij de huidige ontwikkeling van onze gemeente en met name van het dorp, wegens de noodzaak van netverzwaringen, op den duur niet voor zulke grote inves teringen zal komen te staan, dat de hui dige tarieven belangrijk zullen moeten verhoogd en de rentabiliteit van het be drijf, welke tot nu toe nog steeds aan wezig was, verloren zal gaan, zodat men het bedrijf beter aan de IJsselcentrale had kunnen overdragen. Want in dat geval zou de exploitatie van een gasbedrijf zeer moeilijk, zo niet onmogelijk worden, omdat dan de gehele outillage van het bedrijf uit de gasvoor- ziening zou moeten komen en het de vraag is of dit zelfs bij het maximaal aantal ge plande aansluitingen wel mogelijk is. Er rijzen meer vragen, maar het is niet mogelijk in dit korte bestek dieper op deze problemen in te gaan. Wij hebben de informele besprekingen bijgewoond en willen gaarne een bijdrage leveren in de discussies, welke nog op gang moeten komen. Onze vraag is of het niet noodzakelijk is een prognose te doen opstellen van de te verwachten ontwikkeling van het gemeen telijk electriciteitsbedrijf alvorens tot de oprichting van een gasbedrijf kan worden besloten. Wij hebben deze in het rapport van de heer Gerssen gemist.

Erfgoed Rijssen-Holten

Holtens Nieuwsblad | 1959 | | pagina 1