leis over Juie. mogen ons gelukkig prijzen een Koningin te be zitten, die de haar opgelegde zware, maar mooie taak heeft aanvaard met het door nederigheid ingegeven woord„Wie ben ik, dat ik dit doen mag.'' Dit woord getuigt, dat zij, in hoogheid gezeten, nochtans gezind is haar volk te dienen en voor te gaan in nauwgezette plichtsbetrachting. Haar eed staat ons daarvoor borg. Moge dan God Koningin Juliana stellen tot een rijke zegen voor ons ganse volk tot in lengte van dagen. VI Nadat de jute voldoende tijd gestaan heeft om de batehemulsie op te nemen en daarmede zoveel mogelijk gelijkelijk is doortrokken kan het eigenlijke spinproces een aanvang nemen. Tot een van de eerste bewerkingen behoort het breken en parallel leggen van de vezel. Dit geschiedt op een z.g. „Breaker-card", welke zoals de naam reeds zegt de vezels breekt en kaardt of uitkamt. Bepaalde hoeveelheden jute worden met een van te voren vastgestelde snelheid in deze machine ingevoerd. In da regel gebeurt dit met de hand, doch soms ook automatisch. Waar het met de hand gebeurt moet degeen die de jutestrengen oplegt de oplegger er voor zorgen, dat dit zodanig gebeurt, dat de bepaalde hoeveelheden gelijkelijk over dt daarvoor vastgestelde tijdsduur verdeeld worden. Ook is het van groot belang dat hij de jute over de gehele breedte van het invoerdoek spreidt. Wordt hieraan de hand niet gehouden, dan krijgt men onregelmatige slivers, d.w.z. van niet gelijke dikte en gewicht, waarvan het onmogelijk is een regelmatige rovedraad te spinnen. Is het rovegaren onegaal en onregelmatig van gewicht, dan is het spingaren eveneens onregelmatig en kan het spinnen door deze afwijkingen voor de spinster grote moeilijkheden opleveren. Is da rovedraad op bepaalde plaatsen te dun dan zal de spindraad onvermijdelijk moeten bre ken. Deze heeft dan niet meer voor het vastge stelde garennummer de vereiste trekkracht. Heeft de draad nog juist zoveel kracht, dat deze zonder bezwaren de spinnerij en spoelerij kan passeren dan blijkt toch nog wel eens, dat het garen in de sterkerij (ketting) niet voldoende kracht heeft en dat daar tijdens het bomen en sterken, breuk voorkomt. Zoals men ziet is een regelmatig product uit de voorspinnerij van het grootste belang voor de verdere bewerkingen in spinnerij etc. Aan onregelmatig rovegaren, wanneer dit eenmaal gesponnen is, is helaas niet meer te ver anderen. Is echter aan de voorwaarde van een regelmatig rovegaren voldaan, dan zal dit de werkzaamheden in de spinnerij in belangrijke mate verlichten. Doch ook, wanneer de oplegger zijn werk serieus en nauwkeurig verricht heeft, kan door onachtzaamheid bij de daaropvolgende bewerkin gen nog veel onheil gesticht worden. Na de Breaker volgt de bewerking op de Finisher. Wordt hier een sliver die afloopt niet tijdig vervangen, dat geeft dit een verdunning van de door de Finisher afgeleverde sliver. De Finisher dient hoofdzakelijk om de vezel verder uit te kammen en evenw^'dig te leggen. Zo is het ook bij de daarop volgende bewerking, de „Drawings," die echter bovendien deza slivers gaan rekken tot ze de gewenste dikte voor het spinnen van de Rovedraad hebben verkregen. Ook hier is op het aflopen en mogelijk af breken van de slivers of lonten een onafgebrokea nauwkeurig toezieht gewenst. Wil men dus een goede kwaliteit garen spin nen, dan is het noodzakelijk 1. Dat de juiste soort jute daarvoor gebruikt wordt, dus met uitlegging van hetgeen niet daarvoor geschikt is. 2. Dat in de voorspinnerij alle handelingen, di^ naast de machinale bewerking nodig zijn, zeer nauwgezet worden verricht en dat het mate riaal voortdurend de aandacht van het per soneel heeft. Is aan deze voorwaarden voldaan, dan is dit een grote stap in de goede richting, alhoewel niet kan worden ontkend, dat er ook nog andere meer technische oorzaken kunnen zijn, waardoor moei lijkheden bij het spinnen van de dunnere garens kunnen ontstaan. De redactie van het tijdschrift „De vrouw en haar huis", welke naam voor zich zelf spreekt, is op de gedachte gekomen de nog ia leven zijnde vrouwen, welke geboren zijn op dezelfde dag als Koningin Wilhelmina, aan een vraaggesprek te onderwerpen. Mejuffrouw Corry Erkens, die hiermede werd belast, heeft een rondgang langs de verschillende dames (we menen, dat het er m waren) gemaakt en doet daarvan verslag in he™ genoemde periodiek. Daar Rijssen een van deze dames als inwoonster telt leek het ons wel inte ressant in ons blad over te nemen wat juffrouw Erkens over haar onderhoud met deze ingezetene bericht. Hier volgt het stuk, waarvan wij de spelling van de in dialect er in voorkomende woorden voor rekening laten van juffrouw E. Na een korte tocht door het golvend Overijs selse land met zijn blauw-paarse heuvelruggen aan de einder, staan we aan het stationnetje Rijssen, om geconfronteerd te worden met een imposant, modern opgetrokken fabrieksgebouw, de jutefabriek van de firma Ter Horst. Als huisindustrie (linnenweven) begonnen door Gerrit Hendrik ter Horst, die in 1771 in Rijssen het levenslicht aanschouwde, staat daar thans de fabriek met wereldrelaties aan de in-

Erfgoed Rijssen-Holten

Het Anker | 1948 | | pagina 2