1
SMIBilK TE DEVENTER
f
w
MOEDERDAG.
CONCOURS HIPPIQUF
ZOMERKERMIS
Atoomkracht
ZONDAG 14 HEL
in, dienli
Lt-att de u-kede
Natuur-Historisch Museum
PIET BOS
Adverteert in
Holtens Nieuwsblad
Voor ANTHRAC1ET
GEBR. DIKKER
BIJKANTOOR HOLTEN
Ingelegd kapitaal 20 millioen gulden
Reserves 2 millioen gulden
ZomerdiensfregeSin
nieuwe Lijndienst
Overijselsche
Autobusdiensten N.\
Ledenvergadering
Algemeen Ziekenfonds i
de Gemeente Holten
BELTMAN
Befro-eH ap Uetnetu-aakUdaty
Uitspanning Beumer
NOG MEER OP HEMELVAARTSDAG.
Op Hemelvaartsdag zal ook als van oudsher
de z.g. Kroepenkamperkermis worden gehouden
bij de speeltuin van de heer W. Beumer, waar
behalve enige kermisvermakelijkheden de gehele
dag gelegenheid is om een dansje te maken.
Voorts zal het geheel verbouwde en vernieuw
de natuur-historisch museum van de heer Piet
Bos de gehele dag geopend zijn. Er is een vleugel
bij aangebouwd en aan de prachtige diorama's,
welke door de heer Bos zijn vervaardigd, is weer
veel zorg besteed. Iets bijzonders is het reeën-
diorama.
Zaterdagmiddag vindt de officiële opening
plaats.
ELECTRISCHE STROOM WORDT TIJDELIJK
ONDERBROKEN.
In verband met werkzaamheden aan de trans
formatorhuisjes zal de electrische stroom in de
nacht van Zaterdag op Zondag om pl.m. 2 uur
tijdelijk worden uitgeschakeld, met uitzondering
van de buurtschap Dijkerhoek.
Men houde daar dus voor zoveel nodig reke
ning mee.
HOLTEN 1— T.V.O. 1.
Holten speelt Zondag om half drie op eigen
terrein haar eerste degradatiewedstrijd tegen
T.V.O. 1 uit Bekkum.
De opstelling van het elftal was bij het ter
perse gaan van dit nummer nog niet bekend, doch
wij hopen, dat allen hun uiterste krachten zullen
inspannen om 't tot een goed resultaat te brengen.
Wil er van de voetbalsport in onze plaats nog
iets terecht komen, dan moet de plaats in de
eerste klasse behouden blijven, opdat de jonge
krachten de taak der ouderen kunnen overnemen.
En dan op tijd aanpakken voor het nieuwe sei
zoen. Alle hens aan dek. De eer van de club en
van onze rood.-zwarte vlag is er mee gemoeid.
We hebben het reeds eerder moeilijk gehad,
vrienden! Het devies der Zeeuwen was ook het
onze in die dagen: „Luctor et emérgo" (Ik worstel
en kom boven).
Het is een zinvolle traditie een dag te wijden
aan haar, wier arbeid en zorg voor het gezin vaak
onvoldoende worden gewaardeerd. Het vluchtige
accent van onze tijd draagt hier grotendeels de
schuld van.
Daarom is het goed Moeder op Moederdag te
eren.
Het kind ziet op tot haar, in groot vertrouwen.
Het realiseert zich de waarde van haar zorg, van
haar offervaardigheid, nog niet. Ouderen achtten
veelal de plaats, die zij in hun leven inneemt,
voor zich zelf spreken.
Op Moederdag willen ook oudere kinderen en
niet in de laatste plaats Vader met een vriende
lijkheid, een attentie, Moeder zeggen: dank voor
alles! En laten we niet alleen in de vorm van
een geschenk Moeder doen merken, dat deze dag
aan haar gewijd is, doch laten we haar de ganse
dag een feestelijke rust bereiden.
Uw Rode Kruis heeft ook vele vredestaken.
Deze (aken kosten massa's geld.
Uw Rode KruSis is volkomen afhankelijk van
vrijwillige bijdragen.
GEEFT DAAROM GUL!
Illillllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll
De schaduw van een mens in een stoep
van Hiroshima... Maar kleine bot
sing met atoom-auto zou verschrikke
lijk zijn.
Lange tijd heeft men gemeend, dat een
atoom 't kleinst mogelijke deeltje van elke
stof voorstelt. Deze visie was niet helemaal
juist. In de loop van de laatste vijftig jaar
kwam men tot de ontdekking, dat zo'n on
eindig klein stofdeeltje kan uiteenvallen in
een aantal zeer kleine electriciteitsverzame-
lingen, waarin een fantastische hoeveelheid
energie zit opgesloten. Bij het splitsen van
een atoom wordt deze energie vrij gemaakt
en bewegen zich de deeltjes van atoom
snelheid door de ruimte.
Gewapend met deze wetenschap begon
men te experimenteren om door taai vol
houden en onvermoeibaar werken tenslotte
tot een voorlopig resultaat te komen. Dat
resultaat was de atoombom, die een omwen
teling betekent op militair, economisch en
maatschappelijk gebied.
Vele geleerden, die wisten welk een ontzet
tende uitwerking zo'n bom zou hebben, hoop
ten dat hij nooit zou worden gevonden. Een van
hen was Dr Vannevar Bush, een Amerikaan,
die pas bereid gevonden werd de leiding van
de atoom-onderzoekingen op zich te nemen, toen
hij vernam, dat de Duitsers op het punt ston
den de gevaarlijke ontdekking te doen en boven
dien van plan waren deze vinding voor oorlogs
doeleinden te exploiteren.
Spoedig na Pearl Harbour begonnen proef
nemingen en reeds in 1941 en 1942 maakte men
belangrijke vorderingen. Het splitsen van 'ato
men was niet het voornaamste onderdeel van de
werkzaamheden. Men moest er voor zorgen, die
splitsing onder controle te krijgen, d.w.z. te zor
gen, dat zij op het juiste moment plaats vond.
Niet te vroeg mocht een bom ontploffen, anders
zou het effect verloren gaan, terwijl bij te late
explosie een exemplaar in vijandelijke handen
zou kunnen vallen, waardoor het geheim zou zijn
prijsgegeven.
Die geheimhouding heeft de onderzoekingen
nog bemoeilijkt. Midden in een woestijn, bij San
ta Fe, verrees het best uitgeruste laboratorium
van de wereld. Een keur van geleerden werkte
er onafgebroken. Toen zij tenslotte slaagden,
stond de wereld letterlijk te trillen. G. G. Haw-
ley beschrijft op populaire wijze hun werkzaam
heden in het zeer actuele werkje „Alles weten
van atoomkracht" (uitgave van H. L. Smit
Zn. te Hengelo, vertaald door dr G. Hennemann)
waaraan wij een en ander ontlenen.
Een atoombom laat men op ongeveer 300 m.
boven het aardoppervlak ontploffen. Op deze
wijze wordt de minste energie verspild. Immers,
een gewone bom verliest een groot gedeelte van
haar explosieve kracht in de bomtrechter, die bij
de ontploffing ontstaat. Bovendien geeft de ont
lading ver boven de grond het voordeel, dat de
grond niet zozeer radio-actief wordt. Een radio
actieve omgeving is zeer schadelijk voor mensen.
Zij wekt vergiftigingsverschijnselen op en heeft
in het merendeel der gevallen de dood tenge
volge. Bij de proefexplosie in New Mexico kon
men de grond negen weken nadien nog niet be
treden.
Stalen mast verdampte.
De vrijkomende kracht bij de ontploffing is
enorm. Een oppervlakte van anderhalve kilo
meter in doorsnee wordt volkomen verwoest. De
geweldige Misubishi-staalfabrieken in Hiroshi
ma werden omgetoverd in een hoop waardeloos
verwrongen ijzer. De hitte in het centrum van de
ontploffing moet ongeveer gelijk zijn aan de tem
peratuur van 't zonne-oppervlak. Het zand in de
naaste omgeving wordt samengesmolten tot een
glasachtige massa. Een stalen mast, die gebruikt
werd voor de proef bom in New Mexico was een
voudig verdampt. Men vond er niets van terug.
Hawley illustreert zijn boek met een foto van
een gepolijste granieten stoep, waarvan de opper
vlakte gewoon verbrand werd. Alleen de „scha
duw" van een mens, die op de stoep zat, be
schermde een deel van het gepolijste graniet.
Die mens was zonder meer weg. In de doden
stad Hiroshima vond men vele mensenscha-
duwen, voorgoed ingebrand in het wegdek.
Vrouwen, die zich op grote afstand van de ex
plosie bevonden, waren voor hun leven gebrand
merkt met het bloempatroon van hun kleding.
Het wit van de stof reflecteerde, het zwart ver
brandde op de huid.
Een nieuw tijdperk?
Slechts dan zal de vinding der atoomkrachten
worden toegejuicht, wanneer wij die geweldige
energie nog eens ten goede zullen kunnen aan
wenden. Allerlei fantastische verhalen doen de
ronde daarover. Stellig zijn er perspectieven in
die richting, maar het ogenblik waarop wij in
een auto zitten, voortbewogen door atoomkracht
uit een oude dakpan is nog ver verwijderd. Voor
lopig blijven electriciteit, stoom en petroleum-
producten nog de belangrijkste energiebronnen,
wanneer wij afzien van de waterkracht, die als
„witte steenkool" soms als krachtbron dient voor
grote centrales.
De eerste stap naar het nieuwste mechanische
tijdperk zal wel bestaan uit het dienstbaar ma
ken van atoomkracht aan electriciteit en stoom.
Hierdoor bestaat een geweldige kolenbesparing.
Op de duur zal de atoomenergie, voor dit doel
gebruikt, waarschijnlijk veel goedkoper zijn
dan de kostprijs van kolen, verhoogd met de prijs
van het treinvervoer.
Dankbetuiging.
Langs deze weg betuig ik,
mede namens mijn Ouders
en Verloofde, mijn harte
lijke dank aan familie, bu
ren, vrienden en bekenden
voor de vele blijken van
belangstelling, bij mijn te
rugkeer uit Indonesië on
dervonden.
G. H. VLOGTMAN, D 41.
Dankbetuiging.
Bij deze betuig ik, mede
namens mijn Moeder en
Meisje, mijn hartelijke
dank aan buren, familie,
vrienden, bekenden en de
Band HoltenIndonesië,
voor de vele blijken van
hartelijke belangstelling,
bij mijn terugkeer uit In
donesië ontvangen.
Sold. G. NIJENHUIS.
Heihuizen, C 183.
I Langs deze weg betuig ik
I mede namens mijn Ouders
en Verloofde, mijn oprech
te dank aan familie, buren,
vrienden en bekenden, als
mede aan de Band Ned.-
Indonesië, voor de vele
blijken van belangstelling,
die ik, zowel bij mijn terug
keer als tijdens mijn ver
blijf in de tropen, mocht
ontvangen.
Sdt. T. ROUWENHORST.
Holten, A 228.
TE KOOP:
drachtig varken
ingeschreven B.B., uitge
teld 30 Mei. J. A. Koop
man, D 14, Holten.
Bij deze betuig ik mijn
hartelijke dank, mede na
mens mijn Ouders, aan
alle familie, buren, vrien
den en kennissen, voor de
ontvangen gelukwensen,
bloemen en cadeaux, bij
mijn terugkeer uit Indo
nesië.
J. JANSEN.
Holten, Espelo 25.
TE KOOP:
partij eefaardappelen
rode star, bij G. J. Struik.
E 4, Holten.
üeme&Maïtódaq, ttaaA het
De verbouwing is gereed!
Het Museum is een grote attractie rijker.
KOMT HET ZIEN!
De waterkracht is een veel geduchter concur
rent voor de atoomenergie. Er zijn echter tal van
streken, waar opwekking van energie door ge
bruik van waterkracht door geografische om
standigheden onmogelijk is. Hier is de toepas
sing van atoomkracht geen droombeeld meer. De
grote atoomfabriek te Hanford levert reeds ener
gie voor vredesdoeleinden. Electriciteit wordt
voortgebracht door een centrale krachtsinstalla
tie, die door een uitgestrekt gebied wordt benut.
Het is voor dit geval dus geen bezwaar, dat voor
atoomenergie nogal uitgebreide installaties moe
ten worden gebouwd van een betrekkelijk grote
omvang.
Te groot voor een auto.
Minimaal is nodig een uraniumrooster, waar
van de afmetingen niet precies bekend zijn, doch
dat wel drie meter in doorsnee vraagt en onge
veer 2.5 meter hoog moeet zijn. Dit maakt de toe
passing voor voertuigen al betrekkelijk moeilijk.
Een tender van een locomotief zou een dergelijk
apparaat nog kunnen dragen, maar voor een auto
is zowel de omvang als het gewicht te groot.
Bovendien is uranium, de belangrijkste stof,
voor het produceren van de atoomenergie, een
zeer gevaarlijk goedje, waardoor de lucht ver
giftigd wordt en radio-actieve stralingen ont
staan. De gevolgen van een botsing met een mo
derne atoom-auto in een overvolle straat zouden
verschrikkelijk zijn. Tenslotte is uranium nogal
schaars. Een toepassing op grote schaal van de
atoomenergie zou de bestaande voorraad vrij
spoedig doen uitputten. Men werkt daarom nog
koortsachtig aan projecten om atoomenergie uit
andere elementen vrij te maken, waardoor de
kosten mogelijk nog aanzienlijk zullen dalen.
Kostenfactoren spelen bij dit alles een grote
rol. Het opstellen van de benodigde toestellen
voor productie op grote schaal zal grote sommen
verslanden. De kostprijs van uranium is zeer
hoog. Dit alles leidt er toe, dat de atoomkracht
voorlopig, zeer zeker vanuit economisch stand
punt gezien, nog beperkte toepassingsmogelijk
heden biedt.
De medische wetenschap trekt ook profijt van
de resultaten van het atoomonderzoek, o.a. voor
de bestrijding van de zo gevreesde kanker. Veel
kan men ook verwachten van de toekomstige
onthullingen op het gebied van weefselgroei en
degeneratie van planten en dieren.
Wij willen met Hawley optimist blijven. Naast
de vrees, die de atoombom in ons oproept, blijven
de nog in de mist hangende goede vooruitzichten
ten aanzien van een vredelievend gebruik van
de atoom-energie ons met blijde hoop voor de
toekomst vervullen. Mr A. G.
EEN CENT PER WEEK!
Uw eigen nationale Rode Kruis telt rond een
half millioen leden.
Uw Rode Kruis doet veel en belangrijk mens
lievend werk en biedt hulp in tijden van nood en
tegenspoed.
In 1950 is nog een millioen gulden nodig. Dat is
een cent per week van ieder gezin in Nederland.
WILT U EEN CENT PER WEEK GEVEN?
IN EEN KEER, VOOR HET GEHELE JAAR?
ESKOLEN (Salonkolen)
EIERKOLEN TURF
gaat U toch ook naar
VAN DE
(Opgericht 1841.)
Geopend 's Woensdag van 9.30-12.15 uur.
ORANJESTRAAT A 203a.
ZONDAG 14 MEI A.S. TREEDT DE
IN WERKING, ALSMEDE DE
traj eet Almelo-Bornerbroek-Delden-Bentel
Hengevelde-Markvelde-N eede.
Dienstregelingen zijn vanaf heden verkrijgba
bij onze kantoren en het buspersoneel.
Hoofdkantoor HOLTEN, tel. K 5483 - 241 -
Kantoor RIJSSEN, tel. K 5480 - 450
Kantoor GOOR, tel. K 5470 - 783
Kantoor BORNE, tel. K 5409 - 250
ver
>eh<
jan
N
en
'*ing<
p/ar
jve:
bre
B
op1
dan
tvir
Ma;
Die
me!
Wij
Gie
F
Als
van het
op MAANDAG 15 MEI a.s. des avonds T1/^ li
in café H. Kalfsterman.
Agenda.
1. Opening.
2. Notulen.
3. Ingekomen stukken.
4. Jaarverslag.
5. Financieel verslag.
6. Bestuursverkiezing. Aftredend zijn:
W. Beijers, G. J. Lanting en H. Soer.
7. Rondvraag en sluiting.
Enigste kennisgeving.
HET BESTUUR.
Bezoekt het
op Hemelvaartdag bij de Waag.
Het programma biedt o.m.:
EEN- en TWEESPAN TUIGPAARDEN
GROOT CARROUSSELNUMMER,
onder leiding van de heer Fluts uit Hengelt
SPRINGCONCOURS, met barage tot 1.50 M.;
VOETBALWEDSTRIJD TE PAARD; tot slot
DE POSTILLONREN.
Lage entree-prijzen. Kinderen half gele
Donateurs op vertoon van donateurskaar
vrij entree.
Het geheel wordt opgeluisterd door muziek var
de Holtense Muziekvereniging „H.M.V."
KOMT ALLEN! AANVANG HALF TWEE
If
Mcl Uw Verf- en
Stoomgoed naar
oi
de
S bij de
aan de Raalterweg te Holten
Diverse attracties
De gehele dag Dansen