kaarsen voor kerkelijke doeleinden en die voor huiselijk gebruik. Als materiaal voor kerkkaarsen gebruikt men een mengsel van bijenwas en paraffine. De ook voor kerkelijk gebruik bestemde offerkaarsen worden veelal van paraffine vervaardigd. Waskaarsen en offerkaarsen worden volgens het dompelsysteem vervaardigd. Het maken van waskaarsen uit de hand geschiedt door de pit te rollen in een van te voren tot dunne laag uitgewalste plaat bijenwas. Deze wijze wordt echter steeds minder toegepast. In Gouda legt men zich uitsluitend toe op de fa bricage van kaarsen voor huishoudelijk gebruik. Hierbij wordt wel de meest geperfectioneerde me thode gvolgd n.l. het machinale gieten in metalen vormen. De in eigen bedrijf geproduceerde stea rine wordt gesmolten en in een grote verzamel bak zgn. „koudgeroerd". Dit houdt in dat tijdens het koudroeren de stearine in beweging blijft om zodoende te zorgen, dat de straks gegoten kaar sen fraai van uiterlijk worden. De verkregen kristalbrij wordt gebruikt voor het gieten. Dit gebeurt in machines waarvan twee types in ge bruik zijn, n.l. opdruk- en optrekmachines. Een opdrukmachine bestaat uit een grote, platte bak, waarin zich verticaal de gietvormen bevin den. Om deze vormen kan men warm of koud water laten stromen. De vormen zijn aan de onderkant afgesloten door een piston, welke op en neer bewogen kan worden. Door de holle pis tons loopt de pit, welke zich op de hulzen in de pittenkast onder de machine bevindt. Nadat de vormen met warm water zijn voorver warmd, worden zij volgegoten met stearine. Er wordt steeds een overmaat van stearine op de vormen gegoten omdat de stearine bij afkoeling sterk krimpt. Na het gieten wordt het warme wa ter vervangen door koud water, zodat de kaarsen stollen. De overtollige stearine-massa wordt met een mes afgeschrapt en verwijderd. Met behulp van een handle worden de pistons nu gezamenlijk omhooggedraaid. De kaarsen worden hierbij uit de vormen gedrukt en opgevangen in een zich boven de machine bevindend houten klemraam. De kaarsen worden hierin vastgezet en de pistons De dompelmethode. Bij iedere dompeling wordt de waslaag dikker. y* Afr Het interieur van een kaarsenmachine; komt het u niet bekend voor? 8

Erfgoed Rijssen-Holten

Het Anker | 1964 | | pagina 10