Een
rood kruis
op een wit veld
Woorden kunnen een begrip uitdrukken. Zij be
hoeven in dat geval geen uitleg, omdat zij, dooi
de jaren heen, vertrouwd zijn geworden.
Het voorbeeld van Ajax (en dit is geen vorm van
propaganda) is algemeen bekend. Hoevelen in
Nederland denken, bij het horen van deze naam,
nog aan deze Griekse held? Neen, Ajax „bete
kent" voetballen is het begrip voetballen.
En. het Rode Kruis? Ook zo'n voorbeeld. Aan
hulp en hulp bieden, denkt men dan. Hulp, in
welke vorm ook.
De idee voor een internationale hulpbiedende or
ganisatie werd in feite geboren in 1859. Op 24
juni van dat jaar, om precies te zijn. Aan de avond
van die zonnige zomerdag was een Zwitsers za
kenman ooggetuige van het leed op een slagveld
met 40.000 doden en gewonden. De slag bij Sol-
ferino was gestreden, maar de ellende was onbe
schrijfelijk.
Deze zelfde zakenman, Henry Dunant, besloot
handelend op te treden. Met ongeschoolde krach
ten en primitieve middelen organiseerde hij een
eerste hulpverlening. En die hulpverlening betrof
zowel vriend als vijand.
Teruggekeerd in Genève beschreef hij zijn erva
ringen, in het Nederlands vertaald onder de titel:
„Solferino de stem der mensheid op het slag
veld". In zijn geschrift ontvouwde hij een plan,
'en wel op internationaal niveau, om georganiseer
de hulp te verlenen aan oorlogsslachtoffers.
Zijn brochure vond de weg naar vele landen.
Vooraanstaande personen stemden volledig met de
inhoud in; regeringen bestudeerden haar zorgvul
dig.
Het resultaat bleef niet uit. DUnant's idee van
1859 werd verwezenlijk in 1863 in dat jaar
werd namelijk besloten tot de oprichting van een
internationale organisatie, die ten doel had onpar
tijdige hulpverlening te bieden aan oorlogsslacht
offers te velde.
Als eresaluut aan Zwitserland, in welk land de
grondlegger van deze organisatie was geboren,
werd als herkenningsteken gekozen een rood kruis
op een witte achtergrond; de nationale Zwitserse
vlag toont een wit kruis op rode achtergrond.
Vele landen sloten zich spoedig aan bij het (inter
nationale) Rode Kruis. Later werden ook de strijd
krachten ter zee en de krijgsgevangenen betrok
ken in de internationale bescherming, die van de
Rode Kruis-vlag, en derhalve van het Rode Kruis,
uitgaat. En sinds 1949 dus enkele jaren na het
einde van de Tweede Wereldoorlog vallen ook
de burgers in oorlogstijd onder de bescherming
van het Rode Kruis.
Maar: het Rode Kruis heeft niet uitsluitend een
oorlogstaak. Reeds Henry Dunant maakte gewag
van de mogelijkheid, dat de organisatie ook hulp
zou kunnen verlenen in vredestijd. Bij nationale
rampen, bijvoorbeeld.
Wat het Nederlandsche Roode Kruis betreft: het
heeft thans meer dan zestig taken.
Om nog even op Henry Dunant terug te komen.
Hij was een zakenman, ja maar een slecht za
kenman. Het is algemeen bekend dat deze mens,
die zo begaan was met het lot van anderen, heel
weinig orde op eigen zaken kon stellen. Zijn on
derneming verliep; hij zette alles op alles om zijn
ideaal een internationale hulpverleningsorga
nisatie zoals het Rode Kruis thans is tot een
feit te maken. Bescheiden als hij was, trok hij zich,
na voltooiing van zijn werk, terug. In Parijs bracht
hij vele jaren van zijn leven door; daarna vestigde
hij zich in het Zwitserse plaatsje Heiden naar
het scheen totaal vergeten.
Totdat. een zekere dokter Baumberger uit
St. Gallen een tijdschrift-artikel schreef over de
man, aan wie de wereld zoveel verschuldigd is.
De ene huldiging volgde na de andere. En in 1901
ontving Dunant tezamen met de Fransman Fré-
deric Passy, de Nobelprijs voor de Vrede.
Negen jaar later overleed Jean Henry Dunant.
Verleden jaar werd in het dorpje Heiden een
standbeeld opgericht te zijner nagedachtenis. In
de tuin van het Dunanthuis te Zeist, vindt men
zijn standbeeld reeds sinds jaren.
Het Internationale Rode Kruis bestaat thans dit
jaar een eeuw.
Dunant's werk is niet voor niets geweest.
3
