Opvoeding tot Staatsburger AGENDA jfo. 5. Jaargang 7. ZATERDAG 5 FEBRUARI 1955 Verschijnt elke Zaterdag. HO T NS NIEUWSBLAD abonnementsprijs van du blad bedraagt f 1.15 p. kwartaal Uitgave van de Stichting „Holtens Nieuwsblad" te Holten. Telef. K 5J/83 - 2SJf Adv.-prijs115 m.m. (d contant1.50. Iedere m.m. meer f 0.06 Burgemeester Enklaar sprak voor de C*J*M.V+-ers* Op uitnodiging van de plaatselijke afdeling van het Chr. Jonge Mannen Verbond (C.J.M.V.) sprak Vrijdagavond yan de vorige week in „Irene" burge meester mr W. H. Enklaar over het be langrijke onderwerp „Opvoeding tot Staatsburger". Bij het behandelen van dit onderwerp aldus spr. is het duidelijk, dat wij daar bij allereerst nagaan wat een staats burger is, aan welke criteria deze heeft te beantwoorden, voordat de opvoeding tot dit staatsburgerschap ter sprake kan komen. Wij willen deze avond nagaan wat er van ons als Staatsburger mag wor den verwacht, aan welke eisen wij heb ben te voldoen om bovendien een goed Staatsburger te zijn. Wij allen, die het Nederlanderschap bezitten, doordat wij uit Nederlandse ouders geboren zijn of door naturalisa tie, zijn Nederlandse staatsburgers. Hieraan ontlenen wij rechten en hier uit spruiten verplichtingen voort. Deze rechten en plichten van de Staatsburger zijn bij de wet geregeld. Het recht verstaan van deze twee, rechten en plichten, en hiernaar handelen is de minimum eis waaraan men heeft te voldoen om een goed Staatsburger te zijn. Natuurlijk onze rechten kennen wij over het algemeen bijzonder goed, men spreekt nu eenmaal liever over rech ten dan over plichten. In onze grondwet zijn de z.g. grond rechten vastgelegd, dat zijn rechten zon der welke onze Nederlandse Staat niet zou zijn wat zij is, een staat waarin de geestelijke en persoonlijke vrijheid van het individu wordt geëerbiedigd en ge- Vrijheid is voor ons volk van grote onweerstaanbare kracht. Een volk dat zijn vrijheid verwerpt, dat afstand doet van zijn grondrechten, van de vrijheid van godsdienst en ge weten, van de vrijheid van drukpers en vergadering, van zijn onafhankelijke rechtspraak, dat volk kan materieel nog zo welvarend zijn, dat volk gaat niettemin geestelijk te gronde. De ze vrijheden mogen niet ontaarden in een vrijheid in ongebondenheid. Wie lid is van een gezin, zal zich aan de ordè van dat gezin hebben te onderwerpen. Wie lid is van een vereniging, zal haar reglementen hebben te eerbiedigen en zo zal hij die deel uitmaakt van een Staatsgemeenschap, dus Staatsburger is, zich hebben te voegen naar de wet ten en verordeningen van die Staat. Zo houdt de vrijheid van de enkeling op waar de belangen van de gemeen schap worden geschaad- In het oud-vaderlands recht komt 'n stelregel voor, die ook in onze tijd van recente watersnood nog een duidelijke taak spreekt: „Wie niet meedijkl in nood, ver beurt zijn erf". Dat wil eigenlijk dit zeggen, dat hij die slechts om eigen erf, om eigen be lang bedacht is en daarbij de belangen van anderen, het algemeen belang niet telt, niet thuis behoort in de gemeen schap waarvan hij deel uitmaakt, en uitgestoten behoort te worden. Wij hebben toch allen te zamen een gemeenschappelijke verantwoordelijk heid te dragen voor de publieke zaak. Wij hebben meer plichten als staats burger, dan die welke bij de wet ons zijn opgelegd. Vrijheidszin, gemeenschapszin en bur gerzin, zijn wel de kenmerken welke 'n goed staatsburger in zich moet dragen, het zijn bovendien de voorwaarden, waardoor de burgers de democratie tot een levend begrip kunnen maken. Het is een voorrecht om lid te mogen zijn van een democratische staat. Wij hebben in het jongste verleden moeten ervaren, wat ons lot is, wanneer al on ze democratische vrijheden worden ver trapt, wanneer het leven van zijn in houd en waarde wordt beroofd, wan neer wij moeten leven in angst en on derdrukking. Zo te mogen leven, als wij thans mo gen doen, legt ons vex-plichtingen op. Wij hebben actief mede te leven met 't wel en wee van ons land, ons gewest, onze streek, onze gemeente- Meeleven, maar bovenal ook mede- handelen. Op alle gebied des levens wordt onze activiteit gevraagd, wordt °P onze medewerking gerekend, wordt °P ons medeleven een beroep gedaan. Wij moeten niet als toeschouwer ter zijde blijven staan doch de handen uit de mouwen steken. Een goed staatsburger is hij of zij die zich bewust lid van de gemeenschap, die Staat heet, gevoelt en daarnaar wil leven en handelen. De grote staatsman Thorbecke heeft eens gezegd: „Het staatsburgerschap ttoet beginnen bij een werkzaam bur- Ik geloof dat dit juist is. Men zal in de eerste plaats zijn staatsburgerschap in plaatselijk verband en in gemeente lijke samenleving moeten beleven. Bin nen deze gemeenschap ook zal men in de eerste plaats van zijn burgerzin moe ten doen blijken. In dit verband moge ik wijzen op een hoogst ernstige zaak die ons allen raakt. Wie niet meedijkt, verbeurt zijn erf. Dat wil ook dit zeggen: Wie 'als volk niet bereid is z'n vrijheden en z'n volks bestaan te verdedigen, die zal dit erf deel der vaderen verbeuren, die zal de de zegeningen der democratie verlie zen. Hij is deze grote voorrechten niet waardig gebleken en hij zal moeten le ven onder tyrannie en dwinlandij. Welnu, voor het behoud van dit alies, daarvoor heeft iedere jongeman zijn vaderland als soldaat te dienen. Ons Nederlandse leger kan de hem toegedachte taak echter niet alleen ver vullen. Daarvoor is nodig dat het weet dat een binnenlands leger zorgt voor een dekking in de rug, voor de bestrij ding van de binnenlandse vijand. De Nederlandse regering heeft met recht gemeend hiervoor een beroep te mogen doen op de burgerzin van de Nederlandse staatburger. Met geringe offers aan tijd zou deze taak kunnen worden verricht door die jongemannen, die, om welke reden ook, aan de militaire dienstplicht zijn onttrokken of ontkomen. Wanneer ik de burgerzin in Hol ten zou moeten afmeten naar de be reidheid van de jongemannen in deze gemeente om toe te treden tot de Nationale Reserve of de Reserve Rijkspolitie, dan is het er droevig mee gesteld. Ik mag hier spreken tot een vereniging van Hervormde Jongemannen. Welnu, het gros van de Nationale Reserve in Holten wordt .gevormd door het Gerefor meerde volksdeel. Zij hebben getoond, dat wij in derdaad op ben kunnen rekenen. Dat zij met recht gezagsgetrouwe bur gers kunnen worden genoemd. Het gaat toch niet aan slechts een be paalde categorie de kastanjes uit 't vuur te laten halen. Ik acht dit beschamend en 't zou de schijn wekken, dat men aan de Hervormde kant slechts de rechten en niet de plichten kent van het staatsburgerschap. Onze Gereformeerde mede-bur gers hebben blijk gegeven dat het hun ernst is met hun staatsburger schap. Ik haal dit voorbeeld van onze Nationale Reserve hier niet al leen aan, om deze zaak nog eens onder uw aandacht te brengen, ik noem deze hier bovenal omdat hier zo treffend mede wordt gedemon streerd, wat van de staatsburger mag worden verwacht. Ik kan mij niet voorstellen, dat de jongemannen, die thans deel uitma ken van de Nationale Reserve dit doen, omdat zij er zoveel ambitie voor gevoelen soldaatje te spelen. Ik neem aan, dat het tegendeel waar is. Zij doen dit omdat hun verantwoor delijkheidsgevoel hen gebood te doen wat er van hen werd gevraagd: „Toetreden en him plicht doen." Bij de opvoeding tot het staatsburger schap hebben de verenigingen een taak, evenals de kerken en haar predikanten en alle leidslieden der jeugd. Op allen die invloed kunnen doen gel den op onze jeugd rust de onafwijsbare plicht er van te doordringen, dat er nu van hen iets gevraagd wordt, waarop zij geen neen mogen zeggen. Het gaat hier om het behoud van de gewetensvrijheid, de geloofsvrijheid; het gaat om alles, wat ons leven waarde schenkt. Het gaat er om dat wij kunnen zijn of niet zijn. Ik ben er mij van be wust, dat deze taak om onze jonge staatsburgers hiervan te doordringen, geen gemakkelijke is, maar zij moet worden aangevat. Uw staatsburgerschap van onze bege nadigde Staat der Nederlanden legt U en hen deze plicht op en ik houd er mij van overtuigd, dat gij en zij deze plicht bewust van uw verantwoordelijkheid, met ernst zullen volbrengen. Ik hoop zelfs, dat mijn woord heden avond in uw vergadering zoveel uitwer king zal hebben, dat vele leden van de C.J.M.V. het voorbeeld van hun Gere formeerde vrienden zullen volgen. Ons land heeft nodig strijdbare vrou wen en mannen, een strijdbare jeugd, die de kracht en de wil bezit om de grote geestelijke waarden van ons land te be schermen en te behouden. Wanneer de jeugd van Nederland, de jeugd ook van Holten, zich hiervan be wust is en zich voorbereidt op de taak, die haar wacht, dan zal zij gereed en toebereid zijn om de fakkel over te ne men van hen, die deze thans nog bran dende houden. Een verantwoordelijke taak wacht U- Het erfdeel der vaderen, het lot van Ne derland, uw land, het lot van Holten, uw gemeente, zal mede in uw handen wor den gelegd. Gij wordt geroepen om mede te dijken, opdat ons aller erf, ons goede Nederland, niet verloren ga. Gij hebt mede een dijk op te werpen tegen de ge varen, die ons, die de mensheid bedrei gen. Deze dijk moeten wij bouwen door gemeenschappelijke inspanning en door samenwerking. Met allen die van goede wille zijn, hebben wij te verdedigen het erfgoed onzer vaderen: Christendom, gemeen schapszin, vrijheid en vrede. Zorgt, dat gij zijt goede staatsburgers. Dan zult gij de taak die U wacht naar behoren kunnen volbrengen. Indien het gemeen U roept en het zal U roepen bezorgt het als Uw eigen, zo besloot burgemeester Enklaar zijn inleiding, waarvoor hem door de heer A. Westerik namens de C.J.M.V. hartelijk dank werd gezegd. TONEELAVOND VAN HET NVV Prachtig spel van het Volksto neel. De Bestuurdersbond van het NVV al hier heeft een groot deel harer leden en tal van toneelliefhebbers in onze plaats door het optreden van het Ned. Volkstoneel „De Toneelvereniging" in Amicitia Zaterdagavond, weer ;n mooie avond bezorgd. Frits van Dijk en zijn groepje speelden „Anna Christie", een vier-acter van wijlen de Ierse schrijver Eugène O'Neill, een van de grootste toneelschrijvers van deze eeuw. Het is een zeemansstuk, waarin meer onkuise taal voorkomt dan in normale toneelstukken, zo is het nu eenmaal ook in 't zeemansleven, maar het spel van dit beroepsgezelschap was bizon der sterk en meeslepend. Het was jammer, dat de zaal niet he lemaal bezet was, want van de zijde van het NVV getroost men zich veel kosten, waarvoor men dan ook van de zijde der leden gaarne belangstelling wil zien. Het stuk speelt in een havenkroeg in New York City en aan dek van de „Simeon Winthrop", in de haven van Province Town en handelt over de moederloze Anna Christie, de dochter van kapitein Chris Christophersen, die op het land is uitbesteed geweest en na een ernstige ziekte bij haar vader aan boord van de „Simeon Winthrop" komt. Er is al vroeg misbruik gemaakt van haar onbeschermdheid en oner varenheid, maar door de rust aan boord komt zij los van haar cynische her inneringen en zo ziet men haar in het tweede bedrijf een geheel ander meisje worden. Door een toeval krijgt ze ken nis aan een jonge zeeman, de stoker Mat Burke aan boord van haar va ders schip. Zij beleeft hevige geluks momenten, maar als Mat onmiddellijk met haar trouwen wil, besluit ze met hem te breken op grond van haar ver leden. Bij Mat en haar brengt dat ster ke reacties en in een aangrijpende scène vertelt zij de beide mannen de waarheid over zichzelf. Beiden zoe ken hun heil aan de wal en Anna blijft verslagen achter, maar tenslotte over wint de liefde. Mat leert aanvaarden en vergeven. Anna wordt na een ont roerende scène met Mat haar gekrenk te trots de baas. Met intense spanning heeft het tal rijk publiek het stuk met z'n bonk zee mansleven en zijn diep menselijke mo menten gadegeslagen en het prachtige spel doerleefd van Andrea Homburg als Anna, de dochter: van kapitein Christophersen (Frits van Dijk); van Wim Hoddes als Mat Burke; van Aaf Bouber (uit „Bleke Bet") als Marthy Orven, de stille liefde van de kapitein en van Ad van Gessel als Larry, de kroegbaas. De meeste aanwezigen heb ben bizonder genoten. Het was onge woon stil in de zaal tijdens de opvoe ring. Hoewel de decors en o.a. het schip niet geheel tot hun recht kwamen, doordat 't toneel niet voldoende ruim te bood, deed dit geen* afbreuk op de uitvoering. De vice-voorzitter van de Bestuur dersbond, de heer H. Kolkman, kon in zijn welkomstwoord o.a. de 'bur gemeester en Mevr. Enklaar welkom heten. *Hij wees op het culturele werk van het NVV door deze toneelavonden en bracht het gezelschap aan het slot van de avond dank voor de mooie op voering. Een verloting met door de Holtense winkeliers gratis beschikbaar gestelde prachtige prijzen, besloot deze avond. GOEDE OUDERAVOND IN DIJKERHOEK Onder leiding van het hoofd van de school, de heer G. H. Wanders, werd Dinsdagavond j.l. een druk bezochte ouderavond gehouden van de openbare lagere school te Dijkerhoek. Van de gelegenheid om vanaf 7 uur het werk van de leerlingen in ogenschouw te nemen, werd druk gebruik gemaakt, zodat het reeds over achten was, voor dat de heer Wanders de bijeenkomst kon openen. Hij deed dit met een wel komstwoord aan de talrijke ouders en gaf daarna een overzicht van het wel en wee der school en van het onder wijs over het afgelopen jaar. Mej. T. C. A. Muys van de Moer herdacht aan het einde van 3xt jaar haar koperen jubileum als onderwijzeres in Dijker- hoek en voor haar deskundige arbeid in deze twaalf en een "half jaar bood het hoofd haar met een toepasselijk woord een kleine attentie aan. De heer Wanders bracht 't gemeen tebestuur dank voor het in orde bren gen van het laatste lokaal en voor de nieuwe vloeren en bracht nog de school- melkvoorziening ter sprake. Ook bij de rondvraag werd hierover nog van gedachten gewisseld, waarbij bleek, dat er geen tegenstanders zijn van deze voorziening, maar men was er ook niet bizonder enthousiast vóór. Het hoofd gaf als zijn persoonlijke mening te kennen, dat een geregelde melkvoor- ziening zeker in het belang van de kinderen is te achten, maar dat men zich eigenlijk begeeft op een terrein, waar de ouders een taak hebben. Niet temin zal het personeel zich gaarne de moeite getroosten als tot de verstrek king van schoolmelk wordt overge gaan. Tenslotte sprak de heer Wanders nog over de schoolreisjes en de wisseling van de leden der oudercommissie door het vertrek van de heer Kampen en het aftreden van de heer E. Veneklaas. De heer Kampen, die secretaris was, had in het notulenboek nog een harte lijke afscheidsgroet geschreven, welke werd voorgelezen. Hierna kwamen de penningmeesters van de oudercommissie en van het schoolfeest aan het woord. De ouder commissie boekte blijkens het verslag van de waarnemend penningmeester, de heer F. Sluiter, een batig saldo van f 41,20. De heer G. J. Klein Hegeman maakte als penningmeester der school feestcommissie gewag van wat ruimere baten, n.l. een batig saldo van f 120,10. De controle-commissie, bestaande uit de heren F. J. Wilmerink en W. Ren- sen, alsmede W. Stevens en G. J. J. Scheperman, hadden de boeken ingoe de orde bevonden, zodat aan de pen ningmeesters onder dankzegging de charge werd verleend. De nieuwe commissies zullen bestaan uit de heren Z. Zweers en G. J. Ulf- man voor controle van de oudercom missie en J. H. Veneklaas Slots en G. W. Noteboom voor de gelden van het schoolfeest. Bij de verkiezing van twee leden der oudercommissie werden na enkele stemmingen in de vacature Kampen gekozen de heer Js. Rensen en in de vacature Veneklaas de heer T. Pin- kert. De heer F. Sluiter werd met al gemene stemmen herkozen. De heer D. Veneklaas werd herko zen als lid der schoolfeestcommissie. Er werden vervolgens enkele aan delen uitgeloot in het filmtoestel, ter wijl een kleine verloting werd gehou den ten bate van de kas. Bij de rondvraag werd nog besloten met de leerlingen de operette „Zwaan kleef aan" in Holten te bezoeken, wel ke Donderdag en Vrijdag door school kinderen gegeven wordt voor ..Volks onderwijs". Na de pauze werden met het eigen filmtoestel aardige filmpjes vertoond van het Paasfeest in Twente, de post zegel 100 jaar en een komisch rol prent je met Charley Chaplin in de hoofdrol. Het was al laat geworden, toen de heer Wanders met een „wel thuis" de avond sloot. FILMAVOND VAN DE NATIONALE De Nat. Levensverzekeringsbank N.V. te Utrecht houdt op Woensdag 9 Febr. a.s. weer een filmavond in Amicitia, waarop de nieuwste films van deze maatschappij worden vertoond. Be halve de bedrijfsfilm ziet men beelden van de autorennen om de Grand Prix, „De blue bloods" in Canada, de oplei ding van verkeersvlieger in Engeland en een komische rolprent. Nadere bi- zonderheden vindt men in 'n annonce. De Nationale weet haar gasten te ont vangen, want er wordt de bezo'ekers een kopje koffie en een goede sigaar aangeboden. COMMIES TER SECRETARIE BENOEMD Tot commies ter secretarie dezer ge meente is benoemd de heer G. Emmens, adjunct-commies A ter secretarie van; Emmen. De benoemde zal waarschijn-1 lijk op 1 Mei a.s. in functie treden. Dinsdag en Donderdag van 912 uur: Aangifte hondenbelasting ter gemeen te-secretarie (uiterlijk tot 1 Maart). Zaterdag 5 Febr.: Laatste dag inleve ren brieven koop burgerwoonhuis. Maandag 7 Febr., 's av. 7.30 uur: Le denvergadering Fokver. Fries-Holland se; tevens vertoning lichtbeelden fok- veedag 1954, door de heer Dijkstra, bij Stationskoffiehuis Kalfsterman. Woensdag 9 Febr.: Filmavond van de Nationale Levensverz. Bank in Ami citia. Woensdag 9 Febr., Gebouw „Irene", 7 uur: Jaarfeest van de Meisjesclubs „Martha" en „Jong Leven", zaal open 6.30 uur (zie adv. in 't volgend num mer). Woensdag 9 Febr., gebouw „Irene", 7 uur: Jaarfeest van de Meisjesclubs „Martha" en „Jong Leven". Zaal open 6.30 uur (zie adv.). Donderdag 10 Febr., Gebouw „Reho- both", 7.30 uur. Spreker Ds H. de Moor, Geref. pred. te Enschede, over het onderwerp „De oecumenische be weging". Zaterdag 12 Febr.: Tweede uitvoering van de Mandoline Club „Jong Leven", met medewerking van de Larense Schotsers en Gait Jan Kruutmoes, in Amicitia. Maandag 21 Febr.: Gecombineerde ver gadering Geref. Meisjes- en Jongens ver. met C.J.M.V. en C.J.V.F. in „Ire ne". Aanvang half acht. Spreker: Ds. Postma van Nijverdal. Onderwerp: „Jeugd en Wereld". Vrijdag 18 Febr.: Lezing over de toe komstige Ouderdomsvoorziening, in zaal K. ter Horst. Zaterdag 26 FebruariUitvoering van de Arb.toneelver. V.O.P. in zaal Maats. Zaterdag 5 Maart in „Irene": Twee film voorstellingen, om 7 en 9.15 uur, van de film: „Maarten Luther". Dinsdag 8 en Woensdag 9 Maart in „Irene": Jaarlijkse uitvoering van de C.J.M.V. (dorp), om 7 uur. Opvoering van het toneelstuk: „Aili, wolven om de duivelskloof". Vrijdag 18 Februari, 's avonds 7.30 uur, gebouw „Irene". Praatavond C.B.T.B. Woensdag 9 Maart (Biddag)Grote Bazar ten bate van de Christelijke Kleuterschool in 't gebouw „Reho- both". DE TOEKOMSTIGE OUDERDOMSVOORZIENING De toekomstige ouderdomsvoorzie ning houdt de geesten, bezig. Van ver schillende zijden trekt men er op uit om het publiek een inzicht te geven en voor te lichten omtrent deze belang rijke zaak. De afdeling Holten van de Bond voor Staatspensionnering houdt op Vrijdag 11 Februari a.s. in zaal Maats een open bare vergadering, waarin als spreker zal optreden het lid van het hoofdbe stuur, de heer J. van Ernst uit Apel doorn. In een annonce vindt men hier omtrent nadere bizonderheden. Op Vrijdag 18 Februari d.o.v. houdt de heer J. Bouma te Utrecht zijn on langs uitgestelde spreekbeurt op een cursusavond voor de leden van 't NVV, in de zaal van de heer K. ter Horst. Deze avond is ook toegankelijk voor ouderen, die belang stellen in deze ma terie. Men make van een dezer gelegenhe den gebruik om eens te horen wat er op het spel staat. VOORDRACHT- EN FILMAVOND IN „IRENE" Ter gelegenheid van de verjaardag van Prinses Beatrix werd door de Ire- ne-commissie in het jeugdgebouw van die naam een voordracht- en film avond belegd. Onze oud-plaatsgenoot, de heer H. J. Hoeve, thans te Oosterbeek, droeg deze avond tal van aardige gedichten voor, die met grote belangstelling door de overigens niet talrijke bezoe kers werden aangehoord. Na een ode aan ons vaderland „Mijn Holland", droeg de heer Hoeve het pathetisch gedicht voor van J. J. L. ten Cate „Des zan gers vloek" en „Grootvader" van E. van Dalen. Ook in het meer komisch genre wist hij de aanwezigen te boei en met „Een huiselijk toneeltje" en het in dialect voorgedragen „Jan op zoek naar een vrouw". Bizonder boei end en van diepe inhoud waren o.a. „Liefdessmart en liefdeskracht" van Laurillard, „Eeltink. de klokluider" en het prachtige „Barabbas" van Jan H. de Groot. De heer A. Westerik, die de aanwe zigen welkom heette, was de tolk der aanwezigen, toen hij de heer Hoeve dank bracht voor zijn prachtige voor drachten. Hierna werd vertoond de zeer be kende film „De kleine wereld van Don Camillo", die de toeschouwers in haar zeer bonte afwisseling van taferelen wel een bizondere kijk gegeven heeft op de inhoud van het gelijknamige boek. De avond werd besloten met een kleine verloting en het zingen van 2 coupletten van het Wilhelmus. in

Erfgoed Rijssen-Holten

Holtens Nieuwsblad | 1955 | | pagina 1