De strijd lap het bijgeloof Verzilvering waardebonnen winkelweek UUIIIIIUIIWllill AGENDA No. 1. Jaargang 10. ZATERDAG 4 JANUARI 1958 Verschijnt elke zaterdag HOLTENS NIEUWSBLAD De abonnementsprijs van dit blad bedraagt f 1.35 p. kwartaal Uitgave van de Stichting „Holtena Nieuwablad" te Holten. Telef. K 5^89 - 29J, Adv.-prijs115 m.m. d contantf 2.Iedere m.m. meerf 0.07 KERSTFEEST BIJ BE ESFELOSE PLATTELANDSVROUWEN. Donderdag 27 december in het nu al weer oude jaar hielden de Espelose Plat telandsvrouwen hun kerstwijding in een van de daarvoor versierde lokalen van de openbare school aldaar. Vooral de tafels zagen er fleurig uit, met hun pro gramma's, die door de heer H. Wierda versierd waren, waarvoor de Plattelands vrouwen hem zeer erkentelijk zijn. Na de opening door mevr. J. R. Wier- da-Postma, die over de betekenis sprak van het Kerstfeest, waarbij ze de nadruk er op legde, dat dit niet alleen bezin ning inhoudt, maar ook een feest dient te zijn, zong men gezamenlijk Gez. 149. Hierna hield mevr. H. Nijenhuis-Kolk- man een inleiding, uitgaande van wat gé schreven staat over de geboorte van Christus in het boek Lucas. Verder werd de avond gevuld door mevr. J. W. Krikkink-Aytink en mevr. H. Paalman-Kromdijk, die ieder gedich ten voorlazen, zang door een koortje on der leiding van mej. E. v. d. Ridder, die ook een kerstverhaal voorlas. Daartus sen door zong men gezamenlijk kerstlie deren en vonden de zelfgebakken trac- taties een goed onthaal. Zo was dit weer een gezellige bijeen komst, die werd beëindigd met het mee geven van enkele kerstpakketjes voor zieken en ouden van dagen. NOG IETS OVER DE KUNST VAN GOED VOEREN. Verandering van spijs doet eten is een spreekwoord, dat ook op vee van toe passing is. Iedere boer weet, dat smake lijke, veelzijdig samengestelde rantsoe nen door het vee niet alleen graag wor den geconsumeerd maar bovendien een gunstig effect hebben op de produktie. Toch gaat dit bekende spreekwoord niet altijd op, aldus ir. F. de Boer, Rijkscon sulent voor de Veevoeding te Wagenin- gen, onlangs in een radiopraatje. Twee of drie keer per jaar is het vee gedwon gen zich aan een grote verandering in het voer aan te passen, waarvan de gevol gen niet altijd even gunstig zijn. In de cember verandert het rantsoen op vele bedrijven ingrijpend, waardoor vaak een scherpe daling in de melkproduktie op treedt. In plaats van vers groenvoer moet het voo het stellen met hooi, kuil, cn b.v. pulp en krachtvoer. Dat alles betekent een soort revolutie voor de magen van een koe. Met name is dat het geval met de pens, waar het voer gemengd wordt en waar verder allerlei gistingen en om zettingen plaats hebben. Voor de koe is dat een heel nuttig proces, want veel waardevolle voedingsbestanddelen, die anders achter ondoordringbare celwan- den opgesloten zouden blijven, komen nu vrij. Miljarden bacteriën van allerlei soort maken deze wanden poreus, zodat de waardevolle celinhoud voor de koe beschikbaar komt. Maar er gebeurt meer. Die bacteriën moeten zelf ook leven, waartoe ze een deel van het voedsel ge bruiken. Dat is niet voor de koe verlo ren, want nadat de bacteriën afgestor ven zijn worden ze zelf verteerd. Daar door krijgt het dier de beschikking over waardevolle eiwitten en vitamines, die in en door de bacteriën gemaakt zijn. Zo worden in de pens van alle herkauwers voedingsstoffen gemaakt, die bijv. aan een varken met het voedsel moeten wor den gegeven. Nu passen sommige soor ten van die bacteriën beter bij vers groen voer, terwijl andere geschikter zijn om droogvoer aan te tasten. Het is duidelijk, dat na een gelijk soortige voedering gedurende enige maanden een zeer speciale bacteriënbe- volking ontstaat. Wordt nu ineens heel ander voer gegeven dan gaat er iets mis. Het voer wordt onvoldoende aangetast, zódat de koe er minder profijt van kan trekken dan anders. Pas, als de geschik te bacteriesoorten tot ontwikkeling ko men, wordt dit weer beter. In sommige gevallen kan het wel 23 weken duren, voordat deze aanpassing tot stand is ge komen. De overgang van het ene voer op het andere moet dus geleidelijk ge schieden. Zal uw voorraad knollen of de mergkool over 14 dagen uitgeput zijn, dan moet u nü beginnen wat meer hooi te geven. Als men het plan heeft een silo persvoer aan te spreken, dan moet die nü worden opengemaakt. De koeien kun nen dan gedurende 14 dagen aan de nieu we rantsoensamenstelling wennen. Op die manier kunt u bereiken, dat de verande ring in het voer vrijwel onopgemerkt verloopt, waar koe en melkopbrengst bij zullen welvaren. GEREF. MANNENVERENIGING IN HET ZILVER In het gebouw „Rehoboth" zal maan dagavond 6 januari a.s. het feit worden herdacht, dat 25 jaar geleden de Geref. mannenvereen. „Schrift en Belijdenis" werd opgericht. GEVONDEN EN VERLOREN VOORWERPEN Gevonden: gebreide handschoen; pet; want; gebreide handschoen; kinderpor- temonnaie; schild ANWB. Verloren: jute boodschappentas; le deren herenportemonnaie. Inlichtingen op het Groepsbureau der Rijkspolitie, Dorpsstraat 22, Holten, tel. 352. IN HET STAMBOEK Door de inspecteur van het NRS, af deling zwart-bont, de heer A. Prins, werden de volgende koeien in 't stam boek ingeschreven: IJtje 4 in het keurstamboek b 80 punten; IJtje 5 met b— 78 pt., eig. J. W. Rietberg; Dirkje 2 b—77 pt. en Rika 5 b— 77 pt., eig. H. A. Stegink; Mina 18 b— 78 pt., eig. G. H. Volke rink; Anna 12 b— 78 pt., Boukje b- 77 pt., eig. J. Haverslag; Betsie 16, b 79 pt.; Truus 4 b— 78 pt., eig. H. Ren- sink; Hitje b— 78 pt.; Betje b— 77 pt., eig. E. Aaltink; Anna 7 b— 78 pt.; An na 6 Ib— 77 pt.; Hieke 2 b— 76 pt., eig. H. R. Meulerman, Bathmen en Schaap 72 b 81 pt., P. G. Cats. EEN ZEER KALME JAARWISSELING De jaarwisseling is deze keer bizon der rustig verlopen. Wel werd er tus sen oud en nieuw bij klokslag van twaalf nogal wat vuurwerk ontstoken en gin gen er bij veel geknap tal van mooie vuurpijlen de lucht in, maar overigens heeft het nieuwe jaar zich bizonder kalm ingezet. De weersomstandigheden waren op nieuwjaarsdag - regen en natte sneeuw vielen gestaag uit de lucht niet erg aanlokkelijk voor een druk onderling verkeer om nieuwjaar te wensen. Zelfs de kinderen lieten deze keer verstek gaan. Wij kunnen ons dan ook geen nieuwjaarsdag herinneren, dat het in Holten zo rustig was. De aandacht van de winkeliers, welke hebben deelgenomen aan de winkelweek, wordt er op geves tigd, dat DE INLEVERING VAN DE WAARDEBONNEN dient te geschieden ten huize van de penningmeester der Holtense Handelsvereniging, de heer E. Dikkers Hzn., op MAANDAGAVOND 6 JAN. a.s. van 7.309 uur. Men verzuime niet de bonnen deze avond te verzilveren. VOOR DE PLUIMVEEHOUDERS: OPMERKINGEN BIJ DE AANVANG VAN HET BROEDSEIZOEN. Hoewel de grootste drukte op de kui- kenbroederijen nog wel even op zich laat wachten, zijn er al heel wat broedmachi nes gevuld met eieren om aan de vraag naar zeer vroeg geboren kuikens te kun nen voldoen, aldus in een met ir. P. J. v. d. Bremer, Rijkspluimveeteelt consulent voor N.-Brabant kortgeleden gehouden radioreportage. Het broeden zelf bezorgt de kuikenbroeders met hun moderne ma chines weinig hoofdbrekens. Moeilijker is de keuze van de broedeieren van de ver- meerderingsbedrijven, waarvan de kwali teit sterk uitéén kan lopen. Het komt er vooral op aan, dat de eieren goed zijn bevrucht en dat de kuikens van de aller beste kwaliteit zijn. Dat is voor de pluim veehouders van het grootste belang, om dat 't welslagen van de opfok daar sterk van afhankelijk is. Bij de komst van de kuikens op het bedrijf dienen derhalve de kuikens zeer critisch te worden be keken. De kuikens moeten stevig en vol doende groot zijn. Een voornaam punt is de kleur van het kuiken. Bij wit geve derde rassen en kruisingen is de gele kleur van het dons een gunstig kenmerk. De witte kuikens, welke er onder voor komen, zijn als regel van mindere kwa liteit. Voorts dient gelet te worden op afwijkingen, b.v. kruissnavels, kromme teentjes en zeer .belangrijk is wel, dat het kuiken bij de navel goed gesloten is. Vrij wel alle kuikens worden gesext afgele verd, omdat de hennetjes als ze apart worden opgefokt beter groeien en men bovendien minder opfokruimte nodig heeft. In het zuiden van het land wordt de voorkeur gegeven aan gelewiekte kui kens, waarbij het vleugeltopje van een der vleugels wordt verwijderd en de grote slagpennen zich niet kunnen ontwikke len. De hennen zijn daardoor niet in staat te vliegen. De kuikens ondervinden van het lewieken geen enkel nadeel en het voordeel voor de pluimveehouder is, dat hij met een lage afrastering van ca. 1 meter kan volstaan. LENTEBODEN. Op het bedrijf van de landbouwer veehandelaar D. Aaftink, Oranjestraat, zijn in de nacht van donderdag op vrij dag twee lammeren geboren. Voorboden van een vroege lente? BEVOLKING. Ingekomen: C. M. 8. Schroder en ge zin, van Rotterdam naar Look 40. S. van Diepen, van Raalte naar Beuse- berg 68a. Vertrokken: J. A. Dollekamp, van Oranjestraat 69 naai 's-Gravenhage. J. P. Kater, van Kerkstraat 14 naar Zwolle. S. J. Metzger, van Holter- berg 50 naar Zwolle. J. A. M. Honds horst, van Holterberg 61 naar Deven ter. H. Meerman en gezin, van Neer dorp 83 naar Goor. J. N. Nijenhuis, van Larenseweg 25 naar Diepenveen. C. J. Gabeler en gezin, van Look 40 naar Hasselt. W. Brinkman, van Dorpsstraat 44 naar Rijssen. BIJZONDER JACHTSCHOUWSPEL. Slipjacht achter de meute. Op initiatief van de landelijke rijver- eniging „Bergruiters" houdt de Kon. Ned. Jachtvereniging zaterdagmiddag 4 jan. (heden) een z.g. süpjacht achter de meute over de Zuurberg en de Borkeld. Om pl.m. 2.25 uur zal worden gestart aan het begin van de Postweg. De eerste run loopt vanaf de start naar het woonwagenkamp aan de Mar- keloseweg (2.32 uur). De tweede run gaat van de Borkeld (start bij de boer derij van de landbouwer J. Struik) naar de boerderij van de landbouwer H. Bronsvoort (3.04 uur). De laatste run, welke over de Zuurberg loopt, begint om 3.25 uur achter 't wconwagenkamp en eindigt op de Zuurberg in de omge ving van de „Zuurberghoeve" (J. A. Rietberg) (3.32 uur). De koninklijke meute zal onder lei ding staan van jagermeester Mr. Mod derman. De Engelse fox-hounds worden op een spoor gezet, dat door het deel nemende gezelschap achter de honden wordt gevolgd. De jachtrit is op^ gesteld voor alle landelijke rij verenigingen. EXPORT VAN PLUÏMVEEHQUDERIJ- PRODUKTEN OVERSCHREED IN 1957 EEN BEDRAG VAN ƒ500.000.000.—. Vrijdag 20 december 1957 zal in de annalen van de Nederlandse pluimvee houderij als een uiterst belangrijke da tum geboekstaafd blijven. De uitvoer waarde aan pluimveehouderijprodukten in het jaar 1957 bereikte n.l. een hoogte als nimmer tevoren en overschreed dit jaar voor het eerst in de geschiedenis van de pluimveehouderij een bedrag van f 500.000.000.—. Hoofdzakelijk werd dit bereikt door de uitvoer van circa 2,7 miljard eieren en pl.m. 40.000 ton slaehtgevogelte, terwijl voorts hiertoe o.a. bijdroegen eendags- kuikens, eiproducten en pluimveeconser- ven. Het Produktschap voor Pluimvee en Eieren heeft dit feit telegrafisch ter ken nis gebracht van de minister-president en van de ministers van landbouw en economische zaken. Uit bovenstaande blijkt welke belang rijke rol tegenwoordig de Nederlandse pluimveehouderij in. het economische le ven van ons land speelt en met name in de agrarische sector. In 1956 kwam 14,76 van de totale export van alle agrarische produkten voor rekening van de pluimveehouderij; van de veehouderijprodukten was het percentage zelfs 26,04. De Nederlandse pluimveehouders, in aantal 200.000 op de kleinere gemengde bedrijven in het centrum, oosten en zuid oosten van ons land, kunnen trots zijn op de in 1957 behaalde resultaten. Zij mogen terecht met grote voldoe ning terugzien op deze uitkomsten. De pluimveehouderij heeft deze resultaten weten te bereiken zonder enige subsidie van overheidswege aan bedrij fof pro- dukt. Inderdaad een reden om trots op te zijn! TOESLAG MELKPRIJSGARANTIE 1956/1957. Het Ministerie van Landbouw, Visserij en Voedselvoorziening deelt mede, dat de op de garantiemelkprijs 1956/1957 uit te betalen toeslag aan melkveehouders in maart 1958 zal worden uitgekeerd. De betaling van een gedeelte daarvan wordt zoals bekend is ingevolge een rege ringsbeslissing tot begin 1959 uitgesteld. De uitkering in maart 1958 kan slechts geschieden indien de gegevens voor het berekenen van de toeslag te verza melen door het Landbouwschap en het Produktschap voor Zuivel tijdig be kend zijn. Rekening houdend met de ver traagde uitbetaling van een gedeelte van de toeslag, zal de uitkering in maart 1958 tenminste f35.per 100 kg. aan zui velfabrieken en standaardisatiebedrijven geleverd melkvet bedragen, hetgeen over eenkomt met ongeveer f 1.30 per 100 kg. melk met 3.7 vet. SPOKEN, GEESTEN en HEKSENPROCESSEN. Wanneer iemand u in volle ernst ver telt, dat hij elke nacht klokslag twaalf wakker schrikt en dat er dan 'n spook voor zijn bed staat, zult u hem niet serieus nemen. U zult om hem lachen, medelijden hebben, hem voor een grap penmaker houden of menen, dat hij het slachtoffer werd van een poets, die hem door anderen gebakken wordt, maar geen moment zal het in uw hoofd op komen, dat het waarheid kan zijn wat hij vertelt. Dat u er zo over denkt, dankt u aan het feit, dat het bijgeloof in onze dagen praktisch uitgeroeid is. De moderne mens weet wel beter en gelooft niet meer aan spoken, geesten, heksen, ko- bolten, draken en hoe deze boze figu ren verder mogen heten. De tijd is voorbij, dat de volksmassa's in voort durende angst leefden. En dit hebben we voor een groot deel te danken aan een aantal pioniers, die de moed en 't gezond verstand opbrachten om in de tijd, toen het bijgeloof nog hoogtij vier de, de strijd er tegen aan te binden. Hier was inderdaad zeer grote moed voor nodig en dit kunnen wij ons pas indenken, wanneer wij de toestanden uit die tijd kennen. Nog niet zo lang geleden. Ongeveer driehonderd jaar geleden was het bijgeloof nog alom verbreid. Men geloofde in alle mogelijke boze geesten, bondgenoten van de duivel. De enige menselijke exemplaren waren de heksen en tovenaars. Het geloof hier= aan bracht grote gevaren met zich mee. We kennen allen het klassieke voor beeld van 't proces tegen Jeanne d'Arc, die van hekserij beschuldigd haar leven beëindigde op de brandstapel. Zij was niet de eerste, maar helaas ook niet de laatste, die zijn of haar einde vond op de laaiende takkenbossen, op beschul digingen, waarom wij nu lachen en de schouders ophalen. De angst voor de duivel en boze gees ten zat zo diep geworteld, dat men tot de meest verschrikkelijke daden in staat bleek. En het was heus niet al leen het gewone volk dat er rotsvast in geloofde. Vorsten, zelfs bekleders van geestelijke ambten, edelen, mannen van de wetenschap, kortom in alle lagen zat het bijgeloof vastgeroest. Oordeel en godsoordeel. Gaf iemands zonderling gedrag aan leiding tot argwaan, dan was eigenlijk het vonnis al geveld. Men sprak er over en er was altijd wel iemand, die het woord heks of tovenaar in de mond nam en dat bracht de anderen op het idee, dat deze man of vrouw met dat zonderlinge gedrag wel eens een ver bond met de duivel zou kunnen heb ben. Stond men eenmaal in zo'n kwade reuk, dan was een kleinigheid voldoen de om gearresteerd te worden als heks of tovenaar. De beul en zijn knechten zorgden er dan wel voor, dat met be hulp van de pijnbank de bekentenis kwam en dan vormde de brandstapel het einde. Hij of zij die in weerwil van de mar telingen volhield onschuldig te zijn, moest zich aan een godsoordeel onder werpen. Men wierp de verdachte in het water enwanneer het slachtoffer zonk en verdronk, was het een mens en geen boze geest, bleef het echter drij ven, dan was het bewijs geleverd dat het een verbond met de duivel had. In enkele plaatselijke gevallen waren er mildere godsoordelen, wanneer men twijfelde, waarbij de mogelijkheid groot was, dat men de dans ontsprong, zoals bijvoorbeeld de „heksenwaag" te Oude water, waar de verdachten gewogen werden en in de meeste gevallen het gewicht normaal zijnde, werden vrijge sproken. Het geloof aan heksen en to venaars heeft tienduizenden onschuldi- gen de smartelijke dood doen sterven. Het was een zeer gevaarlijke tijd om in te leven. De pioniers. Men kan begrijpen, welk een moed er nodig is geweest om dit bijgeloof openlijk te bestrijden. Er voor uit te komen, dat men niet geloofde in al die boze geesten en het op te nemen voor zogenaamde heksen. De strijd aan te binden tegen allen, waaronder machti ge heren, die er wel in geloofden en de bestrijder beschuldigden van ketterij en wat al niet meer, ja, zelfs meenden dat hij zelf een verbond met de duivel had. Zo zijn vele pioniers in de strijd tegen het bijgeloof hét slachtoffer van hun moed en de domme massa geworden. In ons land hebben wij ook zo'n groot pionier gekend en wel de Amsterdamse dominee Balthasar Bekker, een gebo ren Fries en een buitengewoon ontwik keld man met een kerngezond verstand. Hij is het geweest, die de moed op bracht om als eerste de strijd groots te beginnen. Weg betovering! In 1691 publiceerde hij een lijvig boek onder de titel „De Betoverde Wereld", waarin hij afrekende met al het bijge loof. Op felle wijze stelde hij alle oruin Zaterdag 4 jan. 8 uur: Vertoning van de film „Sissi" in Amicitia (zie adv.). Aanvang 7.30 uur (zie adv.). Maandag 6 januari, 7.30 uur, gebouw „Rehoboth": Herdenking 25-jarig be staan Geref. Mannenvereniging. Maandag 6 jan.Aanvang verkoop loten 538e staatsloterij (zie adv.). Woensdag 8 januari van 2.30—5 uur in hotel Vosman: Receptie ter gelegen heid van het aftreden van de heer P. G. Dijkstra als directeur van de Coöp. Melkfabriek „De Vrijheid" (zie adv.). Donderdag 9 jan., 8 uur, in Irene: Ver gadering Hervormde Vrouwenvereni ging. Donderdag 9 jan., 7.30 uur, in gebouw „Rehoboth": Vergadering Chr. Platte landsvrouwen. Vrijdag 10 jan.: Mr. P. J. Oud spreekt voor de radio (zie adv.). Zaterdag 11 jan.: Uitvoering „Drijf zand" door Holtens Toneel, met bal na. Maandag 13 januari: Hervatting repeti ties „H.G.K." en Kinderkoren. Officiële publicaties INENTING EN HERINENTING. Burgemeester en wethouders van HOLTEN maken bekend, dat op zater dag 4 januari 1958 des voormiddags van 11 tot 12 uur in gebouw „Reho both" te Holten en des namiddags pre cies 3 uur in een lokaal van de O.L. school te Dijkerhoek gelegenheid be staat tot kosteloze inenting en her inenting tegen pokken. Belanghebbenden wordt er op gewe zen, dat ingevolge artikel 1 der inen- tingswet 1939, een kind vóór het be reiken van de leeftijd van één jaar tegen pokken moet worden ingeënt. In dien inenting niet heeft plaats gehad, moet een ondertekende verklaring wor den overgelegd, waarom deze inenting achterwege is gebleven. Voorts wordt belanghebbenden ver zocht het trouwboekje of het geboorte bewijs mede te brengen, alsmede de inentingskaart, welke bij de geboorte aangifte werd uitgereikt. De aandacht wordt er op gevestigd, dat uitsluitend kinderen beneden de leeftijd van 2 jaar zullen worden ingeënt. Holten, 23 december 1957. Burgemeester en wethouders voornoemd, W. H. ENKLAAR, burgemeester. W. BEIJERS, wnd. secretaris. AANGIFTE HONDENBELASTING '58. Houders van honden in de zin van de verordening op de heffing van honden belasting worden verzocht voor het jaar 1958 daarvan aangifte te doen vóór 1 maart a.s. op dinsdag- en don derdagvoormiddagen ter gemeente-se cretarie (afd. financiën: boven). Betaling der beiasting dient gelijktij dig te geschieden. De aandacht wordt daarbij gevestigd op de volgende bepalingen: le onder het verlaagde tarief vallen enkel honden, uitsluitend gehouden ten dienste van de landbouw of enig bedrijf van nijverheid of ter .bewa king van gebouwen of erven; 2e zij, die in de loop van het jaar houder van één of meer honden wor den of zij wier hond in de loop van het jaar een bestemming krijgt, niet genoemd onder le, zijn verplicht binnen 14 dagen aangifte te doen ter gemeente-secretarie 3e in geval van verzuim van tijdige aangifte of ingeval van 'n foutieve aangifte kan, ongeacht de mogelijk heid van strafvervolging, de aan slag worden verviervoudigd. Holten, 3 januari 1958. Burgemeester en Wethouders van Holten, W. H. ENKLAAR, burgemeester. W. BEIJERS, wnd. secretaris. aan de kaak en natuurlijk had de publi catie van zijn boek een verschrikkelijke uitwerking. De gemoederen kwamen hevig in beroering. Zelfs grote en be kende mannen in ons land vielen hem heftig aan. Hij werd verdacht gemaakt, bespot, uit zijn ambt ontzet en wat al niet meer. Gelukkig werd het ergste hem bespaard: hij bleef in leven, ook in weerwil van het feit, dat hij op zijn eerste boek nog twee nieuwe uitgaven liet volgen, die alle gericht waren te gen het gevaarlijke bijgeloof. De tegen werking en de aanvallen op zijn per soon bereikten een hoogtepunt, maar toen werd Balthasar Bekker, de pionier in de strijd tegen het bijgeloof, ziek en op 11 juli 1698 sleurde de pleuris hem naar het graf. Ongetwijfeld heeft deze grote, doch helaas niet meer bekende, Nederlander een overwegend aandeel gehad in het verdwijnen van 't bijgeloof niet alleen in onze streken, maar ook ver daarbui ten. Tegenwoordig zal geen zonderlinge man of vrouw het leven op de brand stapel eindigen en dat is voor 'n groot deel te danken aan Balthasar Bekker en zijn medestrijders. Op dit gebied is het duister doorbroken en staan we in het licht.

Erfgoed Rijssen-Holten

Holtens Nieuwsblad | 1958 | | pagina 1