PK.VflKKLEDING
JeMz
Holteos
Nieuwsblad
Nieuw land groeit in 't Verre Oosten.
¥eilig Verkeer
GEBR. SCHUPPERT |J|
Goede toekomstkansen voor Nieuw Guinee.
Officiële publicaties
ZO-N GROET
DOET JE GOED!
Nijverdalsche
Drukkerij
jan Wiggers, Kolweg A 171e, Tel. 356
Adverteren
in Hollens Nieuwsblad
is verkopen
ijke
erp
>P),
Ook goud en zilver in 't Nederlandse deel?
Enkele jaren geleden was Nieuw Guinee nog een der „vergeten" landen
van de wereld. Nadat Nederland zijn bestuur in Indië ging liquideren en
de jonge Indonesische staat zijn intree deed in de wereld, kwamen de
Papoea-landen plotseling in het midden van de belangstelling te staan.
Het grote eiland Nieuw Guinee wordt nu dagelijks genoemd, omdat Soe-
karno en zijn volgelingen hier hun begerende ogen op gevestigd hebben,
terwijl Nederland alle krachten inspant zijn laatste bezittingen in Azië te
behouden.
Merkwaardig genoeg wenst Indonesië-alleen de zeggenschap over het wes
telijk deel van dit nog onontgonnen gebied. Men beweert wel in alle talen,
dat dit stuk eiland zowel door zijn ligging als door de aard van zijn be
woners tot de nieuwe staat behoort, maar deze redenering gaat dan ook
zeker op voor oostelijk Nieuw Guinee, dat practisch aan Australië toe
behoort, al hebben theoretisch de Verenigde Naties nog zeggenschap over
oostelijk Nieuw Guinee, maar hierover wordt met geen woord gerept.
Nederland heeft lange jaren de ge-
egenheid gehad het gehele eiland onder
ijn bestuur te brengen. Het toonde echter
ireinig belangstelling en knipte 't grote
and in twee gelijke delen, die zowel wat
(orm als bevolkingsdichtheid en bodem
gesteldheid betreffen, opvallende gelijke-
lissen vertonen. Op de westelijke helft
werd onze driekleur geplant, terwijl de
voor een andere liefhebber werd
jrijsgegeven. In Australië toonde men er
tel belangstelling voor. Engeland had
toen in de „nieuwste wereld" nog veel
ieggenschap, zodat in 1884 een Brits pro-
ectoraat werd ingesteld over de oostpunt
ran het overgebleven deel. Daartussen
lag nog een niemandsland, waar 't Duitse
Rijk zich over ontfermde. Aanvankelijk
iond Bismarck het voldoende om het be-
ituur over te laten aan een Duitse han-
ielmaatschappij, doch in 1899 waren de
resultaten hiervan dermate bedroevend,
iat de keizer besloot het gebied onder
•egeringsbestuur te brengen. Tenslotte
noest men enige aandacht schenken aan
•en stuk „Reich", dat met de naam Kaiser
Wilhelmsland vereerd werd en vanaf dat
noment werd Duitsland in het verre oos-
ien, evenals in Europa, onze oosterbuur.
Niet zodra brak de eerste wereldoorlog
uit of Australië bezette het Wilhelmsland
en sindsdien is het met het Duitse be
stuur gedaan geweest. Na de vrede van
Versailles werd Wilhelmsland als man
daatgebied aan het land van kangoeroe's
en konijnen toegewezen, maar de admi-
uistratie werd gescheiden van de bezitting
Papoea in de oosthoek.
In de jongste oorlog hebben de Japan
ners op geheel Nieuw Guinee de scepter
gezwaaid. Zij beperkten hun controle in
algemeen tot de randgebieden, want
dke zoon van Hirohito, die zich te ver in
set binnenland waagde, werd daar spoe-
door de vijandig gezinde Papoea's uit
weg geruimd. Het gehele toch al niet
jeperfectionneerde administratieve appa-
ging verloren, zodat na de capitulatie
ran het „gele rijk" een geheel nieuw be
stuur moest worden opgebouwd. Austra-
herkreeg zijn rechten op het eiland en
teeft van de gelegenheid gebruik ge
kt om het nu onder één centraal be
stuur te brengen. Als voorlopige hoofd
stad werd Port Moresby aangewezen.
VADER HEEFT NIETS TE
VERTELLEN.
Stellig kan men geheel Nieuw Guinee
)g tot de primitieve landen rekenen.
Alleen het oostelijk deel heeft een opper
vlakte van ongeveer 400.000 vierkante
silometer, maar er wonen misschien tien
luizend blanken en andere vreemdelin
gen, terwijl de Papoea-bevolking nog
geen anderhalf millioen mensen omvat.
Deze oorspronkelijke bewoners leven in
tamverband. Hun maatschappelijke orde
die van het matriarchaat. Dit houdt in,
iat de broers van de moeders als gezins
hoofd optreden en ook de familiebezit-
lin'gén beheren. De vaders zijn er dus
figuren met een zeer ondergeschikte
positie.
Over 't algemeen is de bevolking zeer
rustig en niet veeleisend. De mannen dra
geen kleding of slechts een gordel
fan bladeren, vezels of boombast, terwijl
ie vrouw genoegen neemt met een rokje
van hetzelfde materiaal. Men versiert
rich daarnaast met bloemen, schelpen en
veren of draagt banden en stokken door
e neus.
Vroeger leefden deze mensen groten-
ieels van de jacht. Het zijn uitstekende
jagers, die zich slechts van pijl en boog
bedienen om hun prooi te bemachtigen^
Tot die prooi hebben vroeger ook de men
sen behoord en het heeft de Australische
regering heel wat hoofdbrekens gekost
om deze onderdanen bij te brengen, dat
men in een moderne wereld geen men
senvlees eet, zelfs al is er geen ander
boutje in de buurt. Er zullen dus wel
vleesloze dagen zijn ingevoerd op Nieuw
Guinee.
Een bezwaar is dat overigens niet, want
de hoeveelheid landbouwproducten, die
bet land voortbrengt, neemt toe. Een van
voornaamste export-producten is de
copra. Om tot die export te geraken,
Hoest er een klapperverbouw op grote
schaal tot stand komen. Men verkreeg die
door een systeem van belastingheffen in
te voeren, waarbij men betaalt met cocos-
noten. Elke Papoea moet meehelpen met
klappercultuur en wie alleen geen
klappertuin kan onderhouden doet het
coöperatief, dat wil zeggen in groepsver-
'and.
GOUD EN ZILVER.
Ook de blanken hebben niet stilgezeten.
Zij legden rubberplantages aan en zorgden
Voor koffietuinen, terwijl er ook grote
boeveelheden kapok en cacao op de
markt komen. Door de grote uitgestrekt
heid van het land en de zeer dunne be
volking vecht men er voortdurend tegen
«en tekort aan arbeidskrachten, die ge
deeltelijk worden weggezogen door de
mijnbouw. Men vindt goud- en zilver
mijnen in Australisch Nieuw Guinee en
men houdt er ernstig rekening mee, dat
er grote hoeveelheden olie in de grond
zitten. Dat houdt grote beloften in voor
de toekomst, vooral wanneer Australië
zelf zich gaat ontwikkelen tot 'n wereld
deel van betekenis. Veel tekenen wijzen
er op, dat men alle krachten inspant, zo
spoedig mogelijk tot dit doel te geraken.
Mocht men daarin slagen dan zal men
het voordeel genieten dicht bij huis in
eigen bodem over oliebronnen te beschik
ken.
Het zal duidelijk zijn, dat men in Aus
tralië tot elke prijs het bezit van oostelijk
Nieuw Guinea zal trachten te behouden.
Om dezelfde reden is dit land ten zeerste
geïnteresseerd in het wel en wee van
het westelijk deel, waar Nederland nog
de scepter zwaait.
Reeds nu tracht de australische rege
ring de verbindingswegen met Papoea zo
veel mogelijk te verbeteren, om de ban
den met dit gebied zo nauw mogelijk
aan te halen. De luchtvaart bewijst daar
bij onschatbare diensten. In Lae, ergens
midden in de rimboe, vindt men een mo
derne luchthaven, nu al een centrum
voor het wereldluchtverkeer. In de toe
komst zullen nog meer vliegvelden ver
rijzen.
Aap, noot, mies.
Het onderwijs in deze primitieve ge
bieden wordt verzorgd door het gouver
nement en de zending. Al te veel moet
men zich daar nu nog niet van voorstel
len. Langzaam zien we de vergeten lan
den de weg der moderne beschaving be
treden. Dat blijkt ook uit het ruilver
keer, waar de schelpen als ruilmiddel
hebben afgedaan en zijn vervangen door
het australisch pond. De australische re
gering staat echter nog voor een gigan
tische taak. Daarvan is zij zich bewust.
Aan de andere zijde van dit Nieuw-
Guinee wappert onze vlag. Gezien de
internationale situatie en de houding
van Australië is er alle hoop, dat wij dit
gebied zullen behouden. Een gebied met
dezelfde vraagstukken als die van het
oostelijk deel. Wellicht zitten ook daar
nog schatten in de bodem. Wij zouden
een grote steun vinden in een goede
australische buur, die wij omgekeerd
weer van dienst kunnen zijn. Daarom is
een gecoördineerd optreden van Neder
land en Australië ten opzichte van
Nieuw Guinee zeer gewenst.
Er zijn veel emigratie-plannen van
Nederlanders naar Australië. Schepen vol
toekomstige burgers van het jonge we
relddeel aan de rand van de Pacific kie
zen zee. Zij zullen de banden tussen
Australië en Nederland versterken. Zij
kunnen in de toekomst het hunne er toe
bijdragen, dat Nieuw Guinee wordt ver
heven tot een belangrijker gebied. In de
nauwe samenwerking tussen Nederland
en Australië èn tussen de beide delen
van het grote eiland, dat zij samen bezit
ten, ligt de basis van nieuwe toekomstige
welvaart voor beide landen.
A. G. H.
VERBOD STILSTAAN.
De wet noemt bepaalde gevallen, waar
in het absoluut verboden is stil te staan
met voertuigen, rij- of trekdieren, of vee,
en wel:
1. Men stopt niet op een weg, waar
op een stopverbod van kracht is en is
aangegeven door een rond donkerblauw
bord met rode rand en balk, waar met
witte letters op staat aangegeven „Stop-
verbod". (Dit verbod kan gelden voor
de gehele weg, doch ook voor de linker-
of rechterhelft, dan is van het bord res
pectievelijk de rechter- of de linkerhelft
wit. Ook kan het van kracht zijn voor
bepaalde uren, die onder het bord staan
aangegeven).
2. Ook stopt men niet op rijwiel- of
voetpaden, alleen met rijwielen mag dat
wel.
3. Op een brug, op een viaduct, in
een onderdoorgang wordt evenmin ge
stopt.
4. Tevens stopt men niet in of nabij
een bocht en op of nabij het hoogste
punt van een helling, tenzij het uitzicht
voor het overige verkeer voldoende vrij
blyft.
5. Naast of op een afstand van min
der dan 5 m. van een verkeersheuvel,
tenzij de breedte van de rijbaan naast de
verkeersheuvel ten minste 6 m. bedraagt,
is het verboden stil te staan.
6. Op een afstand van minder dan
12 m. van een bord tot aanduiding van
een bushalte is eveneens geen gelegen
heid om te stoppen, behalve voor de
autobussen.
7. Op een middenbaan of één der bin
nenbanen, wanneer drie of meer rijbanen
naast elkander liggen, wordt niet anders
gestopt dan door autobussen, die daar
hun halteplaats hebben.
8. Verder stopt men niet op een aan
geduide oversteekplaats voor voetgan
gers en rijwielen.
9. Voorts is het niet toegelaten te
stoppen bij kruisingen of splitsingen van
wegen binnen een afstand van 10 m. van
het snijpunt der rijbaankanten of de ver
lengden daarvan.
Bovendien geeft de wet nog een alge
meen voorschrift, waarbij het is verbo
den te doen of te laten stilstaan met
voertuigen, rij- of trekdieren of vee, zo
danig dat de vrijheid van het verkeer
daardoor onnodig wordt belemmerd,
maar ook de veiligheid van de weg mag
niet in gevaar worden gebracht.
Deze algemene regel houdt veel in. Bij
het gaan stilstaan moet men steeds be
denken: hinder ik geen ander of geef ik
gelegenheid, dat een ander onverhoeds
op mijn auto, motor, rijwiel of wat ook
botst. Een veel voorkomende fout is
deze, dat men op een niet te brede weg
wil gaan staan, terwijl er alreeds een
voertuig van de tegenovergestelde rich
ting is gekomen en op de rechterzijde
(voor de bestuurder) van de weg is ge
parkeerd en dan zo gaat staan, dat of
de doortocht wordt belemmerd of men
geweldig moet remmen om dan langs die
beide voertuigen heen te kunnen laveren.
Dit laatste is ook de veiligheid van het
verkeer in gevaar brengen.
Behoudens dat voor de rechterzijde
van de weg een stopverbod geldt is het
verboden links te gaan stil staan.
Het antwoord op de vraag, waar men
dan wel, na het omzeilen van bovenge
noemde klippen, mag stoppen is: „Op
een afzonderlijk daarvoor bestemd weg
gedeelte en bij gebreke hieraan aan de
uiterste rechterzijde van de rijbaan".
Schouw Waterleidingen.
Burgemeester en Wethouders van Hol
ten brengen bij deze ter kennis van be
langhebbenden, dat op de hierna bepaalde
dagen zal worden overgegaan tot het
schouwen der waterleidingen
in de gemeente, te weten op:
Dinsdag 15 Mei a.s.: de Kleine Waterlei
ding, de Klaphekkewaterleiding en de
Steeg-Egbertswaterleiding.
Woensdag 16 Mei a.s.: de Koordes- en
Schuttewaterleiding alsmede de Essen-
en Boerendanswaterleiding.
De onderhoudsplichtigen worden her
innerd aan art. 19, eerste lid en 20, eerste
en tweede lid van het Reglement op de
Waterleidingen luidende:
Artikel 19, eerste lid: „De waterleidin
gen worden tegen elke schouw van alle
riet, biezen, lies en andere ruigten door
het verwijderen van de wortels dezer
planten gezuiverd, tot op de door Burge
meester en Wethouders te bepalen diepte
uitgediept en tot op de ligger vermelde
bodembreedte gebracht, aan de kanten
afgestoken en de wallen of kanten opge
zet."
Artikel 20, eerste en tweede lid: „Bij
de zuivering der waterleidingen, welke
altijd van beneden af moet beginnen,
worden gesneden en losgemaakte ruigten
door de onderhoudsplichtige uit de wa
terleiding weggevoerd.
Iedere onderhoudsplichtige plaatst ge
durende de zuivering aan het einde van
zijn onraad een weep of weer, teneinde
wegdrijven der ruigten te voorkomen.
Holten, 25 April 1951.
Burgemeester en Wethouders
voornoemd:
W. H. ENKLAAR, Burgemeester.
S. SIKKES, Secretaris.
AANBESTEDING.
Op Donderdag 10 Mei 1951, des voor
middags 11 uur, zal door het Architecten
bureau L. C. v. d. Bovenkamp en M. van
Guilik, in het Gemeentehuis te Holten,
namens het Gemeentebestuur van Hol
ten, behoudens hogere goedkeuring, over
eenkomstig het „Aanbestedingsreglement
W.B." worden aanbesteed:
Perceel I: het bouwen van een lagere
landbouwschool met woning;
Perceel II: het glas-, schilder- en behang-
werk daarvan.
Bestek en tekeningen zijn verkrijgbaar
(zolang de voorraad strekt) ten kantore
van ondergetekenden te Holten a f 12,50
(franco per post f 13,en worden bij
volledige en ongeschonden inlevering a
f 10,per stel teruggenomen.
De inschrijvers moeten bestekhouders
zijn.
Architectenbureau:
L. C. v. d. BOVENKAMP en
M. VAN GUILIK.
Sluiting Gemeentesecretarie,
Burgemeester en Wethouders van Hol
ten brengen ter algemene kennis dat de
Gemeente-Secretarie op Maandag 30
April a.s. in verband met de verjaardag
van H.M. de Koningin, de gehele dag
gesloten zal zijn.
Er mag niet ingehaald worden op de
linkerrijbaan voor of op een kruising of
splitsing van wegen.
Een man in P.K. vakkleding
siaat een goed figuur. Kloek en
ferm in het werk, daar houden de
vrouwen vanDank zij de sterke stoffen
en prima afwerking zijn P.K. overall's, broeken
i werkhemden, hun geld dubbel en dwars waard.
6 dagen van de week wordt er gewerkt,
6 dagen van de week wordt er P.K. vakkleding
gedragen.
Verkrijgbaar bij:
Manufacturen, A131, A168, Holten
Teleioon 639
K5486
Bestellingen worden aangenomen door
fSO RTSi>
Dagbladreclame, hoe effectief ook, valt
wat de locale sfeer betreft in het
niet bij de reclame in
Uw advertentie wordt door de gehele ge
meente grondig bekeken.
Dat wil zeggen: alle inwoners verstaan
de taal, die zij spreekt en ontvangen de
boodschap, welke zij moet overbrengen.
