PLAATSELIJK/^ O,
1 —zWieuu
HOLTEN.
De schoonheid van stad en land
No. 42. Jaargang 2.
ZATERDAG 21 OCTOBER 1950.
Verschijnt elke Zaterdag.
HOLTENS NIEUWSBLAD
7 I Uitgave van de stichting „Hoitens Nieuwsblad" i.o. Adv.-priis115 m.m. (acontant) f 1.00. Iedere m.m. meer f 0.06
De abonnementsprijs van dit blad bedraagt f0.75 p. Kwartaal j te È0jten. Teief. K5Jl83-ao'
KERSTUITVOERING CHR. GEM. ZANG
VERENIGING „SOLI DEO GLORIA".
De Chr. Gem. Zangvereniging „Soli Deo
Gloria" (dir. de heer W. v. Erkelens te Enschede)
heeft onlangs in studie genomen het bekende
oratorium „Christus' geboorte" van de Friese
componist Beintema. Dit prachtige werk
welks uitvoering plm. 2 uur duurt zal met
medewerking van 'de bekende baszanger Henk
Kroes uit Amsterdam (lid van het Amsterdams
vocaalensemble, dat geregeld concerteert voor
de N.C.R.V.) worden uitgevoerd op Woensdag
avond 20 December in de Ned. Herv. Kerk.
De sopraansoli zullen worden gezongen door
de dames Landeweerd en Schuppert.
Wij prijzen het gedurfde initiatief van „Soli
Deo Gloria" en wensen haar bij voorbaat gaarne
succes.
SIMAVI-COLLECTE TE HOLTEN VAN
23 TOT 28 OCTOBER 1950.
Ondergetekenden vragen gaarne de aandacht
van hun medeburgers voor het buitengewoon
mooie werk van naastenliefde, dat door de Ver
eniging SIMAVI nu reeds meer dan 25 jaren
wordt verricht.
Dit menslievende werk mag niet lijden onder
de veranderde verhoudingen.
De medische nood in Oost en West is groot
en wij in Nederland, met onze perfecte medische
verzorging, mogen in dankbaarheid daarvoor,
deze gelegenheid tot hulpverlening niet ver
zuimen.
In de laatste tijd roepen in het bijzonder Suri
name en Nieuw Guinea steeds dringender om
hulp.
Hare Majesteit de Koningin, Beschermvrouwe
van SIMAVI, wekte nog onlangs Nederland op
om de helpende handen naar de volkeren van
Tropenland uit te steken.
Wij doen dan ook met alle aandrang een beroep
op onze plaatsgenoten, om zich bij de komende
collecte niet onbetuigd te laten.
Het Comité van Aanbeveling:
Zr. A. Oostindie.
A. Gerritsma-v. d. Ley.
E. Knipscheer-Ten Oever.
J. W. Nagelhout-Klijding.
K.N.M.V. KAMPIOENSRIT 1950.
Het secretariaat der Motorclub „De Holter-
berg" deelt ons mede dat de traditionele 36-uurs
ibetrouwbaarheidsrit de z.g. kampioensrit van de
iK.N.M.V. ter lengte van 900 km en welke wordt
'verreden op 27 en 28 October, over een lengte
van 300 km door Overijsel voert.
De rijders passeren ook dit jaar weer Holten
;en wel op Zaterdagmorgen 28 October tussen
18.30—12 uur komende van de richting Laren,
idoor de Dorpsstraat naar richting Markelo.
Er is deze keer een tijdcentralepost opgesteld
Ibij Hotel Vosman, waar derhalve alle rijders
'moeten stoppen.
Onder de deelnemers bevinden zich o.m. de
jbekende rijders Knijnenburg, Roest, Gebr. Haa-
iker, Bestebreurtje en de Oostelijke cracks de
feebr. Drikus en Jan Veer, B. Jansema en J.
Klumpers.
REGELING DER HUISSLACHTINGEN
GEWIJZIGD.
De indeling der huisslachtingen is geheel ge
wijzigd, zoals blijkt uit een mededeling van de
Keuringsveéarts, Hoofd van Dienst in onze ge
meente. Wij kunnen belanghebbende lezers het
beste adviseren deze regeling, welke als adver
tentie in ons blad is opgenomen, uit te knippen
HERFSTMARKT.
Op de herfstmarkt, welke Donderdag gehou
den werd, maar waarvoor weinig reclame ge
maakt was werden 55 biggen aangevoerd van
f 30—35 per stuk. Er was weinig belangstelling.
NIEUWE KOERS GESTART.
In de Dinsdagavond in het café van de heer K.
ter Horst gehouden vergadering voor oprichting
van een afdeling van de Dem. Soc. jongeren
organisatie „Nieuwe Koers" gaf de heer Ooster-
veld uit Almelo, voorzitter van het gewest Over
ijsel, de opgekomen jonge mensen een uiteen
zetting van doelstelling dezer organisatie, die in
haar top een verbinding vormt met de jongeren
van de overige politieke partijen, uitgezonderd
de communisten.
Hoewel de opkomst niet groot was gaven zich
toch een aantal jongelui op, die zullen trachten
een afdeling te vormen. Aan het slot van de ver
gadering bracht de heer Beijers de spreker dank
voor zijn komst naar Holten.
EEN TROUWE KAT.
De familie Stokkers in de Binnenstraat had een
jonge kat cadeau gegeven aan mensen in Raalte.
Het dier werd per fiets overgebracht naar haar
nieuwe kosthuis. Wie schetst echter haar ver
bazing toen het dier enkele dagen later, geheel
nat en dodelijk vermoeid, aan de oorspronkelijke
Woning arriveerde. Wel een staaltje van katten-
heimwee en oriënteringsvermogen.
NACHT OVER HOLLAND.
De vorige week Zaterdag bracht de Bio-onder-
neming Luxembourg de film van die naam in
Amicitia.
Het was een spionnage- en verzetsfilm uit de
laatste wereldoorlog waarin de meedogenloze
strijd tegen de bezetter nog eens weer scherp
werd uitgebeeld. Een film, die de spanning voor
de bezoekers op sommige momenten tastbaar
maakte, maar die overigens wat onwerkelijk
aandoet wanneer men de gelaarsde beulsknech
ten Engels hoort spreken. Ook de ontvluchting
per vliegtuig, een „narrow escape", was te sen-
sationaal om de werkelijkheid te benaderen.
Het nationaal en internationaal nieuws heeft
bij de bezoekers altijd de volle belangstelling.
RINGVERGADERING VAN HET C.J.M.V.
Ongeveer 80 jongeren waren opgekomen uit
verschillende naburige plaatsen, om deze ring-
vergadering mee te maken. Als spr. trad op de
heer Zwaagstra van Oudekerke, algemeen secr.
van het C.J.M.V. De voorzitter, de heer A. Weste-
rik, opende de vergadering met gebed, waarna
allen welkom werden geheten. Het onderwerp
dat behandeld werd luidde: Zo kan het ook!
Spr. noemde 3 dingen die belangrijk zijn voor
ons werk: ten eerste zang, ten tweede praatkring
en ten derde, het belangrijkste, de bijbelbespre
king. Op alle punten ging spr. nog nader in. Ook
het spel is een niet onbelangrijk onderdeel van
ons werk.
In de pauze was er gelegenheid om de bonds-
periodieken te bezichtigen, waarvan velen ge
bruik maakten.
Bij de vraag-bespreking kwam vooral naar
voren om deel te nemen aan de trainings-week-
enden op de Ernst Sillem Hoeve.
Als nieuwe penningmeester werd benoemd de
heer Niemijer van Okkenbroek.
Deze goede vergadering werd door de heer
Zwaagstra met een dagsluiting gesloten.
CONTANTE BETALING EN WINKELWEEK, j
In een druk bezochte vergadering hebben de
zakenmensen zich Donderdagavond beraden over j
enkele belangrijke onderwerpen. Deze vergade- j
ring van de Holtense Handelsvereniging vond
plaats in het stationskoffiehuis van de heer M. j
Kalfsterman en stond onder leiding van de heer !j
H. J. Wansink, de voorzitter van de vereniging,
welke in zijn openingswoord de leden een har- 1
telijk welkom toeriep.
Het eerste belangrijke punt, dat aan de orde
kwam, was het aangaan van een gezamenlijke
overeenkomst inzake contante betaling, waar
over in een aantal vorige vergaderingen reeds
uitvoerig was gesproken en welke overeenkomst
thans op tafel kwam. Zij is bedoeld om de mis
standen uit de weg te ruimen in het belang van
de winkelier zowel als van de klant, verbonden
aan de levering van waren op crediet. Deze toe
stand wil men liefst zo gauw mogelijk uit de
wereld helpen en daarvoor moest een contract
worden opgemaakt. Staande de vergadering
werd de overeenkomst door alle aanwezigen
getekend. Wij hopen op de inhoud daarvan nog
nader terug te komen.
Het volgende punt was de winkelweek, waar
toe besloten werd. Zij zal weer gehouden worden
in de periode van 27 Nov. tot en met 6 December
a.s. De officiële opening zal plaats hebben op
Zaterdag 25 Nov. a.s. waarvoor men de mede
werking van onze muziekvereniging zal inroe
pen. De wedstrijd zal bestaan in het raden van in
iedere etalage uitgelegde muntstukken waarvan
men de totale waarde zal moeten invullen op
een kaart, die bij aankoop verstrekt wordt. Ver
der komen hierbij het bekende hola-spel en een
rad van avontuur. Nadere bijzonderheden hier
omtrent zullen t.z.t. worden bekend gemaakt.
Bij het lezen van de notulen kwam nog ter
sprake de boekencontróle van de vorige winkel
week. Deze werd opgedragen aan de heren W.
Dollekamp en B. Maats.
Bij de ingekomen stukken werd voorlezing ge
daan van een model contract, dat met het G.E.B.
zal moeten worden aangegaan voor de levering
van stroom gedurende de piek-uren. Na een
nadere toelichting zal het door de afnemers
worden getekend.
In verband met de voortdurende leden-muta
ties werd besloten, dat men tot 1 November a.s.
nog lid der vereniging kan worden tegen de
normale contributie. Na deze datum is bij toe
treding een entréegeld verschuldigd van f 5,
Na een korte rondvraag ging de vergadering
uiteen.
De bemoeiingen van de gemeenten met de
volkshuisvesting zijn zeer oud. Reeds in de vijf
tiende eeuw stelden de stedelijke overheden re
glementen vast met betrekking tot het bouwen
en het gebruik van bouwmaterialen. Oorspron
kelijk werden deze bepalingen vastgelegd in de
politieverordeningen. In de 19e eeuw ging men
er toe over om afzonderlijke bouwverordenin
gen tot stand te brengen.
De toeneming der bevolking, de voortschrij
dende industrialisatie en de geleidelijk verande
rende denkbeelden omtrent hygiëne en sociale
toestanden leidden er toe, dat een bouwpolitie
werd ingesteld en dat zich meer en meer de be
hoefte deed gevoelen aan wettelijke voorschrif
ten om het bouwen in goede banen te leiden. Het
heeft echter nog tot 1901 geduurd voordat de
woningwet tot stand kwam, die de behartiging
van de volkshuisvesting tot rijkszorg maakte
en de uitvoering daarvan aan de gemeente op
droeg.
meentebesturen in Overijssel belangrijke hulp
gekregen van de Schoonheidscommissie van het
genootschap „Het Oversticht", die hen met ad
viezen terzijde staat, 't Genootschap werd voor
25 jaar geleden op particulier initiatief opge
richt en bezit naast de schoonheidscommissie
nog een landschapscommissie, welke zich meer
met het behoud van de natuurlijke rijkdommen
bezighoudt.
Wij weten, dat de Schoonheidscommissie bij
velen niet populair is en dat haar werk niet altijd
ten onrechte aan critiek heeft blootgestaan,
maar het mag gezegd worden, dat haar werk
voor het behoud van het dorps- en landschaps-
schoon tot nu toe in ons gewest van niet te
onderschatten betekenis is geweest.
Na dit te hebben gelezen, zal men met meer
aandacht de foto's kunnen bekijken, die wij bij
dit artikel hebben afgedrukt en zich met ons
verheugen over het behoud van de molen in
I de Look.
Molen
„De Schuilenburg"
In de steden had zich een bouwkunst ontwik
keld door het werk van bekwame bouwkundi
gen en werd tevens aandacht besteed aan de
schoonheid van de gebouwen, welke tot stand
kwamen en waarbij ook aandacht werd besteed
aan de woningen.
Het platteland kwam geheel achteraan. Het
ontbeerde bekwame architecten met het gevolg,
dat de plannen en tekeningen voor het meren
deel gemaakt werden door de plaatselijke tim
merlieden en aannemers, onder wie hele knappe
vaklieden, maar die toch niet de nodige oplei
ding genoten hadden om ook het aesthetisch
aanzien van de bouwsels, welke zij ontwierpen,
voldoende te verzorgen.
Langzamerhand heeft zich echter ook hierin
een verandering ten gunste ontwikkeld. De ge
meentelijke overheid, welke zich met de wet in
de hand slechts kon inlaten met de controle op
de soliditeit van de gebouwen en de gezondheids
zorg, welke met het stichten van woningen en
fabrieken gemoeid was, heeft, door de verschil
lende wijzigingen, welke de woningwet in de
loop van de jaren heeft ondergaan, ruimer be
voegdheid gekregen en is zich van haar taak be
wust geworden ten aanzien van het behoud van
de schoonheid van de bebouwde kommen en om
geving.
Uit het oorspronkelijke stratenplan is het uit
breidingsplan ontstaan, dat de bebouwing bui
ten de dorpskernen reguleert en is verder ge
groeid het plan in onderdelen, dat de mogelijk
heid heeft geschapen de bebouwing meer ge
detailleerd te regelen en planmatig te doen ver
lopen.
Maar vooral de invoering van de welstands
bepaling in de bouwverordeningen heeft de ge
meentebesturen de mogelijkheid geopend meer
doelbewust voor het behoud van het dorps- en
landschapsschoon werkzaam te zijn. Zij houdt
in, dat de gebouwen naar uiterlijk aanzien in
overeenstemming moeten zijn met de omgeving
en op zichzelf uit een oogpunt van welstand
geen aanstoot mogen geven. De sociaal-hygiëni
sche strekking van de wet is door deze bepalin
gen voor een deel verlegd naar het stedebouw
kundig belang, dat zij thans eveneens behartigt.
Bij het uitvoeren van die taak hebben de ge-
BURGERLIJKE STAND.
Geboren: Jan, zoon van E. Paalman en van H.
Potman. Gerhard, zoon van Js. Kolkman en
van D. M. Kolkman. Gerritdina Hendrika
Willemina, d.v. G. J. Klaassen en G. Veneklaas.
Ondertrouwd: E. A. Teeselink en G. Keuter
man.
VERHUIZINGEN.
Vertrokken: Kuno Berends naar Vlaardingen.
Berend Stegeman naar Markelo. Femmina
L. Kroon naar Arnhem. Gerrit D. Jurrien naar
Dalfsen.
GEVONDEN EN VERLOREN VOORWERPEN.
Gevonden: br. lederen heren-portemonnaie
(met inh.), pak met 10 gasjekkers, kamwiel
(motor), zakmesje, wiel van autoped.
Verloren: koperen kraansleutel (van melk-
bus).
Inlichtingen Groepsbureau der Rijkspolitie,
Oranjestraat A-217, tel. 352.
De molen zonder wieken is „De Schuilen
burg" onder de gemeente Hellendoorn. Als mo
len ontluisterd door het afnemen der wieken,
als monument jammerlijk geschonden door de
bouw van de silo, is het geheel een niet te recht
vaardigen aantasting van de schoonheid van
het landschap.
De andere foto toont de geheel gerestaureerde
molen van de heer Guus Muller in de Look, een
historisch monument, dat het oog boeit en een
sieraad vormt voor de omgeving.
Deze foto zou bijna zij het dan niet in
dezelfde mate de weg opgegaan zijn van haar
onttakeld evenbeeld. Het lag n.l. in de bedoeling
in haar onmiddellijke nabijheid twee silo's op te
richten van pl.m. 14 meter hoogte. Het valt bij
het bekijken van deze foto's gemakkelijk te
voorzien, welke funeste gevolgen dit voor het
aanzien van de molen en de omgeving zou heb
ben gehad.
Door de beslissing van het gemeentebestuur,
daarin gesteund door het advies van de schoon
heidscommissie en het gelukkig inzicht van de
eigenaar, is deze ramp voorkomen. Het zal bij
het zien van beide foto's voor niemand twijfel
achtig zijn, welke keuze moest worden gedaan.
Wij weten dat men in de graanhandel van
schoonheid alleen niet leven kan en dat er voor
de eigenaar bezwaren zullen rijzen, nu deze silo's
niet kunnen worden aanvaard, maar wij zijn er
anderzijds van overtuigd, dat de heer Muller
zich met een andere oplossing zal kunnen ver
zoenen, nu hij eenmaal gezien heeft, welk een
enorme schade aan de schoonheid van het land
schap zou worden toegebracht, wanneer zijn oor
spronkelijke plan doorgang had gevonden.
Wij mogen hem en allen, die de historische
waarde van onze molens weten te waarderen,
gelukwensen, dat het zover niet gekomen is.
De molen in de Look prijkt nu in zijn her
nieuwde glorie. Aan haar restauratie zijn door
de eigenaar, met medewerking van de Vereni
ging „De Hollandse Molen", de provincie en de
gemeente belangrijke bedragen ten koste gelegd.
Deze gelden zouden, voorzover zij dienden tot
het behoud van de molen als historisch monu
ment, door het bouwen van de silo's geheel ver
loren zijn gegaan. Het molenbezit in onze ge
meente is de laatste jaren
van vier geslonken tot
twee. Het ware zeer te be
treuren geweest, wanneer
de mooiste, welke is over
gebleven, het slachtoffer
zou zijn geworden van de
voortschrijdende vertech-
nisering en mechanisering
van het bedrijfsleven.
Het nageslacht zal de
eigenaar dankbaar zijn,
dat hij op tijd de juiste
keuze heeft weten te doen.
Molen in de Look.