1
Twente herdacht drie mannen,
die voor 125 jaar grondslag
legden voor de textielindustrie
,r
1832: Vernieuwing Twents-
Gelderse textielnijverheid
NAJ AARS-MODESHOW
Fa. E. WONN1NK
Eet U een gezonde oude dag
BOEI
R
««or
PREDIKBEURTEN
BURGERLIJKE STAND
Raadsvergadering
De ambassadeur van het Britse Rijk
heeft donderdag der vorige week te
Hengelo (O.) een gedenkplaat onthuld,
welke de herinnering wakker houdt aan
drie mannen, die 125 jaar geleden de
grondslag legden voor de industriële
ontwikkeling van de Twents-Gelderse
textielnijverheid. Deze drie waren Wil
lem de Clercq, secretaris/directeur van
de Nederlandsche Handel-Maatschappij,
die op een dienstreis door Twente ge
sprekken had met Charles de Maere,
een te Hengelo gevestigde en uit Sint
Niklaas in Vlaanderen afkomstige tex
tielondernemer en met de Engelsman
Thomas Ainsworth, „zoo het scheen",
aldus De Clercq in zijn dagboek, „een
kundig machinist".
De gevelsteen is aangebracht in het
pand van de Fa. Rottinghuis en Co., op
welke historische plaats vroeger het
café „De Ster" gevestigd was, alwaar
het gesprek tussen de drie mannen werd
gevoerd.
Na de oprichting van de Nederland
sche Handel-Maatschappij in 1824 had
zich, dank zij de bemoeiingen van deze
maatschappij in de Zuidelijke Neder
landen een textielindustrie ontwikkeld.
Haar producten waren de calicots, een
geheel katoenen weefsel, dat zowel in
de huisnijverheid als in de fabrieken
in de omgeving van Gent werd ge
maakt en in hoofdzaak bestemd was
voor uitvoer naar het voormalige Ne
derlands Oost-Indië, waar de overheer
sende positie, door Engeland voorheen
op het gebied van deze handel inge
nomen, in enkele jaren ten voordele
van ons land was veranderd.
De afscheiding van België plaatste
de Nederlandsche Handel-Maatschappij
voor de noodzaak pogingen in het werk
te stellen om in Noord-Nederland een
soortgelijke industrie te vestigen. Bij
de bestaan de outillage van de Noord-
Nederlandse industrie hadden deze po
gingen, hoezeer de Twentse zogenaam
de fabriqueurs ook tot medewerking
bereid waren, aanvankelijk geen bevre
digend resultaat.
Niettemin zette de Nederlandsche
Handel-Maatschappij haar pogingen
voort. Daartoe maakte haar directeur
secretaris Willem de Clercq in 1832
een reis naar Overijssel „ter bestude
ring van het fabriekswezen".
Op deze reis was zijn eerste doel
Hengelo, van ouds een centrum van
bontweverij en voorheen beroemd om
het Hengelose damast. Hij bezocht daar
Charles de Maere, die in april 1832 zijn
bontweverij van St. Niklaas (Oost-
Vlaanderen) naar Hengelo had overge
bracht en trof bij deze de uit Engeland
afkomstige technicus Thomas Ainsworth
aan, die toen voor De Maere werkte.
Tliomas Ainsworth ontvouwt
zijn denkbeeld - de snelspoel.
Thomas Ainsworth besprak met De
Clercq zijn denkbeelden over een mo
gelijke vernieuwing van de handweve
rij door invoering van de snelspoel. Bij
een op deze wijze vernieuwde industrie
zou de fabricage van calicots mogelijk
worden zonder de vestiging van nieuwe
fabrieken. Nodig zou de oprichting van
weefscholen zijn om de wevers met de
snelspoel vertrouwd te maken.
Zijn plannen verkregen de goedkeu
ring van de Nederlandsche Handel-Mij.
Onder haar auspiciën werd in 1833 te
Goor de eerste weefschool opgericht.
In 1832 brak voor de Twents-Gelder
se textielnijverheid het begin van een
nieuw tijdperk aan. Toen werd de
grondslag gelegd, waarop een Neder
landse industrie met een wereldnaam
werd gevestigd.
MARKELO:
Parkeerverbod voor gemeentehuis
voorgesteld.
De A.N.W.B. heeft het gemeentebe
stuur van Markelo voorgesteld het par
keren te verbieden op het betegelde
pleintje vóór het gemeentehuis.
Naast het gemeentehuis mondt name
lijk de Stationsstraat uit op de rijksweg
Goor-Markelo-Holten.
Door de op het pleintje geparkeerde
auto's heeft het uit de Stationsstraat
komende verkeer, waarbij veel school
kinderen, slecht uitzicht op het ver
keer op de rijksweg.
De A.N.W.B. meent dat een achter
het gemeentehuis gelegen terreintje als
parkeerterrein zou kunnen worden in-
gericht.
De beeldhouwer J. J. J. M. van Eijl uit Enschede vervaardigde deze
bronzen placquette, die op donderdag 12 september te Hengelo werd
onthuld op de plaats, waar Willem de Clercq Thomas Ainsworth ont
moette, namelijk in het logement „De Ster".
WILLEM DE CLERCQ
een der leiders van 't Reveil, adviseer
de de Nederlandsche Handel-Maat
schappij de huisnijverheid in Twente
verder tot ontwikkeling te brengen.
Ned. Herv. Kerk. Holten. 8.30 en 10.30
uur Ds Addink. In alle dienstencol
lecte voor het Prov. fonds.
Dijkerhoek. 10 uur Ds v. d. Neut van
Nijverdal. Collecte Prov. fonds.
Geref. Kerk. 10 en 3 uur Ds Hoogkamp.
In beide diensten is de 3e collecte be
stemd voor deKas Algemeen Chris
telijke Doeleinden.
Geboren Hermanna Johanna, dv J. H.
Bosschers en H. Bouwhuis, Dijker-
hoek 61.
Gehuwd: R. R. van Doren, 22 j., wo
nende te Phoenix (Arizona, USA), en
A. G. Beekhuis, 20 j., Holten. J. F.
Averesch, 32 j., Borne,, en G. Broekhuis,
29 j., Holten.
BEVOLKING
Ingekomen: K. E. Kruyt, van Lochem
naar Look 40. M. J. Hoefsmit en gez.,
van Amsterdam naar Look 92. A. F.
Catalani en gez., van Warnsveld naar
Look 40.
Vertrokken: D. J. Schippers van Neer
dorp 31 naar Sprang-CapelleL. C. H.
Arnken en gez., van Holterberg 26 naar
Rotterdam. J. Nijland, van Espelo 43
naar Bathmen. J. A. Slotman, van
Burg. v. d. Borchstr. 10 naar Bathmen.
LUXE AUTO TEGEN BESTELWAGEN
Op de hoek Rijssenseweg-Oranjestraat
ontstond zaterdagmiddag om pl.m. 12.30
uur een botsing tussen een luxe auto,
bestuurd door Mr. Dr. T. Meulink, lid
der Tweede Kamer, te Enschede en 'n
bestelwagen, bestuurd door de heer A.
A. Tibben uit Goor. Tibben, die uit 't
dorp kwam, verleende bij' het afslaan
naar Rijssen geen voorrang aan de luxe
auto, die uit de richting Markelo kwam.
Mr. Meulink probeerde door naar rechts
uit te halen een botsing te voorkomen,
doch dit gelukte niet. De luxe auto
vloog met een flinke klap op de be
stelauto en liep ernstige averij op. Ook
de bestelwagen werd beschadigd. Me
vrouw Meulink die met een baby
van enkele maanden op haar schoot
naast haar man zat liep een diepe
vleeswonde aan het hoofd op. Zij werd,
evenals de chauffeur van de bestelwa
gen, die aan een knie en aan het hoofd
licht werd gewond, door de doktoren
Nagelhout en Rietdijk in de woning van
de heer Rouwenhorst behandeld. De
heer Meulink en twee kinderen, die ach
ter in de auto zaten, bleven ongedeerd.
De fa. Wonnink zal maandag 30 sep
tember haar grote modeshow ('s mid
dags en 's avonds) gaan houden in
„Amicitia".
Ook op deze najaarsshow zullen er
weer diverse verrassingen uit de bus
komen.
De Nederlandse confeetie-industrie
blijft de nieuwe mode op de voet volgen
De gemeenteraad komt maandag 23
september a.sdes avonds 7 uur, in
openbare vergadering bijeen voor de
behandeling van de volgende agenda:
1. Ingekomen stukken.
2. Voorstel tot het aangaan van de vol
gende geldtransactie:
a. overneming van 't perceel grond
met opstal, gelegen aan de Waag-
weg, van mevrouw de weduwe
G. Dikkers, geboren Klem Bal-
tink, en consort, te Holten;
b. overdracht van een gedeelte van
het Industrieterrein aan de N.V.
gebroeders Dikkers te Holten.
3. Voorstel tot benoeming van een ad
ministrateur van- 't keurings-, waag-
en slachthuisbedrijf.
De enige voorgedrag ene is de lieer
J. Klaassens, le ambtenaar ter se
cretarie te Peize,die ter voorziening
in de vaeature-Emmens is benoemd
tot commies ter secretarie der ge
meente Holten.
4. Voorstel tot benoeming van een
spraaklerares.
De enige voorgedragene is ~mej.
I. R. Vorstman te Zutphen, die thans
reeds als zodanig werkzaam is in de
gemeente Holten.
5. Voorstel tot benoeming van een on
derwijzer aan de openbare school
voor uitgebreid lager onderwijs (6e
leerkracht).
De voordracht luidt:
1. F. Groenewoudt, onderwijzer aan
de o.l. dorpsschool te Holten;
2. L. J. Teunissen, onderwijzer aan
de openbare school voor u.l.o. te
Wijhe.
en brengt tevens een grote variatie
dameskleding-gebied.
De Nederlandse vrouw heeft ha
smaak vooral afgestemd op praktis
nut en draagbaarheid. Uitgaande v
deze gedachte heeft de Nederlandse co
feetie-industrie de laatste jaren een gro
vlucht genomen, die zelfs tot ver buit
onze grenzen reikt.
Door deze show zal men weer een goi
inzicht kunnen krijgen van wat on
mode-industrie naar voren ibrengt.
collectie, die de fa. Wonnink 30 septei
ber zal tonen is dan ook met de groo
ste zorg samengesteld.
Over de mantels vooral is veel
zeggen. Er komen zeer fraaie duvetii
kwaliteiten naast de altijd populaire gi
schoren nibeline of flausch stoffen. Me
lette vooral op de prachtige afwerkii
en coupe van de mantels, vooral ook
de zwarte damesmantels, welke in af
grote vrouwenmaten gebracht words;
Ook jersey is weer present en bezet zei! i
een belangrijke plaats in de toonaai
gevende modecollecties. Talrijke varis
ties worden gebruikt in japonnen t
deux-pieces met plissé-rok en jacquai
dessins.
De verwerkte jersey is zacht en sos
pel, dus 'buitengewoon prettig in hs
dragen.
Te zien zijn verder zeer aantrekkelijk
corduroy overgooiers en japonnen.
Natuurlijk zijn ook de bekende
pafur" teddy-mantels en -toppers op di
mooie appèl aanwezig.
Wat in de collecte van de fa. Wonninl
vooral zal opvallen is, dat zowel voo
bakvissen (o.a, prachtige fieldjackets
toppers en pantalons) als voor volwas
senen de keuze vergemakkelijkt wordl
door de grote verscheidenheid in model
kleur en kwaliteit.
Rest tot slot nog te wijzen op de
zeer uitgebreide sortering jersey jum
pers en vesten (o.a. Italiaanse import)
en rokken (o.a. Terlenka en Tweka), wel
ke het geheel zullen completeren.
Het is niet zo eenvoudig in kort beste!
een volledig overzicht te geven van het
geen er op deze show te zien zal zijn
Daarom raden wij de dames aan, zelf
kennis te nemen van de laatste mode
ontwikkeling. De middag-show begint
om 2.30 uur, de avond-show om 8 uur,
Dat de Nederlandse bevolking voort
durend in aantal toeneemt, is algemeen
bekend. Eén van de redenen daarvoor
is, dat wij allemaal ouder worden. Er
komen steeds meer bejaarden bij. Hun
percentage op de hele bevolking wordt
langzaam maar zeker groter. Kon men
in 1850 op elke 1000 burgers slechts ter
nauwernood 50 bejaarden tegenkomen,
momenteel zijn het er 85, terwijl men
verwacht, dat er in 1975 115 bejaarden
op elke 1000 bewoners van ons land
geteld zullen worden.
Door het feit, dat er steeds meer en
steeds oudere mensen komen, zijn er
problemen ontstaan. Het is natuurlijk
prettig om oud te worden, maar men
moet die ouderdom onder zo gunstig
mogelijke omstandigheden kunnen be
leven.
Men zal daarvoor bepaalde regels in
acht moeten nemen en één daarvan is
het gebruik van een goede voeding.
Het merkwaardige is, dat velên het
met hun voeding bij het klimmen der
jarën steeds minder nauw gaan nemen
en zich niet realiseren, dat het ouder
worden, zoals elke phase van ons le
ven, zijn bepaalde eisen aan de dage
lijkse maaltijden stelt.
WANT WAT GEBEURT ER?
Elke 10e jaar wordt de stofwisseling
van de mens met 7.5 °/o verlaagd om na
het 50 levensjaar met 10 a 15 °/o te
dalen.
De inwendige arbeid vermindert en
daarnaast in de meeste gevallen ook de
spierarbeid.
Blijft de voeding dan toch gelijk aan
die uit vroeger jaren, dan ontstaan er
I overschotten van vet, suiker en meel
stoffen, die in de vorm van vet onder
de huid worden vastgelegd. Wie bij het
klimmen der jaren en bij een veranderd
levenstempo evenveel blijft eten, ziet
dus zijn gewicht en omvang toenemen.
Dit levert niet-denkbeeldige gevaren
op voor de gezondheid, nog daargelaten,
dat het de bewegingen belemmert en
'n sneller vermoeid worden in de hand
werkt. Het is dus verstandig de toevoer
van die stoffen, die uitsluitend nodig
zijn voor het ontwikkelen van energie
wat te beperken, zonder echter te be
zuinigen op voedingsmiddelen, die
„bouwstoffen" leveren. Want weliswaar
groeien we niet meer, maar er is eeh
voortgezette afbraak van lichaamscel
len, die opgevangen kan worden door
gebruik van b.v. de bouwstof eiwit.
Evenmin mag de hoeveelheid „bescher
mende stoffen" beperkt worden, omdat
deze, voedingszouten en vitamines, ons
fit houden en onze weerstand verhogen.
Enkele regels voor de voeding.
Er zijn enkele dingen, die voor U van
groot belang zijn:
Gebruik minder levensmiddelen, die
uitsluitend „brandstoffen" leveren (dus
minder vet, suiker, snoepgoed) en zo
nodig aardappelen en wit brood.
Neem een voeding, die voldoende
bouwstoffen en beschermende stoffen
bevat. Gebruik dus dagelijks:
a liter melk (karnemelk of
yoghurt)
15 a 20 gram kaas;
50 a 100 gram vlees of vis of een ei;
250 gram verse groente;
100 gram fruit of vruchtensap en
bovendien (bruin)brood, boter of mar
garine en aardappelen naar behoefte
Zorg, indien U niet alles verdrag,
voor licht-verteerbaar voedsel.
Vermijd sterk gekruide gerechten ei
scherpe specerijen, sterk gerookte ec
-gezouten spijzen, grove groentesoortei
en zeer vetrijke gerechten.
Let op de temperatuur van het eten
noch te koud noch te warmis aan te
bevelen.
Zorg voor 'n zo goed mogelijk kauw-,
vermogen: als U uw eigen gebit nog
hebt, ga dan regelmatig naar de tand
arts; hebt U een kunstgebit, zorg er
dan voor, dat het goed zit en zijn taak
naar behoren kan vervullen.
Neem uw toevlucht niet tot papperige
kost; uw spijsvertering is er niet mee
gebaat.
i
Voor de
HET MONSTEREN VAN VEE
OP FOKDAGEN.
Op een fokveedag is het de taak van
de veefokkers een show te houden, die
klinkt als een klok, waarbij de dieren
er op hun voordeligst moeten uitzien.
Ze moeten van goede komaf en gestal
te zijn en op een smakelijke wijze aan
het publiek jworden gepresenteerd.
Daartoe is in de eerste plaats nodig,
dat ze goed zijn opgemaakt, aldus ir.
Th. Zwart van het Rijksveeteeltconsu-
lentschap in Den Haag in een onlangs
gehouden radiopraatje. Inlichtingen
hierover zijn verkrijgbaar bij 't Rijks-
yeeteeltconsulentschap, de inspecteurs
van het stamboek en bij de insemina-
toren van de K-I.-verenigingen.
Erg belangrijk is ook het dier goed
voor te brengen. Dier en geleider moe
ten in de puntjes verzorgd voor jury en
publiek verschijnen. Een slordig bun
gelende sigaret, een stel vuile werk-
kleren maakt op het aanwezige publiek
een slechte indruk, terwijl een dier, dat
wordt voortgesleept, in plaats van ge
monsterd, geen verheffende vertoning
is. Monsteren wil zeggen de dieren zo
danig te tonen, dat ze op hun voorde
ligst uitkomen; eventuele foutjes moe
ten dus worden weggewerkt. Dit is ge
oorloofd, iedereen, ook de jury, weet,
dat dit gebeurt. Het is een bewijs van
fokkersenthousiasme en van goed koop
manschap.
Dieren, die apart worden voorge
bracht, moeten op een behoorlijke af
stand van elkaar lopen, zodat men ze
als individu kan bekijken, terwijl de
dieren in groepen dicht bij elkaar moe
ten staan of lopen, aangezien het totaal
beeld beslissend is.
Dir
ningi:
eersti
raai,
L
En
De ir
verm
econc
Ter
werk
geble
de de
op di
ge be
dat d
veste:
men
fen.
De
beoog
omda
kunn
dat fc
gever
Ons
zen n
zal z
van c
reële
moet<
voor
bevol
bedrij
ring
nige
vorde
houdi
finam
den h
Dit
rijksb
king -
stand
van 1
dien
beleic
grote
onder
de m
Daarc
gez on
van c
ingan
over
Ae ge
hoeve
van 'i
dige
meen'
de fin
ven d
Het
wille
ontho
beroe;
Het is
zodan
ring
borgd
Ten
acht c
de ov
hogin;
pers oi
televii
vendii
vester
duren
opeen
worde
lev ere
perkir
Ver<
vraagi
hiervc
bet oi
currer
markt
den, i:
stand
en ov
mtwil
nogel
Med
prijsst
bet be
voortg
deding
vordei
mogel:
Het
sparin
.ing v
>evolk
Vooi
aezits^
ütting
Vooi
Dngun:
aanboe
lering,
aard te
len oj
'ing hi
lit ver
le tot;
'/an d'
itructr
Sen.
