6
de andere kant kan het begrijpen wat de
moeder graag wil. Omgekeerd kan het kind
de moeder duidelijk maken, dat het be
paalde gevoelens heeft. Tot deze gevoelens
hoort ook de aandrang tot het plassen.
De urine wordt gevormd door de nieren
en het reservoir daarvoor is de blaas. De
zuigeling heeft in de eerste levensdagen
vijfentwintig tot dertig ledigingen van de
blaas in vierentwintig uur. De hoeveelheid
gevormde urine is groot bij de pasgeborene
en de blaasinhoud is klein. Deze beide fac
toren veranderen in de loop van de ont
wikkeling van het kind tot de beheerste
urine-lozing toe. Wanneer de blaas gevuld
wordt komt de blaaswand onder spanning
te staan bij een bepaalde hoeveelheid
urine. De gevoelszenuwen in de blaaswand
worden geprikkeld en het kind krijgt de
gewaarwording van aandrang om te plas
sen. Opdat deze aandrang beheerst kan
worden is dus een zekere rijpheid van het
kind vereist, een zekere arbeidsverdeling,
een „differentiatie" van de cellen in de
grote hersenen. Nu moeten we een onder
scheid maken in het overdag zindelijk zijn
en het 's nachts zindelijk zijn. 's Nachts
is de spanning van de spieren van de
blaaswand klein met het gevolg, dat dan
grote hoeveelheden urine in de blaas aan
wezig kunnen zijn, zonder dat er aandrang
tot plassen optreedt. Het overdag zindelijk
maken zal al gauw gelukken door op be
paalde tijden het kind te laten plassen.
Het rijpingsproces van het kind moet ech
ter verder gevorderd zijn, wanneer ook 's
nachts de kleuter droog zal zijn.
Als overdag zal de moeder proberen om
haar kind hierbij te helpen en 's avonds
en soms 's nachts wakker te maken en op
te nemen. Dit is niet schadelijk, wanneer
het kind er geen scène bij maakt en direct
weer inslaapt, zodra het in zijn bedje is
gelegd. Het voorkomt bij het kind huid
prikkeling en het bed blijft droog.
De leeftijd om het kind zindelijk te maken
voor de ontlasting is iets later dan voor
het overdag zindelijk maken voor de plas.
Voor het uitdrijven van de ontlasting, de-
fecatie, zijn verschillende spierbewegingen
noodzakelijk, het openzetten en verslappen
van de spieren van de bekkenbodem, het
aanspannen van de spieren van de buik
wand, het middenrif en de rug, het op
trekken van de benen en de sterke uit
ademing met sluiten van het strotteklepje.
Deze bewegingen kan men bij de kleuter
goed waarnemen, wanneer hij plotseling
in de box zich vasthoudt aan de boxrand,
zijn mond in brede plooi trekt, rood aan
loopt en de ontlasting in zijn luier perst.
Evenals bij de blaas worden nu de ge
voelszenuwen in de wand van de endel
darm geprikkeld bij een bepaalde vulling
van de endeldarm. Aanvankelijk is de ont
stane aandrang tot ontlasten niet te re
gelen, de ontlasting komt op een wille
keurige tijd, wanneer en waar de zuigeling
zich ook maar bevindt. Is het kind ouder
geworden, dan zal deze aandrang tot ont
lasting in een gewaarwording worden om
gezet. Het zal bemerken, dat de ontlas
ting beïnvloed kan worden door zijn wil.
Nog ouder bemerkt het, dat het gewoonte
is, om de ontlasting op te houden totdat
het op het toilet zit. De onwillekeurige uit
drijving van ontlasting is door het rijper
worden van het kind overgegaan in een
willekeurige uitdrijving. Om het kind te
leren zindelijk te worden voor ontlasting,
is het goed, om het aan een vaste tijd
hiervoor te wennen, bijvoorbeeld na het
ontbijt.
Hoe oud
De vraag kan nu gesteld worden: wat is
de leeftijd waarop mijn kind zindelijk
moet zijn? Die leeftijd is omstreeks drie
jaar. Toch moet men bedenken, dat het
ene kind eerder zindelijk is dan het an
dere en dat er sterke persoonlijke verschil
len zijn. Een moeder mag dus beslist niet
té ongerust zijn, wanneer haar kind later
dan drie jaar zindelijk is. Wel is het no
dig, dat deze moeder zich wendt tot haar
huisarts, want het is niet uitgesloten, dat
er sprake is van een organische afwijking,
hetzij in het niersysteem, of in de darmen,
of in de zenuwbanen die deze systemen
regelen. Het zindelijk worden is dus een
onderdeel van een rijpingsproces, dat het
hele kind aangaat, zowel lichamelijk als
geestelijk. En het gaat er hoofdzakelijk
om het geestelijke rijpingsproces van het
kind te laten samenvallen met het licha
melijke rijpingsproces. Er zijn vele moe
ders, die netheid en zindelijkheid zo be
langrijk vinden, dat zij over-precies zijn.
Zij trachten zo vroeg mogelijk hun kiij^
zindelijk te maken en zij zijn er trots
wanneer dit gelukt.
Verwerpelijke dressuur
Vóór het jaar wordt het kind al regel
matig op de po gezet, soms om het uur
vaak veel te lang laten zij het kleine kind
op het postoeltje zitten. Deze moeders ge
ven een té grote beloning na de prestatie,
