Slaap: een nog
sluimerend geheim
Hallucinaties
Wat is slaap? Hoeveel slaap heeft de mens
nodig?
Dit lijken eenvoudige vragen, waarop een simpel
antwoord mogelijk zou moeten zijn. Dat is
echter niet het geval, want hoewel deskundigen
al meer over deze noodzakelijke rustpauze te
weten zijn gekomen, is er nog veel onopgehel
derd gebleven. Over het slapen zelf is trouwens
heel weinig bekend. Wel weet men meer over
hetgeen tijdens de slaaptoestand met het lichaam
gebeurt. De polsslag daalt bijvoorbeeld van vijf
enzeventig tot zestig slagen per minuut. Ook de
lichaamstemperatuur daalt, terwijl het aantal
ademhalingen afneemt van zestien tot twaalf
per minuut. Op andere gebieden ontstaat echter
weer meer aktie. Door nog niet achterhaalde
oorzaken ontplooien vooral de zweetklieren een
grotere activiteit. Daarenboven neemt de bloed
stroom naar de hersenen periodiek toe. Vroeger
was men de mening toegedaan, dat zij juist ver
minderde gedurende de slaaptoestand.
Hoeveel slaap heeft de mens nodig? Volgens Dr.
N. Kleitman, aldus het oktobernummer van
,,Het Beste uit Reader's Digest", die verbonden
is aan de universiteit van Chicago en het onder
werp „slaap" veertig jaar lang heeft bestudeerd,
kan men niet van een gemiddelde behoefte aan
slaap spreken. Er zijn, volgens hem, mensen die
niet zonder een dagelijkse dosis slaap van tien
uur kunnen.
Anderen hebben genoeg aan vier uur, doch
stellen op diverse momenten van de dag een
„hazeslaapje" van enkele minuten op prijs.
Bewust of onbewust hebben wij allemaal be
hoefte aan een dergelijk microslaapje, waarbij
vaak niet eens de ogen worden gesloten, doch
waarbij wij wel een ogenblikje van de kaart zijn.
Wanneer dieren van hun slaap worden beroofd,
worden zij vals. Ook mensen die een tekort aan
nachtrust hebben gehad, vertonen spoedig psy-
chopatische symptomen. Daarbij komen hallu-j
cinaties het veelvuldigst voor.
Een mens kan het dus moeilijk zonder een da
gelijkse dosis slaap stellen. Het is zelfs zo, dat
naarmate de hoeveelheid werk waarvoor de
mens zich gesteld ziet toeneemt, ook de behoefte
aan slaap groter wordt. Helaas handelen wei
nig mensen dienovereenkomstig. Deze stelling
is niet alleen van toepassing op de drukke zaken
man, doch ook op de jonge moeder, die haar
handen vol heeft aan het opvoeden van haar
kinderen en haar huishouding en daarnaast
soms nog deelneemt aan allerlei maatschappe
lijke activiteiten. Steeds vaker geven de huis
artsen deze vrouwen het advies om gedurende
de middaguren even te gaan slapen met de
kinderen.
Wie zoveel mogelijk van zijn slaap wil profi
teren, dient een aantal menselijke zwakheden,
zoals het lang naar de televisie kijken, het lezen
van spannende boeken en het gebruiken van
zware maaltijden vlak voor het in bed stappen,1
achterwege te laten. Een warm bad, een glas
warme melk en zelfs het geijkte schaapjes tellen
kunnen het spoedig in slaap vallen bevorderen.
Ieder mens heeft zijn eigen slaapbehoeften. Het
is om die reden onmogelijk slaapadviezen te
geven die op iedereen van toepassing zijn. Wel
staat het vast dat de nachtelijke rustpauze lang
genoeg moet zijn om ons in staat te stellen uit
ons zelf en op tijd wakker te worden, fris en
volkomen voorbereid op de nieuwe dagtaak.
Deze periode moet lang en intens genoeg zijn
om een hoog werktempo mogelijk te maken,
zonder dat abnormale vermoeidheid hiervan het
gevolg is.
22