ZWEDEN Strijd om de Huurverhoging 30 jaar geleden overbrugde Lindbergh de oceaan VAN HET BINNENHOF Kan deze per 1 juli a.s. worden ingevoerd? v": Abonnementsgeld HOOFDPIJN? PREDIKBEURTEN. I Herv. Kerk. Holten. Zaterdag 4 mei 957: 20.15 uur Interkerkelijke dienst m de Herv. Kerk ter herdenking van V^61 [e bevrijding. Voorganger: Ds. Hoog- u' 'ainP- Liturgie Ds. Israël. Collecte 1 Hoor het fonds Ereschuld en Dank- 7QT- f Zondag 5 mei: 8.30 en 10.30 uur Ds. Is; !°ucli in beide diensten collecte voor *era' Jreschuld en Dankbaarheid. lijkerhoek'. Zaterdag 4 mei zie Holten, londag 5 mei: 10 uur Ds. Addink. Col- >ete Ereschuld en Dankbaarheid. Kerk. 10 en 3 uur Ds. R. A. Hoog- amp. In beide diensten is de 3e col- •cte bestemd voor de geestelijke arbeid >nder de mannen van de Koopvaardij jn de Kustvaart. U 01) tderc s, BURGERLIJK ESTAND. leboren: Gerard Jan Hendrik, zv G. Hems en H. J. Meulman, Deventerweg Frederilc Hendrik, zv F. J. Stam J. Eertink, Look 50. Indertrouwd: A. J. Nijkamp, 26 j., en Prins, 24 j., beiden Holten. J. Prins, j., en A. Nijkamp, 24 j., beiden Hol- W. Vos, 24 j., Rijssen, en M. Aan- ot, 20 j., Holten. H. Baltes, 23 j., J. Krikkink, 26 j., beiden Holten. Gehuwd G. J. van Aefst, 26 j., en H. slman, 21 j., beiden Holten. BEVOLKING. Ingekomen: A. ter Harmsel en gez., Rijssen naar Boschkampsstraat 20. W. A. F. Holterman, van 's-Graven- je naar Dorpsstraat 4-. G. H. Plei- van Hellendoorn naar Espelo 13. Vertrokken: H. J. Koopman, van Dij- ihoek 72 naar Hengelo (O.). B. Ma. schijn en gez., van Beuse'berg 125 naar W. Broekhuis, van Beuseberg naar Rolde. H. J. Klein Horsman, Borkeld 53 naar Almelo. V. E. van Look 19 naar Almelo. doe Wo! rn. olitii iet d t iU ore Du it et GEVONDEN EN VERLOREN VOORWERPEN. ievonden: 1 rood plastic portemon- 1 rood damestasje met inh.1 rode rtemonnaie met inh.1 halsketting steen; 1 armband. Verloren1 br. lederen portemonnaie rieldop (Ford Prefect)1 kinderpor- riebijonnaie1 dk.bl. lederen tasje; 1 br. ieren portemonnaie met ritssluiting. ■.'Aan komen lopen: 1 jonge hond; 1 (jgjy ine hond. VEEHOUDERS: TWEEDE RUNDERHORZEL- BE STR3JDING In deze tijd van 'het jaar is de twee- lehandelingsperioöe aangebroken voor .bestrijding van die runderhorzel. wejiAl het jongvee en de vaarzen moeten ove gmaals -'gecontroleerd en zo nodig be- k, zo adeld worden om de larven van de orzel, die onder de rughuid aan- :btge wg zijn, te doden. De uitvoerders o de Gezondheidsdiensten en mel'k- rieken vragen nu nog meer dan voor- uw medewerking om ihet vee te nen behandelen. et is nodiig, daifc het vee opgehaald, bgezet en 'gecontroleerd wordt. Deze iele wassing' is' beslist noodzakelijk >r het doden van de zich ontwikke lde larven onder de rughuid. rzoeOok wettelijk 'bent u verplicht, de overoderhonzel te bestrijden. Gebrek aan dewerking 'kan u met de strafrechter aanraking brengen. DE CRISIS IN JORDANIË De linkse druk, die gedurende langere op het koninkrijk Jordanië werd Igeoefend, had tot gevolg, dat de door ining Hoessein midden april gevorm- regering moest aftreden. Intussen eent de koning zijn positie zodanig rstevigd te hebben, dat verwacht kan orden, dat in ieder .geval de leidende guren uit dit demissionaire kabinet oedig weer aan de beurt zullen ko en en een politieke rol zullen spelen. HUSSEIN FAKHRI KHALIM Premier-minister SULEIMAN NABULSI Minister van Buitenlandse Zaken De politieke strijd over de komende huurverhoging wordt steeds scherper en steeds interessanter. Twee partijen heb ben zich de afgelopen weken met dit pro bleem bezig gehouden, de C.H.U. en de A.R.P. De heer Tilanus heeft verklaard zich gebonden te achten aan het com promis, dat tijdens de kabinetsformatie is gesloten, d.w.z. aan een huurverhoging van 25 waarvan de helft wordt ge blokkeerd. Enige leden van de C.H.- Tweede Kamerfractie, de heren Beernink en Schmal, hebben tijdens de formatie- poging van de heer Drees reeds te ken nen gegeven deze overeenkomst niet voor hun rekening te willen nemen. Deze twee Kamerleden zullen dus wel tegen de huurvoorstellen stemmen. Het behoeft geen betoog dat de Kamerleden, die na de uitbreiding als lid zijn toege laten eveneens niet gebonden zijn aan het huurcompromis. Uit de vergadering^ van de antirevolu- tionare partij is wel gebleken, dat de a.r.- Tweede Kamerfractie zich van de uit spraak tijdens de formatie niet veel zal aantrekken. Deze fractie staat op het standpunt, dat dit een extra-parlemen tair kabinet is. De fracties -staan dus geheel vrij tegenover het Kabinet. De afspraak, zo zegt zij, is gemaakt tijdens de eerste formatiepoging van de heer Drees en toen ging het om een zuiver parlementair kabinet. Formeel hebben de antirevolutionairen gelijk. Maar moreel is er wel degelijk een binding aan dit com promis. Ook dat erkent de a.r.-Tweede Kamerfractie wel. Zij vindt het échter on juist dat van de blokkering een systeem wordt gemaakt. De overeenkomst over de huurblokkering is, volgens deze fractie, niet meer een louter politieke zaak (er moest Immers een kabinet gevormd worden), maar na het bestedingsdebat lijkt het er verdacht veel op, dat de blokkering een element wordt in de conjunctuurbeheersing. Over dit standpunt zal bij de behande ling van de huurvoorstellen het nodige te doen zijn. De gedachte van de huur blokkering is een gedachte geweest van de voorzitter van de k.v.p.-Tweede Ka merfractie, prof. Romme, gelanceerd op een moment dat de. huurbelastingvoor- stellen van de socialisten door de niet- socialistische partijen unaniem- werden verworpen. Minister Witte heeft deze ge dachte technisch uitgewerkt. Men kan dus wel aannemen dat in de Tweede Ka mer zowel de k.v.p. als de p.v.d.a. met de wetsontwerpen aecoord zullen gaan. En met de steun van deze beide partijen is het kabinet van een voldoende meer derheid verzekerd. 1 JULI? Het is overigens nog steeds een grote vraag wanneer de huurverhoging zal in gaan. De regering streeft haar een huur verhoging per 1 juli a.s. Wie op de hoogte is met de werkwijze der beide kamers der Staten-Generaal zal toegeven dat de tijd bijzonder krap is. Maar als het moet kan het nog. Er is echter een ander ele ment in het geding, n.l: de compensatie. De regering stelt zich op het standpünt dat de huurverhoging door een loonsver hoging gecompenseerd moet worden. De Sociaal Economische Raad heeft destijds uitgerekend dat een verhoging van de lonen met 2 van de totale loonsom voldoende is om een huurverhoging van 25 te kunnen betalen. Nu staan K.A.B. en C.N.V. op het standpunt dat de huur verhoging beperkt moet worden tot 12-Vfe zonder blokkering. Dit standpunt is ingegeven uit economische motieven. Door een zo grote huurverhogingkomt, zo zeggen deze twee bonden, de loon- en prijspolitiek in gevaar. Het verlangen van de K.A.B. en het C.N.V. zal echter poli tiek niet realiseerbaar zijn. Want de so cialisten de heer Vermeer heeft het duidelijk verklaard willen een huur verhoging van 25 met blokkering of geen huurverhoging. Iedereen kan uit rekenen of hij met een loonsverhoging van 2 de grote huurverhoging kan be talen. Vooral in de grote stad is dat een onmogelijkheid. Men dient er goed op te letten dat het gaat om 2 van de to tale loonsom. Men kan dus gaan zeggen en daar sturen C.N.V. en K.A.B. ken nelijk op aan - wij compenseren tot een bedrag van f 6000.Dan zou dus voor iedereen een loonsverhoging tot dat be drag gelden. Een grote groep van de be volking verdient echter meer dan f 6000. Alle inkomens bij elkaar vormen de to tale loonsom. En juist over de totale loon som moet 2 worden gecompenseerd. Maakt men dus een vloer van f 6.000. (het is maar een voorbeeld!) dan kan dit betekenen dat in de grote stad een loons verhoging van 3 over f 6.000.kan worden gegeven en op het platteland bijv. 2 Dit is de eerste maal dat de politieke partijen een huurovereenkomst hebben gesloten zonder de vakbeweging er in te kennen. De vakbeweging is uiter aard niet gebonden aan het huurcompro mis. Zij heeft haar eigen verantwoorde lijkheid. En nu is het maar de grote vraag of het moeilijke probleem van de compensatie wel voor 1 juli a.s. in kan nen en kruiken is. Dat zou wel eens niet het geval kunnen zijn. Het is logisch dat de huurverhoging niet kan worden in gevoerd zonder dat de wijze van compen satie bekend is. Er zit dus volop spanning in de huur- kwestie. In de Tweede Kamer bestaat er voor de huurvoorstellen een ipeerderheid. Het kabinet zou daar alleen maar kunnen springen als de a.r.-Tweede Kamérfrac tie zich openlijk distanciëert van de beide a.r. ministers. Als de antirevolutionairen de huurblokkering socialistisch blijven noemen dan wordt het voor lijsttrekker Zijlstra een bedenkelijke zaak. In de Eerste Kamer ligt deze kwestie over hetzelfde onder werp misschfen wat anders. De Senatoren laten nog wel eens een onafhankelijk ge luid horen. Bij de behandeling van de begroting van Wederopbouw heeft de heer Kraayvanger (k.v.p.) de huurverho ging van 25 met blokkering gloedvol verdedigd. De huren van de oude wonin gen moeten in de kortst mogelijke tijd omhoog, zo zeide hij. Maar de heer Kraay vanger was destijds ook een voorstander van huurbelasting. Wij zijn benieuwd hoe de gehele Eerste Kamer-fractie van de k.v.p. over dit huurcompromis denkt. En daar zal het kabinet ook wel nieuwsgier rig naar zijn. Bezoeken van koninklijke paren aan elkaar hebben het nuttige effect, dat men zich in de betrokken landen be wust wordt van de sluimerende harte lijkheid der betrekkingen. Een derge lijk bezoek is aanleiding tot belang stelling, al zal deze in de meeste ge vallen maar van tijdelijke aard zijn. In de tweede helft van mei brengen Ko ningin Juliana en Prins Bernhard een bezoek aan Zweden, de langgerekte oostelijke helft van het Scandinavisch schiereiland, welk land op een opper vlak van 440.000 km2 iets meer dan 7 miljoen mensen herbergt.... De vergelij kende cijfers voor Nederland zijn 33.700 km2 en 11 miljoen inwoners. Bij het bezoek van midden mei wordt verband gelegd met de her denking van Linnaeus, die 250 jaar geleden in Rashult in Zweden is ge boren en 'n belangrijk deel van zijn leven in Nederland heeft doorge bracht. Dat een Zweed in die tijd en eerder al in de Zeven Provinciën studeerde en werkte, behoeft geen verbazing te wek ken, want de wetenschap stond in ons land op bizonder hoog peil en Neder land was door de handel met de landen om de Oostzee (lagen daarom de sleu tels van de Sont niet in Amsterdam, zo als men toen zei?) vöor die gebieden een belangrijk land. Niet alleen stu deerden in de zeventiende eeuw veel jonge Zweden in ons land; ook de rol van Nederlandse geleerden bij de op bouw van de Zweedse universiteiten is niet te verwaarlozen. Hugo de Groot was, een andere vorm van band, am bassadeur van Zweden in Parijs. Bo vendien hebben vrij veel Nederlanders Zweden op commercieel en industrieel gebied gediend. De havenstad Gothen burg, omstreeks 1620 gesticht, is door Nederlanders ontworpen en gebouwd GUSTAF ADOLF Koning van Zweden en jarenlang werden de notulen van de gemeenteraadszittingen in het Zweeds en in het Nederlands opgesteld. De va der van de Zweedse industrie, Louis de Geer, was Nederlander., Hij voerde in- plaats van de oude lemen hoogoven de gemetselde in, waardoor hogere en con stantere temperaturen mogelijk waren. Dit heeft de stoot gegeven tot de grote opbloei van de Zweedse staalindustrie. De Zweedse wapenindustrie heeft tijden lang de markt beheerst. Het land had de grondstoffen voor een zware industrie. ïn de Middeleeu wen werd er naast koper en zilver al veel ijzererts gedolven in Midden- Zweden, terwijl de onuitputtelijke bossen voor brandstof zorgden. Nog steeds behoort de Zweedse staalin dustrie tot de beste in de wereld. Sinds eind vorige eeuw de exploitatie van de enorme mijnenvelden in Noord- Zweden ter hand is genomen, voert Zweden ook enorme hoeveelheden ijzer erts via de ijsvrije Noorse haven Nar vik uit. Het erts is een van ,de pijlers, waar de Zweedse welvaart op rust. De tweede is de hoog ontwikkelde mecha nische en elektro-technische industrie. Namen als Husqvarna en Bofors, als Ericsson zijn over de gehele wereld be kend. Maar daarnaast mag men het hout en de houtprodukten niet onderschatten. Zweden is voor meer dan de helft be dekt met bossen van goede kwaliteit en strenge voorschriften zien erop toe, dat op deze natuurlijke rijkdom niet wordt ingeteerd en dat gekapt hout ver vangen wordt door nieuwe, vaak ver edelde aanplant. Zweden is na Canada het tweede land op de houtuitvoerlijst. Maar hout levert ook de cellulose, een zeer belangrijke grondstof voor de che mische industtrie. Ook als aanvullende exploitatie, voor het boerenbedrijf zijn de bossen onmisbaar. In dit noordelijke land met zijn lange en harde winters is 't bosbedrijf nood zakelijk om de boeren een redelijk be staan te verzekeren. Om vele redenen is het echter een moeilijk bestaan. Het barre klimaat, het grote isolement, het zoveel zwaardere en ook langduriger werk uiten zich in een trek naar de steden, hetgeen eerst de o.a. door me chanisatie van de landbouw veroorzaak te overbevolking op het platteland ver lichtte, maar nu zelfs tot ontvolking dreigt te leiden, zodat de boerenpartij aandringt* op het nemen van maatrege len om door middel yan industriële ves tigingen vooral de jongeren een aan vaardbaar bestaan te bieden. De zuig kracht van de stad met de zich voort durend sterk uitbreidende industrialisa tie, met haar grotere afwisseling in amusement en ontwikkelingsmogelijk heden is echter nog onverzwakt, nu 't tekort' aan arbeidskrachten zo groot is, dat er zelfs plaats is voor veel immi granten, vluchtelingen uit de Baltische landen, maar ook veel Finnen, die in eigen land werkloosheid kennen. Deze nijpende schaarste aan arbeids krachten en de wetenschap, dat de toe neming van de bevolking door het be trekkelijk lage geboortecijfer maar ge ring zal blijven, heeft de Zweedse in dustrie na de Amerikaanse tot een van de best geoutilleerde ter wereld ge maakt. Een Zweed spreekt over zijn land graag als het Amerika van Euro pa, wat productiviteit en wat hoge le vensstandaard betreft. De Zweed heeft een hoog loon en 't feit, dat vele vrou wen werken, waardoor het gezinsinko men zeer hoog ligt, stelt hem tot een hoge mate van luxe in staat. Zorg voor de toekomst behoeft 'n inwoner van dit land niet te hebben. De sociale voorzieningen staan op hoog peil, voor de oude dag bestaat al een goede staatsregeling, die men echter nog verder wil uitbreiden, wat in 't najaar aan 'n volksstem ming onderworpen zal worden. So ciale maatregelen eisen ongeveer 40 pet. van de begroting op. Een zeer snelle groei van de stadsbe volking leidt tot een ganse reeks pro blemen, zoals het woningvraagstuk (de Zweed is kleinbehuisd voor veel geld) en een zekere ontworteldheid, die zich vooral bij de jongeren, die veel geld en geen zorgen voor de toekomst heb ben (sociale voorzieningen en grote vraag op de arbeidsmarkt), uit in ban-1- deloosheid, mede als gevolg ook van de geringe weerstand, die vele Zweden aan het drinken bieden. Hoe acuut dat pro bleem is, blijkt wel uit het feit, dat nergens de geheelonthoudersbeweging zo principieel en omvangrijk is als in Zweden. Tot voor kort bestond in Zwe den nog een rantsoeneringsstelsel van sterke drank; de opheffing daarvan heeft geleid tot een,sterke stijging van de alcoholverkoop, maar, men verwacht, dat gezondere tendenties veld zullen winnen. Het bezoek van ons koninklijk paar zal voornamelijk Stockholm gelden, de koningin van Malaren, het langgestrek- te meer op welks oevers de stad is ge bouwd. De oude stadskern, Gamla Sta'n is allang het centrum van de stad niet meer. Die is verschoven naar het noor den, waar de winkels ruimte vonden, waar de kranten gevestigd zijn, waar de vele schouwburgen en bioscopen 'n onderdeel van het uitgaande leven vor men. Stockholm, de rusteloze hoofdstad van een land, dat door zijn grote uitge strektheid, door zijn eindeloze bossen, afgewisseld met schilderachtige meren en meertjes, met een prachtig hoogge bergte langs de grens met Noorwegen, zo'n rijke bron van rust is. Zijn jongste prestatie: een kunst- hart. 20 Mei zal 't 30 jaar geleden zijn, dat de eerste mens er in slaagde een onon derbroken vlucht van New York naar Parijs dwars over de oceaan te maken. Die mens was Charles A. Lind bergh. Hij begon zijn loopbaan als stuntvlie ger en parachutist en voorzag de eerste tijd in zijn onderhoud door het geven van vliegdemonstraties. Later werd hij verkeersvlieger en piloot van de post vliegtuigen, die 's nachts de post in de Verenigde Staten van Noord-Amerika vervoerden. Aangelokt door de uitge loofde prijs van 25.000 dollar door de New Yorkse hotelier Raymond Orteig „lapte" hij het hem, zoals de New York Times het uitdrukte, 25 jaar oud zijnde. Zijn hele bezit van 2000 dollar stak hij in deze onderneming en liet een spe ciaal toestel een Ryan-eendekkertje bouwen. Een groep zakenlieden uit St. Louis legde er nog 12.000 dollar bij en aldus noemde hij zijn toestel „Spirit of St. Louis". Het was echter een zeer riskante onderneming, want de uitge loofde prijs dateerde al van 1919 en nog was niemand er in geslaagd deze in de wacht te slepen. Enkelen vóór hem, die het waagden, verdwenen in 't niet... Maar hij vertrouwde op zijn bijnaam „Lucky Lindy", die hij verworven had in de tijd, toen hij verschillende malen zijn onklaar geraakte machine per pa rachute moest verlaten. Gevecht tegen de slaap. Die bewuste dag was het goed weer en Lindbergh, die van louter emotie in 24 uur geen oog dicht had gedaan, klau terde 's morgens om kwart voor acht in zijn kist. De „Spirit of St. Louis" was zwaar beladen vanwege de extra hoe veelheid benzine aan boord. De start lukte niet zo best en rakelings scheer de hij over telegraafdraden en bomen, maar dan had hij het toestel volkomen in zijn macht, 's Avonds om kwart over zeven passeerde hij St. Johns op New- Foundland en begon de sprong over de oceaan. Inmiddels had hij met een hardnek kige slaap te kampen, die hem steeds trachtte te overmannen en bij het zo nu en dan duiken uit hét laaghangende wolkendek, moest hij met schrik con stateren maar dertig meter boven het water te vliegen. Na zeven en twintig uur vliegen ont waarde hij nog steeds wolken en wa ter, wat hem wel enige onrust bezorg de. Maar, zoals dat meer gaat: als de nood het hoogst is, is de redding' nabij. Hij zag beneden zich vissersscheepjes, met. wie hij probeerde tevergeefs in con tact te komen. Even later kwam de Ierse kust in zicht en kreeg men op de grond het toestel in de gaten, zodat 't nieuws hem al vooruit snelde. Toen hij dan na 33 uur vliegen de Eiffeltoren. in het vizier kreeg, was zijn tocht volbracht. Alleen de prijs. Op 't vliegveld Le Bourget, waar hij landde, verdrong zich een grote menig te rond de held, die het presteerde om zonder onderbreken de 5300 km af te leggen. Dagenlang werd hij gehuldigd en toen hij naar zijn vaderland terug reisde, stelde, de Amerikaanse marine hem een kruiser ter beschikking en werden hem allerlei fraaie aanbiedin gen gedaan. Eenvoudige jongen als hij was, wees hij alles van de hand en ac cepteerde alleen de uitgeloofde Orteig- prijs. Steeds is hij een bekendheid geble ven, èn door zijn vluchten, die hij thans in gezelschap van zijn vrouw maakte, èn door het droeve feit, dat een kidnapper zijn zoontje ontvoerde en vermoordde. In 1931 maakte hij een exploratie- vlucht via de Noordpool naar China en twee jaar later een soortgelijke vlucht via Groenland naar Europa en langs Zuid-Amerika weer terug. Een kunsthart. In later jaren ondernam Lindbergh die inmiddels een hoge vliegrang had bereikt in opdracht van de Ameri kaanse regering reizen naar Duitsland en Rusland en liet meermalen 'n waar schuwende stem horen over de Duitse oorlogsvoorbereidingen. Aangezien hij zijn bewondering voor de Duitse pres taties op luchtvaartgebied niet onder stoelen of banken stak, werd hij wel dra voor pro-Duits aangezien. Hoewel hij nu na de laatste oorlog niet meer zo op de voorgrond treedt, geldt Lindbergh nog steeds als een van de invloedrijkste figuren op luchtvaart gebied in Amerika en voert hij nog re gelmatig speciale opdrachten voor zijn regering uit. Dat hij ook nog op ander gebied naam gemaakt heeft, is misschien minder be kend. In samenwerking met Dr. Carrel heeft hij een pomp en wel een kunst- hart uitgevonden, waarmee cultures in vitro gevoed kunnen worden. Aboimé's op Holtens Nieuwsblad bui ten de gemeente Holten worden beleefd verzocht hun abonnementsgeld (per half. jaar 2.70 of voor het gehele jaar 5.40) te willen voldoen op girorekening nr. 175587 van de Coöp. Boerenleenbank te Holten. Bij het overmaken even vermelden Abonnementsgeld Holtens Nieuwsblad. Mocht de overschrijving op 8 mei nog niet in ons bezit zijn, dan ontvangt men een postkwitantie (plus 35 cent innings- lsosten). Vertrouwende op aller welwillende me dewerking, ADM. HOLTENS NIEUWSBLAD. MijnHardt's Hoofdptjnpoeders. Doos 50 cent

Erfgoed Rijssen-Holten

Holtens Nieuwsblad | 1957 | | pagina 3