Zakkennaaisters op weg naar de fabriek 1900)
28
De huur voor een arbeiderswoning bedraagt om
streeks 12 stuiver per week. Daarvoor heeft men
een woonkamer waarin gekookt wordt, een kleine
kamer met een bedstede, een bescheiden zijkamer
tje, dat als bergplaats voor vaatwerk, turf etc.
dienst doet en een deel waar wat vee kan staan.
De meeste arbeiders houden een koe, een varken,
soms slechts een geit en wat kippen. Op de zolder
(een kelder is er niet) worden de aardappelen
bewaard.
Sommige huizen hebben een eigen waterput met
welwater - dikwijls gevaarlijk dicht bij de beer
put! - dat als drinkwater wordt gebruikt. Vele
gezinnen zijn aangewezen op de stadspomp, wat
de watervoorziening betreft.
De maaltijden zijn sober: karnemelksepap en
pannekoeken van gruttemeel, met spek gebakken
en tussen roggebrood gelegd vormen het ontbijt.
Om 12 uur zijn aardappelen met een beetje vet en
spek - een enkele keer vlees - alles wat de pot
schaft. Na het werk, om een uur of vier in de
middag eet men brood, hoofdzakelijk roggebrood
en dan vaak nog karnemelksepap voordat men
slapen gaat.
Voor sterke mensen is de harde strijd om het be
staan vol te houden. Twaalf uur in de fabriek,
dan nog het nodige werk op het eigen of gepachte
land.
In 75 jaar is er gelukkig veel veranderd in de
wereld.
Bijna iedereen kan thans werk vinden, een goed
loon, zekerheid en. een toekomst. In de spin-
zalen, de naaizalen, de spoelerijen en weverijen
van Ter Horst heeft zich de ene verandering na
de andere voltrokken. De sociale voorzieningen
zijn met sprongen verbeterd: gezinsverzorgsters
staan klaar om bij ziekte of bevalling de taak van
de huisvrouw over te nemen. Er is een cantine,
waar gratis thee en koffie wordt geschonken en
een badhuis, toegankelijk voor personeelsleden
met hun gezinnen en voor de burgerij.
75 jaar geleden werd er aan ontspanning nauwe
lijks gedacht. Nu staat er het Parkgebouw, is er
de Personeelsvereniging met zijn muziek- en
tambourcorps, zijn wandelclub, voetbal, korfbal
en de eigen revue's. In de Huishoudschool van
Ter Horst Co. N.V. wordt voor verdere alge
mene ontwikkeling gezorgd.
Al betalen we meer dan 12 stuiver huur in de
week, we hebben dan toch een eigen Bouwfonds,
waardoor - met behulp van renteloze voorschot
ten - personeelsleden de gelegenheid krijgen eige
naar te worden van een huis. Het Pensioenfonds,
Spaarfonds, Ziekenfonds, Weduwe- en Wezen
fonds geven zekerheid voor de toekomst.
Er is in 75 jaar veel veranderd in de wereld,
veranderingen waarbij we weinig stilstaan, die
we vanzelfsprekend vinden. Daarom is het goed
de blik nog eens te richten op het jaar 1885 en ons
te realiseren dat er in Rijssen en bij Ter Horst veel
is gebeurd, waar we dankbaar voor kunnen zijn.
