Kopen op afbetaling.
ik
No. 6. Jaargang 2
ZATERDAG 11 FEBRUARI 1950
Verschijnt elke Zaterdag
De abonnementsprijs van dit blad bedraagt 0.75 p. kwartaal
Uitgave van de Stichting „Hóltens Nieuwsblad"
te Holten. Telef. K 5^88 - 23Jf
Adv.-prijs: 115 m.m. (d contant) 1.00. Iedere m.m. meer 0.06
Een maatschappelijk kwaad.
LN.
lis
(Van onze soc.-econ. medewerker.)
Vele huisgezinnen verkeerden voor de oor
log in moeilijke financiële omstandigheden.
Het gevolg hiervan was, dat men niet in staat
bleek aankopen van grote omvang te doen,
zodat de omzet van vele duurzame gebruiks
artikelen, zoals radio's, stofzuigers, wasma
chines enz. stokte. Om enerzijds aan de be
hoefte, die er bij het publiek aan deze arti
kelen bestond, tegemoet te komen en ander
zijds de afzet te stimuleren, kwam men er
toe het vooral in de Verenigde Staten van
Amerika zo populaire systeem van afbe
taling en huurkoop in te voeren. Hoewel op
sommige terreinen dit systeem stellig tot
een rationele behoeftebevrediging heeft ge
leid, zijn er toch grote bezwaren aan verbon
den. Door op deze gevaren te wijzen, menen
wij een dienst te kunnen bewijzen zowel aan
het bedrijfsleven in 't bijzonder de handel
als aan de consument.
Opnieuw leven wij in een tijd, waarin de koop
kracht bij de bevolking sterk is verminderd, ter
wijl een nog verder gaande daling in de naaste
toekomst is te verwachten. Hoe gemakkelijk
komt men er niet toe als winkelier de geremde
afzet op te voeren door afbetalingscrediet te ver
lenen en hoe licht laat een consument, die een
beperkt inkomen heeft, zich niet verleiden tot
aankoop van een stofzuiger voor 2.50 per week.
Voor ieder, die 100.een hele uitgave vindt,
zal een dergelijk gemakkelijk betalingssysteem
zijn psychologische uitwerking niet missen.
Ieder, die even doordenkt, zal zich van de ge
varen van dit in wezen foutieve stelsel bewust
worden. De betrekkelijk kleine afdrachten aan
de leverancier zullen, de prikkel inhouden tot het
voeren van een te luxe staat. Men gaat over tot
het kopen van meubels, radio's en andere arti
kelen met een langere gebruiksduur, die men
nooit zou kopen, zo men die contant betalen
moest. Hier schuilt reeds een gevaar, wat echter
vele malen vergroot wordt, wanneer men naar
de consequenties van 't kopen op afbetaling ziet.
Bij de aankoop verplicht men zich tot een
bepaald bedrag. Men verwacht daarbij dus, dat
men steeds over zijn loon zal kunnen beschikken
aan het eind van de maand of de week. Een ver
wachting, die vooral wanneer het aantal van
termijnen groot is, stellig beschaamd kan
worden. In een onrustige wereld met een uiterst
gevoelig economisch leven als waarin wij thans
leven, is een plotseling intredende werkloosheid
in 't geheel niet denkbeeldig. De koper op afbe
taling zal tot zijn schrik bemerken, dat hij het
verwachte inkomen moet ontberen. Langs deze
weg zijn in het verleden velen in grote moeilijk
heden geraakt.
Onverwachte uitgaven.
Doch wij willen het niet te somber zien en de
werkloosheidstoestand uitbannen. Echter ook
dan kan men in een poel van financiële ellende
wegzinken. Hoe dikwijls komt men in een gezin
niet voor onverwachte uitgaven te staan. Men
denke hierbij bijvoorbeeld aan ziekte. Het in
komen waarover men kan beschikken zal men
voor deze niet verwachte uitgaven niet kunnen
gebruiken. Immers de leverancier van de meu
bels of de stofzuiger komt zijn termijn regel
matig innen en zal niet licht te bewegen zijn, de
betaling voor lange tijd te doen opschorten. Het
gevolg is dikwijls, dat een belangrijk deel van
de voor aankoop op termijnbetaling aangewende
gelden verloren gaat. Zeer tot schade van de
betrokkenen.
Verzwegen werd tot nu toe de aanzienlijk
hogere prijs, die men op deze wijze moet betalen.
Uitwassen met woekerwinsten komen niet voor,
gezien de repressieve controle, die de Kamer van
Koophandel op de verkopers houdt. Deze laat-
sten verspelen bij voorkomende misbruiken hun
vergunning. Zonder echter misbruik van dit
stelsel te maken zal de leverancier bij verkoop
op afbetaling een aanzienlijk hogere priis moe
ten vragen dan bij normale verkoop. Renteverlies
en risico spelen daarbij hun rol.
Ook aan de zijde van de verkoper is er sprake
van een gevaar. Door de concurrentie gedwon
gen komen leveranciers er toe op voordelige
voorwaarden te gaan leveren zonder een vol
doende vergoeding voor risico en rente. In menig
bedrijf heeft een dergelijke politiek reeds tot
aanzienlijke vermogenstekorten en verliezen ge
leid. Zo'n vermogenstekort zal slechts kunnen
worden gedekt door een lening, waarbij de hoge
rente de „afbetalingswinsten" reeds bij voorbaat
opslokt.
Men spaartmaar te laat'.
Afbetalingscrediet is een vorm van achteraf-
sparen. De termijnen verlopen sneller dan het
verbruik van het artikel. Men dwingt zichzelf
tot sparen. Dit is 't goede element in 't systeem.
Een systeem, dat de degelijke Nederlander niet
mag aanhangen. Wij vormen een volk, dat weet
hoe het sparen moet. Welnu, men spare dan voor
af, waarbij men zich niet in moeilijkheden steekt.
Men voorkomt op deze wijze het voeren van een
staat, waarbij men zijn economische kracht te
boven gaat, hetgeen men steeds te laat bemerkt.
Slechts in enkele gevallen zal kopen op afbe
taling als de goede wijze van aanschaffen kunnen
worden aangemerkt. Wij denken bijvoorbeeld
aan het kopen van huizen op hypotheek. In wezen
een koop op afbetaling, die wij echter in deze
dure tijd niet enthousiast durven aan te bevelen.
De in tijd van hoogconjunctuur uit. Amerika
overgewaaide systemen van koop op afbetaling
en huurkoop werken er toe mede een schijnwel
vaart te scheppen. Een welvaart op crediet, die
juist in een tijd waarin we meer dan ooit van
onze moeilijke economische toestand overtuigd
moeten zijn, volkomen uit de boze zijn. Dr M.
RAAD HOLTEN.
De Gemeenteraad komt Maandag 13 Februari
1950, des namiddags 2 uur, bijeen ter behandeling
van de volgende agenda:
1. Ingekomen stukken.
2. Verkoop grond.
3. Salaris- en rechtspositieregeling van de
gemeente-ambtenaren.
4. Uitkeringsbesluit aan gemeente-ambte
naren.
5. Verplaatsingskostenbesluit.
6. Verhaal van bijdragen inkoop diensttijd.
7. Vaststelling bedrag per leerling voor L.O.
art. 55bis der Lager Onderwijswet 1920.
8. Uitkering bedrag ex artikel 72 der L.O.-
wet aan Bijzondere School.
9. Benoeming gemeentebode-waagmeester.
Aanbevolen worden:
1. G. H. Mekenkamp.
2. G. W. Oosterkamp.
10. Benoeming hoofd der school te Dijker-
hoek.
Op de voordracht zijn geplaatst:
1. G. H. Wanders, hoofd der school te
Beerzerveld.
2. M. Boelens, hoofd der school te
Ekehaar.
3. G. H. Bennink, onderwijzer te
Doetinchem.
11. Verhoging max. aantal vergunningen.
12. Verdere electrificatie Beuseberg.
13. Wijziging Algemene Politieverordening.
14. Wijziging artikel 63, 7e lid Bouwveror
dening.
15. Wijziging uitbreidingsplan.
16. Wijziging bebouwingsvoorschriften.
17. Toepassing verklaring van de Provinciale
Verordening betreffende de bescherming van
de schoonheid van stad en land.
PREDIKBEURTEN,
fte'd. Herv. Kerk. 10 uur (Bed. H. Av.) en 7 uur
(Bed. H. Av. en Dankz.) Ds Knipscheer.
Dijkerhoek. Geen dienst wegens Avondmaal
te Holten.
Geref. Kerk. 10 en 3 uur Ds Hoogkamp.
In beide diensten extra-collecte voor de Theol.
Faculteit aan de Vrije Universiteit.
BURGERLIJKE STAND.
Geboren: Hermina Jantina, dv. H. J. Kevelam
en R. W. Paalman.
Overleden: Fenneken Hofman, 87 jr., wed.
van G. J. Berends. Aaltje Veneklaas, 72 jr.,
wed. van H. J. Oud Aanstoot.
•r-teaaaKu»- -
VERTROKKEN PERSONEN.
D. Tijhuis en gezin naar Amersfoort.
NAAR HUIS TERUG.
Met 's werelds snelste troepentransportschip,
n.l. „Pasteur", keren uit Indonesië naar huis
terug de militairen H. Blankenaar en A. Kemper,
beiden uit de buurtschap Espelo.
UITVOERING H.M.V.
Op de jaarlijkse uitvoering van H.M.V., naar
de aankondiging waarvan wordt verwezen naar
een annonce in dit nummer, zullen voor het
eerst de pauken worden gebruikt. Paukenist is
de heer J. Oosterkamp.
VOOR NIEUWE UNIFORMEN.
H.M.V. ontving een gift van 100.van een
plaatselijke onderneming, bestemd voor de aan
schaffing van nieuwe uniformen.
Wie volgt dit goede voorbeeld?
VOORGOED VRIJGESTELD.
De dienstplichtigen der lichting 1948 J. W.
Beldman, B 73 en J. D. Hol terman, B 17, zijn
voorgoed vrijgesteld van de dienstplicht wegens
persoonlijke onmisbaarheid.
AMATEURS
ZETTEN HUN BESTE BEENTJE VOOR.
De vorige week Zaterdag kwam O.C.H. voor
de tv/eede maal voor het voetlicht met 't Noorse
toneelspel van Rosita Peters, „En de bossen
zingen hun lied".
Het ging nu beter dan de eerste keer, zonder
haperingen en met veel verve werd het stuk op
gevoerd. Een mooi spel met een zeer dramatische
inslag, op sommige momenten wel eens met een
wat gezochte ontwikkelingsgang, maar niette
min boeiend van begin tot eind. Het doet soms
denken aan het eveneens Noorse spel „Marjatta"
en „Marjatta's Kerst", maar het is toch ook weer
geheel anders van compositie. De goede verzor
ging van het toneel, dat in het interieur van een
Noorse houtvesterswoning was herschapen en
daarbij kleding en grimering, die goed verzorgd
waren, deden het, in samenhang met het keurige
spel, goed slagen.
De rollen van de stugge houtvester Lars Kragh,
vertolkt door Jan Oosterkamp, en van zijn tegen
speler Mikkel Nielseri, vertolkt door J. Krikkink,
de stroper, die de houtvester door een in het ver
leden begane domheid geheel in de macht heeft
en daarvan gebruik maakte, werden goed ge
speeld. Zeer aannemelijk was ook het spel van
G. Steunenberg als Claus, de jachtopziener, met
zijn dichterlijke en dromerige natuur, die vrijwel
onbewust de liefde van de schone Olga Offerd-
sen, dochter van de landjonker, heeft opgewekt
en haar een stille verering toedraagt, maar niet
temin in de moeilijke positie verkeert, haar als
rijknecht te moeten dienen. De rol van Jo Wol-
ters als Olga was daardoor niet minder moeilijk,
omdat liefde om de voorrang streed met het
grote standsverschil. Dat kwam in haar spel wel
tot uitdrukking.
Bij de strijd ter onderdrukking van het ge
heim van de houtvester komt de verhouding van
zijn dochter Ben te (Jo Wansink) met Ole, de zoon
van de landjonker, een vrouwenverleider (M.
Rouwenhorst)de moeilijkhedeen nog vergro
ten. Treffend is onder die omstandigheden de
tedere zorg van de huishoudster Karin Reimers,
der kinderen tweede moeder, prachtig vertolkt
door Naatje Arfman.
Als door dronkemansgepraat van Mikkel liet
geheim van de houtvester aan het licht komt,
en zijn zoon Peter (H. J. Koopman) de rent
meester, zijn patroon, daarmede in kennis stelt,
ontwikkelt het drama zich in een snel tempo.
De landjonker (W. Oosterkamp) gedraagt zich
edelmoedig en houdt zijn handvester de hand
boven het hoofd, mits afbetaling van de schade
plaats vindt. Er breekt dan bosbrand uit. Claus
redt Olga. En Bente, die zich bedrogen ziet, schiet
Ole neer, waarvoor echter haar vroegere aan
bidder Conrad Barjuff (J. Holterman) gearres
teerd wordt door de koddebeier (H. Slot). Als
dank voor de redding van zijn dochter Olga wordt
Claus de schoonzoon en opvolger van de land
jonker en gaat zijn zoon Ole, die niet dodelijk
getroffen werd, vergezeld van de rentmeester
Peter, naar het Zuiden, waarmede enkele ge
voeligheden worden opgeheven. Tussen de be
drijven door zien we nog de figuur van Sören
Junker, de pelsjager, door H. Koopman sterk uit
gebeeld.
Ook de hiervoren genoemde minder belang
rijke rollen werden verdienstelijk gespeeld.
O.C.H. bezit goede krachten, die zeker in staat
zijn iets goeds voor het voetlicht te brengen.
De aankleding en décors waren door de heren
P. A. Bos en H. H. J. Stokkers en de grimering
door de heer Joh. van Geenhuizen goed verzorgd.
De heer J. van Bruggen zorgde voor geluid en
verlichting.
De avond werd geopend door de heer E. Koop
man Azn., die de talrijke aanwezigen Amicitia
was geheel gevuld welkom heette. Aan het
slot werden enkele taarten verloot.
HET GEVAARLIJKE KRUISPUNT.
Toen de 6-jarige Gerard, zoontje van de heer
G. Brands, Dinsdagmorgen met een speelkame
raadje op weg was naar de kleuterschool, stak
het tweetal plotseling achter een melkwagen
bij de Stationsstraat de Dorpsstraat over, juist
toen een auto, bestuurd door de heer Rootveld
uit Amsterdam, uit de richting Deventer aan
kwam rijden. Het vriendje bleef staan, doch de
kleine Gerard liep door en werd door de auto
aangereden. Doordat de bestuurder sterk remde,
liep het ongeval nog goed af. Het kind werd bij
Gebr. Schuppert binnengedragen, waar dokter
Gerritsma de eerste hulp verleende en enkele
bloedende hoofdwonden verbond. De bestuurder
treft geen schuld.
OUDERAVOND TE ESPELO.
Vorige week Vrijdagavond werd in de school
te Espelo een ouderavond gehouden onder lei
ding van het hoofd, de heer A. J. Snijders.
De leerlingen van de vier hoogste klassen voer
den een stukje op, getiteld: „De ganzenhoedster",
dat zij onder leiding van de heer Snijders en mej.
v. d. Ridder hadden ingestudeerd. Het werd door
de schooljeugd goed vertolkt en viel bij de ouders
zeer in de smaak.
Bij de opening had de heer Snijders de talrijk
opgekomen ouders hartelijk welkom geheten en
werden verschillende dingen op het gebied van
't onderwijs besproken. O.a. kwam ook ter sprake
de wijziging van de Leerplichtwet, waarbij het
8e leerjaar weer wordt ingevoerd. Over het alge
meen wordt daarvan in Espelo geen bezwaar ge
voeld, omdat de jongens naar de lagere land
bouwschool in Bathmen gaan en dan niet alle
klassen behoeven te doorlopen.
HOEVEEL IN 1949 VOOR VERMAAK EN
CULTURELE DOELEINDEN WERD
UITGEGEVEN.
Jaarlijks wordt aan het Centraal Bureau voor
de Statistiek 'n opgave gedaan van de opbrengst
der vermakelijkheidsbelasting. Hieruit valt af
te leiden hoeveel voor vermaak en culturele doel
einden niet alles kan uitsluitend voor ver
maak doorgaan in een jaar in eigen gemeente
wordt uitgegeven. Dit bedroeg voor tentoonstel
lingen ƒ4691; toneeluitvoeringen enz. 1539;
sport 1000; en overige voorstellingen 3924, zo
dat totaal werd uitgegeven voor entree, die be
last is 11.154. De belasting bracht op 2473.
In 1948 werd voorts nog een bedrag besteed
van 1887 voor bioscoopvoorstellingen, die in
1949 niet plaats hadden.
AGENDA.
Zaterdag 11 Febr.: Filmvoorstelling in Amicitia.
Aanvang 8 uur.
Dinsdag 14 Febr.: Vergadering vereniging t.b.c.-
bestrijding onder het rundvee in café Jansen.
Aanvang 7 uur.
Dinsdag 14 Febr.: Vergadering van oud-militai
ren 1939-1940 in café Maats, 7.30 uur. (Zie de
annonce in dit no.)
Woensdag 15 en Donderdag 16 Febr.: Uitvoering
van H.M.V. in Amicitia. (Zie annonce.)
Vrijdag 17 Febr.: Jaarvergadering Chr. Oranje
vereniging in een der lokalen van de School
met de Bijbel. Aanvang 7.30 uur.
Zaterdag 18 Febr.: Jaarfeest C.J.M.V. „Vrien
denschaar" in Irene. (Zie annonce.)
Maandag 20 Febr.: Jaarvergadering O.L.M. in
hotel Vosman. Aanvang 7 uur.
Maandag 20 Febr.: Propaganda-vergadering van
Steun Wettig Gezag in Amicitia. Sprekers de
heren Van der Bijl en Overste Wilde'boer.
Filmvoorstelling. Aanvang 7.30 uur.
Dinsdag 21 Febr.: Film en lezing over Canada.
Schoolkring Dijkerhoek. Café „Het Bonte
Paard".
Woensdag 8 Maart: Toneeluitvoering van Volks
onderwijs in Amicitia.
A.R. KIESVERENIGING.
Vrijdagavond der vorige 'week werd in het
lokaal bij de Geref. Kerk een vergadering gehou
den van de A.R. Kiesvereniging „Nederland en
Oranje". De voorzitter, de heer P. v. d. Meulen,
opende de vergadering, liet zingen Psalm 89 8,
waarna hij voorging in gebed.
Na het lezen van Psalm 89 sprak de voorzitter
naar aanleiding hiervan een openingswoord.
Het eerste punt, dat aan de orde gesteld werd,
was de candidaatstelling voor de verkiezing van
de Prov. Staten. Na gehouden stemming werd de
volgende lijst opgemaakt: 1. Haverkamp, Kam
pen; 2. G. de Zeeuw, Deventer; 3. N. Sijbesma,
Deventer; 4. W. Rietberg, Holten; 5. Oosthoek,
Rijssen; 6. Bestenbrugge, Zwolle; 7. De Jager,
De Krim.
Hierna hield de heer J. W. Stam Hzn. een
inleiding over Art. 9 van het Program van Begin
selen: „Het Kiesrecht", waarop een drukke be
spreking volgde.
Besloten werd nog de heer Eshuis, districts
bestuurder van het C.N.V. te Rijssen, te vragen
om voor de Kiesvereniging te spreken over de
P.B.O. Nadat de voorzitter de vergadering had
gesloten, ging de heer Stam voor in dankgebed.
RECITEER WEDSTRIJD.
De Chr. Reciteerclub „Excelsior" besloot tot
het houden van een reciteerwedstrijd op Woens
dag 8 Maart (Biddag). Er kan worden deelgeno
men in de afdelingen Ernst en Luim. De prijzen
zullen bestaan uit fraaie kunstvoorwerpen.
GEMEENTEVERGADERING.
De jaarlijkse gemeentevergadering der Geref.
Kerk zal Maandagavond om half acht worden
gehouden in het kerkgebouw.
TIJDELIJKONDERWIJZERES.
In verband met de ziekte van mej. E. van de
Ridder, onderwijzeres te Espelo, zal mevr. Gaa-
keer haar functie tijdelijk waarnemen.
nu» --•* - •■**-<=
BOUWVAKARBEIDERS BIJEEN.
De Alg. Ned. Bouwvakarbeidersbond, afdeling
Holten, hield op Donderdag 26 Januari j.l. haar
jaarlijkse ledenvergadering in café Ter Horst.
De voorzitter, de heer H. W. Kromdijk, opende
de vergadering door de leden, de nieuwe leden
en vooral de Districtsbestuurder, de heer Tim
mer uit Deventer, een hartelijk welkom toe te
Verschillende ingekomen stukken, o.a. over de
feestavond op 16 Maart te Goor in verband met
het 30-jarig bestaan van A.N.B., werden bespro
ken. Besloten werd voor deze avond een extra
bus te laten rijden.
In verband met het jaarlijks aftreden van het
bestuur werden met algemene stemmen de voor
zitter, de heer H. W. Kromdijk en de secretaris,
de heer T. Koopman, herkozen. Voor de aftre
dende penningmeester, de heer A. Paalman, die
zich niet herkiesbaar stelde, wegens overschrij
ving naar de Metaalarbeidersbond, werd na
enige discussie tot penningmeester gekozen de
heer G. Oplaat, L 14b. De contributie-inning zal
nader door het bestuur geregeld worden.
Nadat de voorzitter de scheidende penning
meester dank had gebracht voor het vele, dat hij
tal van jaren voor de organisatie gedaan heeft,
werd het woord gegeven aan de heer Timmer.
Deze hield een propagandistische rede en spoor
de de aanwezigen aan vooral te strijden voor
A.N.B. Van de gelegenheid om vragen te stellen
werd druk gebruik gemaakt.
De heer Timmer dankende voor het gespro
kene en de leden voor hun opkomst, werd de ver
gadering door de voorzitter gesloten.
(Door een vergissing wordt dit verslag pas
heden opgenomen.)