ï)e Wilhelminische periode
70
JAAR
Prinses Wilhelmina - koningin der kentering.
H. BELTMAN
HOLTENS NIEUWSBLAD
95 g abonnementsprijs van dit blad bedraagt f 0.75 p. kwartaal
34. Jaargang 2.
ZATERDAG 26 AUGUSTUS 1950.
Terschijnt elke Zaterdag.
Uitgave van de Stichting „Holtens Nieuwsblad"
te Holten. Telef. K 51,88 - 281,
Adv.-prijs1—15 m.m. (d contantf 1.00. Iedere m.m. meer 0.06
tl
53; F
Col)
prinses Wilhelmina heeft de leeftijd der ster-
Jen bereikt. Onze gedachten gaan tot haar, ons
Hrt is vol liefde en dankbaarheid voor wat zij
thaar lange leven voor land en volk is geweest.
,Het is een vredige, liefelijke gestalte, een ge-
HPikkige grootmoeder, die de vreugde aan haar
leinkinderen beleeft, tot wie wij onze bloemen
ragen en voor wie de vlaggen wapperen. De
jventigste verjaardag van Wilhelmina krijgt
its innigers, iets eenvoudigers door het feit, dat
j hem viert naast de troon.
Toch is haar figuur in de historie onafscheide-
jk verbonden aan haar koningschap en het is
iet. mogelijk haar daarvan gescheiden te zien,
ók nu zij zich heeft teruggetrokken na de
oninklijke waardigheid te hebben overgedra-
en aan haar dochter, die zich reeds in de eerste
aren harer regering een bewonderenswaardig
orstin heeft getoond, die de moderne levensstijl
"lliolkomen begrijpt en die door ons volk op de
anden wordt gedragen.
Onwillekeurig blikken wij terug op deze
eventigste verjaardag. Bij het gouden regerings-
ubileum dat met de troonsafstand werd beslo-
3i, zijn er dikke gedenkboeken verschenen en
ieder onderdeel van Nederlands ontwikkeling
ut in onderdelen beschreven. Maar de voorlich-
g, welke wij toen ontvingen, heeft ons langs
•eel bomen gevoerd, dat wij het bos niet meer
agen. Waaraan wij behoefte hebben is een alge-
neen begrip van de periode, waarvan koningin
Wilhelmina het middelpunt heeft gevormd.
Inderdaad beheerst haar figuur een duidelijk
.t.onderkennen tijdperk van de geschiedenis.
5j( [en kan spreken van de Wilhelminische periode.
Tussen 1898 en 1940 aanschouwen wij een zo
machtige ontwikkeling van ons gehele gees
telijke en sociale leven als haast geen andere
eeuw heeft vertoond. Men moet tot de zes
tiende eeuw teruggaan, waarin onze natie
onder bloed en tranen geboren werd of tot de
zeventiende eeuw, waarin zij haar hoogste
machts- en cultuurniveau bereikte, om perio
den te vinden, die evenwaardig zijn in be
tekenis aan het tijdperk, dat onmiddellijk
achter ons ligt.
De eerste veertig jaren van Wilhelmina's
egering breken met de negentiende eeuw. Zij
heetten de sociale inzichten en de sociale werke-
ijkheid volkomen om. Zij geven de ontvoogding
e aanschouwen van de vrouw, de verheffing
de arbeidersklasse, de erkenning der school-
cchten van het christelijk volksdeel, de eman
cipatie der katholieken.
Wetenschap en onderwijs bloeiden. Vele
Nederlandse geleerden behaalden Nobelprijzen.
De kunst in al haar openbaringsvormen beleefde
revolutionnaire dagen. Het aanzien van het land
veranderde door de moderne architectuur en
door het staag groeiend verkeerswezen. De lucht
vaart spreidde haar vleugelen uit, er vormden
rich industriële concerns in Nederland van
end wereldvermaardheid. Steeds menig vuldiger en
Dmvangrijker werd de staatsinmenging in het
sociale leven en daarmee ging gepaard een ont-
wikkeling van het rechtsbegrip en een snelle
l IJ groei van het positief recht. Ook de levens-
kil Dpvattingen veranderden, wij raakten los van
E conventionele opvattingen, er kwam toenadering
Jussen de standen.
De mode veranderde. Ministers konden zich
genfin 1898 niet vertonen zonder hoge boorden met
staldeurtjes, thans dragen zij lage boordjes met
gekleurde dassen, net als de anderen. En van de
bloemenmanden die de dames in 1898 op het
hoofd droegen naar de coquette kleine mutsjes
van nudat is een charmante evolutie.
Wij zijn thans niet bezig met een artikel te
schrijven voor een gedenkboek, en daarom wil
len we bondig blijven in onze vergelijking. Onze
PRINSES WILHELMINA
bedoeling was alleen, een indruk te geven van
het belang der periode van Wilhelmina's rege
ring. Er moet aan het beeld der ontwikkeling
van ons sociaal leven en ons cultuurleven iets
worden toegevoegd, waardoor de periode geheel
begrijpelijk wordt.
- door -
Dr P. H. R1TTER Jr.
In tegenstelling tot de bedrijvigheid van ons
maatschappelijk wezen, bleef de positie van
Nederland in de wereld bestendig en rustig. Wij
waren een welvarende mogendheid met een
reusachtig koloniaal bezit, dat ons in het buiten
land aanzien en betekenis gaf. Wij voerden neu
traliteitspolitiek, of zelfstandigheidspolitiek,
zoals zij later heette. Zelfs de eerste wereldoor
log bracht niet de noodzaak om daarvan af te
wijken. En idyllische toestand, die pas in 1940
volkomen moest worden beëindigd.
1940 bracht het eigenlijke einde der Wilhel
minische periode. De koningin, wier naam zij
draagt, is ook geweest de koningin der kente
ring. Wilhelmina heeft als staatsvrouwe, op de
plaats waar de wereldbeslissingen werden voor
bereid, voor de bevrijding van haar land gevoch
ten, zij heeft ons vertroost en bemoedigd en
daarna is haar wens vervuld, dat zij enige jaren
zou regeren over haar herademend volk.
De Wilhelminische periode is geëindigd, maar
Wilhelmina leeft. Wilhelmina, die onder alle
wisselingen van het staatkundig aspect als een
voorbeeldig vorstin de staat bestuurd en het
volk geleid heeft. Zij was steeds open voor de
eisen van de tijd, zij heeft steeds het beleid ge
voerd, de daden gesteld, die het moment te ver
staan gaf. Zij heeft, soms in respectabele waar
digheid, dan weer in beminnelijke eenvoud, die
binding gegeven aan de Nederlandse gemeen
schap, waardoor ons volk, dat de sociale vrede
kent, zelfs nu, na de wonde van de bezetting en
in de onrust van het heden, tot de gelukkigste
naties van de wereld behoort. Haar hoge be
kwaamheden zal de historie voortdragen. Haar
leven van plicht en zelfverzaking, haar dienst
aan land en volk geven haar recht op onze nooit
verjarende erkentelijkheid.
En na dat alles gaan wij dan thans tot de lieve
grootmoeder, tot de edele vrouw, die terugge
trokken leeft, maar in stilte goed doet en haar
volk vermaant, in deze donkere tijden, tot inkeer
en religieuse bezinning. Ook nu, in haar eenvou
dige gestalte, blijft zij een weldoenster der natie,
een zon in ons leven.
HOLTEN.
HET VERVOER VAN PLUIMVEE EN DE
PSEUDO-VOGELPEST.
Naar de Inspecteur van de Veeartsenijkundige
Dienst aan de Burgemeester heeft medegedeeld,
ftaakt het verloop van de pseudo-vogelpest het
thans mogelijk tot verzachting van de maatrege
len over te gaan. Dit geldt speciaal t.a.v. de voor
h ontheffing vereiste gezondheidsverklaring.
Vanaf Maandag 21, Augustus behoeft bij de
aanvraag om ontheffing van het vervoerverbod
van pluimvee geen gezondheidsverklaring meer
te worden overgelegd, behoudens voor die ge
meenten, waarvoor hij speciaal aan de burge
meesters zal verzoeken tot nadere aankondiging
san de eis van de gezondheidsverklaring vast te
houden. (Dit laatste is in Holten niet het geval.
Red.)
voerd werden van een erkend opfokbedrijf naar
een pluimveehouder. Deze uitbreiding beoogt de
mogelijkheid de overtollige hennen van pluim- I
veehouder aan pluimveehouder af te zetten.
De inspecteur heeft zich met dit voorstel ver
enigd, zodat aldus kan worden gehandeld.
ZEEPKISTENRACE OP 31 AUGUSTUS A.S.
De Volksfeestcommissie organiseert in sa
menwerking met de Schoolfeestcommissie van
de o.l. Dorpsschool op 30 en 31 Augustus a.s. de
jaarlijkse school- en volksfeesten.
De eerste dag is er weer een kinderoptocht,
waarbij de versierde wagentjes en groepen wor
sen gekeurd en de stoet in het Sportdal wordt
ontbonden. Hier begint men dan na de middag
met de kinderspelen.
De volksfeestcommissie vangt dan aan met
schijf- en vogelschieten, terwijl er ook een vrije
baan zal zijn.
s Avonds wordt er op het feestterrein in het
Sportdal stoelendans voor dames gehouden.
De volgende dag wordt om 2 uur een zeep
kistenrace gehouden, waarvoor reeds een groot
aantal coureurs heeft ingeschreven.
De Molenbelterweg, waarop deze races zullen
worden gehouden, vormt een prachtige baan met
een natuurlijke helling, die aan de zeepkisten
een redelijke snelheid geeft en waarbij de jon
gens hun hart kunnen ophalen aan het bochten
werk, dat deze baan geeft. Rijders, die hier al
geweest zijn om de baan eens op te nemen, roem
den haar door de mooie helling.
Voor een goede gang van zaken is het ge
wenst, dat het publiek zo vroegtijdig aanwezig
is, dat men reeds vóór 2 uur de baan kan sluiten
om eventuele proefritten toe te staan. Een goed
punt om de races te volgen is de plaats, waar
vroeger de kiosk heeft gestaan. Men kan deze
ook, als de baan reeds gesloten is, bereiken door
langs Ds Hoogkamp de berg in te gaan en na
het eerste stuk bos aan de rechterhand terstond
rechts af te slaan.
Er is een reglement opgesteld, dat bij de secre
taris, de heer H. J. Bouwhuis, verkrijgbaar is,
waar men zich tot en met Zaterdag 26 Aug.
nog kan opgeven.
ORANJEFEEST OP 31 AUGUSTUS.
De Chr. Oranjevereniging organiseert, zoals
zulks al vele jaren de gewoonte is, een kinder-
reest voor de leerlingen van de bijzondere school
op het terrein van de heer M. Teeselink aan de
Rijssenseweg.
Voordat de kinderen naar de weide gaan,
wordt, begeleid door de muziek van H.M.V., een
optocht gehouden met de versierde groepen en
wagentjes, welke aan een keuring worden on
derworpen.
"s Avonds wordt een Oranje-avond gehouden
in Irene, waaraan de toneelclub O.C.H. haar
medewerking verleent door de opvoering van
de landelijke idylle in drie bedrijven ,,Als stad
en land elkaar ontmoeten
In de pauze treden de Tegehaja's op met zang
en muziek.
Voor nadere bijzonderheden wordt verwezen
naar de annonce in dit nummer.
NIEUWE LERARES COSTUUMNAAIEN.
Door het bestuur van- de Holtense Naai- en
Handwerkschool is tot lerares in het costuum-
naaien benoemd mej. M. Pakkert, alhier.
De cursus begint op 1 October a.s.
GESLAAGD.
Onze plaatsgenoot, de heer H. Schuppert,
slaagde te 's-Hertogenbosch voor het vakexamen
gezel A, kleermaken.
OPGAVE CURSISTEN VOOR DE
LANDBOUWCURSUS.
Door het bestuur van de afd. Holten van de
0.L.M. worden in een annonce in dit nummer
nieuwe leerlingen opgeroepen voor de algemene
en voorbereidende algemene landbouwwinter-
cursussen, welke binnenkort weer gegeven zul
len worden.
DE POSTDUIVEN VLOGEN WEER.
Bij de jongste wedvlucht van de postduiven
vereniging „De Bergvliegers" op 20 Augustus j.l.,
waarbij de duiven gelost werden- in Arlon (Bel
gië) werden de volgende resultaten geboekt. De
lossing had plaats om 11.30 uur. De uitslag was:
1. J. Aaftink 3.16.28; 2. J. Aaftink 3.17.59; 3. J.
Aaftink 3.27.43; 4. G. Steunenberg 3.29.35; 5. G.
Steunenberg 3.29.35 en 6. J. Aaftink 3.31.58.
Abonné's buiten de gemeente worden
vriendelijk verzocht van het ingesloten
girobiljet gebruik te willen maken.
Mocht u 't niet doen dan wordt u een post-
kwitantie plus inningskosten aangeboden.
Wij vertrouwen echter op uw vlotte en
welwillende medewerking, waarvoor wij u
bij voorbaat dank zeggen.
Administratie Holtens Nieuwsblad.
Giro 4 1 4 4 2 5
AGENDA
Zaterdag 26 Aug.Filmopname van H.M.V. enz.
5 uur precies.
Dinsdag 29 Aug.: Afname practische verkeers-
examens leerlingen hoogste klassen der beide
Dorpsscholen voor Veilig Verkeer.
Woensdag 30 en Donderdag 31 Aug.School- en
Volksfeest in het dorp. Zeepkistenrace (zie
annonce)
Donderdag 31 Aug.: Schoolfeest Chr. Oranje
vereniging en Oranje-avond met uitvoering
O.C.H. en medewerking van Tegehaja's in
Irene. (Zie annonce).
Vrijdag 1 Sept.: Sluiting inschrijving cursisten
algem. landbouwwintercursus enz. (zie an
nonce).
Zaterdag 9 Sept.: Collecte ten bate van het
Fonds tot bestrijding van de tuberculose en
ter bevordering van de volksgezondheid
„Draagt Elkanders Lasten".
Donderdag 13 en Vrijdag 14 Sept.: School- en
Volksfeest te Dijkerhoek.
Het Bedrijfschap voor Pluimvee en Eieren heeft
voorgesteld een uitbreiding aan de ontheffing
van het vervoerverbod van pluimvee te geven in
de volgende zin:
„Ontheffing van het vervoerverbod voor jonge
hennen (broed 1950) voorzover het vervoer
rechtstreeks plaats vindt van pluimveehouder
aan pluimveehouder (geen tussen-handelaren)
Bij de aanvraag om ontheffing moet de pluim
veehouder, die hennen wil afleveren, een ver
klaring overleggen van de P.B.H., dat deze het
vervoer nodig en gewenst oordeelt. In deze ver
klaring moet tevens worden aangegeven op
welke datum het vervoer zal plaats vinden en
het aantal hennen. Het bovenstaande geldt uit
sluitend, wanneer het vervoer plaats vindt van
en naar niet-besmette bedrijven en gemeenten".
Zoals bekend is, was tot nu toe de ont
heffing slechts geldig als bedoelde hennen ver-
AUTO'S BOTSTEN IN DE DORPSSTRAAT.
Donderdagmiddag had ter hoogte van de hor
logerie van de fa J. A. Bouwhuis een botsing
plaats tussen twee personenauto's, die voor de
beide wagens nogal hard aankwam.
De personenauto, bestuurd door W. B. J. B
uit Amsterdam, met aanhangwagentje, kwam
met een flinke vaart uit de richting Markelo
rijden. Doordat bij hotel Vosman enkele auto's
geparkeerd stonden heeft de bestuurder ver
moedelijk niet tijdig opgemerkt, dat een tegen
ligger naderde. Blijkbaar heeft hij getracht te
remmen, maar kon hij niet meer verhinderen,
dat hij met de nieuwe Chevrolet, bestuurd door
de heer J. G. S. A. uit Noordwijk, in botsing
kwam. Deze kwam dwars over de weg te staan,
zodat het verkeer een tijdje gestremd was. De
inzittenden bekwamen geen letsel, doch de beide
auto's waren zwaar beschadigd.
BURGERLIJKE STAND.
Geboren: Jan, zv. J. A. van Avesaat en G. Beid-
man. Marinus Egbert, zv. D. J. Kappert en L.
J. Wissink. Jan, zv. G. J. Aanstoot en Z. Krik-
kink. Gerritdina, dv. J. Stam en A. Geerligs.
Ondertrouwd: B. Stegeman en B. Mekenkamp.
Getrouwd: Gerrit Willem Podt en Johanna
Willemina Stukker.
Overleden: Willemina Ordelman, oud 63 j.,
wed. van G. de Graaf. Willemina Geziena
Textor, oud 68 j., echtg. van A. J. Goldstein.
Janna Klein Baltink, oud 84 j., wed. van H.
J. Klein Hegeman.
VERTROKKEN:
P. Kakebeen-Heggelman naar Echteld.
OPGAVE GEVONDEN EN VERLOREN
VOORWERPEN.
Inlichtingen Groepsbureau der Rijkspolitie,
Oranjestraat A 217, telef. 352.
Week van 16 tot en met 22 Augustus 1950.
Gevonden: 1 portemonnaie (bruin leder)1
rattenklem1 ball-point pen (blauw)1 foto
toestel merk „Venaret".
Verloren: 1 gummi-cape; 1 jongens colbert
jasje; 1 gebreid meisjes jasje1 motorbril.
PREDIKBEURTEN.
Ned. Herv. Kerk. Holten: 8.30 en 10.30 uur Ds
De Vries. In beide diensten collecte Gen-
dringen.
Dijkerhoek: 10 uur Ds Knipscheer. Collecte
Gendringen.
Geref. Kerk: 10 uur Ds Bouwman van Nijverdal,
3 uur Ds De Boer van Nijverdal. In beide dien
sten extra collecte voor de door de oorlog ge
troffen kerken.
CONCERT H.M.V.
H.M.V. gaf Woensdagavond onder begunsti
ging van heerlijk zomerweer een concert onder
leiding van haar directeur, de heer J. F. Heleen-
ders. Er werden tal van nummers gespeeld,
waaronder de beide concoursnummers, waar
voor het talrijk publiek met een hartelijk ap
plaus dankte.
DE HEIDE BLOEIT VOLOP.
De heide bloeit en de uitgestrekte en bijna
onafzienbare heidevelden in de Holterberg tus
sen Holten en Nijverdal zijn met een paarse
gloed overgoten. Geen schilderspalet is bijna in
staat deze schoonheid op het doek vast te leg
gen. Niet elk jaar bloeit de heide even schoon,
maar thans laat zich de bloei heel prachtig
aanzien.
Het is thans een lust in bos en heide te dwa
len en deze schoonheid in zich op te nemen. Wie
er tijd voor heeft trekke er een middag op uit
om de schoonheid van ons landschap nog eens
te beleven.
De V.V.V. make van deze gelegenheid gebruik
door in enkele advertenties in de bladen der om
geving de roep te doen uitgaan naar de stede
lingen: „De heide bloeit!"
De imker brengt zijn bijenvolken naar de
paarse vlakten om ons straks te doen genieten
van de nectar, die in de paarse bloemen bij volle
bloei in ruime mate aanwezig is.