Na 10 jaar
onze nejende tevue
5
Toen in 1945 de tweede Wereldoorlog ten
einde kwam en daarmee tevens heel
veel ellende en lijden, openbaarde zich
eerst de volle ontreddering van onze vóór
1940 zo geordende maatschappij. Geen dorp
of stad, waar het wapengeweld niet zijn
sporen had achter gelaten. Het bedrijfsleven
•pnd voor schier onoplosbare moeilijkhe-
'n, vruchtbare cultuurgronden waren voor
korter of langer tijd volkomen onbruikbaar
gemaakt en het verkeer, zowel te land, te
water als door de lucht, moest vrijwel volle
dig weer worden opgebouwd.
Het was zeer verklaarbaar, dat de mensen
na vijf jaar vernedering, standrecht, moord
en honger de vrijheid met uitbundige vreug
de begroetten; verklaarbaar na die span
ning, die niet meer te dragen was. Buurt
verenigingen verrezen als paddestoelen uit
de grond, zowel in onze plaats als overal el
ders. Samen wilde men het feest van de vrij
heid vieren, zoals men ook eensgezind het
lijden had ondergaan.
Toch bleek het in die tijd al spoedig, dat
er door* de oorlog wel iets veranderd was in
leven en denken, bij de ouderen zo goed
als bij de jongeren, ja vooral onder de jon
geren. Zij hielden andere richtlijnen aan
en met de vaste normen, zoals die voor1 1940
golden, werd over het algemeen weinig re
kening gehouden. Daarop is en wordt nog
wel eens kritiek geleverd, misschien wel
eens terecht, mogelijk ook wel eens ten on-
jgchte. Elke medaille heeft haar keerzijde
wanneer wij op de jongeren na 1945 kri-
^ek leveren, dienen wij daarbij te beden
ken, dat juist zij tijdens de oorlogsjaren
wel het meest hebben moeten ontberen. Im
mers deze categorie, zo in de leeftijd van
13 ±ot 18 jaar, heeft zich in die tijd, waarin
zij het broodnodig had, op geen enkele wijze
kunnen uitleven. Verenigingsleven op ver
schillend gebied was er niet meer bij, sport
en spel ontbraken evenzeer, de straat was
zelfs vaak voor deze jongens en meisjes nog
verboden terrein geweest. En toch kregen de
ze jongeren zonder uitzondering de natuur
lijke drang in zich om wat te doen, desnoods
kattekwaad, zingen, hollen of wat dan ook.
Het enige, wat zij wel hadden mogen doen,
was listig zijn en het met elke waarheid op
een akkoordje gooien ten opzichte van de
bezetter. Er kunnen en zullen wel ouderen
onder onze lezers zijn, die onze mening niet
geheel delen, dat de jeugd in die stormach
tige jaren, de jaren eigenlijk der vorming-
voor het leven, ontspanning zo van node
heeft en men zal ons misschien voorhouden
„Wij dan vroeger Maar wij leven niet
meer in „vroeger" en bovendien, in onze tijd
waren de steden niet volgebouwd en was
er geen verkeer, toen was de straat van ons,
de straat niet alleen, maar alles buiten, vel
den en weiden met vele sloten, toen leefden
wij ons ook uit, onbewust, zeker, maar ook
wel eens „bewust" door kattekwaad.
En ten opzichte van onze jeugd geldt ook,
dat wij niet meer leven in de jaren vóór
1940. De jeugd is anders, denkt anders en,
laat ons eerlijk zijn, ook wij. Dat onze tegen
woordige jeugd minder verantwoordelijk
heidsgevoel zou hebben dan vroeger, lijkt
ons een dwaze gedachte. Wat wij echter wel
moeten doen is onze jeugd in haar moeilijk
heden helpen, juist die jaren van vorming.
Dan hebben zij het zo erg nodig, wanneer zij
de kinderschoenen eigenlijk al min of meer
ontgroeid zijn, doch de maatschappij hen
nog niet als volwaardig accepteert. Wij hou
den hier geen pleidooi voor die enkelen, die
door een „rock en roll" op hol slaan. Die heb
ben een pak voor de broek nodig, zo ouder
wets, over de knie. Maar die bakkers- of die
slagersjongen, de jongen, die in de fabriek
werkt. Hij praat al zo graag mee met zijn
sigaret achteloos tussen de lippen. Dat doet
die jongen niet, omdat hij wil opscheppen,
maar omdat hij wel voelt, dat de maatschap
pij hem niet volwaardig accepteert. Hij
doet dit als afweer ,om daarmee te willen
zeggen, dat hij er is, dat men met hem ook
rekening heeft te houden.
Waren wij anders Deze jongen, zoals
zovele anderen van zijn leeftijd en even
zeer de meisjes, hebben de hulp van de ou
deren nodig, hulp door een vriendelijk
woord, een goede raadgeving. Hij heeft ook
onze hulp nodig, als hij eens weerbarstig is,